-
1 mitad
adj.one-half.f.1 half (parte).la mitad de half (of)la mitad del tiempo no está half the time he's not ingana la mitad que yo he earns half as much as I dome costó la mitad que a él it cost me half what he paid, it cost me half as much as it cost hima mitad de precio at half pricemitad y mitad half and halfestá mitad esperanzado mitad triste he's half hopeful, half down-hearted2 middle (centro).a mitad de camino halfway therea mitad de (la) película halfway through the filmen mitad de in the middle of(cortar algo) por la mitad (to cut something) in half* * *1 half2 (medio) middle\partir algo por la mitad to cut/split something in half* * *noun f.1) half2) middle* * *SF1) halfreducir en una mitad — to cut by half, halve; (Culin) to reduce by half
2) (Dep) half3) (=centro) middlea mitad de la comida — in the middle of the meal, halfway through the meal
* * *1) ( parte) half¿me das la mitad? — can I have half?
mitad y mitad — half and half
2) (medio, centro)corta el papel por la mitad — cut the paper in half o down the middle
a or en (la) mitad de la reunión — in the middle of the meeting
* * *= half, middle, midpoint, moiety.Ex. The first half of the command looks for words hit by 'FIB?' immediately followed by a word hit by 'OPTIC?'.Ex. The purpose of the insert key is to allow the insertion of one or more characters in the middle of a field without disturbing the information already displayed.Ex. The euphoric years of affluence and expansion in the decades immediately following the midpoint of the century have given way to traumatic years of austerity and contraction.Ex. Based on the above considerations, medicinal ingredients containing the same active moiety are classified into identical or non-identical.----* a mitad de = half way through, halfway through.* a mitad de camino = halfway [half-way/half way].* a mitad de camino entre... y... = midway between, half way between... and....* a mitad de camino entre... y... = astride... and....* a mitad de precio = at half price.* cambiar de parecer a mitad de camino = change + horses in midstream.* cambiar de política a mitad de camino = change + horses in midstream.* de mitad de año = mid-year [midyear].* de mitad de siglo = mid-century.* desde mitad de + Expresión Temporal + en adelante = from the mid + Expresión Temporal + onwards.* en mitad de = halfway through.* en mitad de la noche = in the dead of night.* en mitad de la operación = in mid-operation.* en mitad del invierno = in the dead of winter.* haber ganado la mitad de la batalla = be half the battle.* haber ganado sólo la mitad de la batalla = be only half the battle.* la mitad (1/2) = one-half (1/2).* la segunda mitad de + Fecha = the latter part of + Fecha.* mitad de + Fecha = mid + Fecha.* mitad del barco = midship.* mitad del verano = midsummer.* mitad del verano, la = height of summer, the.* mitad de precio = half price.* mitad inferior = lower half.* mitad, la = 1/2 (half).* pararse a mitad de = stop in + midstream during.* partir por la mitad = halve, break in + half.* pasar por la mitad de = cut through.* reducir a la mitad = halve, cut in + half, reduce by + half.* ser sólo la mitad de la ecuación = be only half (of) the equation.* tener ganada la mitad de la batalla = be half the battle.* tener ganada sólo la mitad de la batalla = be only half the battle.* vacaciones de mitad de cuatrimestre = half term vacation.* vale la mitad = half the price.* * *1) ( parte) half¿me das la mitad? — can I have half?
mitad y mitad — half and half
2) (medio, centro)corta el papel por la mitad — cut the paper in half o down the middle
a or en (la) mitad de la reunión — in the middle of the meeting
* * *la mitad(n.) = 1/2 (half)Ex: In the past 3 or 4 years, over 1/2 of the US libraries have seen their directors change and what was once described as extraordinary turnover seems to have settled into the norm.
= half, middle, midpoint, moiety.Ex: The first half of the command looks for words hit by 'FIB?' immediately followed by a word hit by 'OPTIC?'.
Ex: The purpose of the insert key is to allow the insertion of one or more characters in the middle of a field without disturbing the information already displayed.Ex: The euphoric years of affluence and expansion in the decades immediately following the midpoint of the century have given way to traumatic years of austerity and contraction.Ex: Based on the above considerations, medicinal ingredients containing the same active moiety are classified into identical or non-identical.* a mitad de = half way through, halfway through.* a mitad de camino = halfway [half-way/half way].* a mitad de camino entre... y... = midway between, half way between... and....* a mitad de camino entre... y... = astride... and....* a mitad de precio = at half price.* cambiar de parecer a mitad de camino = change + horses in midstream.* cambiar de política a mitad de camino = change + horses in midstream.* de mitad de año = mid-year [midyear].* de mitad de siglo = mid-century.* desde mitad de + Expresión Temporal + en adelante = from the mid + Expresión Temporal + onwards.* en mitad de = halfway through.* en mitad de la noche = in the dead of night.* en mitad de la operación = in mid-operation.* en mitad del invierno = in the dead of winter.* haber ganado la mitad de la batalla = be half the battle.* haber ganado sólo la mitad de la batalla = be only half the battle.* la mitad (1/2) = one-half (1/2).* la segunda mitad de + Fecha = the latter part of + Fecha.* mitad de + Fecha = mid + Fecha.* mitad del barco = midship.* mitad del verano = midsummer.* mitad del verano, la = height of summer, the.* mitad de precio = half price.* mitad inferior = lower half.* mitad, la = 1/2 (half).* pararse a mitad de = stop in + midstream during.* partir por la mitad = halve, break in + half.* pasar por la mitad de = cut through.* reducir a la mitad = halve, cut in + half, reduce by + half.* ser sólo la mitad de la ecuación = be only half (of) the equation.* tener ganada la mitad de la batalla = be half the battle.* tener ganada sólo la mitad de la batalla = be only half the battle.* vacaciones de mitad de cuatrimestre = half term vacation.* vale la mitad = half the price.* * *A (parte) halfla primera mitad del siglo/partido the first half of the century/game¿me das la mitad? can I have half?lo compró a mitad de precio she bought it half pricenos bebimos más de la mitad de la botella we drank more than half the bottlela mitad de los beneficios half the profitslo hizo en la mitad del tiempo she did it in half the time¿cuánto queda? — la mitad how much is left? — half (of it)mitad lana y mitad acrílico half wool, half acrylicmitad y mitad half and halfB(medio, centro): corta el pastel por la mitad cut the cake in halfdividámoslo por la mitad let's halve itvoy por la mitad del libro I'm halfway through the booklo deja todo por la mitad she leaves everything half finishedllenar el vaso hasta la mitad half-fill the glassa or en (la) mitad de la reunión in the middle of the meetingse salió en la mitad de la película she left halfway through the moviequeda a mitad de distancia entre tu casa y la mía it's halfway between your house and minepartir a algn por la mitad: tener que trabajar el sábado me parte por la mitad having to work on Saturday really puts my plans out o upsets my plans o ( BrE colloq) really puts a spanner in the works* * *
mitad sustantivo femenino
1 ( parte) half;
solo quiero la mitad I only want half;
a mitad de precio half price;
lo hizo en la mitad del tiempo she did it in half the time;
mitad y mitad half and half
2 (medio, centro):
dividir algo por la mitad to halve sth;
a or en (la) mitad de la reunión in the middle of the meeting;
a mitad de camino halfway;
en la mitad de la película/del libro halfway through the movie/the book
mitad sustantivo femenino
1 half: leí la mitad del libro, I read half of the book
2 (centro) middle: parte el pan por la mitad, cut the bread in half
♦ Locuciones: a mitad de: a mitad de camino, half-way
a mitad de precio, half price
en mitad de: en mitad de la carretera, in the middle of the road
' mitad' also found in these entries:
Spanish:
como
- Ecuador
- media
- medio
- camino
- corresponder
- cortar
- el
- llenar
- llevar
- partir
- separar
- tocar
English:
advance
- beat down
- comprise
- down
- fifty
- half
- half-way
- halve
- Hispanic
- in
- midterm
- midway
- price
- second half
- sell back
- slice
- split
- up
- wake up
- whom
- cut
- good
- middle
* * *mitad nf1. [parte] half;la mitad de half (of);4 es la mitad de 8 4 is half of 8;la primera/segunda mitad del partido the first/second half of the match;la mitad del tiempo no está half the time she's not in;gana la mitad que yo he earns half as much as I do;me costó la mitad que a él it cost me half what he paid, it cost me half as much as it cost him;a mitad de precio at half price;mitad y mitad half and half;el centauro es mitad hombre mitad caballo the centaur is half man half horse;está mitad esperanzado mitad triste he's half hopeful, half down-hearted2. [centro] middle;a mitad de camino halfway there;a la mitad del viaje decidieron regresar halfway through the journey they decided to turn back;en mitad de in the middle of;había un camión cruzado en mitad de la calle there was a truck across the middle of the road;se marcharon en mitad de la ceremonia they left in the middle of o halfway through the ceremony;a mitad de película halfway through the movie;(cortar algo) por la mitad (to cut sth) in half* * *f half;a mitad del camino halfway;a mitad de la película halfway through the movie;a mitad de precio half-price;mitad y mitad half and half* * *mitad nf1) : halfmitad y mitad: half and half2) medio: middlea mitad de: halfway throughpor la mitad: in half* * *a / (la) mitad de halfway -
2 medio
adj.1 half a, half, half an, mid.2 average.3 half-way, halfway.4 one-half.adv.half-way, half, kind of, partially.m.1 means, manner, mode, way.2 center, midway, midst.3 medium, instrument, means.4 environment.5 halfback.6 medium.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: mediar.* * *► adjetivo1 (mitad) half2 (intermedio) middle3 (de promedio) average■ una velocidad media de... an average speed of...► adverbio1 half■ medio terminado,-a half-finished1 (mitad) half2 (centro) middle3 (contexto - físico) environment4 (social) circle1 (recursos) means\equivocarse de medio a medio to get it all wrongestar (todo) por el medio to be in the wayponerse en medio to get in the waypor medio de through, by means ofpor todos los medios by all meansquitar algo/alguien de en medio to get something/somebody out of the waymedia aritmética arithmetic meanmedio ambiente environmentmedio fondo middle-distancemedios de comunicación (mass) mediamedios de transporte means of transport————————1 (mitad) half2 (centro) middle3 (contexto - físico) environment4 (social) circle* * *1. (f. - media)adj.1) middle2) half3) average4) medium2. adv.1) half2) rather3. noun m.1) middle2) element3) medium4) means•* * *1. ADJ1) (=la mitad de) halfmedia pensión — [en hotel] half-board
•
media luna — (Astron) half-moonasta, luz 1), mundo 2), naranja 1., 3), palabra 1), voz 1), vuelta 1)la Media Luna — [en el Islam] the Crescent
2) (=intermedio)plazo•
a medio camino, estamos a medio camino — we're halfway there3) (=promedio) averagetérmino 2)4) (=normal) average5)• a medias, lo dejó hecho a medias — he left it half-done
lo pagamos a medias — we share o split the cost
2. ADV1) [con adjetivo] halfes medio tonto — he's not very bright, he's a bit on the slow side
2) [con verbo, adverbio]está a medio escribir/terminar — it is half-written/finished
3) LAm (=bastante) rather, quite, pretty *3. SM1) (=centro) middle, centre, center (EEUU)justo en el medio de la plaza hay una fuente — there's a fountain right in the middle o centre of the square
•
de en medio, la casa de en medio — the middle house•
de por medio, hay droga de por medio — drugs are involveddía (de) por medio — LAm every other day
•
en medio, iba a besarla, pero él se puso en medio — I was going to kiss her, but he got between us•
por medio de, pasar por medio de — to go through (the middle of)de medio a medio —
2) (Dep) midfieldermedio apertura — (Rugby) fly-half
medio (de) melé — (Rugby) scrum-half
3) (=método) means pl, wayno hay medio de conseguirlo — there is no way of getting it, it's impossible to get
poner todos los medios para hacer algo, no regatear medios para hacer algo — to spare no effort to do sth
•
por medio de, se mueve por medio de poleas — it moves by means of o using a pulley systemrespira por medio de las agallas — it breathes through o using o by means of its gills
lo consiguió por medio de chantajes — he obtained it by o through blackmail
5) pl medios (=recursos) means, resources6) (Bio) (tb: medio ambiente) environment7) (=círculo) circleencontrarse en su medio — to be in one's element o milieu
* * *I- dia adjetivo1) (delante del n) ( la mitad de)medio litro — half a liter, a half-liter
pagar medio pasaje — to pay half fare o half price
media hora — half an hour, a half hour (AmE)
a media mañana/tarde dio un paseo — he went for a mid-morning/mid-afternoon stroll
2) (mediano, promedio) averageIIel ciudadano/mexicano medio — the average citizen/Mexican
adverbio halfIIIestá medio loca/dormida — she's half crazy/asleep
1) (Mat) ( mitad) half2)a) ( centro) middleen (el) medio de la habitación — in the middle o center of the room
el asiento de en or del medio — the middle seat, the seat in the middle
quitarse de en or del medio — to get out of the way
quitar a alguien de en medio — (euf) to bump somebody off (colloq)
b) los medios masculino plural (Taur) center* ( of the ring)3)a) (recurso, manera) means (pl)no hay medio de localizarlo — there's no way o means of locating him
b) (Art) ( vehículo) tbc) medios masculino plural ( recursos económicos) tbmedios económicos — means (pl), resources (pl)
no cuenta con los medios necesarios para hacerlo — she does not have the means o resources to do it
4) (en locs)de por medio: no puedo dejarlo, están los niños de por medio I can't leave him, there are the children to think of; hay intereses creados de por medio there are vested interests involved; había un árbol de por medio there was a tree in the way; en medio de: en medio de tanta gente (in) among so many people; cómo puedes trabajar en medio de este desorden how can you work in all this mess; en medio de la confusión in o amid all the confusion; en medio de todo all things considered; por medio (CS, Per): día/semana por medio every other day/week; dos o tres casas por medio every two or three houses; por medio de by means of; se comunicaban por medio de este sistema they communicated by means of this system; por medio de tu primo from o through your cousin; de medio a medio: te equivocas de medio a medio you're completely wrong; le acertó de medio a medio — she was absolutely right
5)a) (círculo, ámbito)en medios literarios/políticos — in literary/political circles
es desconocido en nuestro medio — he's unknown here (o in our area etc)
en medios bien informados se comenta que... — informed opinion has it that...
b) (Biol) environmentla adaptación al medio — adaptation to one's environment o surroundings
•* * *I- dia adjetivo1) (delante del n) ( la mitad de)medio litro — half a liter, a half-liter
pagar medio pasaje — to pay half fare o half price
media hora — half an hour, a half hour (AmE)
a media mañana/tarde dio un paseo — he went for a mid-morning/mid-afternoon stroll
2) (mediano, promedio) averageIIel ciudadano/mexicano medio — the average citizen/Mexican
adverbio halfIIIestá medio loca/dormida — she's half crazy/asleep
1) (Mat) ( mitad) half2)a) ( centro) middleen (el) medio de la habitación — in the middle o center of the room
el asiento de en or del medio — the middle seat, the seat in the middle
quitarse de en or del medio — to get out of the way
quitar a alguien de en medio — (euf) to bump somebody off (colloq)
b) los medios masculino plural (Taur) center* ( of the ring)3)a) (recurso, manera) means (pl)no hay medio de localizarlo — there's no way o means of locating him
b) (Art) ( vehículo) tbc) medios masculino plural ( recursos económicos) tbmedios económicos — means (pl), resources (pl)
no cuenta con los medios necesarios para hacerlo — she does not have the means o resources to do it
4) (en locs)de por medio: no puedo dejarlo, están los niños de por medio I can't leave him, there are the children to think of; hay intereses creados de por medio there are vested interests involved; había un árbol de por medio there was a tree in the way; en medio de: en medio de tanta gente (in) among so many people; cómo puedes trabajar en medio de este desorden how can you work in all this mess; en medio de la confusión in o amid all the confusion; en medio de todo all things considered; por medio (CS, Per): día/semana por medio every other day/week; dos o tres casas por medio every two or three houses; por medio de by means of; se comunicaban por medio de este sistema they communicated by means of this system; por medio de tu primo from o through your cousin; de medio a medio: te equivocas de medio a medio you're completely wrong; le acertó de medio a medio — she was absolutely right
5)a) (círculo, ámbito)en medios literarios/políticos — in literary/political circles
es desconocido en nuestro medio — he's unknown here (o in our area etc)
en medios bien informados se comenta que... — informed opinion has it that...
b) (Biol) environmentla adaptación al medio — adaptation to one's environment o surroundings
•* * *medio1= middle, one-half (1/2).Ex: The purpose of the insert key is to allow the insertion of one or more characters in the middle of a field without disturbing the information already displayed.
Ex: The output of paperbacks accounted for one-third of the total US book production by 1962; nearly one-half of the fiction produced and a quarter of the available titles.* Alta Edad Media, la = Early Middle Ages, the, High Middle Ages, the, Dark Ages, the.* a media asta = at half-mast, at half staff.* a media mañana = mid-morning.* a medias entre... y... = betwixt and between.* a medio abrir = half-opened.* a medio camino = halfway [half-way/half way].* a medio comprender = half-understood.* a medio formar = half-formed.* a medio fuego = medium heat.* a medio hacer = halfway done, half done.* a medio plazo = near-term, in the medium term, medium-term, in the mid-term, mid-term [midterm].* a medio rimar = half-rhymed.* a medio vestir = partly dressed, half dressed.* arco de medio punto = round arch.* baja Edad Media, la = late Middle Ages, the.* barba de media tarde = five o'clock shadow.* clase media = middle class.* cocer a medias = parboil.* comprendido a medias = half-understood.* dar media vuelta = do + an about-face.* darse media vuelta = turn on + Posesivo + heel.* de la edad media = dark-age.* del medio = middle.* del Medio Oriente = Middle Eastern.* de media jornada = half-day [half day].* de media mañana = mid-morning.* de medio día de duración = half-day [half day].* de medio pelo = small-time.* de talla media = middle-sized.* dividir por medio = rend in + two.* Edad Media = mediaeval ages [medieval ages, -USA], Middle Ages.* edición media = medium edition.* en el nivel medio de = in the middle range of.* en medio de = amidst, in the midst of, in the throes of, right in, amid.* entender a medias = pick up + the fag-ends.* enterarse a medias = pick up + the fag-ends.* entre medias = in between.* estar a medio camino entre... y... = lie + midway between... and....* estar en medio de = caught in the middle.* estar justo en medio de = stand + squarely in.* foto de medio cuerpo = mugshot [mug shot].* haber dinero de por medio = money + change hands.* haber una transacción económica de por medio = money + change hands.* habitante del Medio Oriente = Middle Easterner.* histeria a medias = semi-hysteria.* Hora + y media = half past + Hora.* IME (Integración a Media Escala) = MSI (Medium Scale Integration).* justo en el medio (de) = plumb in the middle (of).* letra rota o a medio imprimir = broken letter.* línea de medio campo = halfway line.* media docena = half a dozen, half-dozen.* media hora = half-hour.* Media Luna Roja, la = Red Crescent, the.* media luz = half-light.* media pensión = half board.* media tinta = Mezzotint.* media verdad = half truth, half-fact.* media vuelta = about-face.* medio abierto = half-opened, half-way open.* medio administrativo = quasi-clerical.* medio adormilado = bleary-eyed.* medio despierto = drowsily, groggily, bleary-eyed.* medio día = one-half day.* medio dormido = drowsily, groggily, groggy [groggier -comp., groggiest -sup.].* medio en broma = tongue-in-cheek.* medio + Expresión Temporal = half + a + Expresión Temporal.* medio hecho = halfway done, half done.* Medio Oeste, el = Midwest, the.* Medio Oriente = Middle East.* medio pliego = half-sheet.* medio sumergido = half-submerged.* medio vacío = half-empty.* medio vestido = partly dressed, half dressed.* nacido en medio = middleborn.* nivel medio de gestión = middle management.* pantalones de media caña = knee breeches, jodhpurs.* partir por medio = rend in + two.* Pasado = half + Pasado/Participio.* ponerse en medio = get in + the way (of).* Posesivo + media naranja = Posesivo + significant other, Posesivo + better half, Posesivo + other half.* punto medio = mid-point.* quedarse a medias = fall (between/through) + the cracks.* quitarse de en medio = take + Nombre + out.* quitarse del medio = run for + cover.* sin obstáculos de por medio = uncluttered.* tener un problema medio resuelto = have + problem half licked.* tentempié de media mañana = elevenses.* un día y medio = one and a half days.* verdad a medias = half truth, half-fact.* verse en medio de = caught in the middle.medio22 = average, mainline, mainstream.Ex: The average family does have very real information needs, even though these may not be immediately recognized as such.
Ex: This is 'scientific journalism' at its worst, but its standards are not wholly different from those of the mainline press.Ex: Some children may be constrained by a mainstream curriculum that does not match their ability level.* ciudadano medio, el = average man, the.* como término medio = on average.* de nivel cultural medio = middlebrow [middle-brow].* de nivel medio = medium level [medium-level], middle-range.* de precio medio = medium-priced.* de talle medio = medium-length.* de tamaño medio = medium-sized, mid-sized [midsized], middle-sized, mid-size [midsize].* de tipo medio = middle-range.* el ciudadano medio = the average Joe.* hombre medio, el = average person, the.* la ciudadana media = the average Jane.* nivel de dominio medio = working knowledge.* persona con nivel cultural medio = middlebrow [middle-brow].* por término medio = on average.* precio medio = average price.* tener por término medio = average.* término medio = compromise, balance.* valor medio = midrange, mean value.medio33 = instrumentality, means, vehicle.Nota: Sentido figurado.Ex: But there are signs of a change as new and powerful instrumentalities come into use.
Ex: The easiest means of illustrating some of the foregoing points is to introduce in outline some special classification schemes.Ex: This journal serves as a vehicle for the continuing education of librarians, as a showcase for current practice and as a spotlight for significant activities.* alfabetización en los medios de comunicación = media literacy.* anuncios en los medios de comunicación = media releases.* aprendizaje a través de medios electrónicos = online learning.* aprendizaje por medio del ordenador = computer-based learning (CBL).* bibliotecario de medios audiovisuales = library media specialist.* bien dotado de medios = well-resourced.* bien equipado de medios = well-resourced.* búsqueda por medio de menús = menu-assisted searching.* búsqueda por medio de órdenes = command search.* codificación por medio de códigos de barras = barcoding [bar-coding].* codificar por medio de códigos de barras = barcode [bar-code].* conducir por medio de tubos = duct.* confundir los medios con el fin = confuse + the means with the ends.* con medios insuficientes = on a shoestring (budget).* con medios muy escasos = on a shoestring (budget).* con medios muy exiguos = on a shoestring (budget).* con muy pocos medios = on a shoestring (budget).* con todos los medios a + Posesivo + alcance = with all the means at + Posesivo + disposal.* desplazamiento por medio del ordenador = computer commuting.* documentalista de los medios de comunicación = news librarian.* dotar de medios = resource.* el fin justifica los medios = the end justifies the means.* empresa de medios de comunicación = media company.* enseñanza a través de medios electrónicos = online education.* enseñanza por medio del ordenador (CBI) = computer-based instruction (CBI).* entrevista en los medios de comunicación = media interview.* equipar de medios = resource.* exceso de medios = overkill.* expansión de una búsqueda por medio del tesauro = thesaurus expansion.* industria de los medios de comunicación de masas = mass communications industry.* interfaz por medio de gráficos = graphics interfacing.* máquina de registro de préstamos por medio de la fotografía = photocharger, photocharging machine.* medio de ahorro = economy measure.* medio de almacenamiento = storage medium.* medio de almacenamiento físico = physical storage media.* medio de comunicación = medium [media, -pl.].* medio de interpretación = medium of performance.* medio de transmisión = conduit.* medio físico = physical medium.* medios = ways and means.* medios de almacenamiento digital = digital media.* medios de almacenamiento óptico = optical storage media.* medios de comunicación = news media.* medios de comunicación de masas = mass media, mass communications media, communications media, communications media.* medios de comunicación social = mass media.* medios de microalmacenamiento de la información = microstorage media.* medios de producción = means of production.* medios digitalizados de almacenamiento de información = digitised media.* medios económicos = economic resources.* medios, los = wherewithal, the, means, the.* medios oficiales = official channels.* medios técnicos = IT capabilities.* medios visuales = visual media.* mostrar por medio de cambio de intensidad en el brillo = flash up.* multimedia = multimedia [multi-media].* mundo de los medios de comunicación, el = mediascape, the.* por medio = out of.* por medio de = by means of, by way of, in the form of, through, via, via the medium of, by dint of.* por medio de isótopos = isotopically.* por medio de otro(s) = by proxy.* por medio de una agencia = on a bureau basis.* por todos los medios = by all means.* proporcionar los medios para = provide + the material for.* ser un medio para llegar a un fin = be the means to an end.* streaming media = streaming media.* técnica de recuperación por medio de la lógica difusa = fuzzy IR technique.* terapia por medio de aromas = aroma therapy.* tratar por todos los medios de = take + (great) pains to.* tratar por todos los medios de + Verbo = be at pains to + Infinitivo.* un medio para alcanzar un fin = a means to an end.* un medio para conseguir un fin = a means to an end.* un medio para llegar a fin = a means to an end.* utilizar al máximo por medio del ordenador = explode.* * *A ( delante del n)(la mitad de): medio litro half a liter, a half-litermedio kilo de harina half a kilo of flourmedia docena de huevos half a dozen eggs, a half-dozen eggs¿quieres media manzana? do you want half an apple?los niños pagan medio billete or pasaje children pay half fare o half priceun retrato de medio cuerpo a half-length portraitllevo media hora esperando I've been waiting for half an hourla última media hora es muy divertida the last half hour is very entertaininghay trenes a y cinco y a y media there are trains at five past and half past (the hour)aún faltan dos horas y media para que empiece la función there are still two and a half hours to go before the show startssi se lo dices a él mañana lo sabe medio Buenos Aires if you tell him, half (of) Buenos Aires will know by tomorrowla bandera ondea a media asta the flag is flying at half-mastla falda le llega a media pierna she's wearing a calf-length skirta media mañana/tarde siempre da un paseo he always goes for a mid-morning/mid-afternoon stroll, he always goes for a stroll mid-morning/mid-afternoon¿qué haces aquí leyendo a media luz? what are you doing in here reading in such poor light?la habitación estaba a media luz the room was dimly litCompuestos:habla con or (CS) en medioa lengua he talks in baby languagela deliciosa medioa lengua de los dos años the delightful way a two-year-old talksA ( Astron) half-moonen forma de medioa luna crescent-shapedla Medio Luna de las tierras fértiles the Fertile CrescentB (de las uñas) half-moonD(organización): la Medioa Luna Roja the Red Crescentfeminine short sleevellevaba un vestido de medioa manga she was wearing a dress with short sleeves o a short-sleeved dresstodavía no ha encontrado su medioa naranja (el hombre ideal) Mr Right hasn't come along yet; (la mujer ideal) he hasn't found his ideal woman yetvino con su medioa naranja he/she came along with his/her better half ( colloq hum)feminine (en hoteles) half board(en colegios): los alumnos en régimen de medioa pensión pupils who have school dinnersfpl:me lo dijo con medioas palabras she didn't say it in so many wordsfeminine half sole, solefeminine half volleya medioa voz in a low voicehablaban a medioa voz they were talking in low voices(se) dio medioa vuelta y se fue she turned on her heel o she turned around and leftmasculine and feminine fly half, outside halfmasculine midfieldmasculine and feminine scrum halfmasculine and feminine middle-distance runnermasculine middle-distance● medio hermano, media hermanamasculine, femininemasculine half-mourning● medio pupilo, media pupila or medio pupilamasculine, feminine (CS) day pupillos medio pupilos the day pupils( AmL) half-timeB (mediano, promedio) averageel cuidadano/mexicano medio the average citizen/Mexicanbarrios madrileños de standing alto a medio middle to upper-class districts of Madrida medio y largo plazo in the medium and long termtécnico de grado medio technician who has taken a three-year course rather than a five-year degree coursela temperatura media es de 22 grados the average temperature is 22 degreesC1(de manera incompleta): dejó el trabajo a medios he left the work half-finishedme dijo la verdad a medios she didn't tell me the whole truth o storylo arregló a medios he didn't fix it properly2(entre dos): voy a comprar un número de lotería ¿vamos a medios? I'm going to buy a lottery ticket. Do you want to go halves?pagar a medios to pay half each, go halveslo hicimos a medios we did it between usD( Chi fam) ( delante del n) (uso enfático): el medio auto que se gasta just look at the car he drives!halfestá medio borracha/loca she's half drunk/crazylo dejaron allí medio muerto they left him there half deadfue medio violento encontrármelo ahí it was rather awkward meeting him thereme lo dijo medio en broma medio en serio she said it half joking and half serioustodo lo deja a medio hacer he never finishes anything, he leaves everything half finishedmedio como que se molestó cuando se lo dije (CS fam); she got kind of o sort of annoyed when I told her ( colloq)B1 (centro) middleen (el) medio de la habitación in the middle o center of the roomel botón de en or del medio the middle button, the button in the middleel justo medio the happy mediumquítate de en or del medio, que no me dejas ver get out of the way, I can't seeC1 (recurso, manera) means (pl)lo intentaron por todos los medios they tried everything they couldno hay medio de localizarlo there's no way o means of locating himhizo lo que pudo con los medios a su alcance she did everything she could with the resources at her disposalcomo medio de coacción as a means of coercion2 ( Art) (vehículo) tbmedio de expresión mediumno escatimó medios he spared no expensea pesar de los escasos medios de que dispone in spite of his limited meansno cuenta con los medios necesarios para hacerlo she does not have the means o resources to do itCompuestos:la entrevista concedida a un medio de comunicación francés the interview given to a French newspaper ( o television station etc)los medios de comunicación the medialos medios de comunicación sociales or de masas the mass mediameans of transport( Méx) legal challengempl audiovisual aids (pl)mpl:los medio de producción the means of productionD ( en locs):de por medio: no puedo dejarlo, están los niños de por medio I can't leave him, there are the children to think ofhay muchos intereses creados de por medio there are a lot of vested interests involveden medio de: en medio de tanta gente (in) among so many peopleno sé cómo puedes trabajar en medio de este desorden I don't know how you can work in all this messen medio de la confusión in o amid all the confusionen medio de todo all things considereden medio de todo más vale así all things considered, it's probably better this waypor medio (CS, Per): día/semana por medio every other day/weekdos o tres casas por medio every two or three housespor medio de: nos enteramos por medio de tu primo we found out from o through your cousinatrapa su presa por medio de estas pinzas it catches its prey by using these pincersse comunicaban por medio de este sistema they communicated by means of this systemobtuvo el puesto por medio de estas influencias she got the job through these contactsde medio a medio: te equivocas de medio a medio you're completely wrong o utterly mistakenle acertó de medio a medio she was absolutely rightE1(círculo, ámbito): en medios literarios/políticos in literary/political circlesno está en su medio he's out of his elementun artista prácticamente desconocido en nuestro medio (Col, CS); an artist who is practically unknown here o in our country ( o area etc)en medios bien informados se comenta que … informed opinion has it that …2 ( Biol) environmentestos animales no sobreviven fuera de su medio natural these animals do not survive if removed from their natural habitatla adaptación al medio adaptation to one's environment o surroundingsCompuesto:environmentque no daña el medio ambiente eco-friendly, environmentally friendlyF (dedo) middle fingerG (moneda) five centavo or centésimo coin formerly used in some Latin American countriesel que nace para medio nunca llega a real if you don't have what it takes, you won't get on in the world* * *
Del verbo mediar: ( conjugate mediar)
medio es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
medió es:
3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo
Multiple Entries:
mediar
medio
mediar ( conjugate mediar) verbo intransitivo
medio EN algo ‹en conflicto/negociaciones› to mediate in sth, to act as mediator in sthb) ( interceder) medio POR algn to intercede for sb;
medio ANTE algn to intercede o intervene with sb
medio 1◊ - dia adjetivo
1 ( delante del n) ( la mitad de):
media manzana half an apple;
pagar medio pasaje to pay half fare o half price;
media hora half an hour, a half hour (AmE);
dos horas y media two and a half hours;
a las cinco y media at half past five;
a media mañana/tarde in the middle of the morning/afternoon;
a medio camino halfway;
media pensión ( en hoteles) half board;
(se) dio medio vuelta y se fue she turned on her heel and left;
un jugador de medio campo a midfield player;
medio tiempo (AmL) half-time;
mi media naranja (fam &
hum) my better half (colloq & hum)
2 (mediano, promedio) average;
a medio y largo plazo in the medium and long term
medio 2 adverbio
half;
todo lo deja a medio terminar he leaves everything half finished
■ sustantivo masculino
1 (Mat) ( mitad) half
2 ( centro) middle;◊ en (el) medio de la habitación in the middle o center of the room;
quitarse de en or del medio to get out of the way
3
los medios de comunicación the media;
medio de transporte means of transportb)◊ medios sustantivo masculino plural ( recursos económicos) tb medios económicos means (pl), resources (pl)
4 ( en locs)◊ en medio de: en medio de tanta gente (in) among so many people;
en medio de la confusión in o amid all the confusion;
por medio (CS, Per): día/semana por medio every other day/week;
dos casas por medio every two houses;
por medio de (de proceso/técnica) by means of;
por medio de tu primo from o through your cousin
5a) (círculo, ámbito):◊ en medios literarios/políticos in literary/political circles;
no está en su medio he's out of his elementb) (Biol) environment;
medio ambiente environment;
que no da daña el medio ambiente eco-friendly, environmentally friendly
mediar verbo intransitivo
1 (arbitrar, intervenir) to mediate: España mediará en el conflicto, Spain will mediate in the conflict
2 (interceder) to intercede: mediará por ti, she'll intercede on your behalf
3 (interponerse) media la circunstancia de que..., you must take into account that...
4 (periodo de tiempo) to pass: mediaron un par de días, two days passed
medio,-a
I adjetivo
1 (mitad) half: sólo queda medio melón, there is only half a melon left
una hora y media, an hour and a half
2 (no extremo) middle
a media tarde, in the middle of the afternoon
clase media, middle class
punto medio, middle ground
3 (prototípico) average: la calidad media es baja, the average quality is poor
la mujer media, the average woman
II adverbio half: el trabajo está medio hecho, the work is half done
III sustantivo masculino
1 (mitad) half
2 (centro) middle
en medio de la batalla, in the midst of the battle
en medio de los árboles, among the trees
(entre dos) in between the trees
un barco en medio del desierto, a ship in the middle of the desert
sal de ahí en medio, get out of the way
3 (instrumento, vía) means: el fin no justifica los medios, the aim doesn't justify the means
4 (entorno) enviroment
un medio hostil, a hostile enviroment
' medio' also found in these entries:
Spanish:
achuchar
- adivinarse
- ambiente
- calle
- camino
- coger
- conducto
- coralina
- coralino
- cuerpo
- Ecuador
- elemento
- en
- entorno
- habitar
- lado
- locomoción
- media
- ocupante
- odisea
- oriente
- perder
- por
- radical
- recurso
- sacar
- tener
- término
- tierra
- través
- a
- alzado
- arma
- atontado
- caja
- canal
- derruido
- destruir
- día
- efectivo
- gusto
- hombre
- hostil
- instrumento
- ir
- loco
- Medio Oriente
- mejor
- menos
- meter
English:
about
- air
- and
- average
- backdrop
- between
- bread
- call away
- canter
- centre
- cobble together
- discern
- East
- end
- environment
- environmentalist
- envoy
- freight
- half
- half-dead
- half-dressed
- half-empty
- half-full
- half-open
- half-serious
- half-way
- mean
- means
- medium
- medium-term
- mid
- middle
- Middle East
- middleweight
- midst
- moderate
- on
- over
- part
- resource
- Roman arch
- rough up
- sandwich course
- scrum-half
- semiliterate
- shelf
- slush
- slushy
- stimulate
- television
* * *medio, -a♦ adj1. [igual a la mitad] half;media docena half a dozen;media hora half an hour;medio litro half a litre;el estadio registra media entrada the stadium is half full;medio pueblo estaba allí half the town was there;medio Quito se quedó sin electricidad half of Quito was left without electricity;la bandera ondeaba a media asta the flag was flying at half mast;a medio camino [en viaje] halfway there;[en trabajo] halfway through;a media luz in the half-light;como algo a media mañana I have something to eat halfway through the morning, I have a mid-morning snack;docena y media one and a half dozen;un kilo y medio one and a half kilos;son las dos y media it's half past two;son y media it's half pastAndes, Méx, Ven medio fondo waist petticoat o slip;la media luna the crescent;la Media Luna Roja the Red Crescent;Fam Fig media naranja:media pensión half board;CSur medio pupilo [que va a dormir a casa] day pupil; [que va a casa el fin de semana] boarder;media suela half-sole;media volea half volley2. [intermedio] [estatura, tamaño] medium;[posición, punto] middle;de una calidad media of average quality;a medio plazo in the medium term;de clase media middle-class;a media distancia in the middle distancemedio campo midfield; Am medio tiempo half-time3. [de promedio] [temperatura, velocidad] average;Mat mean;el consumo medio de agua por habitante the average water consumption per head of the population;a una velocidad media de 50 km/h at an average speed of 50 km/h4. [corriente] ordinary, average;el ciudadano medio the average person, ordinary people♦ advhalf;medio borracho half drunk;estaba medio muerto he was half dead;a medio hacer half done;han dejado la obra a medio hacer they've left the building half finished;aún estoy a medio arreglar I'm only half ready;pasé la noche medio en vela I barely slept all night, I spent half the night awake♦ nm1. [mitad] half;uno y medio one and a half2. [centro] middle, centre;en medio (de) in the middle (of);estaba incómoda en medio de toda aquella gente I felt uncomfortable among all those people;está en medio de una profunda depresión she's in the middle of a deep depression;no se oía nada en medio de tanto ruido you couldn't hear a thing with all that noise;han puesto una valla en medio they've put a fence in the way;si te pones en medio no veo la tele I can't see the TV if you're in the way;quítate de en medio get out of the way;siempre tienes todas tus cosas por medio your things are always lying around all over the place;estar por (en) medio [estorbar] to be in the way;hay muchos intereses de por medio there are a lot of interests involved;Fig [entrometerse] to interfere;equivocarse de medio a medio to be completely wrong;Famquitar de en medio a alguien to get rid of sb;quitarse de en medio [suicidarse] to do away with oneself3. [sistema, manera] means [singular or plural], method;utilice cualquier medio a su alcance use whatever means are available, use every means available;encontró un medio para pagar menos impuestos she found a way of paying less tax;no hay medio de convencerla she refuses to be convinced;por medio de by means of, through;ha encontrado trabajo por medio de un conocido she got a job through an acquaintance;por todos los medios by all possible means;intentaré conseguir ese trabajo por todos los medios I'll do whatever it takes to get that job;su medio de vida es la chatarra he earns his living from scrap metallos medios de comunicación the media;medios de comunicación electrónicos electronic media;los medios de comunicación de masas the mass media;los medios de difusión the media;medio de expresión medium;los medios de información the media;medios de producción means of production;4.medios [recursos] means, resources;no cuenta con los medios económicos para realizarlo she lacks the means o the (financial) resources to do it5. [elemento físico] environment;animales que viven en el medio acuático animals that live in an aquatic environmentmedio ambiente environment; Biol medio de cultivo culture medium;medio físico physical environment6. [ámbito]el medio rural/urbano the countryside/city;en medios financieros/políticos in financial/political circles;en medios bien informados in well-informed circles[en rugby] halfback medio (de) apertura [en rugby] fly half, stand-off;medio (de) melé [en rugby] scrum half9. CompCSur Famni medio: no oye ni medio he's as deaf as a post;no entiende ni medio she hasn't got a clue;por medio: nado día por medio I swim every other day* * *I adj1 half;las tres y media half past three, three-thirty;a medio camino halfway2 tamaño medium3 (de promedio) average4 posición middleII m1 ( entorno) environment2 en fútbol midfielder3 ( centro) middle;en medio de in the middle of4 ( manera) means;por medio de by means of;III adv half;hacer algo a medias half do sth;ir a medias go halves;a medio hacer half done;de medio a medio completely;día por medio L.Am. every other day;quitar de en medio algo fam move sth out of the way;quitarse de en medio get out of the way* * *medio adv1) : halfestá medio dormida: she's half asleep2) : rather, kind ofestá medio aburrida esta fiesta: this party is rather boring1) : halfuna media hora: half an hourmedio hermano: half brothera media luz: in the half-lightson las tres y media: it's half past three, it's three-thirty2) : midway, halfwaya medio camino: halfway there3) : middlela clase media: the middle class4) : averagela temperatura media: the average temperaturemedio nm1) centro: middle, centeren medio de: in the middle of, amid2) ambiente: milieu, environment3) : medium, spiritualist4) : means pl, waypor medio de: by means oflos medios de comunicación: the media5) medios nmpl: means, resources* * *medio1 adj1. (mitad) half2. (promedio, normal) averagemedio2 adv halfmedio3 n1. (centro) middle2. (entorno) environment3. (recurso, método) means -
3 camino
m.1 path, track (sendero).camino trillado well-trodden path2 way.el camino de la estación the way to the stationcamino de on the way toestá camino de la capital it's on the way to the capitala estas horas ya estarán en camino they'll be on their way by nowme pilla de camino it's on my wayen el o de camino on the waypor este camino this way3 journey (viaje).nos espera un largo camino we have a long journey ahead of usponerse en camino to set off4 road, footpath, pathway, track.5 cart track, cart road.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: caminar.* * *1 (vía) path, track2 (ruta) way, route3 (viaje) journey\a medio camino half-wayabrir camino to clear the way (a, for)abrir el camino to clear the way (a, for)abrirse camino to make one's wayabrirse camino en la vida to get on in lifecoger de camino / pillar de camino to be on the wayestar en camino to be on the wayir camino de to be on one's way toir por (el) buen/mal camino figurado to be on the right/wrong trackllevar buen camino to be on the right trackllevar camino de to be on the way to, be heading for, look set toponerse en camino to set off (on a journey)camino de herradura bridle pathcamino de rosas figurado bed of rosescamino forestal forest trackel Camino de Santiago (vía láctea) the Milky Wayel camino del éxito figurado the road to success* * *noun m.1) road, path, track2) way3) journey4) course* * *SM1) [sin asfaltar] track; (=sendero) path; (=carretera) roadCaminos, Canales y Puertos — (Univ) Civil Engineering
camino de ingresos, camino de peaje — toll road
camino de rosas, la vida no es ningún camino de rosas — life's no bed of roses
Camino de Santiago — pilgrims' route to Santiago de Compostela, Way of St James
camino forestal — forest track; [para paseos] forest trail
= Camino de Santiagocamino francés ( Hist) —
camino trillado, caminos turísticos no trillados — tourist routes that are off the beaten track
experimentan con nuevas técnicas, huyen de los caminos trillados — they are experimenting with new techniques and avoiding conventional approaches o the well-trodden paths
este escritor ha recorrido los caminos trillados de sus antecesores — this writer has been down the well-trodden paths followed by his predecessors
2) (=ruta)a) (lit) way, route; (=viaje) journeyvolvimos por el camino más corto — we took the shortest way o route back
¿sabes el camino a su casa? — do you know the way to his house?
¿cuánto camino hay de aquí a San José? — how far is it from here to San José?
•
abrirse camino entre la multitud — to make one's way through the crowd•
de camino a, lo puedo recoger de camino al trabajo — I can collect it on my way to work•
echar camino adelante — to strike out•
en el camino — on the way, en routetienen dos niños, y otro en camino — they have two children, and another on the way
ponerse en camino — to set out o off
•
a medio camino — halfway (there)a medio camino paramos para comer — halfway there, we stopped to eat
•
se quedaron a mitad de camino — they only got halfway (there)la verdad está a mitad de camino entre las dos posturas — the truth is somewhere between the two views
b) (fig) (=medio) path, course•
el camino a seguir, yo te explico el camino a seguir — I'll tell you the way o routeme indicaron el camino a seguir para resolver el problema — they showed me what needed to be done to solve the problem
censurar estos programas no es el camino a seguir — censoring these programmes isn't the solution o the right thing to do
allanar el camino —
ir camino de —
va camino de convertirse en un gran centro financiero — it is on its way to becoming a major financial centre
traer a algn por buen camino — (=orientar) to put sb on the right track o road; (=desengañar) to set sb straight
quedarse en el camino —
un 70% sacó el diploma y el resto se quedó en el camino — 70 per cent of them got the diploma, the rest didn't make it
en vez de seguir las normas él fue por su camino — instead of following the rules he just went his own sweet way o did his own thing
no me fijo en mis rivales, yo sigo por mi camino — I don't take any notice of what my rivals are doing, I just do my own thing
3) (Inform) pathCAMINO DE SANTIAGO The Camino de Santiago is a medieval pilgrim route stretching from the Pyrenees to Santiago de Compostela in northwest Spain, where tradition has it that the body of Saint James the Apostle (Spain's patron saint) is buried. Those who had made the long, dangerous journey returned proudly wearing on their hat or cloak the venera or concha (scallop shell) traditionally associated with this pilgrimage - Saint James' body had reportedly been found covered in scallops. Today this symbolic shell can still be seen all along the Camino de Santiago, carved on ancient buildings and painted on modern-day road signs marking the historic route for the benefit of tourists and pilgrims. In astronomy the Camino de Santiago is another name for the Vía Láctea (Milky Way), hence the title of Buñuel's famous satirical film about the route to Compostela.* * *1) ( de tierra) track; ( sendero) path; ( en general) roadabrir nuevos caminos — to break new o fresh ground
allanar or preparar or abrir el camino — to pave the way, prepare the ground
el camino trillado — the well-worn o well-trodden path
la vida no es un camino de rosas — life is no bed of roses
tener el camino trillado: tenía el camino trillado he'd had the ground prepared for him; todos los caminos llevan or conducen a Roma — all roads lead to Rome
2)a) (ruta, dirección) wayme salieron al camino — asaltantes they blocked my path o way; amigos/niños they came out to meet me
el camino a la fama — the road o path to fame
se me fue por mal camino or por el otro camino — it went down the wrong way
abrir camino a algo — to clear the way for something
abrirse camino — to make one's way
buen/mal camino: este niño va por mal camino or lleva mal camino this boy's heading for trouble; ibas por or llevabas buen camino pero te equivocaste you were on the right track but you made a mistake; las negociaciones van por or llevan muy buen camino the negotiations are going extremely well; llevar a alguien por mal camino to lead somebody astray; cruzarse en el camino de alguien: superó todos los obstáculos que se le cruzaron en el camino he overcame all the problems that arose; errar el camino to be in the wrong job o the wrong line of work; tirar por el camino de en medio — to take the middle path
b) (trayecto, viaje)lo debí perder en el camino al trabajo — I must have lost it on my o on the way to work
llevamos 300 kms/una hora de camino — we've done 300 kms/been traveling for an hour
todavía estamos a o nos quedan dos horas de camino — we still have two hours to go
paramos a mitad de camino or a medio camino — we stopped halfway
cortar o acortar camino — to take a shortcut
a mitad de or a medio camino — halfway through
c) (en locs)camino de/a: me encontré con él camino del or al mercado I ran into him on the o on my way to the market; ya vamos camino del invierno winter's on the way o on its way; llevar or ir camino de algo: una tradición que va camino de desaparecer a tradition which looks set to disappear; de camino on the way to; pilla de camino it's on the way; me queda de camino I pass it on my way; de camino a on the way; está de camino a la estación it is on the way to the station; en el camino or de camino al trabajo on my/his/her way o the way to work; en camino on the way; tiene un niño y otro en camino she has one child and another on the way; deben estar ya en camino they must be on their way already; por el camino — on the way
•* * *= avenue, path, road, route, footpath, lane, pathway, way.Ex. In the attempt to match the above criteria, there are two fundamentally distinct avenues to the construction of the schedules of a classification scheme.Ex. It can be in only one place, unless duplicates are used; one has to have rules as to which path will locate it, and the rules are cumbersome.Ex. Use of Woolston Library has declined slightly: the area is isolated by the River Itchen, a busy main road, and a natural escarpment.Ex. Each packet includes the address of the final destination, and the packets travel separately, perhaps taking different routes through the network.Ex. Equivalence relationships normally imply the selection of one form as the preferred term, as we have seen, so we make a cross-reference pointing from the non-preferred term to the preferred term: footpaths See Trails; Bovines USE Cattle.Ex. The title of the article is 'Changing lanes on the information superhighway: academic libraries and the Internet'.Ex. This system automates the scientific task of determining the pathway of steps underlying a chemical reaction.Ex. He has chosen self-denial and altruism as the way to follow.----* abrir camino a = make + way (for).* abrir nuevos caminos = break + new ground, push + Nombre + into new latitudes, break + ground, blaze + trail.* abrirse camino = plough through, elbow + Posesivo + way into, elbow into, foist + Posesivo + way into, make + Posesivo + way in the world.* abrirse camino (a empujones) = push + Posesivo + way across/into.* abrirse camino en el mundo = make + Posesivo + way in the world.* abrirse camino en la vida = get on in + life.* abrir un camino = chart + direction.* al borde del camino = at the roadside.* alto en el camino = stopover.* a medio camino = halfway [half-way/half way].* a mitad de camino = halfway [half-way/half way].* a mitad de camino entre... y... = midway between, half way between... and....* a mitad de camino entre... y... = astride... and....* andar camino trillado = tread + well-worn ground.* apartarse del buen camino = go off + the rails, stray from + the straight and narrow.* apartarse del camino de la verdad = stray from + the straight and narrow.* apartarse de los caminos principales = go + off-road.* borde del camino = roadside, wayside.* buen camino, el = straight and narrow (path), the.* buscar el camino = wind + Posesivo + way.* cambiar de opinión a mitad de camino = change + horses in midstream.* cambiar de parecer a mitad de camino = change + horses in midstream.* cambiar de política a mitad de camino = change + horses in midstream.* camino apartado = byway.* camino a seguir, el = way forward, the.* camino correcto, el = way forward, the.* camino de acceso = approach path.* camino definido = charted route.* camino de herradura = bridle path, bridleway.* camino de la verdad, el = straight and narrow (path), the.* camino de tierra = dirt track, dirt road.* camino elevado = causeway.* camino hacia el estrellato = road to stardom.* camino hacia la fama = road to stardom.* camino largo y difícil = long haul.* camino largo y tortuoso = long and winding road.* camino lleno de baches = bumpy road.* camino más fácil, el = path of least resistance, the.* camino muy largo = circuitous route.* camino pecuario = cattle lane.* camino por recorrer, el = road ahead, the.* camino rural = country lane, country road.* camino seguro al desastre = blueprint for disaster.* camino seguro al éxito = blueprint for success.* camino seguro al fracaso = blueprint for failure.* camino sin rumbo = the road to nowhere.* camino trillado = worn path, beaten road.* camino vecinal = country road, minor road, back road.* construcción de caminos = road construction.* continuar + Posesivo camino = continue on + Posesivo + way.* cruce de caminos = crossroads, fork in the road.* cruzar en el camino de Alguien = cross + Posesivo + path.* cruzársele a Uno en el camino = come + Posesivo + way.* de camino = on the way, while we're at it.* de camino a = en route for, on + Posesivo + way to, en route to.* descanso en el camino = rest stop.* desviarse del buen camino = go off + the rails.* detener en el camino = waylay.* detenerse en el camino = stop along + the way.* detenerse en el lado del camino = pull over.* el camino a seguir = the way ahead, the way to go.* el camino correcto = the way ahead, the way to go.* el camino hacia + Nombre + está lleno de + Nombre = the road (to/towards) + Nombre + is paved with + Nombre.* el camino hacia + Nombre + está plagado de + Nombre = the road (to/towards) + Nombre + is paved with + Nombre.* el camino por recorrer = the way ahead.* el camino que lleva a = a/the doorway to.* el camino recorrido = the road travelled so far.* el camino se hace andando = actions speak louder than words.* elegir el camino más fácil = take + the path of least resistance.* en camino = on the way.* encontrar el camino = wayfinding.* encontrar el camino de vuelta = find + Posesivo + way back.* en el camino = along the way, en route, in the process.* estar a medio camino entre... y... = lie + midway between... and....* estar de camino a = be on the road to.* estar en camino de = be on the way to.* fuera de los caminos trillados = off the beaten track.* hacerse camino = foist + Posesivo + way into.* hacer una parada en el camino = stop along + the way.* hallar el camino de la verdad = think + Posesivo + way to the truth.* indicar el camino a seguir = point + the way forward.* indicar el camino a seguir para = point + the way to.* indicar el camino correcto = point + Nombre + in the right direction.* ingeniería de caminos = civil engineering.* ingeniero de caminos = civil engineer.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por el buen camino = be right on track.* ir por mal camino = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* junto al camino = by the roadside.* lado del camino = wayside.* ¡la vida no es un camino de rosas! = the course of true love never did run smooth!.* llevar camino de enfrentamiento con = be on a collision course with.* llevar por el camino de = lead + Pronombre + down the road to.* llevar por el mal camino = lead + astray.* llevar por mal camino = mislead.* mantener Algo en el buen camino = keep + Nombre + on track.* marcar el camino correcto = point + Nombre + in the right direction.* mostrar el camino = blaze + the way, light + the way.* mostrar el camino a seguir = point + the way forward.* mostrar el camino para = point + the way to, show + the way to.* no apartarse del buen camino = keep on + the right track.* parada en el camino = rest stop, stop along the way.* parapeto del camino = road bank.* pararse en el lado del camino = pull over.* perderse por los caminos secundarios = go + off-road.* por buen camino = a step in the right direction.* por caminos apartados = off-road.* por mal camino = astray.* preparar el camino = set + the scene, smooth + the way, open + the way, set + the stage, pave + the path (for/towards/to), pave + the way (for/towards/to), pave + the road (for/towards/to).* preparar el camino para = smooth + the path of.* quedarse en el camino = fall by + the wayside.* retomar el camino = get back on + Posesivo + path.* retomar su camino = get back on + track.* seguir el buen camino = keep on + the right track, keep on + the straight and narrow.* seguir el camino de la verdad = keep on + the straight and narrow.* seguir el camino más ético = take + the high ground, take + the high road.* seguir este camino = go along + this road.* seguir por el buen camino = keep out of + trouble, keep on + the right track.* seguir un camino = take + path, take + direction, tread + path, walk + path.* seguir un camino diferente = strike out on + a different path.* tener mucho camino que recorrer = have + a long way to go.* un alto en el camino = a stop on the road, a pit stop on the road.* un camino largo y difícil = a long haul.* volver a su camino = get back on + track, get back on + Posesivo + path.* * *1) ( de tierra) track; ( sendero) path; ( en general) roadabrir nuevos caminos — to break new o fresh ground
allanar or preparar or abrir el camino — to pave the way, prepare the ground
el camino trillado — the well-worn o well-trodden path
la vida no es un camino de rosas — life is no bed of roses
tener el camino trillado: tenía el camino trillado he'd had the ground prepared for him; todos los caminos llevan or conducen a Roma — all roads lead to Rome
2)a) (ruta, dirección) wayme salieron al camino — asaltantes they blocked my path o way; amigos/niños they came out to meet me
el camino a la fama — the road o path to fame
se me fue por mal camino or por el otro camino — it went down the wrong way
abrir camino a algo — to clear the way for something
abrirse camino — to make one's way
buen/mal camino: este niño va por mal camino or lleva mal camino this boy's heading for trouble; ibas por or llevabas buen camino pero te equivocaste you were on the right track but you made a mistake; las negociaciones van por or llevan muy buen camino the negotiations are going extremely well; llevar a alguien por mal camino to lead somebody astray; cruzarse en el camino de alguien: superó todos los obstáculos que se le cruzaron en el camino he overcame all the problems that arose; errar el camino to be in the wrong job o the wrong line of work; tirar por el camino de en medio — to take the middle path
b) (trayecto, viaje)lo debí perder en el camino al trabajo — I must have lost it on my o on the way to work
llevamos 300 kms/una hora de camino — we've done 300 kms/been traveling for an hour
todavía estamos a o nos quedan dos horas de camino — we still have two hours to go
paramos a mitad de camino or a medio camino — we stopped halfway
cortar o acortar camino — to take a shortcut
a mitad de or a medio camino — halfway through
c) (en locs)camino de/a: me encontré con él camino del or al mercado I ran into him on the o on my way to the market; ya vamos camino del invierno winter's on the way o on its way; llevar or ir camino de algo: una tradición que va camino de desaparecer a tradition which looks set to disappear; de camino on the way to; pilla de camino it's on the way; me queda de camino I pass it on my way; de camino a on the way; está de camino a la estación it is on the way to the station; en el camino or de camino al trabajo on my/his/her way o the way to work; en camino on the way; tiene un niño y otro en camino she has one child and another on the way; deben estar ya en camino they must be on their way already; por el camino — on the way
•* * *= avenue, path, road, route, footpath, lane, pathway, way.Ex: In the attempt to match the above criteria, there are two fundamentally distinct avenues to the construction of the schedules of a classification scheme.
Ex: It can be in only one place, unless duplicates are used; one has to have rules as to which path will locate it, and the rules are cumbersome.Ex: Use of Woolston Library has declined slightly: the area is isolated by the River Itchen, a busy main road, and a natural escarpment.Ex: Each packet includes the address of the final destination, and the packets travel separately, perhaps taking different routes through the network.Ex: Equivalence relationships normally imply the selection of one form as the preferred term, as we have seen, so we make a cross-reference pointing from the non-preferred term to the preferred term: footpaths See Trails; Bovines USE Cattle.Ex: The title of the article is 'Changing lanes on the information superhighway: academic libraries and the Internet'.Ex: This system automates the scientific task of determining the pathway of steps underlying a chemical reaction.Ex: He has chosen self-denial and altruism as the way to follow.* abrir camino a = make + way (for).* abrir nuevos caminos = break + new ground, push + Nombre + into new latitudes, break + ground, blaze + trail.* abrirse camino = plough through, elbow + Posesivo + way into, elbow into, foist + Posesivo + way into, make + Posesivo + way in the world.* abrirse camino (a empujones) = push + Posesivo + way across/into.* abrirse camino en el mundo = make + Posesivo + way in the world.* abrirse camino en la vida = get on in + life.* abrir un camino = chart + direction.* al borde del camino = at the roadside.* alto en el camino = stopover.* a medio camino = halfway [half-way/half way].* a mitad de camino = halfway [half-way/half way].* a mitad de camino entre... y... = midway between, half way between... and....* a mitad de camino entre... y... = astride... and....* andar camino trillado = tread + well-worn ground.* apartarse del buen camino = go off + the rails, stray from + the straight and narrow.* apartarse del camino de la verdad = stray from + the straight and narrow.* apartarse de los caminos principales = go + off-road.* borde del camino = roadside, wayside.* buen camino, el = straight and narrow (path), the.* buscar el camino = wind + Posesivo + way.* cambiar de opinión a mitad de camino = change + horses in midstream.* cambiar de parecer a mitad de camino = change + horses in midstream.* cambiar de política a mitad de camino = change + horses in midstream.* camino apartado = byway.* camino a seguir, el = way forward, the.* camino correcto, el = way forward, the.* camino de acceso = approach path.* camino definido = charted route.* camino de herradura = bridle path, bridleway.* camino de la verdad, el = straight and narrow (path), the.* camino de tierra = dirt track, dirt road.* camino elevado = causeway.* camino hacia el estrellato = road to stardom.* camino hacia la fama = road to stardom.* camino largo y difícil = long haul.* camino largo y tortuoso = long and winding road.* camino lleno de baches = bumpy road.* camino más fácil, el = path of least resistance, the.* camino muy largo = circuitous route.* camino pecuario = cattle lane.* camino por recorrer, el = road ahead, the.* camino rural = country lane, country road.* camino seguro al desastre = blueprint for disaster.* camino seguro al éxito = blueprint for success.* camino seguro al fracaso = blueprint for failure.* camino sin rumbo = the road to nowhere.* camino trillado = worn path, beaten road.* camino vecinal = country road, minor road, back road.* construcción de caminos = road construction.* continuar + Posesivo camino = continue on + Posesivo + way.* cruce de caminos = crossroads, fork in the road.* cruzar en el camino de Alguien = cross + Posesivo + path.* cruzársele a Uno en el camino = come + Posesivo + way.* de camino = on the way, while we're at it.* de camino a = en route for, on + Posesivo + way to, en route to.* descanso en el camino = rest stop.* desviarse del buen camino = go off + the rails.* detener en el camino = waylay.* detenerse en el camino = stop along + the way.* detenerse en el lado del camino = pull over.* el camino a seguir = the way ahead, the way to go.* el camino correcto = the way ahead, the way to go.* el camino hacia + Nombre + está lleno de + Nombre = the road (to/towards) + Nombre + is paved with + Nombre.* el camino hacia + Nombre + está plagado de + Nombre = the road (to/towards) + Nombre + is paved with + Nombre.* el camino por recorrer = the way ahead.* el camino que lleva a = a/the doorway to.* el camino recorrido = the road travelled so far.* el camino se hace andando = actions speak louder than words.* elegir el camino más fácil = take + the path of least resistance.* en camino = on the way.* encontrar el camino = wayfinding.* encontrar el camino de vuelta = find + Posesivo + way back.* en el camino = along the way, en route, in the process.* estar a medio camino entre... y... = lie + midway between... and....* estar de camino a = be on the road to.* estar en camino de = be on the way to.* fuera de los caminos trillados = off the beaten track.* hacerse camino = foist + Posesivo + way into.* hacer una parada en el camino = stop along + the way.* hallar el camino de la verdad = think + Posesivo + way to the truth.* indicar el camino a seguir = point + the way forward.* indicar el camino a seguir para = point + the way to.* indicar el camino correcto = point + Nombre + in the right direction.* ingeniería de caminos = civil engineering.* ingeniero de caminos = civil engineer.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por el buen camino = be right on track.* ir por mal camino = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* junto al camino = by the roadside.* lado del camino = wayside.* ¡la vida no es un camino de rosas! = the course of true love never did run smooth!.* llevar camino de enfrentamiento con = be on a collision course with.* llevar por el camino de = lead + Pronombre + down the road to.* llevar por el mal camino = lead + astray.* llevar por mal camino = mislead.* mantener Algo en el buen camino = keep + Nombre + on track.* marcar el camino correcto = point + Nombre + in the right direction.* mostrar el camino = blaze + the way, light + the way.* mostrar el camino a seguir = point + the way forward.* mostrar el camino para = point + the way to, show + the way to.* no apartarse del buen camino = keep on + the right track.* parada en el camino = rest stop, stop along the way.* parapeto del camino = road bank.* pararse en el lado del camino = pull over.* perderse por los caminos secundarios = go + off-road.* por buen camino = a step in the right direction.* por caminos apartados = off-road.* por mal camino = astray.* preparar el camino = set + the scene, smooth + the way, open + the way, set + the stage, pave + the path (for/towards/to), pave + the way (for/towards/to), pave + the road (for/towards/to).* preparar el camino para = smooth + the path of.* quedarse en el camino = fall by + the wayside.* retomar el camino = get back on + Posesivo + path.* retomar su camino = get back on + track.* seguir el buen camino = keep on + the right track, keep on + the straight and narrow.* seguir el camino de la verdad = keep on + the straight and narrow.* seguir el camino más ético = take + the high ground, take + the high road.* seguir este camino = go along + this road.* seguir por el buen camino = keep out of + trouble, keep on + the right track.* seguir un camino = take + path, take + direction, tread + path, walk + path.* seguir un camino diferente = strike out on + a different path.* tener mucho camino que recorrer = have + a long way to go.* un alto en el camino = a stop on the road, a pit stop on the road.* un camino largo y difícil = a long haul.* volver a su camino = get back on + track, get back on + Posesivo + path.* * *camino Camino de Santiago (↑ camino a1)sigan por ese camino continue along that path ( o road etc)han abierto/hecho un caminito a través del bosque they've opened up/made a path o little track through the woodestán todos los caminos cortados all the roads are blockedabrir nuevos caminos to break new o fresh groundallanar or preparar or abrir el camino to pave the way, prepare the groundel camino trillado the well-worn o well-trodden pathla vida no es un camino de rosas life is no bed of roses, life isn't a bowl of cherriestener el camino trillado: tenía el camino trillado he'd had the ground prepared for himtodos los caminos llevan or conducen a Roma: por todos los caminos se va a Roma all roads lead to Romeel camino del infierno está empedrado de buenas intenciones the road to hell is paved o strewn with good intentionsCompuestos:bridle pathtowpath( Hist) highway● Caminos, Canales y Puertoscivil engineering ingenierominor road ( built and maintained by local council)B1 (ruta, dirección) waytomamos el camino más corto we took the shortest route o way¿sabes el camino para ir allí? do you know how to get there?, do you know the way there?me salieron al camino «asaltantes» they blocked my path o way;«amigos/niños» they came out to meet meafrontaron todas las dificultades que se les presentaron en el camino they faced up to all the difficulties in their pathéste es el mejor camino a seguir en estas circunstancias this is the best course to follow in these circumstancespor ese camino no vas a ninguna parte you won't get anywhere that way o like thatal terminar la carrera cada cual se fue por su camino after completing their studies they all went their separate wayssigue caminos muy diferentes de los trazados por sus predecesores he is taking very different paths from those of his predecessorsse me fue por mal caminoor por el otro camino it went down the wrong wayabrir(le) camino (a algo/algn) to clear the way (for sth/sb)los vehículos que abrían camino a los corredores the vehicles that were clearing the way for the runnersabrirse camino to make one's wayse abrió camino entre la espesura/a través de la multitud she made her way through the dense thickets/through the crowds of peopleno es fácil abrirse camino en esa profesión it's not easy to carve a niche for oneself in that professionestas técnicas se están abriendo camino entre nuestros médicos these techniques are gaining ground o are beginning to gain acceptance with our doctorstuvo que luchar mucho para abrirse camino en la vida he had to fight hard to get on in lifebuen/mal camino: este niño va por mal caminoor lleva mal camino this boy's heading for troubleya tiene trabajo, va por buen camino he's found a job already, he's doing wellibas por or llevabas buen camino pero te equivocaste aquí you were on the right track o lines, but you made a mistake herelas negociaciones van por or llevan muy buen camino the negotiations are going extremely well o very smoothlyllevar a algn por mal camino to lead sb astraycruzarse en el camino de algn: la mala suerte se cruzó en su camino he ran up against o came up against some bad lucksupo superar todos los obstáculos que se le cruzaron en el camino he was able to overcome all the problems which arose o which he came acrosserrar el camino to be in the wrong job o the wrong line of work2(trayecto, viaje): emprendimos el camino de regreso we set out on the return journeyse me hizo muy largo el camino the journey seemed to take foreverlo debí perder en el camino de casa al trabajo I must have lost it on my o on the way to workse pusieron en camino al amanecer they set off at dawnllevamos ya una hora de camino we've been traveling for an hour now, we've been on the road for an hour nowestamos todavía a dos horas de camino we still have two hours to go o two hours ahead of usparamos a mitad de caminoor a medio camino a descansar we stopped halfway to restpor aquí cortamos or acortamos camino we can take a shortcut this way o this way's shorterhizo todo el camino a pie he walked the whole way, he did the whole journey on footse ha avanzado mucho en este campo, pero queda aún mucho camino por recorrer great advances have been made in this field, but there's still a long way to goel camino será largo y difícil, pero venceremos the road will be long and difficult, but we shall be victoriousquedarse a mitad de or a medio camino: iba para médico, pero se quedó a mitad de camino he was studying to be a doctor, but he never completed the course o he gave up halfway through the courseel programa de remodelación se quedó a medio camino the renovation project was left unfinishedno creo que terminemos este año, ni siquiera estamos a mitad de camino I don't think we'll finish it this year, we're not even half way through yet3 ( en locs):camino de/a: me encontré con él camino del or al mercado I ran into him on the o on my way to the marketya vamos camino del invierno winter's coming o approaching, winter's on the way o on its wayllevar or ir camino de algo: un actor que va camino del estrellato an actor on his way o on the road to stardom, an actor heading for stardom, an actor who looks set for stardomvan camino de la bancarrota they are on the road to o heading for bankruptcy, they look set to go bankruptuna tradición que va camino de desaparecer a tradition which looks set to disappearde camino: tu casa me queda de camino I pass your house on my way, your house is on my wayve por el pan y, de camino, compra el periódico go and get the bread and buy a newspaper on the way o your wayde camino a: íbamos de camino a Zacatecas we were on our way o the way to Zacatecasestá de camino a la estación it is on the way to the stationen el caminoor de camino al trabajo paso por tres bancos I pass three banks on my way o the way to worken camino: deben estar ya en camino they must be on the o on their way alreadytiene un niño y otro en camino she has one child and another on the waypor el camino on the wayte lo cuento por el camino I'll tell you on the wayCompuestos:Inca trail( Astron) the Milky Way* * *
Del verbo caminar: ( conjugate caminar)
camino es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
caminó es:
3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo
Multiple Entries:
caminar
camino
caminar ( conjugate caminar) verbo intransitivo
1 ( andar) to walk;
podemos ir caminando we can walk, we can go on foot;
camino hacia algo ‹hacia meta/fin› to move toward(s) sth
2 (AmL) [reloj/motor] to work;◊ el asunto va caminando (fam) things are moving (colloq)
verbo transitivo ‹ distancia› to walk
camino sustantivo masculino
1 ( en general) road;
( de tierra) track;
( sendero) path;
2
me salieron al camino [ asaltantes] they blocked my path o way;
[ amigos] they came out to meet me;
el camino a la fama the road o path to fame;
se abrió camino entre la espesura she made her way through the dense thickets;
abrirse camino en la vida to get on in life;
buen/mal camino: este niño va por mal camino this boy's heading for trouble;
ibas por buen camino pero te equivocaste you were on the right track but you made a mistake;
llevar a algn por mal camino to lead sb astrayb) (trayecto, viaje):
se pusieron en camino they set off;
todavía nos quedan dos horas de camino we still have two hours to goc) ( en locs)◊ camino de/a … on my/his/her way to …;
ir camino de algo: una tradición que va camino de desaparecer a tradition which looks set to disappear;
de camino on the way;
pilla de camino it's on the way;
me queda de camino I pass it on my way;
de camino a la estación on the way to the station;
en camino on the way;
deben estar ya en camino they must be on their way already;
por el camino on the way;
a mitad de or a medio camino halfway through
caminar
I verbo intransitivo to walk
II verbo transitivo (recorrer a pie) to cover,walk: camino un par de kilómetros diarios, I walk two kilometres every day
camino sustantivo masculino
1 (estrecho, sin asfaltar) path, track
(en general) road
2 (itinerario, ruta) route, way
3 (medio, modo) way
♦ Locuciones: coger o pillar de camino, to be on the way
estar en camino, to be on the way
ir camino de, to be going to
figurado ir por buen/mal camino, to be on the right/wrong track
ponerse en camino, to set off
a medio camino, halfway: lo deja todo a medio camino, she drops everything she starts halfway through
figurado una casa de turismo rural es un sitio a medio camino entre un hotel y una casa de labranza, a rural tourism house is something halfway between a hotel and a farmhouse
de camino a, on the way to
' camino' also found in these entries:
Spanish:
abrirse
- acceso
- ahorrar
- andar
- baja
- bajo
- bifurcación
- borde
- caminar
- como
- conducir
- cruzarse
- desbloquear
- desviarse
- dificultosa
- dificultoso
- división
- empinada
- empinado
- enderezar
- enfilar
- enrevesada
- enrevesado
- enseñar
- entorpecer
- escultórica
- escultórico
- franca
- franco
- ir
- guiar
- horqueta
- indicar
- interponerse
- intersectarse
- intrincada
- intrincado
- lado
- marcha
- margen
- media
- mitad
- mostrar
- obstáculo
- orientar
- orilla
- paso
- pillar
- por
- promedio
English:
astray
- blaze
- bridle path
- circuitous
- claw
- concrete
- devious
- dirt road
- drive
- driveway
- en route
- fight
- footpath
- guide
- half-way
- lane
- midway
- passable
- path
- pathway
- pave
- road
- rocky
- rough
- set off
- set out
- show
- signpost
- sloping
- stray
- strike out
- struggle on
- thrust aside
- towpath
- track
- up
- uphill
- wade through
- way
- wayside
- weave
- wind
- winding
- work
- work up to
- bound
- by
- continue
- direct
- do
* * *camino nm1. [sendero] path, track;[carretera] road;han abierto un camino a través de la selva they've cleared a path through the jungle;acorté por el camino del bosque I took a shortcut through the forest;UnivCaminos(, Canales y Puertos) [ingeniería] civil engineering;la vida no es un camino de rosas life is no bed of roses;todos los caminos llevan a Roma all roads lead to Romecamino de acceso access road; Fam Fig camino de cabras rugged path;camino forestal forest track;camino de grava gravel path;camino de herradura bridle path;camino de hierro railway, US railroad;Am camino de mesa table runner; Hist camino real king's highway;Camino de Santiago Rel = pilgrimage route to Santiago de Compostela;Astron Milky Way;camino de sirga towpath;Fig camino trillado well-trodden path; Figtiene el camino trillado the hard work has already been done for him;camino vecinal country lane2. [ruta, vía] way;el camino de la estación the way to the station;equivocarse de camino to go the wrong way;indicar el camino a alguien to show sb the way;no recuerdo el camino de vuelta I can't remember the way back;iremos por el camino más corto we'll go by the shortest route, we'll go the quickest way;está camino de la capital it's on the way to the capital;me encontré a Elena camino de casa I met Elena on the way home;de camino [de paso] on the way;ve a comprar el periódico, y de camino sube también la leche go for the newspaper and bring the milk up while you're at it;me pilla de camino it's on my way;a estas horas ya estarán en camino they'll be on their way by now;en el camino on the way;por este camino this way3. [viaje] journey;nos espera un largo camino we have a long journey ahead of us;se detuvieron tras cinco horas de camino they stopped after they had been on the road for five hours;estamos casi a mitad de camino we're about halfway there;pararemos a mitad de camino we'll stop halfway;hicimos un alto en el camino para comer we stopped (along the way) to have a bite to eat;también Figtodavía nos queda mucho camino por delante we've still got a long way to go;ponerse en camino to set off4. [medio] way;el camino para conseguir tus propósitos es la honestidad the way to get what you want is to be honest5. Compabrir camino a to clear the way for;el hermano mayor ha abierto camino a los pequeños the older brother cleared the way for the younger ones;dos jinetes abrían camino a la procesión two people rode ahead to clear a path for the procession;abrirse camino to get on o ahead;se abrió camino entre la maraña de defensas he found a way through the cluster of defenders;abrirse camino en el mundo to make one's way in the world;le costó mucho abrirse camino, pero ahora tiene una buena posición it wasn't easy for him to get on, but he's got a good job now;allanar el camino to smooth the way;no permitiré que nadie se cruce en mi camino I won't let anyone stand in my way;Famtienen un bebé en camino they've got a baby on the way;ir por buen camino to be on the right track;ir por mal camino to go astray;con su comportamiento, estos alumnos van por mal camino the way they are behaving, these pupils are heading for trouble;fueron cada cual por su camino they went their separate ways;van camino del desastre/éxito they're on the road to disaster/success;a medio camino halfway;siempre deja todo a medio camino she always leaves things half-done;estar a medio camino to be halfway there;está a medio camino entre un delantero y un centrocampista he's somewhere between a forward and a midfielder;quedarse a medio camino to stop halfway through;el proyecto se quedó a medio camino por falta de presupuesto the project was left unfinished o was abandoned halfway through because the funds dried up;iba para estrella, pero se quedó a mitad de camino she looked as if she would become a star, but never quite made it;traer a alguien al buen camino to put sb back on the right trackCAMINO DE SANTIAGOThe Galician city of Santiago de Compostela in northwestern Spain, traditionally held to be the burial site of the Apostle St James, was one of the most important Christian pilgrimage centres in Europe during the Middle Ages, second only to Rome. Countless pilgrims made the journey from different parts of Europe to Santiago along recognized pilgrimage routes. The main one crosses the north of Spain from the Pyrenees to Galicia and is known as the Camino de Santiago. Although its religious significance has declined, it has become a popular tourist route attracting a wide range of travellers: nature lovers on day trips, hikers and cyclists, and even latter-day pilgrims, whether solitary walkers or on package tours. Many of them avail themselves of the free or low-cost accommodation provided along the way by local councils and religious institutions.* * *m1 ( senda) path;no es (todo) un camino de rosas it isn’t all a bed of roses2 INFOR path3 ( ruta) way;a medio camino halfway;de camino a on the way to;por el camino on the way;camino de on the way to;abrirse camino fig make one’s way;estar en camino be on the way;ponerse en camino set out;ir por buen/mal camino fig be on the right/wrong track;abrir camino hacia algo fig pave the way for sth;mitad de camino fig leave sth half finished* * *camino nm1) : path, road2) : journeyponerse en camino: to set off3) : waya medio camino: halfway there* * *camino n1. (sendero) path2. (ruta, medio) waycamino de on the way / on your way -
4 ganar
v.1 to win.ganaron por tres a uno they won three oneRicardo gana siempre Richard wins always.Ricardo ganó el premio Richard won the prize.2 to earn (sueldo, dinero).¿cuánto ganas? how much do you earn?María gMaría dinero Mary earns money.3 to gain.ganar fama to achieve fameen tren ganas una hora you save an hour by taking the trainRicardo ganó reconocimiento Richard gained renown.4 to beat.te voy a ganar I'm going to beat you5 to reach, to make it to (llegar a) (place).6 to take, to capture.7 to obtain profits, to come out with profits, to win, to realize profits.La empresa ganó The company obtained profits.* * *1 (partido, concurso, premio) to win2 (dinero) to earn■ ¿cuánto ganas al año? how much do you earn a year?3 (conquistar) to capture4 (alcanzar) to reach5 (lograr) to win1 (mejorar) to improve2 (cambiar favorablemente) to gain1 to earn2 (ser merecedor) to deserve\ganar a alguien en algo to be better than somebody at somethingganar terreno to gain groundllevar las de ganar figurado to hold the winning card, hold all the cardsno ganar para disgustos figurado to be one thing after anothersalir ganando to gain, benefit, do well out of itganarse la vida to earn a living, earn one's livingganarse el pan familiar to earn one's bread and butter¡te la vas a ganar! familiar you're going to get it!* * *verb1) to win2) earn3) gain4) profit5) make* * *1. VT1) [+ sueldo] to earn¿cuánto ganas al mes? — how much do you earn o make a month?
2) [+ competición, partido, premio, guerra] to win¿quién ganó la carrera? — who won the race?
3) [+ contrincante] to beat¡les ganamos! — we beat them!
no hay quien le gane — there's nobody who can beat him, he's unbeatable
como orador no hay quien le gane o no le gana nadie — as a speaker there is no one to touch him, no one outdoes him at speaking
4) (=conseguir) [+ tiempo, peso, terreno] to gain¿qué gano yo con todo esto? — what do I gain o get from all this?
tierras ganadas al mar — land reclaimed o won from the sea
ganar popularidad — to win o earn popularity
5) (=alcanzar) [+ objetivo] to achieve, attain6) (=convencer) to win overdejarse ganar por algo — to allow o.s. to be won over by sth
7) (=aventajar)8) (Mil) [+ plaza, pueblo] to take, capture2. VI1) [trabajando] to earn2) [en competición, guerra] to win3) (=mejorar) to benefit, improvela película ganaría mucho si se cortase — the film would greatly benefit from being cut, the film would be greatly improved if it was cut
•
ha ganado mucho en salud — his health has greatly improved•
salir ganando — to do well3.See:* * *1.verbo transitivo1)a) < sueldo> to earn¿cuánto ganas al mes? — how much do you earn a month?
b) ( conseguir) to gain2)a) <partido/guerra/elecciones> to winb) <premio/dinero> to win3) ( adquirir) < experiencia> to gain4)a) ( conquistar)b) ( reclamar) to reclaim5) (liter) < meta> to attain (frml); <cumbre/orilla> to gain (liter)2.ganar vi1) ( mediante el trabajo) to earn2)a) ( vencer) to winb)a mentiroso nadie le gana or no hay quien le gane — when it comes to lying there's noone to touch him
3) ( aventajar)ganarle a alguien en algo: le ganas en estatura you're taller than him; me gana en todo — he beats me on every count
4)a) ( mejorar)b) (obtener provecho, beneficiarse) to gainganó mucho con su estancia en Berlín — he gained a lot from o got a lot out of his stay in Berlin
3.salir ganando: es el único que salió ganando con el trato/en ese asunto he's the only one who did well out of the deal/who came out well in that business; al final salí ganando — in the end I came out of it better off
ganarse v pron1) (enf) ( mediante el trabajo) to earn2) (enf) <premio/apuesta> to win3) <afecto/confianza> to win; < persona> to win... oversupo ganarse el respeto de todos — she managed to win o earn everyone's respect
4) ( ser merecedor de) < descanso> to earn oneselfganársela — (Esp fam)
se la va a ganar — she's going to get it o she's for it (colloq)
* * *= earn, conquer, win, win out, prevail, go + one better.Ex. The article 'Women in industry: where and how they administrate' concludes that there are fewer women in management than men and they earn less.Ex. The tools and technologies provided by the Internet enable scholars to communicate or disseminate information in ways which conquer the barriers of time and space.Ex. Those who perform in this manner can be characterized as those who would 'rather fight than win'.Ex. It remains to be seen which approach will win out, in the current tug-of-war.Ex. The emphasis on title entry came from the specialized libraries, primarily the technical libraries, that were small but had the money and the power behind them to see that their view prevails.Ex. I think Murray will go one better than Wimbledon, but will lose to Federer again in the final.----* actuar con la intención de ganarse la admiració = play to + Nombre.* actuar con la intención de ganarse la admiración de Alguie = play to + Nombre.* dinero que tanto ha costado ganar = hard-earned money.* ganar a Alguien sin apenas hacer ningún esfuerzo = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar adeptos = gain + currency.* ganar bastante dinero = make + good money, earn + good money.* ganar cada vez más importancia, ir viento en popa, ir cada vez mejor = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go from + strength to strength.* ganar cómodamente = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar con dificultar = eke out.* ganar confianza en uno mismo = gain + confidence (with/in).* ganar cuando todo parece estar perdido = victory from the jaws of defeat.* ganar de forma abrumadora = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar de forma aplastante = beat + Nombre + hands down, win + hands down, win by + a landslide.* ganar de forma arrolladora = win by + a landslide.* ganar dinero = make + money, make + Dinero, earn + money.* ganar el pulso = the nod + go to.* ganar enemigos = make + enemies.* ganar fácilmente = coast + home, coast to + victory, beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar fama = win + fame.* ganar fuerza = gather + strength, gather + steam.* ganar ímpetu = gather + momentum, gain + impetus, gather + strength, gather + steam, gather + pace.* ganar importancia = grow in + importance, grow in + strength, gain + prominence, grow in + significance, gain + significance, gain in + importance.* ganar la partida a = outmanoeuvre [outmaneuver, -USA].* ganarle la mano a Alguien = steal + a march on.* ganarle la partida = out-think [outthink].* ganarle la partida a = outfox, outwit, outsmart.* ganarle la vez a = outdo, trump.* ganar mucho dinero = make + good money, earn + good money.* ganar peso = put on + weight, gain + weight.* ganar popularidad = gain in + popularity, gain + popularity, increase in + popularity.* ganar prestigio = gain in + ascendancy.* ganar prosélitos = proselytise [proselytize, -USA].* ganar protagonismo = gain in + importance.* ganar reconocimiento = gain + credit.* ganar resistencia = grow in + stamina.* ganarse = win over, propitiate.* ganarse a Alguien = win + Nombre + heart.* ganarse a la gente = win + hearts and minds.* ganarse el apoyo = earn + support.* ganarse el aprecio = earn + appreciation.* ganarse el cariño = endear.* ganarse el corazón de Alguien = win + Nombre + heart.* ganarse el favor de = win + the favour of.* ganarse el pan = get + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread and butter.* ganarse el pan con el sudor de la frente = earn + Posesivo + daily bread with the sweat of + Posesivo + brow.* ganarse el pan de cada día = get + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread and butter.* ganarse el respeto = earn + respect.* ganarse el sueldo = earn + Posesivo + salary.* ganarse la confianza = earn + trust.* ganarse la confianza de = achieve + credibility with, gain + the confidence of, win + the confidence of.* ganarse la existencia = earn + a living, earn + Posesivo + living.* ganarse la fama de = earn + a reputation as.* ganarse la vida = earn + a living, make + a living, earn + income, earn + Posesivo + living, make + Posesivo + living, Verbo + for a living.* ganarse la vida a duras penas = eke out + a living, scratch (out) + a living, scrape + a living, eke out + an existence.* ganarse partidarios = gather + a following, win + Nombre + a following, gain + a following.* ganarse seguidores = gather + a following, win + Nombre + a following, gain + a following.* ganarse una reputación = achieve + reputation, secure + reputation.* ganarse un lugar en el corazón de Alguien = win + a place in + heart.* ganarse unos ingresos = earn + income.* ganar sin ninguna dificultad = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar sobradamente = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar terreno = gain + ground, make + headway.* ganar tiempo = win + time, buy + time, free up + time.* ganar una batalla = win + battle.* ganar una elección = win + election.* ganar una guerra = win + war.* ganar un asalto = win + round.* ganar un buen sueldo = make + good money, earn + good money.* ganar un premio = win + prize, win + award, earn + an award.* ganar un título = win + title.* ganar vigencia = gain + currency.* haber ganado la mitad de la batalla = be half the battle.* haber ganado sólo la mitad de la ba = be only half the battle.* hacer que Alguien se lo gane a pulso = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.* intentar ganar tiempo = play for + time, temporise [temporize, -USA].* interés por ganar dinero = profit motive.* lo que se gana por un lado se pierde por otro = swings and roundabouts.* lo que se pierda en una cosa se gana en la otra = what you lose on the swings you gain on the roundabouts.* ni ganar ni perder = break + even.* no se ganó Zamora en una hora = Rome wasn't built in a day.* ¡que gane el mejor! = may the best man win!, may the best man win!.* quien nada arriesga nada gana = nothing ventured, nothing gained.* salir ganando = make + a profit, compare + favourably, be better off, win + the day, win out, be better served by, come out on + top.* salir sin ganar ni perder = break + even.* se pierda o se gane = win or lose.* tener ganada la mitad de la batalla = be half the battle.* tener ganada sólo la mitad de la batalla = be only half the battle.* tratar de ganar tiempo = temporise [temporize, -USA], play for + time.* * *1.verbo transitivo1)a) < sueldo> to earn¿cuánto ganas al mes? — how much do you earn a month?
b) ( conseguir) to gain2)a) <partido/guerra/elecciones> to winb) <premio/dinero> to win3) ( adquirir) < experiencia> to gain4)a) ( conquistar)b) ( reclamar) to reclaim5) (liter) < meta> to attain (frml); <cumbre/orilla> to gain (liter)2.ganar vi1) ( mediante el trabajo) to earn2)a) ( vencer) to winb)a mentiroso nadie le gana or no hay quien le gane — when it comes to lying there's noone to touch him
3) ( aventajar)ganarle a alguien en algo: le ganas en estatura you're taller than him; me gana en todo — he beats me on every count
4)a) ( mejorar)b) (obtener provecho, beneficiarse) to gainganó mucho con su estancia en Berlín — he gained a lot from o got a lot out of his stay in Berlin
3.salir ganando: es el único que salió ganando con el trato/en ese asunto he's the only one who did well out of the deal/who came out well in that business; al final salí ganando — in the end I came out of it better off
ganarse v pron1) (enf) ( mediante el trabajo) to earn2) (enf) <premio/apuesta> to win3) <afecto/confianza> to win; < persona> to win... oversupo ganarse el respeto de todos — she managed to win o earn everyone's respect
4) ( ser merecedor de) < descanso> to earn oneselfganársela — (Esp fam)
se la va a ganar — she's going to get it o she's for it (colloq)
* * *= earn, conquer, win, win out, prevail, go + one better.Ex: The article 'Women in industry: where and how they administrate' concludes that there are fewer women in management than men and they earn less.
Ex: The tools and technologies provided by the Internet enable scholars to communicate or disseminate information in ways which conquer the barriers of time and space.Ex: Those who perform in this manner can be characterized as those who would 'rather fight than win'.Ex: It remains to be seen which approach will win out, in the current tug-of-war.Ex: The emphasis on title entry came from the specialized libraries, primarily the technical libraries, that were small but had the money and the power behind them to see that their view prevails.Ex: I think Murray will go one better than Wimbledon, but will lose to Federer again in the final.* actuar con la intención de ganarse la admiració = play to + Nombre.* actuar con la intención de ganarse la admiración de Alguie = play to + Nombre.* dinero que tanto ha costado ganar = hard-earned money.* ganar a Alguien sin apenas hacer ningún esfuerzo = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar adeptos = gain + currency.* ganar bastante dinero = make + good money, earn + good money.* ganar cada vez más importancia, ir viento en popa, ir cada vez mejor = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go from + strength to strength.* ganar cómodamente = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar con dificultar = eke out.* ganar confianza en uno mismo = gain + confidence (with/in).* ganar cuando todo parece estar perdido = victory from the jaws of defeat.* ganar de forma abrumadora = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar de forma aplastante = beat + Nombre + hands down, win + hands down, win by + a landslide.* ganar de forma arrolladora = win by + a landslide.* ganar dinero = make + money, make + Dinero, earn + money.* ganar el pulso = the nod + go to.* ganar enemigos = make + enemies.* ganar fácilmente = coast + home, coast to + victory, beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar fama = win + fame.* ganar fuerza = gather + strength, gather + steam.* ganar ímpetu = gather + momentum, gain + impetus, gather + strength, gather + steam, gather + pace.* ganar importancia = grow in + importance, grow in + strength, gain + prominence, grow in + significance, gain + significance, gain in + importance.* ganar la partida a = outmanoeuvre [outmaneuver, -USA].* ganarle la mano a Alguien = steal + a march on.* ganarle la partida = out-think [outthink].* ganarle la partida a = outfox, outwit, outsmart.* ganarle la vez a = outdo, trump.* ganar mucho dinero = make + good money, earn + good money.* ganar peso = put on + weight, gain + weight.* ganar popularidad = gain in + popularity, gain + popularity, increase in + popularity.* ganar prestigio = gain in + ascendancy.* ganar prosélitos = proselytise [proselytize, -USA].* ganar protagonismo = gain in + importance.* ganar reconocimiento = gain + credit.* ganar resistencia = grow in + stamina.* ganarse = win over, propitiate.* ganarse a Alguien = win + Nombre + heart.* ganarse a la gente = win + hearts and minds.* ganarse el apoyo = earn + support.* ganarse el aprecio = earn + appreciation.* ganarse el cariño = endear.* ganarse el corazón de Alguien = win + Nombre + heart.* ganarse el favor de = win + the favour of.* ganarse el pan = get + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread and butter.* ganarse el pan con el sudor de la frente = earn + Posesivo + daily bread with the sweat of + Posesivo + brow.* ganarse el pan de cada día = get + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread and butter.* ganarse el respeto = earn + respect.* ganarse el sueldo = earn + Posesivo + salary.* ganarse la confianza = earn + trust.* ganarse la confianza de = achieve + credibility with, gain + the confidence of, win + the confidence of.* ganarse la existencia = earn + a living, earn + Posesivo + living.* ganarse la fama de = earn + a reputation as.* ganarse la vida = earn + a living, make + a living, earn + income, earn + Posesivo + living, make + Posesivo + living, Verbo + for a living.* ganarse la vida a duras penas = eke out + a living, scratch (out) + a living, scrape + a living, eke out + an existence.* ganarse partidarios = gather + a following, win + Nombre + a following, gain + a following.* ganarse seguidores = gather + a following, win + Nombre + a following, gain + a following.* ganarse una reputación = achieve + reputation, secure + reputation.* ganarse un lugar en el corazón de Alguien = win + a place in + heart.* ganarse unos ingresos = earn + income.* ganar sin ninguna dificultad = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar sobradamente = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* ganar terreno = gain + ground, make + headway.* ganar tiempo = win + time, buy + time, free up + time.* ganar una batalla = win + battle.* ganar una elección = win + election.* ganar una guerra = win + war.* ganar un asalto = win + round.* ganar un buen sueldo = make + good money, earn + good money.* ganar un premio = win + prize, win + award, earn + an award.* ganar un título = win + title.* ganar vigencia = gain + currency.* haber ganado la mitad de la batalla = be half the battle.* haber ganado sólo la mitad de la ba = be only half the battle.* hacer que Alguien se lo gane a pulso = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.* intentar ganar tiempo = play for + time, temporise [temporize, -USA].* interés por ganar dinero = profit motive.* lo que se gana por un lado se pierde por otro = swings and roundabouts.* lo que se pierda en una cosa se gana en la otra = what you lose on the swings you gain on the roundabouts.* ni ganar ni perder = break + even.* no se ganó Zamora en una hora = Rome wasn't built in a day.* ¡que gane el mejor! = may the best man win!, may the best man win!.* quien nada arriesga nada gana = nothing ventured, nothing gained.* salir ganando = make + a profit, compare + favourably, be better off, win + the day, win out, be better served by, come out on + top.* salir sin ganar ni perder = break + even.* se pierda o se gane = win or lose.* tener ganada la mitad de la batalla = be half the battle.* tener ganada sólo la mitad de la batalla = be only half the battle.* tratar de ganar tiempo = temporise [temporize, -USA], play for + time.* * *ganar [A1 ]vtA1 (mediante el trabajo) to earngana un buen sueldo she earns o she's on a good salary¿cuánto ganas al mes? how much do you earn a month?lo único que quiere es ganar dinero all he's interested in is making money2 (conseguir) to gain¿y qué ganas con eso? and what do you gain by (doing) that?no ganamos nada con ponernos nerviosos getting all worked-up won't get us anywhereB1 ‹carrera/competición/partido› to win; ‹elecciones› to win; ‹guerra/batalla› to win; ‹juicio› to winganaron el campeonato they won the championshiple gané la apuesta I won my bet with him2 (en un juego, concurso) ‹premio/dinero› to win¿cuánto ganaste en las carreras de caballos? how much did you win on the horses?ha ganado mucho dinero al póquer she's won a lot of money at o playing pokerC(adquirir): ganó fama y fortuna she won fame and fortunesu partido ha ido ganando popularidad his party has been gaining in popularityha ganado importancia en los últimos años it has grown in importance in recent yearsD1 ‹persona› ganar a algn PARA algo to win sb over TO sthlo ganó para su causa she won him over to her cause2 (reclamar) to reclaimlas tierras ganadas al mar the land that has been reclaimed from the sea■ ganarviA (mediante el trabajo) to earnapenas gana para vivir she hardly earns enough to live onno ganar para disgustos/sustos to have nothing but troubleB1 (vencer) to winque gane el mejor may the best man winganaron los Republicanos the Republicans won o were victoriousvan ganando 2 a 1 they're winning 2-1, they're 2-1 up o ahead2ganarle a algn to beat sbnos ganaron por cuatro puntos they beat us by four pointssiempre que juega al ajedrez con su hijo se deja ganar she always lets her son beat her at chess, whenever she plays chess with her son she lets him winme ha vuelto a ganar she's beaten me againa mentiroso nadie le gana or no hay quien le gane when it comes to lying there's no one to touch himse dejó ganar por el abatimiento he allowed his depression to get the better of himC (aventajar) ganarle a algn EN algo:le ganas en estatura you're taller than himhabla mejor inglés, es más guapo … la verdad es que me gana en todo he speaks better English, he's better looking … the truth is he beats me on every countD(mejorar, obtener provecho): ha ganado mucho con el nuevo peinado her new hairstyle has really done a lot for hercon estas modificaciones el texto ha ganado en claridad the text has become much clearer o has gained in clarity with these changesel salón ha ganado mucho con estos cambios these changes have really improved the living roomganó mucho con su estancia en Berlín he gained a lot from o got a lot out of his stay in Berlinsalir ganando: es el único que salió ganando de la mudanza he's the only one who benefited o gained from the moveno lo esperaba pero al final salí ganando I didn't expect to but in the end I came out of it better off o I did well out of it, I didn't expect to but I ended up better offsaldrán ganando de esta reestructuración they will benefit from o they stand to gain from this restructuringEF(Ur arg) (con el sexo opuesto): estás ganando con aquél/aquélla you're well in with that guy/girl over there ( colloq)■ ganarseA ( enf) (mediante el trabajo) to earnse ganó mil dólares en una semana she earned (herself) a thousand dollars in one weekB ( enf) (en una rifa, un juego) to winC ‹afecto› to win; ‹amistad/confianza› to win, gain; ‹persona› to win … overha sabido ganarse el respeto de todos she has managed to win o earn everyone's respectsabe ganarse a los amigos he knows how to make friendsD(ser merecedor de): te has ganado unas buenas vacaciones you've earned yourself a good vacation ( AmE) o ( BrE) holidayte estás ganando una paliza you're going to get a good thrashing, you're asking for a good thrashingganarse algo a pulso to earn sthel ascenso se lo ha ganado a pulso he's really worked (hard) for o he's really earned this promotionganársela ( Esp fam): como no te calles te la vas a ganar if you don't shut up, you're going to get it o you're for it ( colloq)Egánate para acá come over here o come closer* * *
ganar ( conjugate ganar) verbo transitivo
1
◊ ¿qué ganas con eso? what do you gain by (doing) that?
2 ‹partido/guerra/premio› to win;
verbo intransitivo
ganarle a algn to beat sb;
nos ganaron por cuatro puntos they beat us by four pointsb) ( aventajar):
me gana en todo he beats me on every count;
salir ganando: salió ganando con el trato he did well out of the deal;
al final salí ganando in the end I came out of it better off
ganarse verbo pronominal
1 ( enf) ( mediante el trabajo) to earn;◊ ganarse la vida to earn a/one's living
2 ( enf) ‹premio/apuesta› to win
3 ‹afecto/confianza› to win;◊ se ganó el respeto de todos she won o earned everyone's respect
4 ‹ descanso› to earn oneself;
ganar
I verbo transitivo
1 (un salario) to earn
2 (un premio) to win
3 (superar) to beat: le gana en estatura, she is taller than him
4 (al contrincante) to beat
5 (una cima, una orilla) to reach
ganar la cumbre, to reach the peak
II verbo intransitivo
1 (vencer) to win
2 (mejorar) improve: ganó en simpatía, she became more and more charming
ganas mucho cuando sonríes, you look nicer when you smile
' ganar' also found in these entries:
Spanish:
A
- actual
- baño
- contender
- flexibilizar
- llevar
- óptima
- óptimo
- peso
- probabilidad
- redoblar
- savia
- terrena
- terreno
- todavía
- chance
- expectativa
- hacer
- interés
- meta
- premio
- sensación
- tiempo
- tratar
- triunfar
- valer
English:
actual
- amateurish
- beat
- break
- bring in
- buck
- catch on
- chance
- close-run
- comfortably
- day
- default
- earn
- even
- exert
- fact
- fair
- fluke
- gain
- gain on
- gather
- get
- ground
- hand
- key
- killing
- make
- money
- one-upmanship
- optimistic
- outsider
- rig
- score
- speed
- take
- ultimate
- win
- case
- certainly
- clinch
- deliver
- expect
- height
- odds
- premium
- run
- stand
- toss
- yet
* * *♦ vt1. [premio, competición] to win;ganaron las elecciones they won the elections;ganó un millón en la lotería he won a million on the lottery2. [obtener] [sueldo, dinero] to earn;gana dos millones al año she earns o she's on two million a year;¿cuánto ganas? how much do you earn?3. [obtener] [peso, tiempo] to gain;ganar fama to achieve fame;ganar importancia to grow in importance;ganar terreno [avanzar] to gain ground;en tren ganas una hora you save an hour by taking the train;ganaron nuevos adeptos para la causa they won over new converts to the cause4. [conseguir]¿qué gano yo con eso? what's in it for me?, what do I stand to gain from that?;llorando no ganas nada it's no use crying, crying won't change anything5. [derrotar] to beat;te voy a ganar I'm going to beat you;RP Famganar de mano a alguien to beat sb to itme gana en hermosura pero no en inteligencia she's prettier than me, but not as intelligent;Fama tonto no hay quien le gane he's as thick as they come7. [alcanzar] to reach, to make it to;ganó la orilla a nado she made it to o gained the shore8. [conquistar] to take, to capture;los aliados ganaron la playa tras una dura batalla the Allies took o captured the beach after a hard battle♦ vi1. [vencer] to win;ganaron por penalties they won on penalties;ganan de cuatro puntos they're winning by four points, they're four points ahead;no es justo, te has dejado ganar it's not fair, you let me beat you o you lost on purpose;que gane el mejor may the best man win2. [lograr dinero] to earn money;Amganar bien to be well paid;ganar mal not to earn very much, to be badly paid;sólo gana para subsistir she earns only enough to live on;Famha ganado con el cambio de trabajo he has benefited from changing jobs;ganar en algo to gain in sth;ha ganado en amplitud [parece mayor] it looks bigger;hemos salido ganando con el cambio we've benefited from the change4. Urug Fam [con hombre, mujer]¿viste como te mira? estás ganando have you seen her looking at you? she fancies you o you're well in there* * *I v/t1 win;le gané cincuenta dólares I won fifty dollars off him;ganar a alguien beat s.o.II v/i2 ( vencer) win;ganar por dos sets a uno win (by) two sets to one3 ( mejorar) improve;salir ganando con algo be better off with sth4 ( aventajar):le gano en velocidad/inteligencia I’m faster/more intelligent than him o than he is* * *ganar vt1) : to win2) : to gainganar tiempo: to buy time3) : to earnganar dinero: to make money4) : to acquire, to obtainganar vi1) : to win2) : to profitsalir ganando: to come out ahead* * *ganar vb¿quién ganó el torneo? who won the tournament?2. (un sueldo) to earn¿cuánto ganas al mes? how much do you earn a month?4. (un trabajo) to get5. (superar a alguien) to be better -
5 pasar
v.1 to pass.¿me pasas la sal? would you pass me the salt?Pasaron dos horas Two hours went by.Yo paso a María I pass Mary (I overtake Mary)Un carro pasa A car goes byMe pasó una cuchara He=she passed me a spoon (She passed a spoon to me)Por fin pasé! I passed at last!2 to cross.pasar la calle to cross the roadpasé el río a nado I swam across the river3 to go through.pasar un semáforo en rojo to go through a red light4 to pass, to go.pasó por mi lado he passed by my sideel autobús pasa por mi casa the bus goes past o passes in front of my houseel Manzanares pasa por Madrid the Manzanares goes o passes through Madridhe pasado por tu calle I went down your streetpasar de… a… to go o pass from… to…pasar de largo to go by5 to go/come in.pasen por aquí, por favor come this way, please¡pase! come in!6 to go.por ahí no pasa it won't go through there7 to go by.pasaron tres meses three months went by8 to go through, to experience.pasar frío/miedo to be cold/scaredpasarlo bien to enjoy oneself, to have a good timepasarlo mal to have a hard time of itPasé un gran susto I experienced a great scare.9 to show in (llevar adentro).el criado nos pasó al salón the butler showed us into the living room10 to show (Cine).11 to spend (time).pasó dos años en Roma he spent two years in Rome¿dónde vas a pasar las vacaciones? where are you going on holiday?, where are you going to spend your holidays?Yo paso las horas cantando I pass the hours away singing (spend the time...)12 to pop in (ir un momento).pasaré por mi oficina/por tu casa I'll pop into my office/round to your place13 to happen.¿qué pasa aquí? what's going on here?¿qué pasa? what's the matter?¿qué le pasa? what's wrong with him?, what's the matter with him?pase lo que pase whatever happens, come what mayAlgo pasó Something happened=came to pass.14 to be over.ya ha pasado lo peor the worst is over nowpasó la Navidad Christmas is overPasé muy feliz en la fiesta I was very happy at the party.15 to be all right, to be usable.puede pasar it'll do16 to go away.Pasó el mal tiempo the bad weather went away.17 to come in, to step in.El policía pasó The policeman came in.18 to happen to, to occur to.Me pasó algo cómico Something funny happened to me..19 to keep on, to keep, to carry on.Ella pasa bailando todo el tiempo She keeps on dancing all the time.20 to skip, to pass.Pase ese capítulo Skip that chapter,.21 to blow over, to blow itself out, to calm down.La tormenta pasó The storm blew over.* * *1 (ir) to pass, pass by, go2 (tiempo) to pass, go by■ ¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!3 (entrar) to come in, go in■ pasa, está abierto come in, it's not locked4 (cesar) to pass, cease■ si no se te pasa el dolor, llámame if the pain doesn't go away, call me■ tranquila, que ya ha pasado todo don't worry, it's all over now5 (límite) to exceed (de, -)6 (ocurrir) to happen7 (sufrir) to suffer1 (trasladar) to move, transfer2 (comunicar, dar) to give3 (cruzar) to cross4 (alcanzar) to pass, reach■ pásame la sal, por favor pass me the salt, please5 (aventajar) to surpass, be better than6 (adelantar) to overtake7 (deslizar) to run■ la etiqueta se pasa por aquí y el precio sale en la pantalla you run the tag through here and the price comes up on the screen8 (tolerar) to overlook■ esta vez te la paso, pero que no se repita I'll overlook it this time, but don't let it happen again9 (aprobar) to pass10 (proyectar) to show11 (tiempo - estar) to spend; (- disfrutar, padecer) to have1 (desertar) to pass over (a, to)2 (pudrirse) to go off3 (olvidarse) to forget\pasar de algo familiar not to be bothered about something■ pasa de todo he couldn't care less about anything, he doesn't give a damn about anythingpasar de largo to go pastpasar la página to turn the pagepasar por to pass forpasar por alto to ignorepasar por encima de alguien to go over somebody's headpasarlo bien to have a good time¿qué pasa? what's the matter?, what's wrong?pasar sin to do withoutpasarse de la raya to go too far, overstep the mark* * *verb1) to happen2) pass3) come in, enter4) surpass5) cross6) give7) undergo, suffer8) omit•- pasar por alto
- pasarlo bien
- pasarlo mal
- pasarse* * *Para las expresiones pasar lista, pasar de moda, pasar desapercibido, pasarse de rosca etc, ver la otra entrada1. VERBO INTRANSITIVO1) (=ocurrir)a) [suceso] to happen¿qué pasó? — what happened?
¿pasa algo? — is anything up?, is anything wrong?, is anything the matter?
siempre pasa igual {o} lo mismo — it's always the same
¿qué pasa? — what's happening?, what's going on?, what's up?; [como saludo] how's things? *
¿qué pasa que no entra? — why doesn't she come in?
¿qué pasa contigo? — what's up with you?; [como saludo] * how's it going? *
¿qué ha pasado con ella? — what's become of her?
•
[lo que] pasa es que... — well, you see..., the thing is that...pase lo que pase — whatever happens, come what may
b)pasarle a algn: nunca me pasa nada — nothing ever happens to me
siempre me pasa lo mismo, lo pierdo todo — it's always the same, I keep losing things
tuvo un accidente, pero por suerte no le pasó nada — he had an accident, but fortunately he wasn't hurt
esto te pasa por no hacerme caso — this is what comes of not listening to me, this wouldn't have happened (to you) if you'd listened to me
¿qué te pasa? — what's the matter?
¿qué le pasa a ese? — what's the matter with him?
2) (=cambiar de lugar)a) [objeto]la cuerda pasa de un lado a otro de la calle — the rope goes from one side of the street to the other
•
la foto fue pasando de mano en [mano] — the photo was passed aroundb) [persona] to go3) (=entrar)¡pase! — come in!; [cediendo el paso] after you!
no se puede pasar — you can't go through, you can't go in
•
[hacer] pasar a algn — to show sb in4) (=transitar)¿a qué hora pasa el cartero? — what time does the postman come?
ya ha pasado el tren de las cinco — (=sin hacer parada) the five o'clock train has already gone by; (=haciendo parada) the five o'clock train has already been and gone
¿ha pasado ya el camión de la basura? — have the dustmen been?
•
pasar [de largo] — to go {o} pass by•
pasar [por], el autobús pasa por delante de nuestra casa — the bus goes past our house5) (=acercarse a)•
tengo que pasar [por] el banco — I've got to go to the bankpasar a ({+ infin})pasaré por la tienda mañana — I'll go {o} pop into the shop tomorrow
6) (=cambiar de situación) to go•
pasar a [ser] — to becomeen muy poco tiempo ha pasado a ser un gran profesional — he has become a real professional in a very short space of time
7) (=transcurrir) [tiempo] to pass, go byhan pasado cuatro años — four years have passed {o} gone by
el tiempo pasa deprisa — time passes {o} goes so quickly
¡cómo pasa el tiempo! — how time flies!
8) (=acabar) [problema, situación] to be over; [efectos] to wear off9) (=aceptarse)puede pasar — it's passable, it's OK
que me llames carroza, pase, pero fascista, no — you can call me an old fuddy-duddy if you like, but not a fascist
10) pasar pora) (=atravesar, caber) to go throughel río pasa por la ciudad — the river flows {o} goes through the city
b) (=depender de) to depend onel futuro de la empresa pasa por este acuerdo — the company's future depends on {o} hangs on this agreement
c) (=ser considerado) to pass as•
[hacerse] pasar por — to pass o.s. off as11) [otras formas preposicionales]pasar a ({+ infin}) (=empezar) pasar de (=exceder)no pasan de 60 los que lo tienen — those who have it do not number more than 60, fewer than 60 people have it
•
yo de [ahí] no paso — that's as far as I'm prepared to go•
de [ésta] no pasa — this is the very last timepasar sin•
de [hoy] no pasa que le escriba — I'll write to him this very daytendrá que pasar sin coche — he'll have to get by {o} manage without a car
12) (Naipes) to pass13) esp Esp* (=mostrarse indiferente)•
pasar [de] algo/algn, yo paso de política — I'm not into politicspasa olímpicamente de todo lo que le dicen — he doesn't take the blindest bit of notice of anything they say to him
paso de ti, chaval — I couldn't care less about you, pal
2. VERBO TRANSITIVO1) (=dar, entregar) [gen] to pass; [en una serie] to pass on¿me pasas la sal, por favor? — could you pass (me) the salt, please?
le pasó el sobre — he handed {o} passed her the envelope
2) (=traspasar) [+ río, frontera] to cross; [+ límite] to go beyond3) (=llevar)4) (=hacer atravesar)5) (=colar) to strain6) (=introducir) [+ moneda falsa] to pass (off); [+ contrabando] to smugglehan pasado un alijo de cocaína por la frontera — a consignment of cocaine has been smuggled across the border
7) (=hacer deslizar)pasar la aspiradora por la alfombra — to vacuum the carpet, run the vacuum cleaner over the carpet
8) (=deslizar) to sliple pasó el brazo por los hombros/la cintura — she slipped {o} put her arm around his shoulders/waist
9) (=contagiar) to give10) (=volver) [+ página] to turn11) (=escribir)•
pasar algo a [limpio] — to make a neat {o} fair {o} clean copy of sth•
pasar algo a [máquina] — to type sth up12) (=tragar) (lit) to swallow; (fig) to bear, standno puedo pasar esta pastilla — I can't swallow this pill, I can't get this pill down
no puedo pasar a ese hombre — I can't bear {o} stand that man
13) (=tolerar)14) (=aprobar) [+ examen] to pass15) (=proyectar) [+ película, programa] to show, screen16) (=poner en contacto)te paso con Pedro — [al mismo teléfono] I'll put you on to Pedro; [a distinto teléfono] I'll put you through to Pedro
17) (=realizar)revista 3)•
pasa [consulta] {o} [visita] a unas 700 personas diarias — he sees 700 patients a day18) (=superar)19) (Aut) to pass, overtake20) (=omitir)•
pasar algo por [alto] — to overlook sth21) [+ tiempo] to spendpasarlo ({+ adv})¡que lo pases bien! — have a good time!, enjoy yourself!
22) (=dejar atrás)hemos pasado el aniversario — the anniversary has passed, the anniversary is behind us
ya hemos pasado lo peor — we're over the worst now, the worst is behind us now
23) (=sufrir)24) Cono Sur * (=engañar) to cheat, swindle3.See:PASAR En expresiones temporales ► Se traduce por spend cuando pasar tiene un uso transitivo y queremos indicar un período de tiempo concreto, seguido de la actividad que en ese tiempo se desarrolla, o del lugar: Me pasé la tarde escribiendo cartas I spent the evening writing letters Ha pasado toda su vida en el campo He has spent his whole life in the country ► En cambio, cuando se describe la forma en que se pasa el tiempo mediante un adjetivo, se debe emplear en inglés la construcción have + (a) + ((adjetivo)) + ((sustantivo)): Pasamos una tarde entretenida We had a lovely afternoon Pasamos un rato estupendo jugando al squash We had a fantastic time playing squash la expresión pasar el rato se traduce por pass the time: No sé qué hacer para pasar el rato I don't know what to do to pass the time ► Cuando el uso es intransitivo, pasar se traduce por pass {o} go by. A medida que pasaba el tiempo se deprimía cada vez más As time passed o went by, he became more and more depressed Para otros usos y ejemplos ver la entrada* * *1.verbo intransitivo1)a) ( ir por un lugar) to come/go pastno ha pasado ni un taxi — not one taxi has come/gone past
¿a qué hora pasa el lechero? — what time does the milkman come?
pasar de largo — to go right o straight past
es un vuelo directo, no pasa por Miami — it's a direct flight, it doesn't go via Miami
¿este autobús pasa por el museo? — does this bus go past the museum?
¿el 45 pasa por aquí? — does the number 45 come this way?
pasaba por aquí y... — I was just passing by o I was in the area and...
ni me pasó por la imaginación — it didn't even occur to me, it didn't even cross my mind
b) ( deteniéndose en un lugar)pasar POR algo: ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?; pase usted por caja please go over to the cashier; pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?; pasar A + INF: puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow; pasaremos a verlos — we'll call in o drop in and see them
c) ( atravesar) to crosspasar de un lado a otro — to go o cross from one side to the other
d) (caber, entrar)2)a) (transmitirse, transferirse) corona/título to passuna tradición que pasa de padres a hijos — a tradition that is handed o passed down from generation to generation
b) ( comunicar)te paso con Javier — ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier; ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier
3) ( entrar - acercándose al hablante) to come in; (- alejándose del hablante) to go inpase, por favor — please, do come in
que pase el siguiente! — next, please!
no pasarán! — (fr hecha) they shall not pass!
¿puedo pasar al baño? — may I use the bathroom please?
¿quién quiere pasar al pizarrón? — (AmL) who's going to come up to the blackboard?
4)a) (cambiar de estado, actividad, tema)pasó del quinto al séptimo lugar — she went o dropped from fifth to seventh place
ahora pasa a tercera — (Auto) now change into third
pasando a otra cosa... — anyway, to change the subject...
pasamos a informar de otras noticias — now, the rest of the news
b) (Educ) to pass¿pasaste? — did you pass?
pasar de curso — to get through o pass one's end-of-year exams
c) ( ser aceptable)no está perfecto, pero puede pasar — it's not perfect, but it'll do
por esta vez (que) pase — I'll let it pass o go this time
5) ( exceder un límite)pasar DE algo: no pases de 100 don't go over 100; no pasó de un desacuerdo it was nothing more than a disagreement; está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day; no pasa de los 30 he's not more than 30; no pasamos de nueve empleados — they're only nine of us working there/here
6) pasar pora) ( ser tenido por)pasa por tonto, pero no lo es — he might look stupid, but he isn't
b) (Esp) ( implicar)7) ( transcurrir) tiempo to passpasaron muchos años — many years went by o passed
pasaban las horas y no llegaba — the hours went by o passed and still he didn't come
9) ( arreglárselas) to manage, get bysin electricidad podemos pasar — we can manage o get by without electricity
10) ( suceder) to happenlo que pasa es que... — the thing o the problem is...
pase lo que pase — whatever happens, come what may
¿qué pasó con lo del reloj? — what happened about the watch?
...y aquí no ha pasado nada —...and let's just forget the whole thing
siempre pasa igual or lo mismo — it's always the same
¿pasa algo? — is something the matter?
¿qué pasa? — what's the matter?, what's up? (colloq)
hola, Carlos! ¿qué pasa? — (fam) hi, Carlos! how's things o how's it going? (colloq)
son cosas que pasan — these things happen; (+ me/te/le etc)
¿qué te pasa? — what's the matter with you?
¿qué te pasó en el ojo? — what happened to your eye?
¿qué le pasa a la tele? — what's wrong with the TV?
por suerte a él no le pasó nada — fortunately, nothing happened to him
11) ( experimentar)pasar POR algo — por crisis/mala racha to go through something
12)a) (en naipes, juegos) to passb) (fam) ( rechazando algo)¿vas a tomar postre? - no, yo paso — are you going to have a dessert? - no, I think I'll give it a miss
paso de salir, estoy muy cansada — I don't feel like going out, I'm very tired (colloq)
c) (fam) ( expresando indiferencia)que se las arreglen, yo paso — they can sort it out themselves, it's not my problem
2.paso de él — (esp Esp) I don't give a damn o I couldn't care less what he does (colloq)
pasar vt1)a) ( hacer atravesar)b) ( por la aduana -legalmente) to take through; (- ilegalmente) to smugglec) ( hacer deslizar)a esto hay que pasarle una plancha — this needs a quick iron o run over with the iron
2) (exhibir, mostrar) <película/anuncio> to show3)a) (cruzar, atravesar) < frontera> to cross; <pueblo/ciudad> to go throughb) ( dejar atrás) <edificio/calle> to go pastc) (adelantar, sobrepasar) to overtakepasar A algo — to overtake something, to get past something
está altísimo, ya pasa a su padre — he's really tall, he's already overtaken his father
4) <examen/prueba> to pass5) <página/hoja> to turn6) (fam) ( tolerar)a ese tipo no lo paso — I can't stand o take that guy (colloq)
no podía pasar aquella sopa — I couldn't stomach o eat that soup
pasar por alto — <falta/error> to overlook, forget about; tema/punto to leave out, omit
7) ( transcribir)tendré que pasar la carta — I'll have to write o copy the letter out again
¿me pasas esto a máquina? — could you type this for me?
8) (entregar, hacer llegar)¿me pasas el martillo? — can you pass me the hammer?
9) <gripe/resfriado> to giveme lo pasó a mí — he gave it to me, he passed it on to me
10)a) < tiempo> to spendb) ( con idea de continuidad)11)a) (sufrir, padecer) penalidades/desgracias to go through, to sufferestá pasando una mala racha — he's going through bad times o (BrE) a bad patch
pasé mucho miedo/frío — I was very frightened/cold
b)pasarlo or pasarla bien — to have a good time
3.¿qué tal lo pasaste en la fiesta? — did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?
1) pasarse v pron2) ( cambiarse)3)a) ( ir demasiado lejos)nos pasamos, el banco está más arriba — we've gone too far, the bank isn't as far down as this
b) (fam) ( excederse) to go too farse pasó con la sal — he overdid the salt (colloq)
se pasó de listo — he tried to be too clever (colloq)
c) (CS fam) ( lucirse)4)a) peras/tomates to go bad, get overripe; carne/pescado to go off, go bad; leche to go off, go sourb) (recocerse): arroz/pasta to get overcooked5)a) ( desaparecer) efecto to wear off; dolor to go away; (+ me/te/le etc)ya se me pasó el dolor — the pain's gone o eased now
espera a que se le pase el enojo — wait until he's calmed o cooled down
b) ( transcurrir)el año se ha pasado muy rápido — this year has gone very quickly; (+ me/te/le etc)
6) (+ me/te/le etc)a) ( olvidarse)b) ( dejar de notar)c) ( dejar escapar)7) (enf) ( estar)se pasó el domingo durmiendo — he spent the whole of Sunday evening sleeping; ver tb pasar verbo transitivo III 1b y 2b
8) (enf) (fam) (ir)¿podrías pasarte por el mercado? — could you go down to the market?
9) (refl)* * *= hand (over), pass, pass by, pass on, transfer, transmit, turn over + page, hand on, spend, transpire, pass out, turn over, slide over, pass along, get through, can't/couldn't be bothered, go + past, pass down, roll on, pass out, blow over, make + the cut, wear off, hand down.Ex. Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.Ex. Examination reveals positions on the cards where the light passes through all the cards in a stack.Ex. The days of needing to change into carpet slippers before going to such an area have thankfully passed by.Ex. If ignored, the problems are only passed on to all the users of the catalog: the public, the reference department, the acquisitions department, and naturally the cataloging department.Ex. Scope notes, on the order hand, may be present in a thesaurus but are unlikely to be transferred to an index.Ex. The system permits the requester to specify up to five potential lending libraries, and the system transmits the requests to these libraries one at a time.Ex. Turn over the page and you will find suggested analyses against which you can check your solution.Ex. Some experts have expressed grave doubts about the durability of contemporary literary and artistic works on paper and hence the possibility of handing on works of culture to future generations.Ex. Any funeral scene in a story inevitably conjures in myself memories of my childhood spent as the son of an undertaker.Ex. The 2nd is the fact that most information seeking transpires with little help from librarians, who have consistently failed to establish themselves as primary information professionals.Ex. At the Closing Session Danish flags were suddenly produced and passed out among the crowd who began waving them enthusiastically.Ex. Then he picked up about 2 cm. of type from the right-hand end of the uppermost line (i.e. the last word or two of the last line) with the thumb and forefinger of his right hand, read it, and dropped the pieces of type one by one into their proper boxes, turning over the old house.Ex. He had greeted her courteously, as was his wont, and had inquired if she minded his smoking; she told him to go ahead and slid over an ashtray.Ex. If the head of reference services does not pass along the information to the staff the reference librarians, by being uninformed, will undoubtedly not make as good an impression on the important city managers.Ex. I think that the so-called average person often exhibits a great deal of heroism in getting through an ordinary day.Ex. Consider for example, a teacher who doesn't change his password (ever!) or can't be bothered to log out, all the firewalls and antivirus programs in the world will not protect a school's network.Ex. Unfortunately, its conclusions are completely pedestrian, rarely going past the fact that there were old people in England in the late Middle Ages.Ex. The knowledge that has been passed down from generation to generation by sentient beings on this planet for aeons and aeons is quite impossible to fully comprehend.Ex. But to make matters worse, and as the drought rolls on, it is very likely that it won't rain again until October or November.Ex. Put a set of premises into such a device and turn the crank, and it will readily pass out conclusion after conclusion.Ex. During the bulk of that time, your liberal leaders grandly sat, waiting for various things to blow over.Ex. Naturally, the recruiters whose people were not chosen for the job wanted feedback as to why their candidates did not make the cut.Ex. We're all familiar with the idea of novelty value and how it wears off with time.Ex. A hunting guide while still in his teens, he learned his woodcraft first hand, absorbing lore handed down to him from his father.----* a medida que pasaba el tiempo = as time passed (by), as time went by.* a medida que pasa el tiempo = as time goes by, as time passes (by).* a medida que pasa + Expresión Temporal = as + Expresión Temporal + go by.* a medida que + pasar + el año = as the year + wear on.* a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.* ayudar a pasar por = get + Nombre + through.* cada día que pasa = each passing day.* conforme + pasar + el año = as the year + wear on.* conforme + pasar + el día = as the day + wear on.* dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.* dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.* dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.* dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.* desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....* día que pasa = passing day.* esa época ya pasó hace tiempo = that time is long past.* haber pasado por aquí antes = have been down this road before.* hacer a Alguien pasar vergüenza = embarrass.* hacer que Alguien las pase canutas = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.* hacérselas pasar canutas a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.* hacérselas pasarlas canutas a Alguien = push + Nombre + to the edge.* hacérselas pasar negras a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.* hacerse pasar por = masquerade as, impersonate.* las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).* las cosas no pasan así porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).* las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.* lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.* lugar donde pasar el rato = hang out.* no dejar pasar = keep out.* no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.* no pasar mucho tiempo antes de que + Subjuntivo = be not long before + Indicativo.* pasando a = moving on to.* pasar a = go on to, move on to, proceed to, shunt into, switch over, switch to, step onto, spill over into.* pasar a Alguien lo mismo que a = suffer + the fate of.* pasar a Alguien lo que a = suffer + the fate of.* pasar a cosas más agradables = on a happier note.* pasar a la clandestinidad = go into + hiding.* pasar a la era de = move into + the age of.* pasar a la historia = history in the making, go down in + history.* pasar a la historia como = go down as, go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.* pasar a la página + Número = turn to + page + Número.* pasar a la posteridad = go down to + posterity.* pasar a la posteridad como = go down to + posterity as.* pasar Algo a Alguien = turn + Algo + over to + Alguien.* pasar algo inesperado = things + take a turn for the unexpected.* pasar algún tiempo en = have + a turn at.* pasar al olvido = blow over.* pasar a los anales de la historia = go down in + history.* pasar a los anales de la historia como = go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.* pasar al primer plano = take + centre stage.* pasar al siguiente año fiscal = roll over.* pasar al siguiente nivel = move it up + a gear, take it up + a gear, notch it up + a gear, take it up + a notch, crank it up + a notch, crank it up + a gear, move it up + a notch.* pasar a mejor vida = bite + the dust, give up + the ghost.* pasar año(s) antes de que = be year(s) before.* pasar a ocupar el puesto de Alguien = step into + the shoes of, stand in + Posesivo + shoes.* pasar aprietos = feel + the pinch.* pasar apuros = struggle, pass through + adversity, have + a thin time, be under strain, bear + hardship, be hard pressed, feel + the pinch, have + a hard time, the wolves + be + at the door, have + a tough time.* pasar apuros económicos = lead + a precarious existence.* pasar a ser = become, develop into.* pasar a ser el centro de atención = come into + focus, take + centre stage.* pasar a ser inconcebible = render + inconceivable.* pasar a toda velocidad = whiz.* pasar a una situación económica más confortable = improve + Posesivo + lot.* pasar a vida mejor = lay + Nombre + low.* pasar casi rozando = skim.* pasar como una bala = whiz.* pasar de = get beyond.* pasar de... a... = proceed from... to..., move from... to....* pasar de... a = switch from... to..., go from... to..., swing between... and..., grow from... into/to.* pasar de contrabando = smuggle.* pasar de generación en generación = pass down from + generation to generation.* pasar de largo = bypass [by-pass].* pasar de largo rápidamente = race + past.* pasar de moda = drop out of + vogue, go out of + fashion, go out of + favour, go out of + date, go out of + vogue, fall out of + vogue, go out of + style, pass away, obsolesce, drop out of + circulation.* pasar desapercibido = be unnoticeable, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, be an invisible fly on the wall, go + unnoted, lie + forgotten, sneak under + the radar.* pasar de una persona a otra = pass around.* pasar de uno a otro = change back and forth.* pasar de un sitio a otro = travel.* pasar dificultades = struggle, be under strain, bear + hardship, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasar el invierno = winter, overwinter.* pasar el mochuelo = pass + the bucket.* pasar el muerto = pass + the bucket.* pasar el platillo = pass + the bucket (around).* pasar el rato = hang out.* pasar el rato con = kick + it with.* pasar el rato con los amigos = hang out with + Posesivo + friends.* pasar el relevo a = hand + the reins over to.* pasar el testigo = pass (on) + the torch, pass (on) + the baton.* pasar el tiempo = pass + the time, hang around, spend + Posesivo + days, hang about, hang out.* pasar el tiempo libre = spend + Posesivo + leisure, spend + Posesivo + leisure time.* pasar + Expresión Temporal = elapse + Expresión Temporal, go by + Expresión Temporal.* pasar hambre = suffer from + hunger, go + hungry, starve.* pasar hojas = page (through), turn + pages, flip + pages.* pasar hojas hacia atrás = page + backward.* pasar hojas hacia delante = page + forward.* pasar inadvertidamente = slip, creep + past, sneak + past.* pasar inadvertido = be unnoticeable, escape + notice, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, go + unnoted, sneak under + the radar.* pasar la antorcha = hand over + the torch.* pasar la luna de miel = honeymoon.* pasar la noche = spend + the night, stay overnight.* pasar la página = turn over + page.* pasar la pantalla = scroll.* pasar la pelota = pass + the buck.* pasar la prueba = pass + muster.* pasarlas canutas = jump through + hoops, have + a devil of a time, be to hell and back.* pasarlas negras = jump through + hoops, have + a devil of a time.* pasarlas putas = jump through + hoops, be to hell and back.* pasar las riendas del poder a = hand + the reins over to.* pasar las vacaciones = vacation.* pasar llevando = take through.* pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.* pasarlo bien = have + fun, be a great time.* pasarlo bomba = be a great time, have + a whale of a time.* pasarlo canutas intentando Hacer Algo = have + a heck of a time + trying.* pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.* pasarlo genial = have + a whale of a time.* pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.* pasarlo pipa = have + a whale of a time.* pasar los días = spend + Posesivo + days.* pasar miseria = the wolves + be + at the door.* pasar mucho tiempo antes de que = be a long time before.* pasar + Nombre + a = turn + Nombre + over to.* pasar penurias = suffer from + deprivation.* pasar poco a poco = slide into.* pasar por = cross, pass through, reach down, step through, go by, go through, pass for, pass across, run + Nombre + through + Nombre, make + Posesivo + way through, run through.* pasar por alto = bypass [by-pass], gloss over, miss, obviate, overlook, short-circuit [shortcircuit], skip over, leapfrog, pass + Nombre/Pronombre + by, flout, close + the door on, skip.* pasar por alto la autoridad de Alguien = go over + Posesivo + head.* pasar por alto rápidamente = race + past.* pasar por aquí = come by.* pasar por delante de = make + Posesivo + way past.* pasar por el acoso de = run + the gauntlet of.* pasar por el infierno = be to hell and back.* pasar por el lado de = make + Posesivo + way past.* pasar por encima = pass over.* pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.* pasar por la mitad de = cut through.* pasar por muchas dificultades = be to hell and back.* pasar por un período de = go through + a period of.* pasar por un proceso de = go through + a process of.* pasar privaciones = suffer from + deprivation.* pasar rápidamente = run through, sweep by, sweep, flash across.* pasar rápidamente a = snap to.* pasar rápidamente por encima de = sweep across, swing over.* pasar registros a disco = transfer + records + to disc.* pasar revista = review.* pasarse = come by, drop in, overshoot, step over + the edge, go + overboard, go + too far.* pasarse Algo por el culo = not give a shit.* pasarse Algo por el forro = flout.* pasarse Algo por la entrepierna = not give a shit.* pasarse con = act + fresh with.* pasar sed = go + thirsty.* pasarse de = overstep.* pasarse de + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.* pasarse de la raya = cross + the line.* pasarse del límite = overrun [over-run].* pasárselo bien = have + a good time, have + a great time.* pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.* pasárselo fabuloso = have + a good time, have + a great time, have + a whale of a time.* pasárselo la mar de bien = have + a whale of a time, have + a great time.* pasárselo pipa = have + a great time.* pasarse por = drop by, stop by, mosey.* pasar sin = get along without, forego [forgo], do without, live without.* pasar sin Alguien = spare + Nombre Personal.* pasar sin comodidades = rough it.* pasar sin ser visto = sneak + past, sneak through, sneak under + the radar, go + unnoticed.* pasar + Tiempo = spend + time, spend + Tiempo.* pasar tiempo haciendo Algo = do + stint at.* pasar una crisis = face + crisis.* pasar una prueba = endure + ordeal, pass + a test, stand up.* pasar una prueba de sobra = pass with + flying colours.* pasar una tarjeta por un lector electrónico = swipe.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* pasar un cuestionario = administer + questionnaire, carry out + questionnaire.* pasar un rato = say + hi.* pasar zumbando = whiz.* pase lo que pase = come what may, come rain or shine, rain or shine, come hell or high water.* por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* ¿Qué pasa? = What's up?.* que pasaba = passing.* que pasa desapercibido = inconspicuous.* ¿qué pasa si... ? = what if... ?.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* quien no malgasta no pasa necesidades = waste not, want not.* sin haber pasado por la calandria = uncalendered.* ¡tener + que pasar por encima de + Posesivo + cadáver! = over + Posesivo + dead body.* tiempo + pasar = time + march on.* todavía no ha pasado lo mejor = the best is yet to come.* tratar de pasar desapercibido = keep + a low profile, lie + low.* tratar de pasar inadvertido = keep + a low profile, lie + low.* ver lo que pasa = take it from there/here.* * *1.verbo intransitivo1)a) ( ir por un lugar) to come/go pastno ha pasado ni un taxi — not one taxi has come/gone past
¿a qué hora pasa el lechero? — what time does the milkman come?
pasar de largo — to go right o straight past
es un vuelo directo, no pasa por Miami — it's a direct flight, it doesn't go via Miami
¿este autobús pasa por el museo? — does this bus go past the museum?
¿el 45 pasa por aquí? — does the number 45 come this way?
pasaba por aquí y... — I was just passing by o I was in the area and...
ni me pasó por la imaginación — it didn't even occur to me, it didn't even cross my mind
b) ( deteniéndose en un lugar)pasar POR algo: ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?; pase usted por caja please go over to the cashier; pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?; pasar A + INF: puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow; pasaremos a verlos — we'll call in o drop in and see them
c) ( atravesar) to crosspasar de un lado a otro — to go o cross from one side to the other
d) (caber, entrar)2)a) (transmitirse, transferirse) corona/título to passuna tradición que pasa de padres a hijos — a tradition that is handed o passed down from generation to generation
b) ( comunicar)te paso con Javier — ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier; ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier
3) ( entrar - acercándose al hablante) to come in; (- alejándose del hablante) to go inpase, por favor — please, do come in
que pase el siguiente! — next, please!
no pasarán! — (fr hecha) they shall not pass!
¿puedo pasar al baño? — may I use the bathroom please?
¿quién quiere pasar al pizarrón? — (AmL) who's going to come up to the blackboard?
4)a) (cambiar de estado, actividad, tema)pasó del quinto al séptimo lugar — she went o dropped from fifth to seventh place
ahora pasa a tercera — (Auto) now change into third
pasando a otra cosa... — anyway, to change the subject...
pasamos a informar de otras noticias — now, the rest of the news
b) (Educ) to pass¿pasaste? — did you pass?
pasar de curso — to get through o pass one's end-of-year exams
c) ( ser aceptable)no está perfecto, pero puede pasar — it's not perfect, but it'll do
por esta vez (que) pase — I'll let it pass o go this time
5) ( exceder un límite)pasar DE algo: no pases de 100 don't go over 100; no pasó de un desacuerdo it was nothing more than a disagreement; está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day; no pasa de los 30 he's not more than 30; no pasamos de nueve empleados — they're only nine of us working there/here
6) pasar pora) ( ser tenido por)pasa por tonto, pero no lo es — he might look stupid, but he isn't
b) (Esp) ( implicar)7) ( transcurrir) tiempo to passpasaron muchos años — many years went by o passed
pasaban las horas y no llegaba — the hours went by o passed and still he didn't come
9) ( arreglárselas) to manage, get bysin electricidad podemos pasar — we can manage o get by without electricity
10) ( suceder) to happenlo que pasa es que... — the thing o the problem is...
pase lo que pase — whatever happens, come what may
¿qué pasó con lo del reloj? — what happened about the watch?
...y aquí no ha pasado nada —...and let's just forget the whole thing
siempre pasa igual or lo mismo — it's always the same
¿pasa algo? — is something the matter?
¿qué pasa? — what's the matter?, what's up? (colloq)
hola, Carlos! ¿qué pasa? — (fam) hi, Carlos! how's things o how's it going? (colloq)
son cosas que pasan — these things happen; (+ me/te/le etc)
¿qué te pasa? — what's the matter with you?
¿qué te pasó en el ojo? — what happened to your eye?
¿qué le pasa a la tele? — what's wrong with the TV?
por suerte a él no le pasó nada — fortunately, nothing happened to him
11) ( experimentar)pasar POR algo — por crisis/mala racha to go through something
12)a) (en naipes, juegos) to passb) (fam) ( rechazando algo)¿vas a tomar postre? - no, yo paso — are you going to have a dessert? - no, I think I'll give it a miss
paso de salir, estoy muy cansada — I don't feel like going out, I'm very tired (colloq)
c) (fam) ( expresando indiferencia)que se las arreglen, yo paso — they can sort it out themselves, it's not my problem
2.paso de él — (esp Esp) I don't give a damn o I couldn't care less what he does (colloq)
pasar vt1)a) ( hacer atravesar)b) ( por la aduana -legalmente) to take through; (- ilegalmente) to smugglec) ( hacer deslizar)a esto hay que pasarle una plancha — this needs a quick iron o run over with the iron
2) (exhibir, mostrar) <película/anuncio> to show3)a) (cruzar, atravesar) < frontera> to cross; <pueblo/ciudad> to go throughb) ( dejar atrás) <edificio/calle> to go pastc) (adelantar, sobrepasar) to overtakepasar A algo — to overtake something, to get past something
está altísimo, ya pasa a su padre — he's really tall, he's already overtaken his father
4) <examen/prueba> to pass5) <página/hoja> to turn6) (fam) ( tolerar)a ese tipo no lo paso — I can't stand o take that guy (colloq)
no podía pasar aquella sopa — I couldn't stomach o eat that soup
pasar por alto — <falta/error> to overlook, forget about; tema/punto to leave out, omit
7) ( transcribir)tendré que pasar la carta — I'll have to write o copy the letter out again
¿me pasas esto a máquina? — could you type this for me?
8) (entregar, hacer llegar)¿me pasas el martillo? — can you pass me the hammer?
9) <gripe/resfriado> to giveme lo pasó a mí — he gave it to me, he passed it on to me
10)a) < tiempo> to spendb) ( con idea de continuidad)11)a) (sufrir, padecer) penalidades/desgracias to go through, to sufferestá pasando una mala racha — he's going through bad times o (BrE) a bad patch
pasé mucho miedo/frío — I was very frightened/cold
b)pasarlo or pasarla bien — to have a good time
3.¿qué tal lo pasaste en la fiesta? — did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?
1) pasarse v pron2) ( cambiarse)3)a) ( ir demasiado lejos)nos pasamos, el banco está más arriba — we've gone too far, the bank isn't as far down as this
b) (fam) ( excederse) to go too farse pasó con la sal — he overdid the salt (colloq)
se pasó de listo — he tried to be too clever (colloq)
c) (CS fam) ( lucirse)4)a) peras/tomates to go bad, get overripe; carne/pescado to go off, go bad; leche to go off, go sourb) (recocerse): arroz/pasta to get overcooked5)a) ( desaparecer) efecto to wear off; dolor to go away; (+ me/te/le etc)ya se me pasó el dolor — the pain's gone o eased now
espera a que se le pase el enojo — wait until he's calmed o cooled down
b) ( transcurrir)el año se ha pasado muy rápido — this year has gone very quickly; (+ me/te/le etc)
6) (+ me/te/le etc)a) ( olvidarse)b) ( dejar de notar)c) ( dejar escapar)7) (enf) ( estar)se pasó el domingo durmiendo — he spent the whole of Sunday evening sleeping; ver tb pasar verbo transitivo III 1b y 2b
8) (enf) (fam) (ir)¿podrías pasarte por el mercado? — could you go down to the market?
9) (refl)* * *= hand (over), pass, pass by, pass on, transfer, transmit, turn over + page, hand on, spend, transpire, pass out, turn over, slide over, pass along, get through, can't/couldn't be bothered, go + past, pass down, roll on, pass out, blow over, make + the cut, wear off, hand down.Ex: Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.
Ex: Examination reveals positions on the cards where the light passes through all the cards in a stack.Ex: The days of needing to change into carpet slippers before going to such an area have thankfully passed by.Ex: If ignored, the problems are only passed on to all the users of the catalog: the public, the reference department, the acquisitions department, and naturally the cataloging department.Ex: Scope notes, on the order hand, may be present in a thesaurus but are unlikely to be transferred to an index.Ex: The system permits the requester to specify up to five potential lending libraries, and the system transmits the requests to these libraries one at a time.Ex: Turn over the page and you will find suggested analyses against which you can check your solution.Ex: Some experts have expressed grave doubts about the durability of contemporary literary and artistic works on paper and hence the possibility of handing on works of culture to future generations.Ex: Any funeral scene in a story inevitably conjures in myself memories of my childhood spent as the son of an undertaker.Ex: The 2nd is the fact that most information seeking transpires with little help from librarians, who have consistently failed to establish themselves as primary information professionals.Ex: At the Closing Session Danish flags were suddenly produced and passed out among the crowd who began waving them enthusiastically.Ex: Then he picked up about 2 cm. of type from the right-hand end of the uppermost line (i.e. the last word or two of the last line) with the thumb and forefinger of his right hand, read it, and dropped the pieces of type one by one into their proper boxes, turning over the old house.Ex: He had greeted her courteously, as was his wont, and had inquired if she minded his smoking; she told him to go ahead and slid over an ashtray.Ex: If the head of reference services does not pass along the information to the staff the reference librarians, by being uninformed, will undoubtedly not make as good an impression on the important city managers.Ex: I think that the so-called average person often exhibits a great deal of heroism in getting through an ordinary day.Ex: Consider for example, a teacher who doesn't change his password (ever!) or can't be bothered to log out, all the firewalls and antivirus programs in the world will not protect a school's network.Ex: Unfortunately, its conclusions are completely pedestrian, rarely going past the fact that there were old people in England in the late Middle Ages.Ex: The knowledge that has been passed down from generation to generation by sentient beings on this planet for aeons and aeons is quite impossible to fully comprehend.Ex: But to make matters worse, and as the drought rolls on, it is very likely that it won't rain again until October or November.Ex: Put a set of premises into such a device and turn the crank, and it will readily pass out conclusion after conclusion.Ex: During the bulk of that time, your liberal leaders grandly sat, waiting for various things to blow over.Ex: Naturally, the recruiters whose people were not chosen for the job wanted feedback as to why their candidates did not make the cut.Ex: We're all familiar with the idea of novelty value and how it wears off with time.Ex: A hunting guide while still in his teens, he learned his woodcraft first hand, absorbing lore handed down to him from his father.* a medida que pasaba el tiempo = as time passed (by), as time went by.* a medida que pasa el tiempo = as time goes by, as time passes (by).* a medida que pasa + Expresión Temporal = as + Expresión Temporal + go by.* a medida que + pasar + el año = as the year + wear on.* a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.* ayudar a pasar por = get + Nombre + through.* cada día que pasa = each passing day.* conforme + pasar + el año = as the year + wear on.* conforme + pasar + el día = as the day + wear on.* dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.* dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.* dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.* dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.* desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....* día que pasa = passing day.* esa época ya pasó hace tiempo = that time is long past.* haber pasado por aquí antes = have been down this road before.* hacer a Alguien pasar vergüenza = embarrass.* hacer que Alguien las pase canutas = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.* hacérselas pasar canutas a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.* hacérselas pasarlas canutas a Alguien = push + Nombre + to the edge.* hacérselas pasar negras a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.* hacerse pasar por = masquerade as, impersonate.* las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).* las cosas no pasan así porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).* las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.* lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.* lugar donde pasar el rato = hang out.* no dejar pasar = keep out.* no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.* no pasar mucho tiempo antes de que + Subjuntivo = be not long before + Indicativo.* pasando a = moving on to.* pasar a = go on to, move on to, proceed to, shunt into, switch over, switch to, step onto, spill over into.* pasar a Alguien lo mismo que a = suffer + the fate of.* pasar a Alguien lo que a = suffer + the fate of.* pasar a cosas más agradables = on a happier note.* pasar a la clandestinidad = go into + hiding.* pasar a la era de = move into + the age of.* pasar a la historia = history in the making, go down in + history.* pasar a la historia como = go down as, go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.* pasar a la página + Número = turn to + page + Número.* pasar a la posteridad = go down to + posterity.* pasar a la posteridad como = go down to + posterity as.* pasar Algo a Alguien = turn + Algo + over to + Alguien.* pasar algo inesperado = things + take a turn for the unexpected.* pasar algún tiempo en = have + a turn at.* pasar al olvido = blow over.* pasar a los anales de la historia = go down in + history.* pasar a los anales de la historia como = go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.* pasar al primer plano = take + centre stage.* pasar al siguiente año fiscal = roll over.* pasar al siguiente nivel = move it up + a gear, take it up + a gear, notch it up + a gear, take it up + a notch, crank it up + a notch, crank it up + a gear, move it up + a notch.* pasar a mejor vida = bite + the dust, give up + the ghost.* pasar año(s) antes de que = be year(s) before.* pasar a ocupar el puesto de Alguien = step into + the shoes of, stand in + Posesivo + shoes.* pasar aprietos = feel + the pinch.* pasar apuros = struggle, pass through + adversity, have + a thin time, be under strain, bear + hardship, be hard pressed, feel + the pinch, have + a hard time, the wolves + be + at the door, have + a tough time.* pasar apuros económicos = lead + a precarious existence.* pasar a ser = become, develop into.* pasar a ser el centro de atención = come into + focus, take + centre stage.* pasar a ser inconcebible = render + inconceivable.* pasar a toda velocidad = whiz.* pasar a una situación económica más confortable = improve + Posesivo + lot.* pasar a vida mejor = lay + Nombre + low.* pasar casi rozando = skim.* pasar como una bala = whiz.* pasar de = get beyond.* pasar de... a... = proceed from... to..., move from... to....* pasar de... a = switch from... to..., go from... to..., swing between... and..., grow from... into/to.* pasar de contrabando = smuggle.* pasar de generación en generación = pass down from + generation to generation.* pasar de largo = bypass [by-pass].* pasar de largo rápidamente = race + past.* pasar de moda = drop out of + vogue, go out of + fashion, go out of + favour, go out of + date, go out of + vogue, fall out of + vogue, go out of + style, pass away, obsolesce, drop out of + circulation.* pasar desapercibido = be unnoticeable, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, be an invisible fly on the wall, go + unnoted, lie + forgotten, sneak under + the radar.* pasar de una persona a otra = pass around.* pasar de uno a otro = change back and forth.* pasar de un sitio a otro = travel.* pasar dificultades = struggle, be under strain, bear + hardship, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasar el invierno = winter, overwinter.* pasar el mochuelo = pass + the bucket.* pasar el muerto = pass + the bucket.* pasar el platillo = pass + the bucket (around).* pasar el rato = hang out.* pasar el rato con = kick + it with.* pasar el rato con los amigos = hang out with + Posesivo + friends.* pasar el relevo a = hand + the reins over to.* pasar el testigo = pass (on) + the torch, pass (on) + the baton.* pasar el tiempo = pass + the time, hang around, spend + Posesivo + days, hang about, hang out.* pasar el tiempo libre = spend + Posesivo + leisure, spend + Posesivo + leisure time.* pasar + Expresión Temporal = elapse + Expresión Temporal, go by + Expresión Temporal.* pasar hambre = suffer from + hunger, go + hungry, starve.* pasar hojas = page (through), turn + pages, flip + pages.* pasar hojas hacia atrás = page + backward.* pasar hojas hacia delante = page + forward.* pasar inadvertidamente = slip, creep + past, sneak + past.* pasar inadvertido = be unnoticeable, escape + notice, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, go + unnoted, sneak under + the radar.* pasar la antorcha = hand over + the torch.* pasar la luna de miel = honeymoon.* pasar la noche = spend + the night, stay overnight.* pasar la página = turn over + page.* pasar la pantalla = scroll.* pasar la pelota = pass + the buck.* pasar la prueba = pass + muster.* pasarlas canutas = jump through + hoops, have + a devil of a time, be to hell and back.* pasarlas negras = jump through + hoops, have + a devil of a time.* pasarlas putas = jump through + hoops, be to hell and back.* pasar las riendas del poder a = hand + the reins over to.* pasar las vacaciones = vacation.* pasar llevando = take through.* pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.* pasarlo bien = have + fun, be a great time.* pasarlo bomba = be a great time, have + a whale of a time.* pasarlo canutas intentando Hacer Algo = have + a heck of a time + trying.* pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.* pasarlo genial = have + a whale of a time.* pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.* pasarlo pipa = have + a whale of a time.* pasar los días = spend + Posesivo + days.* pasar miseria = the wolves + be + at the door.* pasar mucho tiempo antes de que = be a long time before.* pasar + Nombre + a = turn + Nombre + over to.* pasar penurias = suffer from + deprivation.* pasar poco a poco = slide into.* pasar por = cross, pass through, reach down, step through, go by, go through, pass for, pass across, run + Nombre + through + Nombre, make + Posesivo + way through, run through.* pasar por alto = bypass [by-pass], gloss over, miss, obviate, overlook, short-circuit [shortcircuit], skip over, leapfrog, pass + Nombre/Pronombre + by, flout, close + the door on, skip.* pasar por alto la autoridad de Alguien = go over + Posesivo + head.* pasar por alto rápidamente = race + past.* pasar por aquí = come by.* pasar por delante de = make + Posesivo + way past.* pasar por el acoso de = run + the gauntlet of.* pasar por el infierno = be to hell and back.* pasar por el lado de = make + Posesivo + way past.* pasar por encima = pass over.* pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.* pasar por la mitad de = cut through.* pasar por muchas dificultades = be to hell and back.* pasar por un período de = go through + a period of.* pasar por un proceso de = go through + a process of.* pasar privaciones = suffer from + deprivation.* pasar rápidamente = run through, sweep by, sweep, flash across.* pasar rápidamente a = snap to.* pasar rápidamente por encima de = sweep across, swing over.* pasar registros a disco = transfer + records + to disc.* pasar revista = review.* pasarse = come by, drop in, overshoot, step over + the edge, go + overboard, go + too far.* pasarse Algo por el culo = not give a shit.* pasarse Algo por el forro = flout.* pasarse Algo por la entrepierna = not give a shit.* pasarse con = act + fresh with.* pasar sed = go + thirsty.* pasarse de = overstep.* pasarse de + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.* pasarse de la raya = cross + the line.* pasarse del límite = overrun [over-run].* pasárselo bien = have + a good time, have + a great time.* pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.* pasárselo fabuloso = have + a good time, have + a great time, have + a whale of a time.* pasárselo la mar de bien = have + a whale of a time, have + a great time.* pasárselo pipa = have + a great time.* pasarse por = drop by, stop by, mosey.* pasar sin = get along without, forego [forgo], do without, live without.* pasar sin Alguien = spare + Nombre Personal.* pasar sin comodidades = rough it.* pasar sin ser visto = sneak + past, sneak through, sneak under + the radar, go + unnoticed.* pasar + Tiempo = spend + time, spend + Tiempo.* pasar tiempo haciendo Algo = do + stint at.* pasar una crisis = face + crisis.* pasar una prueba = endure + ordeal, pass + a test, stand up.* pasar una prueba de sobra = pass with + flying colours.* pasar una tarjeta por un lector electrónico = swipe.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* pasar un cuestionario = administer + questionnaire, carry out + questionnaire.* pasar un rato = say + hi.* pasar zumbando = whiz.* pase lo que pase = come what may, come rain or shine, rain or shine, come hell or high water.* por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* ¿Qué pasa? = What's up?.* que pasaba = passing.* que pasa desapercibido = inconspicuous.* ¿qué pasa si... ? = what if... ?.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* quien no malgasta no pasa necesidades = waste not, want not.* sin haber pasado por la calandria = uncalendered.* ¡tener + que pasar por encima de + Posesivo + cadáver! = over + Posesivo + dead body.* tiempo + pasar = time + march on.* todavía no ha pasado lo mejor = the best is yet to come.* tratar de pasar desapercibido = keep + a low profile, lie + low.* tratar de pasar inadvertido = keep + a low profile, lie + low.* ver lo que pasa = take it from there/here.* * *pasar [A1 ]■ pasar (verbo intransitivo)A1 por un lugar2 deteniéndose en un lugar3 caber, entrarB1 transmitirse, transferirse2 comunicarC entrarD1 cambiar de estado, actividad, tema2 Educación3 indicando aceptabilidadE exceder un límiteF1 pasar por: ser tenido por2 pasar por: implicarA1 transcurrir2 terminarB arreglárselasSentido III ocurrir, sucederA1 en naipes, juegos2 rechazando una invitaciónB expresando indiferencia■ pasar (verbo transitivo)A1 hacer atravesar2 pasar por la aduana3 hacer recorrerB exhibir, mostrarC1 cruzar, atravesar2 adelantar, sobrepasarD aprobar: examenE dar la vuelta aF tolerar, admitirG transcribirH engañarA entregar, hacer llegarB contagiarA pasar: tiempo, día etcB1 sufrir, padecer2 pasarlo bien/mal■ pasarse (verbo pronominal)A cambiarseB1 ir demasiado lejos2 excederse3 lucirseC1 pasarse: comestibles2 CocinaA desaparecerB «tiempo»C olvidarseA enfático: con idea de continuidadB enfático: irC reflexivoviA1 (por un lugar) to come/go pastno ha pasado ni un taxi not one taxi has come/gone by o come/gone pastpasó un coche a toda velocidad a car passed at top speed, a car came/went past at top speed, a car shot o sped past¿a qué hora pasa el lechero? what time does the milkman come?no aparques aquí, que no pueden pasar otros coches don't park here, other cars won't be able to get pastno dejan pasar a nadie they're not letting anyone throughno dejes pasar esta oportunidad don't miss this chancepasar de largo to go right o straight pastel autobús venía completo y pasó de largo the bus was full and didn't stop o went right o straight past without stoppingpasó de largo sin siquiera saludar she went right o straight past o ( colloq) she sailed past without even saying hellopasar POR algo to go THROUGH sthal pasar por la aduana when you go through customsprefiero no pasar por el centro I'd rather not go through the city centerel Tajo pasa por Aranjuez the Tagus flows through Aranjuezhay un vuelo directo, no hace falta pasar por Miami there's a direct flight so you don't have to go via Miami¿este autobús pasa por el museo? does this bus go past the museum?¿el 45 pasa por aquí? does the number 45 come this way/stop here?pasamos justo por delante de su casa we went right past her housepasaba por aquí y se me ocurrió hacerte una visita I was just passing by o I was in the area and I thought I'd drop in and see youni me pasó por la imaginación que fuese a hacerlo it didn't even occur to me o it didn't even cross my mind that she would do itel país está pasando por momentos difíciles these are difficult times for the country2 (deteniéndose en un lugar) pasar POR:¿podríamos pasar por el supermercado? can we stop off at the supermarket?de camino tengo que pasar por la oficina I have to drop in at o stop by the office on the waypase usted por caja please go over to the cashierpasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?pasar A + INF:puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrowpasaremos a verlos de camino a casa we'll drop by o stop by and see them on the way home, we'll call in o drop in and see them on the way home3(caber, entrar): no creo que pase por la puerta, es demasiado ancho I don't think it'll go through o I don't think we'll get it through the door, it's too wideesta camiseta no me pasa por la cabeza I can't get this T-shirt over my headB1(transmitirse, transferirse): la humedad ha pasado a la habitación de al lado the damp has gone through to the room next doorel título pasa al hijo mayor the title passes o goes to the eldest sonla carta ha ido pasando de mano en mano the letter has been passed around (to everyone)2(comunicar): te paso con Javier (en el mismo teléfono) I'll let you speak to Javier, I'll hand o pass you over to Javier; (en otro teléfono) I'll put you through to JavierC (entrar — acercándose al hablante) to come in; (— alejándose del hablante) to go inpasa, no te quedes en la puerta come (on) in, don't stand there in the doorway¿se puede? — pase may I come in? — yes, please do¡que pase el siguiente! next, please!ha llegado el señor Díaz — hágalo pasar Mr Díaz is here — show him in please¡no pasarán! ( fr hecha); they shall not pass!pueden pasar al comedor you may go through into the dining room¿puedo pasar al baño? may I use the bathroom please?¿quién quiere pasar al pizarrón? ( AmL); who's going to come up to the blackboard?D1 (cambiar de estado, actividad, tema) pasar ( DE algo) A algo:en poco tiempo ha pasado del anonimato a la fama in a very short space of time she's gone o shot from obscurity to famepasó del quinto al séptimo lugar she went o dropped from fifth to seventh placeahora pasa a tercera ( Auto) now change into thirdpasa a la página 98 continued on page 98pasando a otra cosa … anyway, to change the subject …pasar A + INF:el equipo pasa a ocupar el primer puesto the team moves into first placepasó a formar parte del equipo en julio she joined the team in Julymás tarde pasó a tratar la cuestión de los impuestos later he went on to deal with the question of taxespasamos a informar de otras noticias de interés now, the rest of the news2 ( Educación):Daniel ya pasa a tercero Daniel will be starting third grade next semester ( AmE), Daniel will be going into the third year next term ( BrE)si pasas de curso te compro una bicicleta if you get through o pass your end-of-year exams, I'll buy you a bicycle3(indicando aceptabilidad): no está perfecto, pero puede pasar it's not perfect, but it'll dopor esta vez (que) pase, pero que no se repita I'll let it pass o go this time, but don't let it happen againE (exceder un límite) pasar DE algo:no pases de 100 don't go over 100fue un pequeño desacuerdo pero no pasó de eso it was nothing more than a slight disagreement, we/they had a slight disagreement, but it was nothing more than thatestuvo muy cortés conmigo pero no pasó de eso he was very polite, but no moretengo que escribirle, de hoy no pasa I must write to him today without failestá muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another dayyo diría que no pasa de los 30 I wouldn't say he was more than 30al principio no pasábamos de nueve empleados there were only nine of us working there/here at the beginningno pasan de ser palabras vacías they are still nothing but empty words o still only empty words1(ser tenido por): pasa por tonto, pero no lo es he might look stupid, but he isn'tpodrían pasar por hermanas they could pass for sistersse hacía pasar por médico he passed himself off as a doctorse hizo pasar por mi padre he pretended to be my father2 (implicar) to lie inla solución pasa por la racionalización de la industria the solution lies in the rationalization of the industryA «tiempo»1(transcurrir): ya han pasado dos horas y aún no ha vuelto it's been two hours now and she still hasn't come back¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!por ti no pasan los años you look as young as everpasaban las horas y no llegaba the hours went by o passed and still he didn't come2(terminar): menos mal que el invierno ya ha pasado thank goodness winter's overya ha pasado lo peor the worst is over nowno llores, ya pasó don't cry, it's all right now o it's all over nowB(arreglárselas): ¿compro más o podemos pasar con esto? shall I buy some more or can we get by on o make do with this?sin electricidad podemos pasar, pero sin agua no we can manage o do without electricity but not without waterSentido III (ocurrir, suceder) to happendéjame que te cuente lo que pasó let me tell you what happenedclaro que me gustaría ir, lo que pasa es que estoy cansada of course I'd like to go, only I'm really tired o it's just that I'm really tiredlo que pasa es que el jueves no voy a estar the thing is o the problem is I won't be here on Thursdayiré pase lo que pase I'm going whatever happens o come what may¿qué pasó con lo del reloj? what happened about the watch?ahora se dan la mano y aquí no ha pasado nada now just shake hands and let's forget the whole thingen este pueblo nunca pasa nada nothing ever happens in this townsiempre pasa igual or lo mismo it's always the same¿qué pasa? ¿por qué estás tan serio? what's up o what's the matter? why are you looking so serious?se lo dije yo ¿pasa algo? I told him, what of it o what's it to you? ( colloq), I told him, do you have a problem with that? ( colloq)no te hagas mala sangre, son cosas que pasan don't get upset about it, these things happen(+ me/te/le etc): ¿qué te ha pasado en el ojo? what have you done to your eye?, what's happened to your eye?¿qué le pasará a Ricardo que tiene tan mala cara? I wonder what's up with o what's the matter with Ricardo? he looks terrible ( colloq)¿qué te pasa que estás tan callado? why are you so quiet?¿qué le pasa a la lavadora que no centrifuga? why isn't the washing machine spinning?no sé qué me pasa I don't know what's wrong o what's the matter with meeso le pasa a cualquiera that can happen to anybodyel coche quedó destrozado pero a él no le pasó nada the car was wrecked but he escaped unhurtA1 (en naipes, juegos) to passpaso, no tengo tréboles pass o I can't go, I don't have any clubs2 ( fam)(rechazando una invitación, una oportunidad): tómate otra — no, gracias, esta vez paso have another one — no thanks, I'll skip this one o I'll pass on this round ( colloq)¿vas a tomar postre? — no, yo paso are you going to have a dessert? — no, I think I'll give it a miss o no, I couldn'tpasar DE algo:esta noche paso de salir, estoy muy cansada I don't feel like going out tonight, I'm very tired ( colloq)B ( fam)(expresando indiferencia): que se las arreglen, yo paso they can sort it out themselves, it's not my problem o I don't want anything to do with itpasar DE algo:pasa ampliamente de lo que diga la gente she couldn't give a damn about o she couldn't care less what people say ( colloq)paso mucho de política I couldn't give a damn about politics ( colloq)mis padres pasan de mí my parents couldn't care less what I do/what happens to me■ pasarvtA1 (hacer atravesar) pasar algo POR algo:pasar la salsa por un tamiz put the sauce through a sieve, sieve the saucepasé la piña por la licuadora I put the pineapple through the blender, I liquidized o blended the pineapplepasa el cordón por este agujero thread the shoelace through this hole2(por la aduana): ¿cuántas botellas de vino se puede pasar? how many bottles of wine are you allowed to take through?los pillaron intentando pasar armas they were caught trying to smuggle o bring in arms3ven aquí, que te voy a pasar un peine come here and let me give your hair a quick comb o let me put a comb through your hairpásale un trapo al piso give the floor a quick wipe, wipe the floor downpasarlo primero por harina first dip it in floura esto hay que pasarle una plancha this needs a quick iron o ( colloq) a quick once-over o run over with the ironB (exhibir, mostrar) ‹película/anuncio› to showlas chicas que pasaron los modelos the girls who modeled the dressesC1 (cruzar, atravesar) ‹frontera› to crosspasaron el río a nado they swam across the riveresa calle la pasamos hace rato we went past o we passed that street a while back¿ya hemos pasado Flores? have we been through Flores yet?2 (adelantar, sobrepasar) to overtakea ver si podemos pasar a este camión why don't we overtake o get past o pass this truck?está altísimo, ya pasa a su padre he's really tall, he's already overtaken his fatherD (aprobar) ‹examen/prueba› to passE (dar la vuelta a) ‹página/hoja› to turnF ( fam)(tolerar, admitir): esto no te lo paso I'm not letting you get away with thisel profesor no te deja pasar ni una the teacher doesn't let you get away with anythinga ese tipo no lo paso or no lo puedo pasar I can't stand o take that guy ( colloq)yo el Roquefort no lo paso I can't stand Roquefort, I hate Roquefortno podía pasar aquella sopa grasienta I couldn't stomach o eat that greasy souppasar por alto ‹falta/error› to overlook, forget about; (olvidar, omitir) to forget, leave out, omit, overlookG(transcribir): tendré que pasar la carta I'll have to write o copy the letter out again¿me pasas esto a máquina? could you type this for me?se cree que me va a pasar a mí he thinks he can put one over on meA(entregar, hacer llegar): cuando termines el libro, pásaselo a Miguel when you finish the book, pass it on to Miguel¿me pasas el martillo? can you pass me the hammer?¿han pasado ya la factura? have they sent the bill yet?, have they billed you/us yet?le pasó el balón a Gómez he passed the ball to Gómezel padre le pasa una mensualidad she gets a monthly allowance from her father, her father gives her a monthly allowanceB (contagiar) ‹gripe/resfriado› to givese lo pasé a toda la familia I gave it to o passed it on to the whole familyA ‹tiempo› to spendvamos a pasar las Navidades en casa we are going to spend Christmas at homefuimos a Toledo a pasar el día we went to Toledo for the dayB1(sufrir, padecer): pasaron muchas penalidades they went through o suffered a lot of hardshippasé mucho miedo I was very frightened¿pasaste frío anoche? were you cold last night?pasamos hambre en la posguerra we went hungry after the warno sabes las que pasé yo con ese hombre you've no idea what I went through with that man2pasarlo or pasarla bien/mal: lo pasa muy mal con los exámenes he gets very nervous o ( colloq) gets in a real state about exams¿qué tal lo pasaste en la fiesta? did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?■ pasarseA(cambiarse): pasarse al enemigo/al bando contrario to go over to the enemy/to the other sidequeremos pasarnos a la otra oficina we want to move to the other officeB1(ir demasiado lejos): nos hemos pasado, el banco está más arriba we've gone too far, the bank isn't as far down as thisnos pasamos de estación/parada we missed o went past our station/stop2 ( fam) (excederse) to go too faresta vez te has pasado you've gone too far this timeno te pases que no estoy para bromas that's enough o don't push your luck ( colloq), I'm not in the mood for jokesse pasaron con los precios they charged exorbitant prices, the prices they charged were way over the top o way out of line ( colloq)se pasó con la sal he put too much salt in it, he overdid the salt ( colloq)pasarse DE algo:se pasó de listo he tried to be too clever ( colloq)te pasas de bueno you're too kind for your own good3(CS fam) (lucirse): ¡te pasaste! esto está riquísimo you've excelled yourself! this is really delicious ( colloq)se pasó con ese gol that was a fantastic goal he scored ( colloq)C1 «peras/tomates» to go bad, get overripe; «carne/pescado» to go off, go bad; «leche» to go off, go sourestos plátanos se están pasando these bananas are starting to go bad o to get overripe2 ( Cocina):se va a pasar el arroz the rice is going to spoil o get overcookedno lo dejes pasar de punto don't let it overcookSentido II (+ me/te/le etc)A(desaparecer): ya se me pasó el dolor the pain's gone o eased nowespera a que se le pase el enojo wait until he's calmed o cooled downhasta que se le pase la fiebre until her temperature goes downB«tiempo»: sus clases se me pasan volando her classes seem to go so quicklyse me pasaron las tres horas casi sin enterarme the three hours flew by almost without my realizingC(olvidarse): lo siento, se me pasó totalmente I'm sorry, I completely forgot o it completely slipped my mindse me pasó su cumpleaños I forgot his birthdayA ( enfático)(con idea de continuidad): se pasa meses sin ver a su mujer he goes for months at a time o he goes months without seeing his wife, he doesn't see his wife for months on endse pasa hablando por teléfono ( AmL); he's always on the telephoneme pasé toda la noche estudiando I was up all night studyinges capaz de pasarse el día entero sin probar bocado he can quite easily go the whole day without having a thing to eat¿podrías pasarte por el mercado? could you go down to the market?, could you pop o nip down to the market? ( BrE colloq)C ( reflexivo):se pasó la mano por el pelo he ran his fingers through his hairni siquiera tuve tiempo de pasarme un peine I didn't even have time to run a comb through my hair o ( BrE) to give my hair a comb* * *
pasar ( conjugate pasar) verbo intransitivo
1
◊ no ha pasado ni un taxi not one taxi has come/gone past;
los otros coches no podían pasar the other cars weren't able to get past;
no dejan pasar a nadie they're not letting anyone through;
pasar de largo to go right o straight past;
pasar por la aduana to go through customs;
es un vuelo directo, no pasa por Miami it's a direct flight, it doesn't go via Miami;
¿este autobús pasa por el museo? does this bus go past the museum?;
pasamos por delante de su casa we went past her house;
pasaba por aquí y … I was just passing by o I was in the area and …b) ( deteniéndose en un lugar):◊ ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?;
pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?;
puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow
[ humedad] to go through from one side to the otherd) ( caber):
2 ( entrar — acercándose al hablante) to come in;
(— alejándose del hablante) to go in;◊ pase, por favor please, do come in;
¡que pase el siguiente! next, please!;
haga pasar al Sr Díaz show Mr Díaz in please
3
b) ( comunicar):
( en otro teléfono) I'll put you through to Javier
4a) (Educ) to pass;◊ pasar de curso to get through o pass one's end-of-year examsb) ( ser aceptable):◊ no está perfecto, pero puede pasar it's not perfect, but it'll do;
por esta vez, (que) pase I'll let it pass o go this time
5
a) ( ser tenido por):
ver tb hacerse II 3
( suceder) to happen;
lo que pasa es que… the thing o the problem is …;
pase lo que pase whatever happens, come what may;
siempre pasa igual or lo mismo it's always the same;
¿qué pasa? what's the matter?, what's up? (colloq);
¿qué te pasa? what's the matter with you?;
¿qué te pasó en el ojo? what happened to your eye?;
¿qué le pasa a la tele? what's wrong with the TV?;
eso le pasa a cualquiera that can happen to anybody;
no le pasó nada nothing happened to him
1 ( transcurrir) [tiempo/años] to pass, go by;◊ pasaron muchos años many years went by o passed;
ya han pasado dos horas it's been two hours now;
un año pasa muy rápido a year goes very quickly;
¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!
2 ( cesar) [crisis/mal momento] to be over;
[ efecto] to wear off;
[ dolor] to go away
3 ( arreglárselas) pasar sin algo to manage without sth
verbo transitivo
1
‹pueblo/ciudad› to go through
2a) ( hacer atravesar) pasar algo POR algo to put sth through sth;
(— ilegalmente) to smuggle
3 ( hacer recorrer):
pásale un trapo al piso give the floor a quick wipe;
hay que pasarle una plancha it needs a quick iron
4 (exhibir, mostrar) ‹película/anuncio› to show
5 ‹examen/prueba› to pass
6 ‹página/hoja› to turn;
‹tema/punto› to leave out, omit
1 (entregar, hacer llegar):
¿me pasas el martillo? can you pass me the hammer?
2 ( contagiar) to give, to pass on
1
fuimos a Toledo a pasar el día we went to Toledo for the dayb) ( con idea de continuidad):
pasa todo el día al teléfono she spends all day on the phone
◊ ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?;
lo pasé mal I didn't enjoy myself
2 (sufrir, padecer) ‹penalidades/desgracias› to go through, to suffer;◊ pasé mucho miedo/frío I was very frightened/cold
pasarse verbo pronominal
1 ( cambiarse):
2
esta vez te has pasado (fam) you've gone too far this time
¿podrías pasarte por el mercado? could you go down to the market?
3
[carne/pescado] to go off, go bad;
[ leche] to go off, go sour
1
[ dolor] to go away;
(+ me/te/le etc)◊ ya se me pasó el dolor the pain's gone o eased now;
espera a que se le pase el enojo wait until he's calmed o cooled downb) ( transcurrir):
ver tb pasar verbo transitivo III 1
2 (+ me/te/le etc)a) ( olvidarse):
b) ( dejar escapar):
pasar
I verbo transitivo
1 to pass
2 (trasladar) to move
3 (dar) to pass, give: no me pasó el recado, he didn't give me the message
4 (hojas de libro) to turn
5 (el tiempo, la vida) to spend, pass
6 (soportar, sufrir) to suffer, endure: está pasando una crisis personal, she's going through a personal crisis
pasamos sed y calor, we suffered thirst and heat
7 (río, calle, frontera) to cross
8 (tragar) to swallow
9 (tolerar, aguantar) to bear
10 (introducir) to insert, put through
11 (un examen, una eliminatoria) to pass
12 Cine to run, show: este sábado pasan Ben Hur, they're putting Ben Hur on this Saturday
II verbo intransitivo
1 to pass: ¿a qué hora pasa el tren?, what time does the train pass?
Cervantes pasó por aquí, Cervantes passed this way
ya pasó, it has already passed
pasar de largo, to go by (without stopping)
2 (entrar) to come in
3 (ser tolerable) to be acceptable: no está mal, puede pasar, it isn't bad, it will do
4 (exceder) to surpass: no pases de los 70 km/h, don't exceed 70 km/h
5 (a otro asunto) to go on to
pasar a ser, to become
6 (tiempo) to pass, go by
7 (arreglarse, apañarse) pasar sin, to do without: puedo pasar sin coche, I can manage without a car
8 fam (no tener interés, prescindir) pasa de lo que digan, don't mind what they say
paso de ir al cine, I'll give the cinema a miss
9 (suceder) to happen: ¿qué pasa?, what's going on?
¿qué le pasa?, what's the matter with him?
pase lo que pase, whatever happens o come what may
♦ Locuciones: pasar algo a limpio, to make a fair copy of sthg
pasarlo bien/mal, to have a good/difficult time
pasar por, to put up with: paso por que me digas que estoy gorda, pero no pienso tolerar que me amargues cada comida, I can handle you calling me fat, but I'm not having you ruin every single meal for me
pasar por alto, to overlook: pasaré por alto esa observación, I'll just ignore that remark
' pasar' also found in these entries:
Spanish:
achicharrarse
- ahorrar
- amarga
- amargo
- aro
- blanca
- blanco
- bondad
- cabalgata
- cadáver
- calor
- cocerse
- colar
- desapercibida
- desapercibido
- desfilar
- deslizar
- entretenerse
- historia
- inadvertida
- inadvertido
- inri
- mayor
- meneo
- noche
- penalidad
- posibilidad
- privación
- rato
- relámpago
- revista
- rozar
- salvar
- suceder
- superar
- suplantar
- suprimir
- tamiz
- tener
- tesorería
- tirarse
- torniquete
- trago
- verter
- vestidura
- vicaría
- vida
- vivir
- adiós
- alcanzar
English:
ask in
- bootleg
- bring in
- brush
- buck
- by
- call
- clamber
- clear
- come
- come by
- come on to
- decide on
- discount
- do without
- drag
- dread
- drive-through
- elapse
- embarrassment
- envisage
- envision
- fashion
- fill in
- fly
- fore
- gallop past
- get by
- get on to
- get onto
- get past
- get through
- gloss over
- go
- go along
- go by
- go on
- go out
- go through
- go under
- graze
- hand on
- hang out
- happen
- have
- hibernate
- hideous
- holiday
- Hoover
- hungry
* * *♦ vt1. [dar, transmitir] to pass;[noticia, aviso] to pass on;¿me pasas la sal? would you pass me the salt?;pásame toda la información que tengas give me o let me have all the information you've got;no se preocupe, yo le paso el recado don't worry, I'll pass on the message to him;páseme con el encargado [al teléfono] could you put me through to o could I speak to the person in charge?;le paso (con él) [al teléfono] I'll put you through (to him);Valdez pasó el balón al portero Valdez passed the ball (back) to the keeper;pasan sus conocimientos de generación en generación they pass down their knowledge from one generation to the next;el Estado le pasa una pensión she gets a pension from the State;pasar harina por un cedazo to sieve flour;pasar leche por el colador to strain milk;pasa la cuerda por ese agujero pass the rope through this hole;hay que pasar las maletas por la máquina de rayos X your luggage has to go through the X-ray machine;pase las croquetas por huevo coat the croquettes with egg;pasar el cepillo por el suelo to scrub the floor;pasa un paño por la mesa give the table a wipe with a cloth;se dedican a pasar tabaco de contrabando/inmigrantes ilegales por la frontera they smuggle tobacco/illegal immigrants across the borderme has pasado el resfriado you've given me your cold3. [cruzar] to cross;pasar la calle/la frontera to cross the road/border;pasé el río a nado I swam across the river4. [rebasar, sobrepasar] [en el espacio, tiempo] to go through;¿hemos pasado ya la frontera? have we gone past o crossed the border yet?;pasar un semáforo en rojo to go through a red light;al pasar el parque gire a su izquierda once you're past the park, turn left, turn left after the park;cuando el automóvil pase los primeros cinco años debe ir a revisión the car should be serviced after five years;ya ha pasado los veinticinco he's over twenty-five now;mi hijo me pasa ya dos centímetros my son is already two centimetres taller than me5. [adelantar] [corredores, vehículos] to overtake;pasa a esa furgoneta en cuanto puedas overtake that van as soon as you canhay que pasar todos estos libros al estudio we have to take all these books through to the study, we have to move all these books to the study7. [conducir adentro] to show in;el criado nos pasó al salón the butler showed us into the living-room8. [hacer avanzar] [páginas de libro] to turn;[hojas sueltas] to turn over;pasar página to make a fresh start9. [mostrar] [película, diapositivas, reportaje] to show10. [emplear] [tiempo] to spend;pasó dos años en Roma he spent two years in Rome;¿dónde vas a pasar las vacaciones? where are you going on holiday o US vacation?, where are you going to spend your holidays o US vacation?;pasé la noche trabajando I worked all night, I spent the whole night working;he pasado muy buenos ratos con él I've had some very good times with him11. [experimentar] to go through, to experience;pasar frío/miedo to be cold/scared;¿has pasado la varicela? have you had chickenpox?;¿qué tal lo has pasado? did you have a nice time?, did you enjoy yourselves?;pasarlo bien to enjoy oneself, to have a good time;¡que lo pases bien! have a nice time!, enjoy yourself!;lo hemos pasado muy mal últimamente we've had a hard time of it recently;Fampasarlas canutas to have a rough time12. [superar] to pass;muy pocos pasaron el examen/la prueba very few people passed the exam/test;hay que pasar un reconocimiento médico you have to pass a medical;no pasamos la eliminatoria we didn't get through the tieque me engañes no te lo paso I'm not going to let you get away with cheating me;este profesor no te deja pasar (ni) una you can't get away with anything with this teacher;pasar algo por alto [adrede] to pass over sth;[sin querer] to miss sth outyo te lo paso a máquina I'll type it up for you;pasar un documento Esp [m5] al ordenador o Am [m5] a la computadora to type o key a document (up) on the computerestán siempre tratando de pasarte con el vuelto they always try to short-change you o diddle you over the change♦ vi1. [ir, moverse] to pass, to go;vimos pasar a un hombre corriendo we saw a man run past;¿cuándo pasa el camión de la basura? when do the Br dustmen o US garbage collectors come?;deja pasar a la ambulancia let the ambulance past;¿me deja pasar, por favor? may I come past, please?;pasó por mi lado he passed by my side;he pasado por tu calle I went down your street;el autobús pasa por mi casa the bus passes in front of o goes past my house;¿qué autobuses pasan por aquí? which buses go past here?, which buses can you catch from here?;el Támesis pasa por Londres the Thames flows through London;yo sólo pasaba por aquí I was just passing by;pasaba por allí y entré a saludar I was in the area, so I stopped by to say hello;pasar de largo to go straight by2. [entrar] to go/come in;pasen por aquí, por favor come this way, please;lo siento, no se puede pasar sorry, you can't go in there/come in here;pasamos a un salón muy grande we entered a very large living-room;¿puedo pasar? may I come in?;¿puedo pasar al cuarto de baño? can I use the bathroom?;hazlos pasar show them in;RPpasar al pizarrón to go/come to the blackboard4. [acercarse, ir un momento] to pop in;pasaré por mi oficina/por tu casa I'll pop into my office/round to your place;pasa por la farmacia y compra aspirinas pop into the Br chemist's o US pharmacy and buy some aspirin;pasé a verla al hospital I dropped in at the hospital to see her;pase a por el vestido o [m5] a recoger el vestido el lunes you can come and pick the dress up on Monday5. [suceder] to happen;¿qué pasa aquí? what's going on here?;¿qué pasa? [¿qué ocurre?] what's the matter?;Fam [al saludar a alguien] how's it going?; Méx Fam¿qué pasó? [¿qué tal?] how's it going?;¿qué pasa con esas cervezas? where have those beers got to?, what's happened to those beers?;no te preocupes, no pasa nada don't worry, it's OK;aquí nunca pasa nada nothing ever happens here;¿qué le pasa? what's wrong with him?, what's the matter with him?;¿le pasó algo al niño? did something happen to the child?;¿qué te pasa en la pierna? what's wrong with your leg?;eso te pasa por mentir that's what you get for lying;lo que pasa es que… the thing is…;pase lo que pase whatever happens, come what may;siempre pasa lo mismo, pasa lo de siempre it's always the same;dense la mano y aquí no ha pasado nada shake hands and just forget the whole thing (as if it had never happened)6. [terminar] to be over;pasó la Navidad Christmas is over;ya ha pasado lo peor the worst is over now;cuando pase el dolor when the pain passes o stops;la tormenta ya ha pasado the storm is over now;el efecto de estos fármacos pasa enseguida these drugs wear off quickly7. [transcurrir] to go by;pasaron tres meses three months went by;cuando pase un rato te tomas esta pastilla take this tablet after a little while;¡cómo pasa el tiempo! time flies!8. [cambiar]pasar de… a… [de lugar, estado, propietario] to go o pass from… to…;pasamos del último puesto al décimo we went (up) from last place to tenth;pasa de la depresión a la euforia she goes from depression to euphoria;pasó a formar parte del nuevo equipo he joined the new team;pasar a [nueva actividad, nuevo tema] to move on to;pasemos a otra cosa let's move on to something else;ahora pasaré a explicarles cómo funciona esta máquina now I'm going to explain to you how this machine works;Alicia pasa a (ser) jefa de personal Alicia will become personnel manager;9. [ir más allá, sobrepasar]si pasas de 160, vibra el volante if you go faster than 160, the steering wheel starts to vibrate;yo creo que no pasa de los cuarenta años I doubt she's older than forty;no pasó de ser un aparatoso accidente sin consecuencias the accident was spectacular but no-one was hurt10. [conformarse, apañarse]pasar (con/sin algo) to make do (with/without sth);tendrá que pasar sin coche she'll have to make do without a car;¿cómo puedes pasar toda la mañana sólo con un café? how can you last all morning on just a cup of coffee?;no sabe pasar sin su familia he can't cope without his family11. [experimentar]hemos pasado por situaciones de alto riesgo we have been in some highly dangerous situations¡yo por ahí no paso! I draw the line at that!13. [ser considerado]pasa por ser uno de los mejores tenistas del momento he is considered to be one of the best tennis players around at the moment;hacerse pasar por alguien/algo to pretend to be sb/sth, to pass oneself off as sb/sthpaso de política I'm not into politics;¡ése pasa de todo! he couldn't care less about anything!;15. [en naipes] to passpor esta vez pase, pero que no vuelva a ocurrir I'll overlook it this time, but I don't want it to happen again* * *I v/t1 pass;pasar la mano por run one’s hand through2 el tiempo spend;para pasar el tiempo (in order) to pass the time;pasarlo bien have a good time;¡que lo pases bien!, ¡a pasarlo bien! enjoy yourself!, have fun o a good time!4 problemas, dificultades experienceovertake7 TELEC:le paso al Sr. Galvez I’ll put you through to Mr. Galvez8:pasar algo a máquina type sthII v/i1 ( suceder) happen;¿qué ha pasado? what’s happened?;¿qué pasa? what’s happening?, what’s going on?;¿qué te pasa? what’s the matter?;pase lo que pase whatever happens, come what may;ya ha pasado lo peor the worst is over;en el viaje nos pasó de todo fam just about everything happened on that trip, it was a very eventful trip2 en juegos pass3:¡pasa!, ¡pase usted! come in!;pasé a visitarla I dropped by to see her;pasar por go by;pasa por aquí come this way;pasé por la tienda I stopped off at the shop;pasaré por tu casa I’ll drop by your house4:dejar pasar oportunidad miss5 fam:pasar de alguien not want anything to do with s.o.;paso de ir al gimnasio I can’t be bothered to go to the gym6:pasar de los 60 años be over 60 (years old);pasar de moda go out of fashion;hacerse pasar por pass o.s. off as;poder pasar sin algo be able to get by o to manage without sth;puede pasar it’s OK, it’ll do* * *pasar vi1) : to pass, to go by, to come by2) : to come in, to enter¿se puede pasar?: may we come in?3) : to happen¿qué pasa?: what's happening?, what's going on?4) : to manage, to get by5) : to be over, to end6)pasar de : to exceed, to go beyond7)pasar por : to pretend to bepasar vt1) : to pass, to give¿me pasas la sal?: would you pass me the salt?2) : to pass (a test)3) : to go over, to cross4) : to spend (time)5) : to tolerate6) : to go through, to suffer7) : to show (a movie, etc.)8) : to overtake, to pass, to surpass9) : to pass over, to wipe uppasarlo bien orpasarla bien : to have a good timepasarlo mal orpasarla mal : to have a bad time, to have a hard timepasar por alto : to overlook, to omit* * *pasar vb¡pase! come in!2. (transcurrir) to pass / to go by4. (andar, moverse) to pass / to go past¿por dónde pasa el autobús? which way does the bus go?¿a qué hora pasa el tren? what time's the train?6. (cruzar) to cross¿me pasas la sal? can you pass the salt?8. (llevar, mover) to move9. (sufrir) to be / to have10. (aprobar) to pass11. (deslizar)12. (terminar) to be over13. (arreglárselas) to manage / to get by14. (ocurrir) to happen¿qué te ha pasado? what happened to you?¿qué pasa? what's going on? / what's the matter?15. (cambiar) to change / to go16. (exceder) to be overpasar / pasar de algo not to care / not to be bothered -
6 carraca
Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca
-
7 ir
v.1 to go.ir hacia el sur/al cine to go south/to the cinemair en autobús/coche to go by bus/carir andando to go on foot, to walk¡vamos! let's go!2 to be gradually.ir haciendo algo to be (gradually) doing somethingva anocheciendo it's getting dark3 to go.le va bien en su nuevo trabajo things are going well for him in his new jobsu negocio va mal his business is going badly¿cómo te va? how are you doing?4 to go.estas tazas van con estos platos these cups go with these saucers5 to go, to belong.esto no va ahí that doesn't go o belong there6 to go, to leave (marcharse).irse a to go to¡vete! go away!El bus va por el camino The bus goes down the road.7 to go (to search).ir (a) por algo/alguien to go and get something/somebody, to go and fetch something/somebody (peninsular Spanish)8 to go (to consume, to disappear).se ha ido la luz there's been a power cut9 to be going (intención).ir a hacer algo to be going to do somethingte voy a echar de menos I'm going to miss you10 to get (to change).ir a mejor/peor to get better/worse11 to work.la manivela va floja the crank is loosela televisión no va the television isn't working12 to be meant (comentario, indirecta).ir por alguien to be meant for somebody, to be aimed at somebody13 to suit (clothes).irle (bien) a alguien to suit somebodyesta camisa no va con esos pantalones this shirt doesn't go with these trousers14 to do (tratamiento).irle bien a alguien to do somebody good15 to like, to care.no me va el pop I don't like pop music (peninsular Spanish)ni me va ni me viene I don't care one way or the other16 to attend.Ricardo va en las tardes Richard attends in the afternoons.17 to be doing, to make out.Me va bien I am doing well.18 to keep on, to keep.Ir caminando Keep on walking.19 to go for.Me va bien el negocio The business goes well for me20 to match.Estas medias van These socks match.* * *IRPresent IndicativeImperfect SubjunctivePast IndicativePresent SubjunctiveImperfect SubjunctiveFuture SubjunctiveImperative* * *verb1) to go2) get on3) extend•- ir a- ir a pie
- irse* * *Para las expresiones ir de vacaciones, ir de veras, ir dado, irse de la lengua, ver la otra entrada.1. VERBO INTRANSITIVO1) (=marchar)a) [indicando movimiento, acción] to go¿has ido alguna vez a Quito? — have you ever been to Quito?
¿a qué colegio vas? — what school do you go to?
esta carretera va a Huesca — this road goes to Huesca, this is the road to Huesca
ir con tiento — to go carefully {o} cautiously
¡ya voy!, ¡ahora voy! — coming!, I'll be right there!
¿quién va? — (Mil) who goes there?
b) [indicando la forma de transporte]•
ir [andando] — to walk, go on foottuvimos que ir andando — we had to walk {o} go on foot
¿vas a ir andando o en autobús? — are you walking or going by bus?
•
ir en [avión] — to fly•
ir en [bicicleta] — to ride•
ir a [caballo] — to ride•
fui en [coche] — I went by car, I drove•
ir a [pie] — to walk, go on foot•
fui en [tren] — I went by train {o} railc) [con complemento]iban muertos de risa por la calle — they were killing themselves laughing as they went down the street
d)• ir (a) [por] — to go and get
voy por el médico — I'll go and fetch {o} get the doctor
voy a por él — [a buscarle] I'll go and get him; [a atacarle] I'm going to get him
solo van a por las pelas — * they're only in it for the money
2) [indicando proceso]a) [persona]¿cómo va el paciente? — how's the patient doing?
el enfermo va mejor — the patient is improving {o} doing better
b) [acción, obra] to go¿cómo va el ensayo? — how's the essay going?, how are you getting on with the essay?
¿cómo va el partido? — what's the score?
¿cómo va eso? — how are things (going)?
todo va bien — everything's fine, everything's going well
los resultados van a mejor — the results are improving {o} getting better
c)• ir [por], ¿te has leído ya el libro? ¿por dónde vas? — have you read the book yet? whereabouts are you? {o} how far have you got?
3) [indicando manera, posición]4) (=extenderse) to go, stretchla pradera va desde la montaña hasta el mar — the grasslands go {o} stretch from the mountains to the sea
•
[en lo que] va de año — so far this yearen lo que va de semana hemos recibido cientos de llamadas — we've had hundreds of calls so far this week
5) [indicando distancia, diferencia]¡lo que va del padre al hijo! — what a difference there is between father and son!, father and son are nothing like each other!
de 7 a 9 van 2 — the difference between 7 and 9 is 2; [en resta] 7 from 9 leaves 2
6) [indicando acumulación]7) [en apuestas]¿cuánto va? — how much do you bet?
8) (=vestir)¿con qué ropa {o} cómo fuiste a la boda? — what did you wear to the wedding?
etiqueta 2)iba de rojo — she was dressed in red, she was wearing red
9)irle a algn —
a) [indicando importancia]b) [indicando situación]¿cómo te va? — how are things?, how are you doing?
¿cómo te va en los estudios? — how are you getting on with your studies?
¡que te vaya bien! — take care!
c) (=sentar) to suit¿me va bien esto? — does this suit me?
d) * (=gustar)le va al Cruz Azul — Méx (Dep) he supports Cruz Azul
10) [seguido de preposición]ir con (=acompañar, combinar) to go with ir de¿de qué va la película? — what's the film about?
no sabe de qué va el rollo — * he doesn't know what it's all about
va de intelectual por la vida — * he acts the intellectual all the time
ir para¿de qué vas? — * what are you on about? *
va para los 40 — he's getting on for 40, he's knocking on 40
ir por [indicando intención]va para cinco años que entré en la Universidad — it's getting on for five years since I started University
eso no va por usted — I wasn't referring to you, that wasn't meant for you
ir tras to go after¡va por los novios! — (here's) to the bride and groom!
11) [otras locuciones]•
[a lo que] iba — as I was saying•
ir a algn [con] algo, siempre le iba con sus problemas — he always went to her with his problems•
[¿dónde] vas?, -¿le regalamos un equipo de música? -¿dónde vas? con un libro tiene bastante — "shall we give him a stereo?" - "what do you mean? a book is fine"-¿le pido disculpas? -¿dónde vas? deja que sea él quien se disculpe — "shall I apologize?" - "what are you talking about? let him be the one to apologize"
•
si vamos a [eso] — for that matterpues, a eso voy — that's what I mean, that's what I'm getting at
•
es el [no] va más — * it's the ultimate•
ir de mal en [peor] — to go from bad to worse•
ir a lo [suyo] — to do one's own thing; pey to look after Number One•
ir y [venir], era un constante ir y venir de ambulancias — ambulances were constantly coming and goingllevo todo el día yendo y viniendo de un lado al otro de la ciudad — I've spent all day going from one end of town to the other
cuando tú vas, yo ya he venido — I've been there before, I've seen it all before
•
ir [y], ahora va y me dice que no viene — now he goes and tells me he's not cominglejos 1., 1)fue y se marchó — Méx * he just upped and left *
12) [exclamaciones]¡vaya! [indicando sorpresa] well!; [indicando enfado] damn!¡vaya! ¿qué haces tú por aquí? — well, what a surprise! what are you doing here?
¡vaya, vaya! — well I'm blowed! *
¡vaya coche! — what a car!, that's some car!
¡vaya susto que me pegué! — I got such a fright!, what a fright I got!
¡vamos! [dando ánimos] come on!; [para ponerse en marcha] let's go!¡vaya con el niño! — that damn kid! *
¡vamos! ¡di algo! — come on! say something!
vamos, no es difícil — come on, it's not difficult
una chica, vamos, una mujer — a girl, well, a woman
¡qué va!es molesto, pero ¡vamos! — it's a nuisance, but there it is
-¿no me vas a echar la bronca? -no, qué va — "you're not going to tell me off, are you?" - "of course I'm not"
¿perder la liga? ¡qué va, hombre! — lose the league? you must be joking!
2.VERBO AUXILIARir a ({+ infin}) to govamos a hacerlo — [afirmando] we are going to do it; [exhortando] let's do it
tras muchas vueltas fuimos a dar con la calle Serrano — after driving round for ages we eventually found Serrano Street
¿cómo lo iba a tener? — how could he have had it?
¡no lo va a saber! — of course he knows!
¿no irás a decirme que no lo sabías? — you're not going to tell me you didn't know?
¿no irá a soplar? — ** I hope he's not going to split on us *
ir ({+ gerund})•
no vaya a [ser] que..., no salgas no vaya a ser que venga — don't go out in case she comes¿quién va ganando? — who's winning?
¡voy corriendo! — I'll be right there!
id pensando en el tema que queréis tratar — be {o} start thinking about the subject you want to deal with
ir ({+ participio})voy comprendiendo que... — I am beginning to see that...
3.See:* * *1.verbo intransitivo1)a) (trasladarse, desplazarse) to goiban a caballo/a pie — they were on horseback/on foot
Fernando! - voy! — Fernando! - (just) coming! o I'll be right there!
voy al mercado — I'm going to the market, I'm off to the market (colloq)
¿adónde va este tren? — where's this train going (to)?
¿tú vas a misa? — do you go to church?
ir de compras/de caza — to go shopping/hunting
¿por dónde se va a...? — how do you get to...?
a eso voy — I'm just coming o getting to that
¿dónde vas/va/van? — (Esp fam) ( frente a una exageración)
¿dónde vas con tanto pan? — what are you doing with all that bread?
¿dejamos 500 de propina? - dónde vas! — shall we leave 500 as a tip? - you must be joking o kidding!
ir a por alguien — (Esp)
ha ido a por su madre — he's gone to get his mother, he's gone to pick his mother up
ten cuidado, que va a por ti — watch out, he's out to get you o he's after you
ir por or (Esp) a por algo: voy (a) por pan I'm going to get some bread; no irla con algo (RPl fam): no la voy con tanta liberalidad I don't go along with all this liberalism; no me/le va ni me/le viene (fam) (no me, le concierne) it's none of my/his/her business; (ne me, le afecta) it doesn't affect me/him/her; allí donde fueres haz lo que vieres — when in Rome, do as the Romans do
b) ( asistir) to go toya va al colegio/a la universidad — she's already at school/university
2) ( expresando propósito)ir a + inf: ¿has ido a verla? have you been to see her?; ve a ayudarla — go and help her; ver tb v aux I
3)irle a alguien con algo: no le vayas con tus problemas don't bother him with your problems; le fue a la maestra con el chisme — she went and told the story to the teacher
4)a) (al arrojar algo, arrojarse)tírame la llave - allá va! — throw me the key - here you are o there you go!
tírate del trampolín - allá voy! — jump off the board! - here I go/come!
b) (Jueg)ahí van otros $2.000 — there's another $2,000
ahí va! — (Esp fam)
ganó 20 millones en la lotería - ahí va! — he won 20 million in the lottery - wow o (AmE) gee whiz! (colloq)
5) comentarioeso va por ti también — that goes for you too o and the same goes for you
6) ( estar en juego) (+ me/te/le etc)le iba la vida en ello — her life depended on it o was at stake
7) (fam) (hablando de acciones imprevistas, sorprendentes)8) (+ compl) ( sin énfasis en el movimiento)¿van cómodos? — are you comfortable?
¿irán bien aquí los vasos? — will the glasses be safe here?
9) ( refiriéndose al atuendo)ir de algo: iban de largo they wore long dresses; voy a ir de Drácula I'm going to go as Dracula; iba de verde — she was dressed in green
10) ( en calidad de)¿de qué vas, tía? ¿te crees que somos tontos o qué? — (Esp arg) hey, what are you playing at? do you think we're stupid or something?
va de guapo/genio por la vida — (Esp arg) he really thinks he's good-looking/clever
11) (Esp fam) ( tratar)¿de qué va la novela? — what's the novel about?
12) camino/sendero ( llevar)ir a algo — to lead to something, to go to something
13) (extenderse, abarcar)el período que va desde la Edad Media hasta el Renacimiento — the period from the Middle Ages to the Renaissance
14) (marchar, desarrollarse)¿cómo va el enfermo/el nuevo trabajo? — how's the patient doing/the new job going?
va de mal en peor — it's going from bad to worse;; (+ me/te/le etc)
¿cómo te va? — how's it going?, how are things? (colloq), what's up? (AmE colloq)
¿cómo les fue en Italia? — how was Italy?, how did you get on in Italy?
me fue mal/bien en el examen/la entrevista — I did badly/well in the exam/the interview
que te vaya bien! — all the best! o take care!
¿cómo le va con el novio? — how's she getting on with her boyfriend?
15) (en juegos, competiciones)¿cómo van? - 3-1 — what's the score? - 3-1
voy ganando yo — I'm ahead, I'm winning
16) ( en el desarrollo de algo)ir por algo: ¿por dónde van en historia? where have you got (up) to in history?; ¿todavía vas por la página 20? — are you still on page 20?
17) ( estar en camino)ir para algo: vamos para viejos! we're getting on o old!; va para los cincuenta she's going on fifty; ya va para dos años que... — it's getting on for two years since...
18) (sumar, hacer)con éste van seis — six, counting this one
19) ( haber transcurrido)en lo que va del or (Esp) de año/mes — so far this year/month
20) ( haber diferencia)lo que va de un hermano a otro! — (fam) it's amazing the difference between the two brothers! (colloq)
21) (CS) (depender, radicar)22)a) ( deber colocarse) to go¿dónde van las toallas? — where do the towels go?
qué va! — (fam)
¿has terminado? - qué va! — have you finished? - you must be joking!
¿se disgustó? - qué va! — did she get upset? - not at all!
b) ( deber escribirse)¿va con mayúscula? — is it written with a capital letter?
¿va con acento? — does it have an accent?
c) (RPl) ( estar incluido)23)a) ( combinar)b) (sentar, convenir) (+ me/te/le etc)c)24) (Esp arg) ( gustar) (+ me/te/le etc)esa música no me va — that music does nothing for me o leaves me cold
25) (Méx) (tomar partido por, apoyar)irle a algo/alguien — to support something/somebody
26) vamosa) (expresando incredulidad, fastidio)vamos! ¿eso quién se lo va a creer? — come off it o come on! who do you think's going to believe that?
b) (intentando tranquilizar, animar, dar prisa)vamos, mujer, dile algo — go on, say something to him
vamos, date prisa! — come on, hurry up!
dar el vamos a algo — (Chi) to inaugurate something
desde el vamos — (RPl fam) from the word go
c) (al aclarar, resumir)eso sería un disparate, vamos, digo yo — that would be a stupid thing to do, well, that's what I think anyway
vamos, que no es una persona de fiar — basically, he's not very trustworthy
es mejor que el otro, vamos — it's better than the other one, anyway
27) vayaa) (expresando sorpresa, contrariedad)vaya! se me ha vuelto a caer! — oh no o (colloq) damn! it's fallen over again!
b) (Esp) ( para enfatizar)c) (al aclarar, resumir)2.vaya, que los hay peores — well, I mean there are plenty worse
ir v aux1)ir a + inf —
2)a) (para expresar tiempo futuro, propósito) to be going to + infva a hacer dos años que... — it's getting on for two years since...
b) (en propuestas, sugerencias)vamos a ver ¿cómo dices que te llamas? — now then, what did you say your name was?
bueno, vamos a trabajar — all right, let's get to work
3)a) (al prevenir, hacer recomendaciones)cuidado, no te vayas a caer — mind you don't fall (colloq)
lleva el paraguas, no vaya a ser que llueva — take the umbrella in case it rains
b) ( expresando un deseo)¿qué iba a pensar el pobre? — what was the poor man supposed o meant to think?
¿quién iba a ser si no? — who else could it have been?
¿no irá a hacer alguna tontería? — you don't think she'll go and do something stupid, do you?
5) ( expresando incredulidad)6)¿te acuerdas? - no me voy a acordar! — do you remember - of course I do o how could I forget?
b) ( al contradecir)¿dormiste bien? - qué voy a dormir! — did you sleep well?- how could I?
¿por qué la voy a ayudar? — why should I help her?
3.ir + ger: poco a poco irá aprendiendo she'll learn little by little; a medida que va subiendo as it rises; tú puedes ir comiendo you can start eating; ya puedes ir haciéndote a la idea you'd better get used to the idea; la situación ha ido empeorando — the situation has been getting worse and worse
irse v pron1) ( marcharse) to leave¿por qué te vas tan temprano? — why are you leaving o going so soon?
bueno, me voy — right then, I'm taking off (AmE) o (BrE) I'm off
se han ido de viaje — they're away, they've gone away
anda, vete por ahí — (fam) get lost! (colloq); (+ me/te/le etc)
no te me vayas, quiero hablar contigo — (fam) don't run away, I want to talk to you (colloq)
2) (consumirse, gastarse)cómo se va el dinero! — I don't know where the money goes!; (+ me/te/le etc)
3) ( desaparecer) mancha/dolor to gose ha ido la luz — the electricity's gone off; (+ me/te/le etc)
¿se te ha ido el dolor de cabeza? — has your headache gone?
4) (salirse, escaparse) líquido/gas to escape; (+ me/te/le etc)se le está yendo el aire al globo — the balloon's losing air o going down
5) (euf) ( morirse) to slip away (euph)6) (caerse, perder el equilibrio) (+ compl)irse de boca/espaldas — to fall flat on one's face/back
7) (andarse, actuar) (+ compl)vete con cuidado/tacto — be careful/tactful
8)a) (CS) ( en naipes) to go outb) (RPl) ( en una asignatura) tb9) (Andes, Ven) medias to run* * *= attend, go, run, go over, saunter, come, go forth.Ex. He was awarded the bachelor's degree, magna cum laude, from Harvard University, and he attended Rutgers Library School where he graduated first in his class.Ex. It was 'exceedingly inconvenient' because the books were entered in it 'where no person who goes to consult the catalogue would expect to find them'.Ex. Arabic numerals are used to denote further divisions, in an integral manner, running from 1 to 9999, as necessary.Ex. Compassion shadowed the trustee's face -- she could see he was desperate -- and compassion was in her voice as she answered: 'All right, I'll go over this afternoon'.Ex. She sauntered back to her desk, intending to work, and was a little perturbed to find that she could not work.Ex. This article urges children's librarians to attack 'aliteracy' (lack of a desire to read) as well as illiteracy by taking programmes, e.g. story hours, to children who do not come to libraries.Ex. Finally six men agreed to go forth in their underclothes and nooses around their necks in hopeful expectation that their sacrifice would satisfy the king's bloodlust and he would spare the rest of the citizens.----* algo va mal = something is amiss.* ¡allá voy! = here I come!.* a punto de irse a pique = on the rocks.* cosas + ir bien = things + go well.* descanso para ir al baño = bathroom break.* despedirse de Alguien deseándole que todo vaya bien = wish + well.* donde fueres haz lo que vieres = when in Rome (do as the Romans do).* el no va más = the be all and end all.* empezar a ir bien = fall into + place.* empezar a irse al garete = be on the skids.* empezar a irse al garete, empezar a empeorar = hit + the skids.* grupo de usuarios al que va dirigido = target user group.* ir a = get to, turn to, refer to, be out to, head for, come to, take + a trip to, go to.* ir a casa de = make + house calls.* ir acompañado de = come with.* ir a continuación de = follow in + the footsteps of.* ir a contra reloj = race against + time, race against + the clock.* ir a cuestas de = piggyback [piggy-back].* ir a dar un paseo = go for + a stroll.* ir a + Infinitivo = be to + Infinitivo.* ir a jucio = stand + trial, stand for + trial.* ir a jucio, ser juzgado, ser procesado = stand for + trial.* ir a la baja = be down.* ir a la bancarrota = go + belly up.* ir a la cárcel = serve + time.* ir a la escuela = go to + school.* ir a la guerra = go to + war.* ir a la par = proceed + in parallel.* ir a la par con = go + hand in hand (with), go + hand in glove with.* ir a las mil maravillas = go + great guns, go from + strength to strength, grow from + strength to strength, be fine and dandy.* ir a la zaga = trail, trail behind, lag + behind.* ir al centro = go + downtown.* ir al cine = go to + the cinema, movie-going.* ir al grano = cut to + the chase.* ir a lo seguro = play it + safe.* ir al pub = go to + the pub.* ir al teatro = go to + the theatre, theatre-going.* ir a + Lugar = trot off + Lugar.* ir al unísono = be hand in hand.* ir al unísono con = go + hand in hand (with), go + hand in glove with.* ir a otro sitio = go + elsewhere.* ir a pie = leg it.* ir a por = go for.* ir a por todas = go for + broke, shoot (for) + the moon.* ir a tientas y a ciegas = bump around + in the dark, fumble.* ir a toda velocidad = hurtle.* ir a un Lugar en coche = drive out to.* ir aun más lejos = go + a/one step further.* ir a un Sitio sin prisa = mosey.* ir a ver = drop in on, check out.* ir a ver a Alguien = say + hi.* ir a ver a Alguien a su casa = home-visiting.* ir bien = go + well, do + well, go + strong.* ir bien encaminado = be on the right track.* ir cada vez mejor = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go + great guns.* ir con = go with, come with.* ir con la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.* ir con la nueva ola = ride + wave.* ir con mucho ojo = keep + Posesivo + eyes peeled, keep + Posesivo + eyes skinned, keep + Posesivo + eyes (wide) open.* ir con retraso con respecto a = lag + behind.* ir contracorriente = go against + the flow.* ir corriendo = hot-foot it to.* ir corriendo a = dash off to, run off to.* ir cuesta abajo = go + downhill.* ir de... a... = proceed from... to....* ir de... a = make + transition from... to..., range from... to..., go from... to..., work from... to, stretch from... to..., ricochet from... to.* ir de acampada = camp.* ir de aquí a allá = go out and about.* ir de aquí para allá = ply, bustle, jump, live out of + a suitcase, run + here and there.* ir de aquí para allá sin rumbo fijo = freewheel.* ir de compras = go + shopping.* ir de copas = go for + a drink.* ir de + Dirección = work from + Dirección.* ir de excursión = hike.* ir de excursión por la montaña = go + tracking.* ir de la mano = go + hand in hand (with), be hand in hand.* ir delante = lead + the way.* ir de mal en peor = go from + bad to worse.* ir demasiado lejos = overstate + case, go + too far.* ir de paquete = pillion riding, ride + pillion .* ir de perlas = come up + a treat, work + a treat, go down + a treat.* ir de putas = whoring.* ir descaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir de tranqui = play it + cool.* ir detrás de = chase after, lag + behind.* ir de un sitio a otro = shunt between.* ir de un sitio para otro = run around.* ir de vacaciones = go on + vacation, go on + holidays.* ir de viaje de novios = honeymoon.* ir dirigido a = be geared to, target, aim at.* ir en = ride.* ir en aumento = be on the increase.* ir en bici = bike.* ir en bicicleta = cycle.* ir encaminado hacia = be on + Posesivo + way to.* ir en caravana = go in + (a) convoy, drive in + (a) convoy.* ir en contra de = contravene, fly in + the face of, go against, militate against, stand in + contrast to, tell against, be at odds with, work at + cross purposes, be at cross purposes, turn against, play against, be contrary to, run up against, work against, set against, run + counter to, run + contrary to, be at loggerheads with, argue against, stand in + sharp contrast to, speak against, run + afoul of, fall + afoul of.* ir en contra de la corriente = go against + the flow.* ir en contra de la ley = be against the law.* ir en contra del reloj = race against + time, race against + the clock.* ir en contra del sentido común = violate + common sense.* ir en contra del sistema = buck + the system.* ir en contra del tiempo = race against + time, race against + the clock.* ir en contra de todos + Posesivo + principios = violate + principle.* ir en detrimento de los intereses = prejudice + interests.* ir en el asiento trasero = pillion riding, ride + pillion .* ir en moto = bike.* ir en paralelo con = run + parallel to.* ir entre = go between.* ir hacia = head for.* ir hacia atrás = page + backward.* ir hacia delante = page + forward.* ir hecho un desastre = look like + drag + through a hedge backwards, look like + the wreck of the Hesperus.* irle Algo a Alguien = fare.* irle a Uno = make out.* ir mal = go + wrong.* ir mal encaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir marcha atrás = back up.* ir más allá = go + one stage further.* ir más allá de = go beyond, go + deeper than, transcend, get beyond, go far beyond, move + beyond, take + Nombre + a/one step further/farther, go + past.* ir más allá de las posibilidades de Alguien = be beyond + Posesivo + capabilities.* ir más despacio = slow down, slow up.* ir más lejos = go + one stage further.* ir montado en + Vehículo = ride + Vehículo.* ir muy atrasado = be way behind schedule.* ir muy por detrás de = be far behind.* ir pegado a = hug.* ir poco más allá de + Infinitivo = go little further than + Gerundio.* ir por ahí = go + (a)round, be out and about, get out and about.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por detrás = be behind, trail, trail behind, lag.* ir por detrás de = lag + behind.* ir por el buen camino = be right on track.* ir por mal camino = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir primero = lead + the way.* ir rápido = fly.* ir retrasado con el trabajo = be behind in + Posesivo + work.* ir rumbo a = be on the road to.* irse = depart, make + departure, quit + Lugar, take + departure, go off, wend + Posesivo + way, leave, go away, take + Posesivo + leave, be gone, head off, walk out, make + a quick getaway.* irse a casa = go + home.* irse a freír espárragos = naff off.* irse a la cama = retire + at night.* irse a la mierda = naff off.* irse a la porra = go + pear-shaped, go down + the tube, go down + the drain.* irse al carajo = go + pear-shaped, go to + shit.* irse al cuerno = naff off.* irse al diablo = naff off.* irse al garete = go + kaput, be kaput, be up the spout.* irse al traste = come + unstuck, go + kaput, be kaput, go down + the tube, go down + the drain, go to + shit, be up the spout.* irse al trasto = go + pear-shaped.* irse a paseo = naff off.* irse a pique = founder, bite + the dust, give up + the ghost, come + unstuck, go + pear-shaped, go + kaput, be kaput, go + haywire, go down + the tube, go down + the drain, be up the spout.* irse a tomar por culo = naff off.* irse corriendo = dash off, shoot off.* irse de casa = leave + home.* irse de jarana = paint + the town red, go out on + the town.* irse de juerga = paint + the town red, go out on + the town.* irse de la lengua = spill + the beans, shoot + Posesivo + mouth off, let + the cat out of the bag, blow + the gaff.* irse de marcha = paint + the town red, go out on + the town.* irse de parranda = paint + the town red, go out on + the town.* irse de picos pardos = paint + the town red, go out on + the town.* irse derecho a = make + a beeline for.* irse de vacaciones = vacation.* irse enojado dando zapatazos = stomp away.* irse inadvertidamente = slip away.* irse la cabeza = go + bananas.* írsele a Uno Algo de las manos = get out of + hand.* írsele a Uno el santo al cielo = lose + track of time, it + go + right/straight out of + Posesivo + mind.* írsele la cabeza = go off + Posesivo + head.* írsele la mano a Uno = overplay + Posesivo + hand.* irse para siempre = go + forever.* irse por las ramas = go off + the track, get off + the track, go off on + another track, fly off on + a tangent, go off on + a tangent, wander off + track, wander off + topic, go off at + a tangent.* irse por la tangente = wander off + track, wander off + topic, go off on + a tangent, go off at + a tangent, go off + the track, get off + the track, fly off on + a tangent.* ir sobre ruedas = go off without + a hitch.* ir sobre seguro = be on secure ground, play it + safe.* ir tirando = get along + in the world, shuffle along, tick over, muddle along, keep + the wolves from the door.* ir todavía más lejos = go + a/one step further.* ir todo bien = be fine.* ir todo de maravilla = come up + roses.* ir unido a = go with + the territory (of), come with + the territory (of).* ir viento en popa = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go + great guns.* ir volando = hurtle, hot-foot it to.* ir y venir = come and go.* ir zumbando = whiz.* no tener que ir muy lejos = not have to look far.* no voy a aguantarlo más = not going to take it any more.* para que vayamos pensando = food for thought.* partido de ida = away game.* pendiente de ir a la última moda = fashion-conscious.* persona que va al cine = moviegoer [movie-goer].* público al que va dirigido = intended audience, subject audience, target audience, targeted audience.* que van dirigidos hacia el exterior = outbound.* quién iba a decir entonces que... = little did + Verbo + then that....* ser hora de irse = be time to go.* ser lo que a Uno le va = be (right) up + Posesivo + alley.* situación + irse de las manos = things + get out of hand.* si vamos a eso = for that matter.* todo ir bien = all + be + well with the world.* va a = gonna [going to].* vete a la mierda = fuck off.* véte al carajo = drop dead!.* véte al cuerno = drop dead!.* vete a tomar por culo = fuck off.* ya ir siendo hora de que = be high time (that/to/for), be about time (that).* * *1.verbo intransitivo1)a) (trasladarse, desplazarse) to goiban a caballo/a pie — they were on horseback/on foot
Fernando! - voy! — Fernando! - (just) coming! o I'll be right there!
voy al mercado — I'm going to the market, I'm off to the market (colloq)
¿adónde va este tren? — where's this train going (to)?
¿tú vas a misa? — do you go to church?
ir de compras/de caza — to go shopping/hunting
¿por dónde se va a...? — how do you get to...?
a eso voy — I'm just coming o getting to that
¿dónde vas/va/van? — (Esp fam) ( frente a una exageración)
¿dónde vas con tanto pan? — what are you doing with all that bread?
¿dejamos 500 de propina? - dónde vas! — shall we leave 500 as a tip? - you must be joking o kidding!
ir a por alguien — (Esp)
ha ido a por su madre — he's gone to get his mother, he's gone to pick his mother up
ten cuidado, que va a por ti — watch out, he's out to get you o he's after you
ir por or (Esp) a por algo: voy (a) por pan I'm going to get some bread; no irla con algo (RPl fam): no la voy con tanta liberalidad I don't go along with all this liberalism; no me/le va ni me/le viene (fam) (no me, le concierne) it's none of my/his/her business; (ne me, le afecta) it doesn't affect me/him/her; allí donde fueres haz lo que vieres — when in Rome, do as the Romans do
b) ( asistir) to go toya va al colegio/a la universidad — she's already at school/university
2) ( expresando propósito)ir a + inf: ¿has ido a verla? have you been to see her?; ve a ayudarla — go and help her; ver tb v aux I
3)irle a alguien con algo: no le vayas con tus problemas don't bother him with your problems; le fue a la maestra con el chisme — she went and told the story to the teacher
4)a) (al arrojar algo, arrojarse)tírame la llave - allá va! — throw me the key - here you are o there you go!
tírate del trampolín - allá voy! — jump off the board! - here I go/come!
b) (Jueg)ahí van otros $2.000 — there's another $2,000
ahí va! — (Esp fam)
ganó 20 millones en la lotería - ahí va! — he won 20 million in the lottery - wow o (AmE) gee whiz! (colloq)
5) comentarioeso va por ti también — that goes for you too o and the same goes for you
6) ( estar en juego) (+ me/te/le etc)le iba la vida en ello — her life depended on it o was at stake
7) (fam) (hablando de acciones imprevistas, sorprendentes)8) (+ compl) ( sin énfasis en el movimiento)¿van cómodos? — are you comfortable?
¿irán bien aquí los vasos? — will the glasses be safe here?
9) ( refiriéndose al atuendo)ir de algo: iban de largo they wore long dresses; voy a ir de Drácula I'm going to go as Dracula; iba de verde — she was dressed in green
10) ( en calidad de)¿de qué vas, tía? ¿te crees que somos tontos o qué? — (Esp arg) hey, what are you playing at? do you think we're stupid or something?
va de guapo/genio por la vida — (Esp arg) he really thinks he's good-looking/clever
11) (Esp fam) ( tratar)¿de qué va la novela? — what's the novel about?
12) camino/sendero ( llevar)ir a algo — to lead to something, to go to something
13) (extenderse, abarcar)el período que va desde la Edad Media hasta el Renacimiento — the period from the Middle Ages to the Renaissance
14) (marchar, desarrollarse)¿cómo va el enfermo/el nuevo trabajo? — how's the patient doing/the new job going?
va de mal en peor — it's going from bad to worse;; (+ me/te/le etc)
¿cómo te va? — how's it going?, how are things? (colloq), what's up? (AmE colloq)
¿cómo les fue en Italia? — how was Italy?, how did you get on in Italy?
me fue mal/bien en el examen/la entrevista — I did badly/well in the exam/the interview
que te vaya bien! — all the best! o take care!
¿cómo le va con el novio? — how's she getting on with her boyfriend?
15) (en juegos, competiciones)¿cómo van? - 3-1 — what's the score? - 3-1
voy ganando yo — I'm ahead, I'm winning
16) ( en el desarrollo de algo)ir por algo: ¿por dónde van en historia? where have you got (up) to in history?; ¿todavía vas por la página 20? — are you still on page 20?
17) ( estar en camino)ir para algo: vamos para viejos! we're getting on o old!; va para los cincuenta she's going on fifty; ya va para dos años que... — it's getting on for two years since...
18) (sumar, hacer)con éste van seis — six, counting this one
19) ( haber transcurrido)en lo que va del or (Esp) de año/mes — so far this year/month
20) ( haber diferencia)lo que va de un hermano a otro! — (fam) it's amazing the difference between the two brothers! (colloq)
21) (CS) (depender, radicar)22)a) ( deber colocarse) to go¿dónde van las toallas? — where do the towels go?
qué va! — (fam)
¿has terminado? - qué va! — have you finished? - you must be joking!
¿se disgustó? - qué va! — did she get upset? - not at all!
b) ( deber escribirse)¿va con mayúscula? — is it written with a capital letter?
¿va con acento? — does it have an accent?
c) (RPl) ( estar incluido)23)a) ( combinar)b) (sentar, convenir) (+ me/te/le etc)c)24) (Esp arg) ( gustar) (+ me/te/le etc)esa música no me va — that music does nothing for me o leaves me cold
25) (Méx) (tomar partido por, apoyar)irle a algo/alguien — to support something/somebody
26) vamosa) (expresando incredulidad, fastidio)vamos! ¿eso quién se lo va a creer? — come off it o come on! who do you think's going to believe that?
b) (intentando tranquilizar, animar, dar prisa)vamos, mujer, dile algo — go on, say something to him
vamos, date prisa! — come on, hurry up!
dar el vamos a algo — (Chi) to inaugurate something
desde el vamos — (RPl fam) from the word go
c) (al aclarar, resumir)eso sería un disparate, vamos, digo yo — that would be a stupid thing to do, well, that's what I think anyway
vamos, que no es una persona de fiar — basically, he's not very trustworthy
es mejor que el otro, vamos — it's better than the other one, anyway
27) vayaa) (expresando sorpresa, contrariedad)vaya! se me ha vuelto a caer! — oh no o (colloq) damn! it's fallen over again!
b) (Esp) ( para enfatizar)c) (al aclarar, resumir)2.vaya, que los hay peores — well, I mean there are plenty worse
ir v aux1)ir a + inf —
2)a) (para expresar tiempo futuro, propósito) to be going to + infva a hacer dos años que... — it's getting on for two years since...
b) (en propuestas, sugerencias)vamos a ver ¿cómo dices que te llamas? — now then, what did you say your name was?
bueno, vamos a trabajar — all right, let's get to work
3)a) (al prevenir, hacer recomendaciones)cuidado, no te vayas a caer — mind you don't fall (colloq)
lleva el paraguas, no vaya a ser que llueva — take the umbrella in case it rains
b) ( expresando un deseo)¿qué iba a pensar el pobre? — what was the poor man supposed o meant to think?
¿quién iba a ser si no? — who else could it have been?
¿no irá a hacer alguna tontería? — you don't think she'll go and do something stupid, do you?
5) ( expresando incredulidad)6)¿te acuerdas? - no me voy a acordar! — do you remember - of course I do o how could I forget?
b) ( al contradecir)¿dormiste bien? - qué voy a dormir! — did you sleep well?- how could I?
¿por qué la voy a ayudar? — why should I help her?
3.ir + ger: poco a poco irá aprendiendo she'll learn little by little; a medida que va subiendo as it rises; tú puedes ir comiendo you can start eating; ya puedes ir haciéndote a la idea you'd better get used to the idea; la situación ha ido empeorando — the situation has been getting worse and worse
irse v pron1) ( marcharse) to leave¿por qué te vas tan temprano? — why are you leaving o going so soon?
bueno, me voy — right then, I'm taking off (AmE) o (BrE) I'm off
se han ido de viaje — they're away, they've gone away
anda, vete por ahí — (fam) get lost! (colloq); (+ me/te/le etc)
no te me vayas, quiero hablar contigo — (fam) don't run away, I want to talk to you (colloq)
2) (consumirse, gastarse)cómo se va el dinero! — I don't know where the money goes!; (+ me/te/le etc)
3) ( desaparecer) mancha/dolor to gose ha ido la luz — the electricity's gone off; (+ me/te/le etc)
¿se te ha ido el dolor de cabeza? — has your headache gone?
4) (salirse, escaparse) líquido/gas to escape; (+ me/te/le etc)se le está yendo el aire al globo — the balloon's losing air o going down
5) (euf) ( morirse) to slip away (euph)6) (caerse, perder el equilibrio) (+ compl)irse de boca/espaldas — to fall flat on one's face/back
7) (andarse, actuar) (+ compl)vete con cuidado/tacto — be careful/tactful
8)a) (CS) ( en naipes) to go outb) (RPl) ( en una asignatura) tb9) (Andes, Ven) medias to run* * *= attend, go, run, go over, saunter, come, go forth.Ex: He was awarded the bachelor's degree, magna cum laude, from Harvard University, and he attended Rutgers Library School where he graduated first in his class.
Ex: It was 'exceedingly inconvenient' because the books were entered in it 'where no person who goes to consult the catalogue would expect to find them'.Ex: Arabic numerals are used to denote further divisions, in an integral manner, running from 1 to 9999, as necessary.Ex: Compassion shadowed the trustee's face -- she could see he was desperate -- and compassion was in her voice as she answered: 'All right, I'll go over this afternoon'.Ex: She sauntered back to her desk, intending to work, and was a little perturbed to find that she could not work.Ex: This article urges children's librarians to attack 'aliteracy' (lack of a desire to read) as well as illiteracy by taking programmes, e.g. story hours, to children who do not come to libraries.Ex: Finally six men agreed to go forth in their underclothes and nooses around their necks in hopeful expectation that their sacrifice would satisfy the king's bloodlust and he would spare the rest of the citizens.* algo va mal = something is amiss.* ¡allá voy! = here I come!.* a punto de irse a pique = on the rocks.* cosas + ir bien = things + go well.* descanso para ir al baño = bathroom break.* despedirse de Alguien deseándole que todo vaya bien = wish + well.* donde fueres haz lo que vieres = when in Rome (do as the Romans do).* el no va más = the be all and end all.* empezar a ir bien = fall into + place.* empezar a irse al garete = be on the skids.* empezar a irse al garete, empezar a empeorar = hit + the skids.* grupo de usuarios al que va dirigido = target user group.* ir a = get to, turn to, refer to, be out to, head for, come to, take + a trip to, go to.* ir a casa de = make + house calls.* ir acompañado de = come with.* ir a continuación de = follow in + the footsteps of.* ir a contra reloj = race against + time, race against + the clock.* ir a cuestas de = piggyback [piggy-back].* ir a dar un paseo = go for + a stroll.* ir a + Infinitivo = be to + Infinitivo.* ir a jucio = stand + trial, stand for + trial.* ir a jucio, ser juzgado, ser procesado = stand for + trial.* ir a la baja = be down.* ir a la bancarrota = go + belly up.* ir a la cárcel = serve + time.* ir a la escuela = go to + school.* ir a la guerra = go to + war.* ir a la par = proceed + in parallel.* ir a la par con = go + hand in hand (with), go + hand in glove with.* ir a las mil maravillas = go + great guns, go from + strength to strength, grow from + strength to strength, be fine and dandy.* ir a la zaga = trail, trail behind, lag + behind.* ir al centro = go + downtown.* ir al cine = go to + the cinema, movie-going.* ir al grano = cut to + the chase.* ir a lo seguro = play it + safe.* ir al pub = go to + the pub.* ir al teatro = go to + the theatre, theatre-going.* ir a + Lugar = trot off + Lugar.* ir al unísono = be hand in hand.* ir al unísono con = go + hand in hand (with), go + hand in glove with.* ir a otro sitio = go + elsewhere.* ir a pie = leg it.* ir a por = go for.* ir a por todas = go for + broke, shoot (for) + the moon.* ir a tientas y a ciegas = bump around + in the dark, fumble.* ir a toda velocidad = hurtle.* ir a un Lugar en coche = drive out to.* ir aun más lejos = go + a/one step further.* ir a un Sitio sin prisa = mosey.* ir a ver = drop in on, check out.* ir a ver a Alguien = say + hi.* ir a ver a Alguien a su casa = home-visiting.* ir bien = go + well, do + well, go + strong.* ir bien encaminado = be on the right track.* ir cada vez mejor = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go + great guns.* ir con = go with, come with.* ir con la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.* ir con la nueva ola = ride + wave.* ir con mucho ojo = keep + Posesivo + eyes peeled, keep + Posesivo + eyes skinned, keep + Posesivo + eyes (wide) open.* ir con retraso con respecto a = lag + behind.* ir contracorriente = go against + the flow.* ir corriendo = hot-foot it to.* ir corriendo a = dash off to, run off to.* ir cuesta abajo = go + downhill.* ir de... a... = proceed from... to....* ir de... a = make + transition from... to..., range from... to..., go from... to..., work from... to, stretch from... to..., ricochet from... to.* ir de acampada = camp.* ir de aquí a allá = go out and about.* ir de aquí para allá = ply, bustle, jump, live out of + a suitcase, run + here and there.* ir de aquí para allá sin rumbo fijo = freewheel.* ir de compras = go + shopping.* ir de copas = go for + a drink.* ir de + Dirección = work from + Dirección.* ir de excursión = hike.* ir de excursión por la montaña = go + tracking.* ir de la mano = go + hand in hand (with), be hand in hand.* ir delante = lead + the way.* ir de mal en peor = go from + bad to worse.* ir demasiado lejos = overstate + case, go + too far.* ir de paquete = pillion riding, ride + pillion.* ir de perlas = come up + a treat, work + a treat, go down + a treat.* ir de putas = whoring.* ir descaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir de tranqui = play it + cool.* ir detrás de = chase after, lag + behind.* ir de un sitio a otro = shunt between.* ir de un sitio para otro = run around.* ir de vacaciones = go on + vacation, go on + holidays.* ir de viaje de novios = honeymoon.* ir dirigido a = be geared to, target, aim at.* ir en = ride.* ir en aumento = be on the increase.* ir en bici = bike.* ir en bicicleta = cycle.* ir encaminado hacia = be on + Posesivo + way to.* ir en caravana = go in + (a) convoy, drive in + (a) convoy.* ir en contra de = contravene, fly in + the face of, go against, militate against, stand in + contrast to, tell against, be at odds with, work at + cross purposes, be at cross purposes, turn against, play against, be contrary to, run up against, work against, set against, run + counter to, run + contrary to, be at loggerheads with, argue against, stand in + sharp contrast to, speak against, run + afoul of, fall + afoul of.* ir en contra de la corriente = go against + the flow.* ir en contra de la ley = be against the law.* ir en contra del reloj = race against + time, race against + the clock.* ir en contra del sentido común = violate + common sense.* ir en contra del sistema = buck + the system.* ir en contra del tiempo = race against + time, race against + the clock.* ir en contra de todos + Posesivo + principios = violate + principle.* ir en detrimento de los intereses = prejudice + interests.* ir en el asiento trasero = pillion riding, ride + pillion.* ir en moto = bike.* ir en paralelo con = run + parallel to.* ir entre = go between.* ir hacia = head for.* ir hacia atrás = page + backward.* ir hacia delante = page + forward.* ir hecho un desastre = look like + drag + through a hedge backwards, look like + the wreck of the Hesperus.* irle Algo a Alguien = fare.* irle a Uno = make out.* ir mal = go + wrong.* ir mal encaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir marcha atrás = back up.* ir más allá = go + one stage further.* ir más allá de = go beyond, go + deeper than, transcend, get beyond, go far beyond, move + beyond, take + Nombre + a/one step further/farther, go + past.* ir más allá de las posibilidades de Alguien = be beyond + Posesivo + capabilities.* ir más despacio = slow down, slow up.* ir más lejos = go + one stage further.* ir montado en + Vehículo = ride + Vehículo.* ir muy atrasado = be way behind schedule.* ir muy por detrás de = be far behind.* ir pegado a = hug.* ir poco más allá de + Infinitivo = go little further than + Gerundio.* ir por ahí = go + (a)round, be out and about, get out and about.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por detrás = be behind, trail, trail behind, lag.* ir por detrás de = lag + behind.* ir por el buen camino = be right on track.* ir por mal camino = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir primero = lead + the way.* ir rápido = fly.* ir retrasado con el trabajo = be behind in + Posesivo + work.* ir rumbo a = be on the road to.* irse = depart, make + departure, quit + Lugar, take + departure, go off, wend + Posesivo + way, leave, go away, take + Posesivo + leave, be gone, head off, walk out, make + a quick getaway.* irse a casa = go + home.* irse a freír espárragos = naff off.* irse a la cama = retire + at night.* irse a la mierda = naff off.* irse a la porra = go + pear-shaped, go down + the tube, go down + the drain.* irse al carajo = go + pear-shaped, go to + shit.* irse al cuerno = naff off.* irse al diablo = naff off.* irse al garete = go + kaput, be kaput, be up the spout.* irse al traste = come + unstuck, go + kaput, be kaput, go down + the tube, go down + the drain, go to + shit, be up the spout.* irse al trasto = go + pear-shaped.* irse a paseo = naff off.* irse a pique = founder, bite + the dust, give up + the ghost, come + unstuck, go + pear-shaped, go + kaput, be kaput, go + haywire, go down + the tube, go down + the drain, be up the spout.* irse a tomar por culo = naff off.* irse corriendo = dash off, shoot off.* irse de casa = leave + home.* irse de jarana = paint + the town red, go out on + the town.* irse de juerga = paint + the town red, go out on + the town.* irse de la lengua = spill + the beans, shoot + Posesivo + mouth off, let + the cat out of the bag, blow + the gaff.* irse de marcha = paint + the town red, go out on + the town.* irse de parranda = paint + the town red, go out on + the town.* irse de picos pardos = paint + the town red, go out on + the town.* irse derecho a = make + a beeline for.* irse de vacaciones = vacation.* irse enojado dando zapatazos = stomp away.* irse inadvertidamente = slip away.* irse la cabeza = go + bananas.* írsele a Uno Algo de las manos = get out of + hand.* írsele a Uno el santo al cielo = lose + track of time, it + go + right/straight out of + Posesivo + mind.* írsele la cabeza = go off + Posesivo + head.* írsele la mano a Uno = overplay + Posesivo + hand.* irse para siempre = go + forever.* irse por las ramas = go off + the track, get off + the track, go off on + another track, fly off on + a tangent, go off on + a tangent, wander off + track, wander off + topic, go off at + a tangent.* irse por la tangente = wander off + track, wander off + topic, go off on + a tangent, go off at + a tangent, go off + the track, get off + the track, fly off on + a tangent.* ir sobre ruedas = go off without + a hitch.* ir sobre seguro = be on secure ground, play it + safe.* ir tirando = get along + in the world, shuffle along, tick over, muddle along, keep + the wolves from the door.* ir todavía más lejos = go + a/one step further.* ir todo bien = be fine.* ir todo de maravilla = come up + roses.* ir unido a = go with + the territory (of), come with + the territory (of).* ir viento en popa = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go + great guns.* ir volando = hurtle, hot-foot it to.* ir y venir = come and go.* ir zumbando = whiz.* no tener que ir muy lejos = not have to look far.* no voy a aguantarlo más = not going to take it any more.* para que vayamos pensando = food for thought.* partido de ida = away game.* pendiente de ir a la última moda = fashion-conscious.* persona que va al cine = moviegoer [movie-goer].* público al que va dirigido = intended audience, subject audience, target audience, targeted audience.* que van dirigidos hacia el exterior = outbound.* quién iba a decir entonces que... = little did + Verbo + then that....* ser hora de irse = be time to go.* ser lo que a Uno le va = be (right) up + Posesivo + alley.* situación + irse de las manos = things + get out of hand.* si vamos a eso = for that matter.* todo ir bien = all + be + well with the world.* va a = gonna [going to].* vete a la mierda = fuck off.* véte al carajo = drop dead!.* véte al cuerno = drop dead!.* vete a tomar por culo = fuck off.* ya ir siendo hora de que = be high time (that/to/for), be about time (that).* * *ir [ I27 ]■ ir (verbo intransitivo)A trasladarse, desplazarseB expresando propósitoC irle a alguien con algoD1 al arrojar algo, arrojarse2 JuegosE con comentariosF estar en juegoG hablando de acciones imprevistasA ir + complementoB refiriéndose al atuendoC en calidad deD tratarA llevar aB extenderse, abarcarA marchar, desarrollarseB en juegos, competicionesC en el desarrollo de algoD estar en caminoE sumar, hacerF haber transcurridoG haber una diferenciaH depender, radicarA1 deber colocarse2 deber escribirse3 estar incluidoB1 combinar2 sentar, convenir3 ir en contra de algoC gustarD tomar partido por, apoyarA1 expresando incredulidad etc2 intentando tranquilizar, animar3 al aclarar, resumirB1 expresando sorpresa, contrariedad2 para enfatizar3 al aclarar, resumir■ ir (verbo auxiliar)A1 para expresar tiempo futuro2 expresando intención, propósito3 en propuestas, sugerenciasB al prevenir, hacer recomendacionesC expresando inevitabilidadD expresando incredulidadE1 en afirmaciones enfáticas2 al contradecirSentido II expresando un proceso paulatino■ irse (verbo pronominal)A marcharseB consumirse, gastarseC desaparecer: mancha, dolorD salirse, escaparseE morirseF caerse, perder el equilibrioG andarse, actuarH1 en naipes2 en una asignaturaI las mediasviA (trasladarse, desplazarse) to go¿vamos en taxi? shall we go by taxi?iban a caballo/a pie they were on horseback/on footir por mar to go by sea¡Fernando! — ¡voy! Fernando! — (just) coming! o I'll be right with you! o I'll be with you right away!es la tercera vez que te llamo — ¡ya va or voy! this is the third time I've called you — alright, alright, I'm (just) coming!¿quién va? who goes there?lo oía ir y venir por la habitación I could hear him pacing up and down the roomel ir y venir de la gente por la avenida the to-ing and fro-ing of people along the avenueel ir y venir de los invitados the coming and going of the guestsno he hecho más que ir y venir de un lado para otro sin conseguir nada I've done nothing but run around without getting anything donevoy al mercado I'm going to the market, I'm off to the market ( colloq)vamos a casa let's go home¿adónde va este tren? where's this train going (to)?¿tú vas a misa? do you go to church?nunca va a clase he never goes to o attends classir de compras/de caza to go shopping/huntingya vamos para allá we're on our way¿para dónde vas? where are you headed (for)?, where are you heading (for)? ( BrE)¿por dónde se va a la estación? how do you get to the station?fuimos por el camino de la costa we went along o took the coastal routeno vayas por ese lado, es más largo don't go that way, it's longera eso voy/vamos I'm/we're just coming o getting to that¿dónde vas/va/van? (frente a una exageración) ( fam): ¿dónde vas con tanto pan? what are you doing with all that bread?¿dejamos 500 de propina? — ¡dónde vas! con 100 hay de sobra shall we leave 500 as a tip? — you must be joking o kidding! 100 will be more than enough¡eh, dónde vas! te dije un poquito steady on o easy! I said I wanted a little bitir a dar a un lugar: ¿quién sabe dónde fue a dar la pelota? who knows where the ball got to o went?nos tomamos un tren equivocado y fuimos a dar a Maroñas we took the wrong train and ended up in Maroñasir a por algn ( Esp): ha ido a por su madre he's gone to get o fetch his mother, he's gone to pick his mother upten cuidado, que va a por ti watch out, he's out to get you o he's after youel perro fue a por él the dog went for himir por or ( Esp) a por algo: voy (a) por pan I'm going to get some bread, I'm off to get some bread ( colloq)no irla con algo ( RPl fam): no la voy con tanta liberalidad I don't hold with o I don't go along with all this liberalismno me/le va ni me/le viene ( fam); I'm/he's not in the least bit bothered, I don't/he doesn't mind at allallí donde fueres haz lo que vieres when in Rome, do as the Romans doB (expresando propósito) ir A + INF:¿has ido a verla? have you been to see her?ve a ayudarla go and help herfue a ayudarla he went to help her¿me irías a comprar el pan? would you go and buy the bread for me?Cirle a algn con algo: no le vayas con tus problemas don't bother him with your problemsa la maestra no le gusta que le vayan con chismes the teacher doesn't like people telling on each other o people coming to her with talesD1(al arrojar algo, arrojarse): tírame la llave — ¡allá va! throw me the key — here it comes o there you go!tírate del trampolín — bueno ¡allá voy! jump off the board! — here I go/come!2 ( Juegos):ahí van otros $2.000 there's another $2,000¡no va más! no more bets!David ganó 20 millones en la lotería — ¡ahí va! David won 20 million in the lottery — wow o ( AmE) gee whiz! ( colloq)E«comentario»: no iba con mala intención it wasn't meant unkindly, I didn't mean it nastilyten cuidado con él, que esta vez va en serio be careful, this time he's serious o he means businessir POR algn:y eso va por ti también and that goes for you too o and the same goes for you o and I'm referring to you tooF (estar en juego) (+ me/te/le etc):se puso como si le fuera la vida en ello she acted as if her life depended on it o was at stakele va el trabajo en esto his job depends on this, his job is on the lineG ( fam)(hablando de acciones imprevistas, sorprendentes): fue y le dio un puñetazo she went and o she upped and punched himy la tonta va y se lo cree and like an idiot she believed him, and the idiot went and believed him ( BrE colloq)fueron y se sentaron justo donde estaba recién pintado they went and sat down right where it had just been paintedA (+ complemento)(sin énfasis en el movimiento): los caminantes iban cantando por el camino the walkers sang as they went along¿van cómodos allí atrás? are you comfortable back there?¿irán bien aquí los vasos? will the glasses be safe here?ella iba dormida en el asiento de atrás she was asleep in the back seatpor lo menos íbamos sentados at least we were sitting downel niño iba sentado en el manillar the child was sitting o riding on the handlebarsiba por la calle hablando solo he talked to himself as he walked along the streetvas que pareces un pordiosero you look like some sort of beggarse notaba que iba con miedo you could see that she was afraidel tren iba llenísimo the train was packeddéjame que te ayude que vas muy cargada you have a lot to carry, let me help youel ciclista colombiano va a la cabeza the Colombian cyclist is in the leadno vayas tan rápido, que te vas a equivocar don't do it o go so fast or you'll make a mistakehay que ir con los ojos bien abiertos you have to keep your eyes openva de chasco en chasco he's had one disappointment after another, he seems to lurch from one disappointment to anotherB (refiriéndose al atuendo) ir DE algo:iban de largo they wore long dressesvoy a ir de Drácula I'm going to go as Draculaiba de verde she was dressed in green, she was wearing greenC (en calidad de) ir DE algo to go (along) AS sthyo fui de intérprete, porque él no habla inglés I went along as an interpreter, because he doesn't speak English¿de qué vas, tía? ¿te crees que somos tontos o qué? ( Esp arg); hey, what are you playing at? do you think we're stupid or something?va de guapo por la vida ( Esp arg); he really thinks he's something special, he really fancies himself ( BrE colloq)D( Esp fam) (tratar) ir DE algo: no me voy a presentar al examen, no sé ni de qué va I'm not going to sit the exam, I don't even know what it's on¿de qué va la novela? what's the novel about?A «camino» (llevar a) ir A algo; to lead TO sth, to go TO sthel camino que va a la playa the road that goes down to o leads to the beachB(extenderse, abarcar): la autopista va desde Madrid hasta Valencia the highway goes o stretches from Madrid to Valencialo que hay que traducir va de la página 82 a la 90 the part to be translated starts on page 82 and ends on page 90, the part to be translated is from page 82 to page 90el período que va desde la Edad Media hasta el Renacimiento the period from the Middle Ages to the Renaissanceestados de ánimo que van de la excitación desmedida a la abulia moods ranging from over-excitement to complete lethargyA(marchar, desarrollarse): ¿cómo va el nuevo trabajo? how's the new job going?el negocio va de mal en peor the business is going from bad to worse¿qué tal va la tesis? how's the thesis coming along o going?¿cómo va el enfermo? how's the patient doing?¿cómo les fue en Italia? how did you get on in Italy?, how was Italy?me fue mal en el examen the exam went badly, I did badly in the exam¡adiós! ¡que te vaya bien! bye! all the best! o take care!¡que te vaya bien (en) el examen! good luck in the exam, I hope the exam goes well¿cómo le va con el novio? how's she getting on with her boyfriend?, how are things going between her and her boyfriend?B(en juegos, competiciones): ¿cómo van? — 3-1 what's the score? — 3-1voy ganando yo I'm ahead o I'm winning o I'm in the leadya va perdiendo casi $8.000 he's already lost almost $8,000C (en el desarrollo de algo) ir POR algo:¿por dónde van en el programa de historia? how far have you got in the history syllabus?, where have you got (up) to in history?¿todavía vas por la página 20? are you still on page 20?estoy por terminar, ya voy por las mangas I've nearly finished, I'm just doing the sleeves nowD (estar en camino) ir PARA algo:¿qué quieres? ¡vamos para viejos! what do you expect? we're getting on! o we're getting old!ya va para los cincuenta she's going on fifty, she's not far off fiftyya va para dos años que no lo veo it's getting on for two years since I last saw himiba para médico he was going to be a doctorE(sumar, hacer): ya van tres veces que te lo digo this is the third time I've told you¿cuántos has leído? — con éste van seis how many have you read? — six, counting this one o six, including this one o this one makes six o this is the sixth oneya van tres pasteles que se come that makes three cakes he's eaten nowF(haber transcurrido): en lo que va del or ( Esp) de año/mes so far this year/monthG(haber una diferencia): de tres a ocho van cinco eight minus three is five¡lo que va de un hermano a otro! ( fam); it's amazing the difference between the two brothers! ( colloq)H (CS) (depender, radicar) ir EN algo; to depend ON sthno sé en qué irá I don't know what it depends oneso va en gustos that's a question of tasteA1 (deber colocarse) to go¿sabes dónde va esta pieza? do you know where this piece goes?¿dónde van las toallas? where do the towels go?¡qué va! ( fam): ¿has terminado? — ¡qué va! todavía tengo para rato have you finished? — you must be joking! I still have a while to go yet¿se disgustó? — ¡qué va! todo lo contrario did she get upset? — not at all! quite the opposite in factvamos a perder el avión — ¡qué va! ¡si hay tiempo de sobra! we're going to miss the plane — nonsense! we have more than enough time2(deber escribirse): ¿va con mayúscula? is it written with a capital letter?¿va con acento? does it have an accent?3B1 (combinar) ir CON algo to go WITH sthesos zapatos no van (bien) con esa falda those shoes don't go with that skirt2 (sentar, convenir) (+ me/te/le etc):el negro no te va bien black doesn't suit youte irá bien una semanita de vacaciones a week's vacation will do you good3ir en contra de algo to go against sthesto va en contra de sus principios this goes against her principlesC( Esp arg) (gustar) (+ me/te/le etc): a mí esa música no me va that music does nothing for me o leaves me coldD ( Méx) (tomar partido por, apoyar) irle A algo/algn; to support sth/sbmucha gente le va al equipo peruano a lot of people support o are backing o are rooting for the Peruvian teamA1(expresando incredulidad, fastidio): ¡vamos! ¿eso quién se lo va a creer? come off it o come on! who do you think's going to believe that?¿cómo que le vas a ganar? ¡vamos! what do you mean you're going to beat him? come off it!2(intentando tranquilizar, animar, dar prisa): vamos, mujer, dile algo, no seas vergonzosa go on, say something to him, don't be shy¡vamos! ¡ánimo, que falta poco! come on! keep going! it's not far now!¡vamos, date prisa! come on, hurry up!¡vamos, vamos! ¡circulen! OK o come on, move along now please!dar el vamos a algo ( Chi); to inaugurate sth3(al aclarar, resumir): eso sería un disparate, vamos, digo yo that would be a stupid thing to do, well, at least that's what I think anywaypodrías haberte disculpado, vamos, no habría sido mucho pedir you could have apologized, I mean that's not much to askvamos, que no es una persona de fiar basically, he's not very trustworthyes mejor que el otro, vamos it's better than the other one, anywayB vaya1(expresando sorpresa, contrariedad): ¡vaya! ¡tú por aquí! what a surprise! what are you doing here?, well! fancy seeing you here! ( BrE)¡vaya! ¡se ha vuelto a caer! oh no! it's fallen over again!¡vaya! nos quedamos sin saber cómo termina la película damn! now we won't know how the film ends ( colloq)2(para enfatizar): ¡vaya cochazo se ha comprado! that's some car he's bought himself!¡vaya contigo! ¡no hay manera de hablarte! what on earth's the matter with you? you're so touchy!¿vaya día! what a day!¡vaya película me has traído a ver! ( iró); this is a really great movie you've brought me to see ( iro)¡vaya si le voy a decir lo que pienso! you bet I'm going to tell him what I think!¡vaya (que) si la conozco! you bet I know her!3(al aclarar, resumir): tampoco es tan torpe, vaya, los hay peores he isn't totally stupid, well, I mean there are plenty worse■Sentido I ir A + INFA1(para expresar tiempo futuro): ¡te vas a caer! you're going to fall!a este paso no van a terminar nunca they'll never finish at this rateel barco va a zarpar the boat's about to set saildijo que lo iba a pensar she said she was going to think it overya van a ser las cuatro it's almost o nearly four o'clockva a hacer dos años que no nos vemos we haven't seen each other for nearly two years, it's getting on for two years since we saw each otheresto no te va a gustar you're not going to like thisno te preocupes, ya se va a solucionar don't worry, it'll sort itself outtenía miedo de que se fuera a olvidar I was afraid he'd forget2(expresando intención, propósito): se lo voy a decir I'm going to tell himlo voy a conseguir, sea como sea I'll get it one way or anotherme voy a tomar unos días libres en abril I'm going to take a few days off in Aprilvamos a ir a verla esta tarde we're going to go and see her this evening3(en propuestas, sugerencias): vamos a ver ¿cómo dices que te llamas? now then, what did you say your name was?siéntate, vamos a discutir el asunto have a seat and let's discuss the matterbueno, vamos a trabajar all right, let's get to workB(al prevenir, hacer recomendaciones): que no se te vaya a escapar delante de ella make sure you don't blurt it out in front of herten cuidado, no te vayas a caer mind you don't fall ( colloq), be careful or you'll falllleva el paraguas, no vaya a ser que llueva take the umbrella in case it rainsC(expresando inevitabilidad): ¡qué voy a hacer! what else can I do?¡qué le iba a decir! what else could I tell her?¿qué iba a pensar el pobre hombre? what was the poor man supposed o meant to think?¿seguro que fue ella? — ¿quién iba a ser si no? are you sure it was her? — who else could it have been?D(expresando incredulidad): ¡no irás a darle la razón a él! surely you're not going to say he was right!está muy deprimida — ¿no irá a hacer alguna tontería? she's really depressed — you don't think she'll go and do something stupid, do you?E1(en afirmaciones enfáticas): ¿te acuerdas de él? — ¡no me voy a acordar! do you remember him — of course I do o how could I forget?2(al contradecir): ¿dormiste bien? — ¡qué voy a dormir! did you sleep well?— how could I?¡cómo iba a saberlo, si nadie me dijo nada! how was I supposed to know? no one told me anything¿por qué lo voy a ayudar? ¡si él a mí nunca me ayuda! why should I help him? he never helps me!Sentido II (expresando un proceso paulatino) ir + GER:poco a poco va a ir aprendiendo she'll learn little by littlea medida que va subiendo el nivel del agua as the water level risesha ido cambiando con el tiempo he's changed as time has passedtú puedes ir pelando las cebollas you could start peeling the onionsahora les toca a ustedes, vayan preparándose it's your turn now, so start getting readycomo te iba diciendo as I was sayingya puedes ir haciéndote a la idea you can start o you'd better start getting used to the idea, you'd better get used to the ideala voz parecía irse alejando cada vez más the voice seemed to grow more and more distantla situación ha ido empeorando the situation has been getting worse and worse■ irseA(marcharse): ¿por qué te vas tan temprano? why are you leaving o going so soon?vámonos, que se hace tarde let's go, it's getting lateel tren ya se ha ido the train's already gonese quiere ir a vivir a Escocia she wants to go (off) and live in Scotlandse han ido todos a la plaza everybody's gone down to the squarevete a la cama go to bedse fue de casa she left homevete de aquí get out of herese ha ido de la empresa she's left the companyse han ido de viaje they're away, they've gone away(+ me/te/le etc): la mayor se nos ha ido a vivir a Florida our eldest daughter's gone (off) to live in FloridaB(consumirse, gastarse): ¡cómo se va el dinero! I don't know where the money goes!, the money just disappears!, we get through money so quickly(+ me/te/le etc): se me va medio sueldo en el alquiler half my salary goes on the rentse nos ha ido el día en tonterías we've spent o wasted the whole day messing around¿te das cuenta de lo rápido que se nos ha ido la tarde? hasn't the evening gone quickly?C (desaparecer) «mancha/dolor» to gose ha ido la luz the electricity's gone off(+ me/te/le etc): no se me va el mareo I'm still feeling queasy¿se te ha ido el dolor de cabeza? has your headache gone?D (salirse, escaparse) «líquido/gas» to escape(+ me/te/le etc): se le está yendo el aire al globo the balloon's losing air o going downque no se te vaya la leche por el fuego don't let the milk boil overtápalo para que no se le vaya la fuerza put the top on so that the fizz doesn't go out of it o so that it doesn't lose its fizzcuando empezó la música se me iban los pies once the music began I couldn't stop my feet tapping o I couldn't keep my feet stillcreo que se nos va I think he's slipping away, I think we're losing himF (caerse, perder el equilibrio) (+ compl):irse de boca/espaldas to fall flat on one's face/backme daba la impresión de que me iba para atrás I felt as if I was falling backwardsfrenó y nos fuimos todos para adelante he braked and we all went flying forwardsG (andarse, actuar) (+ compl):vete con cuidado/tacto be careful/tactfulH1 (CS) (en naipes) to go out2I ( Col) «medias» to run* * *
ir ( conjugate ir) verbo intransitivo
1
iban a caballo/a pie they were on horseback/on foot;
ir por mar to go by sea;
¡Fernando! — ¡voy! Fernando! — (just) coming! o I'll be right there!;
el ir y venir de los invitados the coming and going of the guests;
vamos a casa let's go home;
¿adónde va este tren? where's this train going (to)?;
ir de compras/de caza to go shopping/hunting;
ya vamos para allá we're on our way;
¿por dónde se va a …? how do you get to …?;
ir por or (Esp) a por algo/algn to go to get sth/sb;
voy (a) por pan I'm going to get some bread
ya va al colegio she's already at school
2 ( expresando propósito) ir a + inf:◊ ¿has ido a verla? have you been to see her?;
ve a ayudarla go and help her;
ver tb ir v aux 1
3 (al arrojar algo, arrojarse):◊ tírame la llave — ¡allá va! throw me the key — here you are o there you go!;
tírate del trampolín — ¡allá voy! jump off the board! — here I go/come!
4 [ comentario]:
eso va por ti también that goes for you too, and the same goes for you
1 (+ compl) ( sin énfasis en el movimiento):
¿van cómodos? are you comfortable?;
íbamos sentados we were sitting down;
vas muy cargada you have a lot to carry;
yo iba a la cabeza I was in the lead
2 ( refiriéndose al atuendo):
voy a ir de Drácula I'm going to go as Dracula;
iba de verde she was dressed in green
3 ( en calidad de) ir de algo to go (along) as sth;
1 [camino/sendero] ( llevar) ir a algo to lead to sth, to go to sth
2 (extenderse, abarcar):
el período que va desde … hasta … the period from … to …
1 (marchar, desarrollarse):◊ ¿cómo va el nuevo trabajo? how's the new job going?;
va de mal en peor it's going from bad to worse;
¿cómo te va? how's it going?, how are things? (colloq), what's up? (AmE colloq);
¿cómo les fue en Italia? how was Italy?, how did you get on in Italy?;
me fue mal/bien en el examen I did badly/well in the exam;
¡que te vaya bien! all the best!, take care!;
¡que te vaya bien (en) el examen! good luck in the exam
2 ( en competiciones):◊ ¿cómo van? — 3-1 what's the score? — 3-1;
voy ganando yo I'm ahead, I'm winning
3 ( en el desarrollo de algo):◊ ¿por dónde van en historia? where have you got (up) to in history?;
¿todavía vas por la página 20? are you still on page 20?
4 ( estar en camino):◊ ¡vamos para viejos! we're getting on o old!;
va para los cincuenta she's going on fifty;
ya va para dos años que … it's getting on for two years since …
5 (sumar, hacer):
con este van seis six, counting this one
6 ( haber transcurrido): en lo que va del or (Esp) de año/mes so far this year/month
1 ( deber colocarse) to go;◊ ¿dónde van las toallas? where do the towels go?;
¡qué va! (fam): ¿has terminado? — ¡qué va! have you finished? — you must be joking!;
¿se disgustó? — ¡qué va! did she get upset? — not at all!;
vamos a perder el avión — ¡qué va! we're going to miss the plane — no way!
2a) ( combinar) ir con algo to go with sthb) (sentar bien, convenir) (+ me/te/le etc):
te irá bien un descanso a rest will do you good
3 (Méx) (tomar partido por, apoyar) irle a algo/algn to support sth/sb;
1◊ vamosa) (expresando incredulidad, fastidio):◊ ¡vamos! ¿eso quién se lo va a creer? come off it o come on! who do you think's going to believe that?b) (intentando tranquilizar, animar, dar prisa):◊ vamos, mujer, dile algo go on, say something to him;
¡vamos, date prisa! come on, hurry up!c) (al aclarar, resumir):◊ eso sería un disparate, vamos, digo yo that would be a stupid thing to do, well, that's what I think anyway;
vamos, que no es una persona de fiar basically, he's not very trustworthy;
es mejor que el otro, vamos it's better than the other one, anyway
2◊ vayaa) (expresando sorpresa, contrariedad):◊ ¡vaya! ¡tú por aquí! what a surprise! what are you doing here?;
¡vaya! ¡se ha vuelto a caer! oh no o (colloq) damn! it's fallen over again!b) (Esp) ( para enfatizar):◊ ¡vaya cochazo! what a car!
ir v aux ir a + inf:
1a) (para expresar tiempo futuro, propósito) to be going to + inf;
va a hacer dos años que … it's getting on for two years since …b) (en propuestas, sugerencias):◊ vamos a ver ¿cómo dices que te llamas? now then, what did you say your name was?;
bueno, vamos a trabajar all right, let's get to work
2 (al prevenir, hacer recomendaciones):
cuidado, no te vayas a caer mind you don't fall (colloq);
lleva el paraguas, no vaya a ser que llueva take the umbrella, in case it rains
3 ( expresando un proceso paulatino):
ya puedes ir haciéndote a la idea you'd better get used to the idea;
la situación ha ido empeorando the situation has been getting worse and worse
irse verbo pronominal
1 ( marcharse) to leave;◊ ¿por qué te vas tan temprano? why are you leaving o going so soon?;
vámonos let's go;
bueno, me voy right then, I'm taking off (AmE) o (BrE) I'm off;
no te vayas don't go;
vete a la cama go to bed;
se fue de casa/de la empresa she left home/the company;
vete de aquí get out of here;
se han ido de viaje they're away, they've gone away
2 (consumirse, gastarse):◊ ¡cómo se va el dinero! I don't know where the money goes!;
se me va medio sueldo en el alquiler half my salary goes on the rent
3 ( desaparecer) [mancha/dolor] to go;
(+ me/te/le etc)◊ ¿se te ha ido el dolor de cabeza? has your headache gone?
4 (salirse, escaparse) [líquido/gas] to escape;◊ se le está yendo el aire al globo the balloon's losing air o going down
5 (caerse, perder el equilibrio) (+ compl):◊ irse de boca/espaldas to fall flat on one's face/back;
me iba para atrás I was falling backwards;
frenó y nos fuimos todos para adelante he braked and we all went flying forwards
ir
I verbo intransitivo
1 (dirigirse a un lugar) to go: ¡vamos!, let's go!
voy a París, I'm going to Paris ➣ Ver nota en go
2 (acudir regularmente) to go: va al colegio, he goes to school
van a misa, they go to church
3 (conducir a) to lead, go to: el sendero va a la mina, the path goes to the mine
esta carretera va a Londres, this road leads to London
4 (abarcar) to cover: la finca va desde la alambrada al camino, the estate extends from the wire fence to the path
las lecciones que van desde la página 1 a la 53, the lessons on pages 1 to 53
5 (guardarse habitualmente) va al lado de éste, it goes beside this one
6 (mantener una posición) to be: va el primero, he's in first place
7 (tener un estado de ánimo, una apariencia) to be: iba furioso/radiante, he was furious/radiant
vas muy guapa, you look very smart o pretty
8 (desenvolverse) ¿cómo te va?, how are things? o how are you doing?
¿cómo te va en el nuevo trabajo?, how are you getting on in your new job?
9 (funcionar) to work (properly): el reloj no va, the clock doesn't go o work
10 (sentar bien) to suit: ese corte de pelo no te va nada, that haircut doesn't suit you at all
11 (combinar) to match, go: el rojo no va con el celeste, red doesn't go with pale blue
12 (vestir) to wear
ir con abrigo, to wear a coat
ir de negro/de uniforme, to be dressed in black/in uniform
la niña irá de enfermera, the little girl will dress up as a nurse
13 fam (importar, concernir) to concern: eso va por ti también, and the same goes for you
ni me va ni me viene, I don't care one way or the other
14 (apostar) to bet: va un café a que no viene, I bet a coffee that he won't come
15 (ir + de) fam (comportarse de cierto modo) to act
ir de listo por la vida, to be a smart ass
(tratar) to be about: ¿de qué va la película?, what's the film about?
16 (ir + detrás de) to be looking for: hace tiempo que voy detrás de un facsímil de esa edición, I've been after a facsimile of that edition for a long time
17 (ir + por) ir por la derecha, to keep (to the) right
(ir a buscar) ve por agua, go and fetch some water
(haber llegado) voy por la página noventa, I've got as far as page ninety
18 (ir + para) (tener casi, estar cercano a) va para los cuarenta, she's getting on for forty
ya voy para viejo, I'm getting old
(encaminarse a) iba para ingeniero, she was studying to be an engineer
este niño va para médico, this boy's going to become a doctor
II verbo auxiliar
1 (ir + gerundio) va mejorando, he's improving
ir caminando, to go on foot
2 (ir + pp) ya van estrenadas tres películas de Almodóvar, three films by Almodovar have already been released
3 ( ir a + infinitivo) iba a decir que, I was going to say that
va a esquiar, she goes skiing
va a nevar, it's going to snow
vas a caerte, you'll fall
♦ Locuciones: a eso iba, I was coming to that
¡ahí va!, catch!
en lo que va de año, so far this year
¡qué va!, of course not! o nothing of the sort!
¡vamos a ver!, let's see!
van a lo suyo, they look after their own interests
¡vaya!, fancy that
¡vaya cochazo!, what a car!
ir a parar, to end up
'ir' also found in these entries:
Spanish:
A
- acudir
- andurriales
- ánimo
- antojarse
- avión
- avivar
- bajar
- bordear
- brazo
- busca
- caer
- calcular
- camino
- caza
- cien
- cine
- coche
- compra
- comprensible
- convenir
- correr
- corriente
- danzar
- deformación
- deriva
- descaminada
- descaminado
- descender
- desgracia
- deteriorarse
- disposición
- empecinada
- empecinado
- encaminada
- encaminado
- entrar
- excursión
- flojear
- funesta
- funesto
- gaita
- gatas
- grano
- gratis
- gustar
- haber
- huevo
- idea
- ilusión
English:
afford
- after
- ahead
- appealing
- back
- back up
- be
- beeline
- bluster
- bristle
- camping
- canter
- career
- catch
- charge off
- chase
- check off
- clean up after
- cling
- coast
- collapse
- come
- come to
- commute
- consider
- court
- cross
- cross-country
- crowd
- cycle
- cycling
- defensive
- delay
- dentist
- deserve
- detest
- die off
- dismiss
- do
- down
- downhill
- drag
- drift
- ease off
- ease up
- either
- even
- excursion
- exercise
- face
* * *ir♦ vi1. [desplazarse, dirigirse, acudir] to go;fuimos a caballo we went on horseback, we rode there;iremos andando we'll go on foot, we'll walk there;ir en autobús to go by bus, to take the bus;ir en automóvil to go by car, to drive;ir en taxi to go by taxi, to catch o take a taxi;ir en barco to go by boat;ir en avión to go by plane, to fly;ir por carretera/mar to go by road/sea;ir a casa/a la iglesia/al cine to go home/to church/to the cinema;ir a la escuela/al trabajo to go to school/work;los niños no tienen que ir a clase hoy children don't have to go to school today;me voy a clase, nos veremos luego I'm going to my lecture, see you later;ir de compras/de pesca to go shopping/fishing;ir hacia el sur/norte to go south/north;¿adónde va este autocar? where's this coach going?;este tren va a o [m5] para Guadalajara this train is going to Guadalajara, this is the Guadalajara train;todas las mañanas voy de la estación a o [m5] hasta la fábrica every morning I go from the station to the factory;¿para dónde vas? where are you heading (for)?;ahora mismo voy para allá I'm on my way there right now;¿por dónde o [m5] cómo se va a la playa? how do you get to the beach from here?, could you tell me the way to the beach?;no vayas por ahí que hay mucho barro don't go that way, it's muddy;¿eres alumno oficial? – no, sólo voy de oyente are you an official student? – no, I'm just sitting in on classes;fue a la zona como emisario de la ONU he travelled to the area on behalf of the UN;ahí va el informe que me pediste here's the report you asked for;¡allá voy! [al lanzarse uno mismo] here goes!, here we go!;Anticuado¿quién va? who goes there?;¡Sergio, te llaman por teléfono! – ¡voy! Sergio, there's a phone call for you! – (I'm) coming!;¡ya voy!, ¡ya va! [cuando llaman a la puerta] (I'm) coming!;ir a alguien con algo [contar] to go to sb with sth;todos le van con sus problemas everyone goes to her with their problems;el autocar se salió de la calzada y fue a dar o [m5] a parar a un lago the coach came off the road and ended up in a lake;estuvimos de paseo y fuimos a dar a una bonita plaza we were out walking when we came across a beautiful square;Fam Fig¿dónde vas con tantos aperitivos? luego no podremos con la comida steady on with the snacks or we won't be able to manage our dinner!;Fam Figles habrá costado unas 100.000 – ¡dónde vas! mucho menos, hombre it must have cost them about 100,000 – what are you talking about, it was much less!;(allá) donde fueres haz lo que vieres when in Rome, do as the Romans do2. [conducir] [camino, calle, carretera] to lead, to go;esta es la calle que va al museo this is the road (that leads o goes) to the museum;esta calle va a dar al puerto this road leads to the harbour;el camino va desde el pueblo hasta la cima de la montaña the path leads o goes from the village to the top of the mountain3. [abarcar]la zona de fumadores va del asiento 24 al 28 the smoking area is between seats 24 and 28;el examen de arte va desde el Barroco hasta el Romanticismo the art exam will cover the Baroque period to the Romantic period;la mancha iba de un lado a otro del techo the stain stretched from one side of the ceiling to the other;las películas seleccionadas van desde la comedia urbana hasta el clásico western the films that have been selected range from urban comedies to classic westernsfui (a) por él al aeropuerto I went to meet him at the airport, I went to pick him up from the airport;ha ido (a) por leche a la tienda she's gone to the shop to get o for some milk;el perro fue a por él the dog went for him;tendrás que esconderte porque van a por ti you'll have to hide because they're (coming) after you;a eso voy/iba [al relatar] I am/was just getting to that5. [expresa estado, situación, posición]fue muy callada todo el camino she was very quiet throughout the journey;con esta bufanda irás calentito this scarf will keep you warm;el precio va impreso en la contraportada the price is printed on the back cover;la manivela va floja the crank is loose;iba tiritando de frío she was shivering with cold;ir a lo suyo to look out for oneself, to look after number one;iba en el tren pensando en sus cosas she was travelling on the train lost in thought;los niños iban armando jaleo en el asiento de atrás the children were kicking up a row in the back seat;ve con cuidado, es un barrio peligroso be careful, it's a dangerous area;tu caballo va tercero/en cabeza your horse is third/in the leadvoy con el Real Madrid I support Real Madrid;ir contra algo, ir en contra de algo to be opposed to sth, to be against sth;ir en contra de la violencia to be opposed to violence, to be against violence;esta ley va contra la Constitución this act goes against o contravenes the Constitution;ir en beneficio de alguien to be to sb's benefit, to be in sb's interest;ir en perjuicio de alguien to be detrimental to o against sb's interests7. [vestir]ir con/en to wear;iba en camisa y corbata he was wearing a shirt and tie;ir de azul to be dressed in blue;ir de uniforme to be in uniform;iré (disfrazado) de Superman a la fiesta I'm going to the party (dressed up) as Superman;iba hecho un pordiosero he looked like a beggar8. [marchar, evolucionar] to go;le va bien en su nuevo trabajo things are going well for him in his new job;el niño va muy bien en la escuela the child's doing very well at school;¿cómo va el negocio? how's business?;su negocio va mal, el negocio le va mal his business is going badly;¿cómo te va? how are you doing?;¿cómo te va en la universidad? how's university?, how are you getting on at university?;¿cómo van? [en partido] what's the score?;[en carrera, juego] who's winning?;vamos perdiendo we're losing;¿qué tal te va con tus nuevos alumnos? how are you getting on with your new pupils?;¿qué tal va esa paella? how's that paella coming along?;¡hasta pronto! ¡que te vaya bien! see you later, take care!;¡que te vaya muy bien con el nuevo empleo! I hope things go well for you in your new job!, the best of luck with your new job!9. [cambiar, encaminarse]ir a mejor/peor to get better/worse;el partido fue a más en la segunda parte the game improved o got better in the second half;como sigamos así, vamos a la ruina if we carry on like this we'll be heading for disaster;voy para viejo I'm getting old;esta chica va para cantante this girl has all the makings of a singer;va para un mes que no llueve it's getting on for o almost a month now since it last rainedvamos por la mitad de la asignatura we've covered about half the subject;¿por qué parte de la novela vas? which bit in the novel are you at?;aún voy por el primer capítulo I'm still on the first chapter11. [expresa cantidades, diferencias]con éste van cinco ministros destituidos por el escándalo that makes five ministers who have now lost their job as a result of the scandal;ya van dos veces que me tuerzo el tobillo that's the second time I've twisted my ankle;van varios días que no lo veo it's several days since I (last) saw him;en lo que va del o Esp [m5] de mes he ido tres veces al médico so far this month I've been to the doctor three times, I've already been to the doctor three times this month;de dos a cinco van tres the difference between two and five is three;va mucho de un apartamento a una casa there's a big difference between Br a flat o US an apartment and a house12. [corresponder] to go;estas tazas van con estos platos these cups go with these saucers;¿con qué clase de tornillos va esta tuerca? what sort of screw does this nut take?13. [colocarse] to go, to belong;esto no va ahí that doesn't go o belong there;¿en qué cajón van los calcetines? which drawer do the socks go in?14. [escribirse]“Edimburgo” va con “m” “Edimburgo” is written o spelt with an “m”;toda la oración va entre paréntesis the whole sentence goes in brackets;el “solo” adjetivo no va con acento “solo” doesn't have an accent when used as an adjective¡qué bien te van los abrigos largos! long coats really suit you!;ir con algo to go with sth;esta camisa no va con esa falda this shirt doesn't go with this skirtesa infusión me ha ido muy bien that herbal tea did me a lot of good17. [funcionar] to work;la televisión no va the television isn't working;estas impresoras antiguas van muy lentas these old printers are very slow18. [depender]en aquel negocio le iba su futuro como director de la empresa his future as manager of the company depended on that deal;todos corrieron como si les fuera la vida en ello everyone ran as if their life depended on it;esto de la ropa va en gustos clothes are a matter of taste;CSur¿es fácil aprobar? – va en el profesor is it easy to pass? – it depends on the teachery eso va por ti también and that goes for you too;hizo como si no fuera con él he acted as if he didn't realize she was referring to him;lo que digo va por todos what I'm saying applies to o goes for all of you;va o [m5]voy en serio, no me gustan estas bromas I'm serious, I don't like this sort of jokea mí lo que me va es la cocina I'm really into cooking;ni me va ni me viene I don't care one way or the other¿de qué va “1984”? what's “1984” about?Esp Esp¿de qué vas?, RP [m5]¿de qué la vas? just who do you think you are?y de repente va y se echa a reír and suddenly she just goes and bursts out laughing;Famfue y se marchó sin mediar palabra she upped and went without a word;Fam¡ahí va! ¡qué paisaje tan bonito! wow, what beautiful scenery!;Fam¡ahí va! me he dejado el paraguas en casa oh no, I've left my umbrella at home!;¡qué va! [por supuesto que no] not in the least!, not at all!;[me temo que no] I'm afraid not; [no digas tonterías] don't be ridiculous!;¡no va más! [en el casino] no more bets!;Espser el no va más to be the ultimate;este gimnasio es el no va más this gym is the ultimate;RP Famdesde el vamos [desde el principio] from the word go;me cayó mal desde el vamos I didn't like him from the word go;Fam¡dónde va a parar! there's no comparison!;sin ir más lejos: tu madre, sin ir más lejos we need look no further than your mother;sin ir más lejos, nos vimos ayer we saw each other only yesterday♦ v auxva anocheciendo it's getting dark;me voy haciendo viejo I'm getting old;voy mejorando mi estilo I'm gradually improving my style;fui metiendo las cajas en el almacén I began putting the crates in the warehouse;iremos aprendiendo de nuestros errores we'll learn from our mistakes;ve deshaciendo las maletas mientras preparo la cena you can be unpacking the suitcases while I get dinner;vete haciéndote a la idea you'd better start getting used to the idea;como iba diciendo… as I was saying…2. [con a + infinitivo] [expresa acción próxima, intención, situación futura]ir a hacer algo to be going to do sth;voy a hacerle una visita [ahora mismo] I'm about to go and visit him;[en un futuro próximo] I'm going to visit him;iré a echarte una mano en cuanto pueda I'll come along and give you a hand as soon as I can;¡vamos a comer, tengo hambre! let's have lunch, I'm hungry!;el tren con destino a Buenos Aires va a efectuar su salida en el andén 3 the train for Buenos Aires is about to depart from platform 3;van a dar las dos it is nearly two o'clock;va a hacer una semana que se fue it's coming up to o nearly a week since she left;voy a decírselo a tu padre I'm going to tell your father;¿no irás a salir así a la calle? surely you're not going to go out like that?;he ido a comprar pero ya habían cerrado I had intended to go shopping, but they were shut;te voy a echar de menos I'm going to miss you;vas a hacerte daño como no tengas cuidado you'll hurt yourself if you're not careful;todo va a arreglarse, ya verás it'll all sort itself out, you'll see;¿qué van a pensar los vecinos? what will the neighbours think?;no le quise decir nada, no fuera a enfadarse conmigo I didn't want to say anything in case she got angry with me3. [con a + infinitivo] [en exclamaciones que expresan consecuencia lógica, negación]¿qué voy a pensar si llevas tres días fuera de casa? what do you expect me to think if you don't come home for three days?;¿la del sombrero es tu hermana? – ¿quién va a ser? ¡pues claro! is the woman with the hat your sister? – of course she is, who else could she be?;y ¿dónde fuiste? – ¿dónde iba a ir? ¡a la policía! and where did you go? – where do you think? to the police, of course!;¡cómo voy a concentrarme con tanto ruido! how am I supposed to concentrate with all that noise?;¡cómo voy a pagarte si estoy sin dinero! how do you expect me to pay you if I haven't got any money?;¡cómo no me voy a reír con las cosas que dices! how can I fail to laugh o how can you expect me not to laugh when you say things like that!;¿te ha gustado? – ¡qué me va a gustar! did you like it? – like it? you must be joking!♦ vtMéxirle a to support;le va al Nexaca he supports Nexaca* * *ir<part ido>I v/i1 go (a to);ir a pie walk, go on foot;ir en avión fly;ir en coche/en tren go by car/train;ir a por algo go and fetch sth;¡ya voy! I’m coming!;¿quién va? who goes there?2 ( vestir):iba de amarillo/de uniforme she was wearing yellow/a uniform3:van dos a dos DEP the score is two all4 ( tratar):¿de qué va la película? what’s the movie about?;el libro va de vampiros the book’s about vampires5 ( agradar):el clima no me va the climate doesn’t suit me, I don’t like the climate;ella no me va she’s not my kind of person;no me va ni me viene I’m not bothered, I don’t care one way or the other6 ( marchar, evolucionar) go;ir bien/mal go well/badly7 ( abarcar):va de la página 12 a la 16 it goes from page 12 to page 168:¡qué va! you must be joking!;¡vamos! come on!;¡vaya! well!;¿ha dicho eso? – ¡vamos! he said that? – no way!;¡vaya una sorpresa! irón what a surprise!;a eso voy I’m just getting to that;eso va por ti también that goes for you tooII v/aux:va a llover it’s going to rain;va para abogado he’s going to be a lawyer:ya voy comprendiendo I’m beginning to understand;ir para viejo be getting old;ya va anocheciendo it’s getting dark:ya va para dos años it’s been almost two years now;van tirados 3.000 3,000 have been printed* * *ir {43} vi1) : to goir a pie: to go on foot, to walkir a caballo: to ride horsebackir a casa: to go home2) : to lead, to extend, to stretchel camino va de Cali a Bogotá: the road goes from Cali to Bogotá3) funcionar: to work, to functionesta computadora ya no va: this computer doesn't work anymore4) : to get on, to get along¿cómo te va?: how are you?, how's it going?el negocio no va bien: the business isn't doing well5) : to suitese vestido te va bien: that dress really suits you6)ir con : to beir con prisa: to be in a hurry7)ir por : to follow, to go alongfueron por la costa: they followed the shoreline8)dejarse ir : to let oneself go9)ir a parar : to end upvamos a ver : let's seeir v auxir caminando: to walk¡voy corriendo!: I'll be right there!2)ir a : to be going tovoy a hacerlo: I'm going to do itel avión va a despegar: the plane is about to take off* * *ir vb¿adónde vas? where are you going?2. (marchar) to be / to get on / to go¿cómo te va? how are you? / how's it going? / how are things?¿cómo te va en el nuevo trabajo? how are you getting on in your new job?¿cómo te fue en el examen? how did your exam go? / how did you get on in your exam?3. (estar) to be4. (sentar bien) to suit5. (gustar) to like / to be into6. (convenir) to do7. (funcionar) to workir + gerundio¡vamos caminando! let's walk!ir con to go with / to match¿de qué va la película? what's the film about?ir tirando to get by / to managevamos tirando we get by / we're managing¡qué va! no way! / not at all!¡vamos a...! let's...!¡vamos a bailar! let's dance!¡vaya! well!¡ya voy! I'm coming! -
8 caer
v.1 to fall.tropezó y cayó al suelo she tripped and fell (over o down)caer de un tejado/árbol to fall from a roof/treecaer rodando por la escalera to fall down the stairsMaría cayó por las gradas Mary fell down the stairs.2 to fall (rain, snow).cayeron cuatro gotas there were a few spots of rain3 to go down, to set (sun).al caer el día o la tarde at duskal caer el sol at sunset4 to fall for it.5 to drop in (to visit). ( Latin American Spanish)Se me cayó el vaso I dropped the glass.6 to decrease, to decline, to fall, to drop.La presión barométrica cayó The barometric pressure decreased=fell.7 to drop it.Se me cayó I dropped it.8 to fall on, to drop on, to fall over.Me cayó una gota de lluvia A raindrop fell on me.9 to crash on.Se me cayó el sistema The system crashed on me.* * *Present Indicativecaigo, caes, cae, caemos, caéis, caen.Past IndicativePresent SubjunctiveImperfect SubjunctiveFuture SubjunctiveImperative* * *verb1) to fall2) drop3) hang•- caerse- caer bien
- caer mal* * *Para las expresiones caer en la cuenta, caer en desuso, caer en el olvido, caer enfermo, caer redondo, caerse de risa, ver la otra entrada.1. VERBO INTRANSITIVO1) [persona, objeto]a) [desde la posición vertical] to fall•
[hacer] caer algo — to knock sth overb) [desde una altura] to fall•
[dejar] caer — [+ objeto] to drop; [+ comentario] to slip in•
[dejarse] caer — [sobre sofá, cama] to fall; (=visitar) to drop in, drop bysuele dejarse caer por aquí — he usually drops in {o} by
•
caer [sobre] algo/algn — to fall on sth/sbqueremos que caiga sobre él todo el peso de la Ley — we want the full weight of the law to be brought to bear on him
su excarcelación está al caer — his release is imminent {o} is expected any day
2) [lluvia, helada]¡qué nevada ha caído! — what a heavy snowfall!, what a heavy fall of snow!
3) (=colgar) to hang, falles una tela que cae mucho — it's a fabric which hangs {o} falls nicely
4) (=bajar) [precio, temperatura] to fall, droppicado 2., 2)caerá la temperatura por debajo de los veinte grados — the temperature will fall {o} drop below twenty degrees
5) (=ser derrotado) [soldados, ejército] to be defeated; [deportista, equipo] to be beaten; [ciudad, plaza] to fall, be captured; [criminal] to be arrested6) (=morir) to fall, diemuchos cayeron en el campo de batalla — many fell {o} died on the field of battle
7)•
caer [en] (=incurrir) —no debemos caer en el triunfalismo — we mustn't give way to triumphalism {o} to crowing over our triumphs
•
caer en el [error] de hacer algo — to make the mistake of doing sth•
caer en la [tentación] — to give in {o} yield to temptationy no nos dejes caer en la tentación — (Biblia) and lead us not into temptation
caer bajo —
trampa 2)¡qué bajo has caído! — [moralmente] how low can you get!, how can you sink so low?; [socialmente] you've certainly come down in the world!
8) (=darse cuenta)no caigo — I don't get it *, I don't understand
ya caigo — I see, now I understand, now I get it *
•
caer en [que] — to realize that9) [fecha] to fall, besu cumpleaños cae en viernes — her birthday falls {o} is on a Friday
¿en qué cae el día de Navidad? — what day is Christmas Day?, what day does Christmas fall on?
10) (=tocar)el premio gordo ha caído en Madrid — the first prize (in the lottery) {o} the jackpot went to Madrid
•
caerle [a algn], le pueden caer muchos años de condena — he could get a very long sentence11) (=estar situado) to be¿por dónde cae eso? — whereabouts is that?
eso cae más hacia el este — that lies {o} is further to the east
12)• caer [dentro] de (=estar comprendido en) —
eso cae dentro de la responsabilidad de los ayuntamientos — that falls within the remit of town councils
13) (=causar impresión)no les caí — CAm I didn't hit it off with them, I didn't get on well with them, they didn't take to me
•
caer [bien] a algn, me cae (muy) bien — I (really) like him, I like him (very much)Pedro no le cayó bien a mi padre — Pedro didn't make a very good impression on my father, my father didn't really take to Pedro
•
caer [gordo] {o} [fatal] a algn * —me cae gordo {o} fatal el tío ese — I can't stand that guy
•
caer [mal] a algn, me cae mal — I don't like him14) (=sentar)a) [información, comentario]me cayó fatal lo que me dijiste — I was very upset by what you said, what you said really upset me
b) [ropa]15) (=terminar)•
al caer la [noche] — at nightfall•
al caer la [tarde] — at dusk2.See:* * *1.verbo intransitivo1) ( de una altura) to fall; ( de posición vertical) to fall overcaí mal — I fell badly o awkwardly
se dejó caer en el sillón/en sus brazos — she flopped into the armchair/fell into his arms
el avión cayó en picada or (Esp) en picado — the plane nosedived
caer parado — (AmL) ( literal) to land on one's feet; ( tener suerte) to fall o land on one's feet
dejar caer algo — < objeto> to drop; < noticia> to let drop o fall; < indirecta> to drop
2) chaparrón/nevada3)a) cortinas/falda to hangb) terreno to drop4)a) ( incurrir)caer en algo: no caigas en ese error don't make that mistake; cayó en la tentación de mirar she succumbed to the temptation to look; la obra por momentos cae en lo ridículo at times the play lapses into the ridiculous; caer muy bajo to stoop very low; qué bajo has caído — you've really sunk low this time
b) (en engaño, timo)caer como angelitos — (fam)
cayeron como chinos or angelitos — they swallowed it hook, line and sinker
5) (fam) (entender, darse cuenta)ah, ya caigo! — ( ya entiendo) oh, now I get it! (colloq); ( ya recuerdo) oh, now I remember
no caigo — I can't think o I'm not sure what (o who etc) you mean
no caí en que tú no tenías llave — I didn't realize o (fam) I didn't click that you didn't have keys
6) ( en un estado)caer en desuso — palabra to fall into disuse; costumbre to die out
7)a) gobierno/ciudad to fallb) ( perder el cargo) to lose one's jobse hará una investigación, caiga quien caiga — an inquiry will be held, however many heads have to roll
c) soldado ( morir) to fall, die; ( ser apresado) to be caught8)a) desgracia/maldicióncaer sobre alguien — to befall somebody (frml or liter)
la que me (te, etc) ha caído encima — (fam)
b)al caer la tarde/la noche — at sunset o dusk/nightfall
antes de que caiga la noche — before it gets dark o before nightfall
9) (fam) ( tocar en suerte)10) (+ compl)a) ( sentar)b) ( en cuestiones de gusto)me cae de gordo or de mal... — (fam) I can't stand him (colloq)
11)a) (fam) ( presentarse) to show up, turn up (BrE)de vez en cuando cae or se deja caer por aquí — she drops by o in now and then
estar al caer: los invitados están al caer — the guests will be here any minute o moment (now)
b) ( abalanzarse)caer sobre alguien — to fall upon o on somebody
caerle encima a alguien — (fam) to pounce o leap on somebody
12)a) ( estar comprendido)cae dentro de nuestra jurisdicción — it comes under o falls within our jurisdiction
b) cumpleaños/festividad to fall onel 20 cae en (un) domingo — the 20th falls on a Sunday o is a Sunday
¿el 27 (en) qué día cae or en qué cae? — what day's the 27th?
c) (Esp fam) ( estar situado) to be¿por dónde cae? — whereabouts is that?
13) precios/temperatura to fall, drop14) (Ven) ( aportar dinero) (fam) to chip in (colloq)15) (Ven fam) llamada2.caerse v pron1)a) ( de una altura) to fall; ( de la posición vertical) to fall, to fall overcaerse del caballo/de la cama — to fall off one's horse/out of bed
se cayó redondo — (fam) he collapsed in a heap
está que se cae de cansancio — (fam) she's dead on her feet (colloq)
b) (+ me/te/le etc)oiga, se le cayó un guante — excuse me, you dropped your glove
cuidado, no se te vaya a caer — be careful, don't drop it
caerse con alguien — (Col fam) to go down in somebody's estimation
no tiene/tienen dónde caerse muerto/muertos — (fam) he hasn't/they haven't got a penny to his/their name
se cae por su propio peso or de maduro — it goes without saying
2) ( desprenderse) diente to fall out; hojas to fall off; botón to come off, fall off* * *= drop, fall, tumble, slump, take + a tumble.Ex. The search profile will only be modified periodically as the quality of the set of notifications output from the search drops to unacceptable levels.Ex. There may be pale drip marks in the neighbourhood of the tranchefiles, where drops of water fell from the deckle or from the maker's hand on to the new-made sheet.Ex. The form this 'hypothesis' has come to take is easily dismissed as a straw figure and serious consideration of the relation between language diversity and thinking has largely tumbled with it.Ex. The copy was grubby from use, a paperback with a photographically realistic full-color painting on its cover of an early teenage boy slumped in what looked to me like a corner of a very dirty back alley, a can of Coke in his hand.Ex. Tourism takes a tumble in Australia due to the global credit crunch.----* al caer la noche = at nightfall.* caer aguanieve = sleet.* caer al vacío = fall into + the void, fall into + (empty) space.* caer como chinches = drop like + flies.* caer como moscas = drop like + flies.* caer de cabeza = go over + Posesivo + head.* caer de espaldas = fall on + Posesivo + back.* caer dentro de = fall within/into, fall into.* caer dentro de la competencia de = be the province of, fall within + the province of.* caer de pie = land on + Posesivo + (own two) feet.* caer deshecho = flake out.* caer desplomado = slump in + a heap.* caer en = run + foul of, lapse into, slip into, slide into.* caer en barbecho = fall on + barren ground, fall on + fallow ground.* caer en batalla = fall in + battle.* caer en combate = fall in + action.* caer en descrédito = come into + disrepute, fall into + disrepute.* caer en desgracia = fall from + grace, fall into + disfavour, tumble into + disgrace, come into + disrepute, fall into + disrepute, be in the doghouse, fall + foul of.* caer en desuso = fall into + disuse, fall out of + fashion, go out of + use, lapse, fall into + disfavour, die out, drop from + sight, go out of + favour, pass away, fall into + desuetude, fall into + desuetude, pass into + desuetude, sink into + desuetude, sink into + oblivion.* caer en el error de = fall into + the error of, blunder into.* caer en el olvido = fall into + obscurity, fall into + oblivion, fade into + obscurity, fade into + oblivion, blow over.* caer enfermo = become + ill, fall + ill, get + sick.* caer en forma de cascada = cascade.* caer en gracia = take + a fancy to, take + a shine to, take + a liking to.* caer en la cuenta = dawn on, wise up, the penny dropped, suss (out).* caer en la cuenta de = realise [realize, -USA].* caer en la nada = fall into + the void, fall into + (empty) space.* caer en la oscuridad = fall into + obscurity, sink into + oblivion, sink into + obscurity, fade into + obscurity, fade into + oblivion.* caer en la tentación = fall into + temptation.* caer en la trampa = fall into + the trap, fall for + it, fall into + the snare.* caer en manos de = fall into + the hands of.* caer en manos enemigas = fall into + enemy hands.* caer en oídos sordos = fall on + deaf ears, meet + deaf ears.* caer en picado = plummet, swoop, take + a nosedive, nosedive.* caer en redondo = flake out, lose + Posesivo + consciousness, pass out, keel over.* caer en terreno baldío = fall on + barren ground, fall on + fallow ground.* caer en terreno pedregoso = fall on + stony ground.* caer en una broma = fall for + a joke, fall for + it.* caer en una trampa = tumble into + pitfall.* caer en un hábito = lapse into + habit.* caer fuera de = fall outside, lie beyond.* caer fuera del alcance de = fall outside + the scope of.* caer fuera de las responsabilidades de = be on the outer fringes of.* caer fuera del interés de = lie outside + the scope of.* caer fuera del interés de uno = fall outside + Posesivo + interest.* caer fuera del objetivo de = fall outside + the scope of.* caer hecho polvo = flake out.* caer mal = rub + Nombre + up the wrong way.* caer por selección = drop.* caer presa de = fall + prey to, be prey of.* caerse = fall out, fall off, tumble down, topple over, come + a cropper, go down, fall over, take + a tumble.* caerse a = topple onto.* caerse bien = hit it off.* caerse colándose por = fall through.* caerse de = fall off of.* caerse de bruces = fall + flat on + Posesivo + face.* caerse de la cama = roll out of + bed.* caerse hacia atrás = fall backwards.* caerse hacia delante = fall forward.* caérsele la baba por = go + gaga (over).* caerse muerto = drop + dead.* caerse recondo = pass out.* caerse redondo = keel over, flake out, lose + Posesivo + consciousness.* caer sobre = fall onto.* caer un chaparrón = the skies + open up.* caer un diluvio = the skies + open up.* cayéndose a pedazos = disintegrating.* comprar hasta caer muerto = shop 'til you drop.* dejar caer = drop, dump.* dejar caer insinuaciones = throw + hints.* dejar caer una indirecta = drop + a hint.* dejarse caer = drop by, drop in, slump, droop, mosey.* empezar a caer en picado = hit + the skids, be on the skids.* hacer caer = oust.* maná caído del cielo = manna from heaven.* no caer bien = not take + kindly to, not take + kindly to.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* noche + caer = night + fall.* no tener donde caerse muerto = not have two pennies to rub together.* palabras + caer en + saco roto = words + fall on + deaf ears.* precio + caer = price + fall.* recesión + caer en = recession + set in.* salir y caer = fall out (of).* sistema + caerse = system + crash.* telón + caer = curtain + fall.* trabajar hasta caer muerto = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death.* volver a caer (en) = relapse (into).* * *1.verbo intransitivo1) ( de una altura) to fall; ( de posición vertical) to fall overcaí mal — I fell badly o awkwardly
se dejó caer en el sillón/en sus brazos — she flopped into the armchair/fell into his arms
el avión cayó en picada or (Esp) en picado — the plane nosedived
caer parado — (AmL) ( literal) to land on one's feet; ( tener suerte) to fall o land on one's feet
dejar caer algo — < objeto> to drop; < noticia> to let drop o fall; < indirecta> to drop
2) chaparrón/nevada3)a) cortinas/falda to hangb) terreno to drop4)a) ( incurrir)caer en algo: no caigas en ese error don't make that mistake; cayó en la tentación de mirar she succumbed to the temptation to look; la obra por momentos cae en lo ridículo at times the play lapses into the ridiculous; caer muy bajo to stoop very low; qué bajo has caído — you've really sunk low this time
b) (en engaño, timo)caer como angelitos — (fam)
cayeron como chinos or angelitos — they swallowed it hook, line and sinker
5) (fam) (entender, darse cuenta)ah, ya caigo! — ( ya entiendo) oh, now I get it! (colloq); ( ya recuerdo) oh, now I remember
no caigo — I can't think o I'm not sure what (o who etc) you mean
no caí en que tú no tenías llave — I didn't realize o (fam) I didn't click that you didn't have keys
6) ( en un estado)caer en desuso — palabra to fall into disuse; costumbre to die out
7)a) gobierno/ciudad to fallb) ( perder el cargo) to lose one's jobse hará una investigación, caiga quien caiga — an inquiry will be held, however many heads have to roll
c) soldado ( morir) to fall, die; ( ser apresado) to be caught8)a) desgracia/maldicióncaer sobre alguien — to befall somebody (frml or liter)
la que me (te, etc) ha caído encima — (fam)
b)al caer la tarde/la noche — at sunset o dusk/nightfall
antes de que caiga la noche — before it gets dark o before nightfall
9) (fam) ( tocar en suerte)10) (+ compl)a) ( sentar)b) ( en cuestiones de gusto)me cae de gordo or de mal... — (fam) I can't stand him (colloq)
11)a) (fam) ( presentarse) to show up, turn up (BrE)de vez en cuando cae or se deja caer por aquí — she drops by o in now and then
estar al caer: los invitados están al caer — the guests will be here any minute o moment (now)
b) ( abalanzarse)caer sobre alguien — to fall upon o on somebody
caerle encima a alguien — (fam) to pounce o leap on somebody
12)a) ( estar comprendido)cae dentro de nuestra jurisdicción — it comes under o falls within our jurisdiction
b) cumpleaños/festividad to fall onel 20 cae en (un) domingo — the 20th falls on a Sunday o is a Sunday
¿el 27 (en) qué día cae or en qué cae? — what day's the 27th?
c) (Esp fam) ( estar situado) to be¿por dónde cae? — whereabouts is that?
13) precios/temperatura to fall, drop14) (Ven) ( aportar dinero) (fam) to chip in (colloq)15) (Ven fam) llamada2.caerse v pron1)a) ( de una altura) to fall; ( de la posición vertical) to fall, to fall overcaerse del caballo/de la cama — to fall off one's horse/out of bed
se cayó redondo — (fam) he collapsed in a heap
está que se cae de cansancio — (fam) she's dead on her feet (colloq)
b) (+ me/te/le etc)oiga, se le cayó un guante — excuse me, you dropped your glove
cuidado, no se te vaya a caer — be careful, don't drop it
caerse con alguien — (Col fam) to go down in somebody's estimation
no tiene/tienen dónde caerse muerto/muertos — (fam) he hasn't/they haven't got a penny to his/their name
se cae por su propio peso or de maduro — it goes without saying
2) ( desprenderse) diente to fall out; hojas to fall off; botón to come off, fall off* * *= drop, fall, tumble, slump, take + a tumble.Ex: The search profile will only be modified periodically as the quality of the set of notifications output from the search drops to unacceptable levels.
Ex: There may be pale drip marks in the neighbourhood of the tranchefiles, where drops of water fell from the deckle or from the maker's hand on to the new-made sheet.Ex: The form this 'hypothesis' has come to take is easily dismissed as a straw figure and serious consideration of the relation between language diversity and thinking has largely tumbled with it.Ex: The copy was grubby from use, a paperback with a photographically realistic full-color painting on its cover of an early teenage boy slumped in what looked to me like a corner of a very dirty back alley, a can of Coke in his hand.Ex: Tourism takes a tumble in Australia due to the global credit crunch.* al caer la noche = at nightfall.* caer aguanieve = sleet.* caer al vacío = fall into + the void, fall into + (empty) space.* caer como chinches = drop like + flies.* caer como moscas = drop like + flies.* caer de cabeza = go over + Posesivo + head.* caer de espaldas = fall on + Posesivo + back.* caer dentro de = fall within/into, fall into.* caer dentro de la competencia de = be the province of, fall within + the province of.* caer de pie = land on + Posesivo + (own two) feet.* caer deshecho = flake out.* caer desplomado = slump in + a heap.* caer en = run + foul of, lapse into, slip into, slide into.* caer en barbecho = fall on + barren ground, fall on + fallow ground.* caer en batalla = fall in + battle.* caer en combate = fall in + action.* caer en descrédito = come into + disrepute, fall into + disrepute.* caer en desgracia = fall from + grace, fall into + disfavour, tumble into + disgrace, come into + disrepute, fall into + disrepute, be in the doghouse, fall + foul of.* caer en desuso = fall into + disuse, fall out of + fashion, go out of + use, lapse, fall into + disfavour, die out, drop from + sight, go out of + favour, pass away, fall into + desuetude, fall into + desuetude, pass into + desuetude, sink into + desuetude, sink into + oblivion.* caer en el error de = fall into + the error of, blunder into.* caer en el olvido = fall into + obscurity, fall into + oblivion, fade into + obscurity, fade into + oblivion, blow over.* caer enfermo = become + ill, fall + ill, get + sick.* caer en forma de cascada = cascade.* caer en gracia = take + a fancy to, take + a shine to, take + a liking to.* caer en la cuenta = dawn on, wise up, the penny dropped, suss (out).* caer en la cuenta de = realise [realize, -USA].* caer en la nada = fall into + the void, fall into + (empty) space.* caer en la oscuridad = fall into + obscurity, sink into + oblivion, sink into + obscurity, fade into + obscurity, fade into + oblivion.* caer en la tentación = fall into + temptation.* caer en la trampa = fall into + the trap, fall for + it, fall into + the snare.* caer en manos de = fall into + the hands of.* caer en manos enemigas = fall into + enemy hands.* caer en oídos sordos = fall on + deaf ears, meet + deaf ears.* caer en picado = plummet, swoop, take + a nosedive, nosedive.* caer en redondo = flake out, lose + Posesivo + consciousness, pass out, keel over.* caer en terreno baldío = fall on + barren ground, fall on + fallow ground.* caer en terreno pedregoso = fall on + stony ground.* caer en una broma = fall for + a joke, fall for + it.* caer en una trampa = tumble into + pitfall.* caer en un hábito = lapse into + habit.* caer fuera de = fall outside, lie beyond.* caer fuera del alcance de = fall outside + the scope of.* caer fuera de las responsabilidades de = be on the outer fringes of.* caer fuera del interés de = lie outside + the scope of.* caer fuera del interés de uno = fall outside + Posesivo + interest.* caer fuera del objetivo de = fall outside + the scope of.* caer hecho polvo = flake out.* caer mal = rub + Nombre + up the wrong way.* caer por selección = drop.* caer presa de = fall + prey to, be prey of.* caerse = fall out, fall off, tumble down, topple over, come + a cropper, go down, fall over, take + a tumble.* caerse a = topple onto.* caerse bien = hit it off.* caerse colándose por = fall through.* caerse de = fall off of.* caerse de bruces = fall + flat on + Posesivo + face.* caerse de la cama = roll out of + bed.* caerse hacia atrás = fall backwards.* caerse hacia delante = fall forward.* caérsele la baba por = go + gaga (over).* caerse muerto = drop + dead.* caerse recondo = pass out.* caerse redondo = keel over, flake out, lose + Posesivo + consciousness.* caer sobre = fall onto.* caer un chaparrón = the skies + open up.* caer un diluvio = the skies + open up.* cayéndose a pedazos = disintegrating.* comprar hasta caer muerto = shop 'til you drop.* dejar caer = drop, dump.* dejar caer insinuaciones = throw + hints.* dejar caer una indirecta = drop + a hint.* dejarse caer = drop by, drop in, slump, droop, mosey.* empezar a caer en picado = hit + the skids, be on the skids.* hacer caer = oust.* maná caído del cielo = manna from heaven.* no caer bien = not take + kindly to, not take + kindly to.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* noche + caer = night + fall.* no tener donde caerse muerto = not have two pennies to rub together.* palabras + caer en + saco roto = words + fall on + deaf ears.* precio + caer = price + fall.* recesión + caer en = recession + set in.* salir y caer = fall out (of).* sistema + caerse = system + crash.* telón + caer = curtain + fall.* trabajar hasta caer muerto = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death.* volver a caer (en) = relapse (into).* * *■ caer (verbo intransitivo)A de una alturaB caer: chaparrón, nevadaC1 caer: cortinas, falda2 caer: terrenoD1 incurrir2 en un engaño, un timoE entender, darse cuentaF1 en un estado2 caer en un vicioG1 caer: gobierno, plaza etc2 perder el cargo3 caer: soldado4 caer: fugitivo5 caer enfermoH1 caer: desgracia, maldición etc2 caer: tarde, nocheI tocar en suerteJ1 sentarle mal2 en cuestiones de gustoK1 presentarse, aparecer2 caer sobre alguienL1 estar comprendido2 caer: cumpleaños etc3 estar situadoM caer: precios etcN aportar dineroO caer: llamada■ caerse (verbo pronominal)A1 de una altura2 caerse + me/te/le etcB desprenderseC equivocarseD contribuirviA (de una altura) to fall; (de la posición vertical) to fall overcaí mal y me rompí una pierna I fell badly o awkwardly and broke my legtropezó y cayó cuan largo era he tripped and fell flat on his facecayó de espaldas/de bruces she fell flat on her back/facecayeron de rodillas y le pidieron perdón they fell o dropped to their knees and begged for forgivenesscayó el telón the curtain came down o fellla pelota cayó en el pozo the ball fell o dropped into the wellel coche cayó por un precipicio the car went over a cliffcayó muerto allí mismo he dropped down dead on the spotse dejó caer en el sillón she flopped into the armchairse dejó caer desde el borde del precipicio he jumped off from the edge of the cliffel avión cayó en picada or ( Esp) en picado the plane nosedivedel helicóptero cayó en el mar the helicopter came down o crashed in the seale caían lágrimas de los ojos tears fell from her eyes o rolled down her cheeksdejar caer algo ‹objeto› to drop;‹noticia› to let drop o falllo dejó caer así, como quien no quiere la cosa she just slipped it into the conversation, she just let it drop in passingB«chaparrón/nevada»: cayó una helada there was a frostcayó una fuerte nevada it snowed heavilyempezó a caer granizo it began to hailestá cayendo un aguacero it's pouringcayeron unas pocas gotas there were a few drops of rainel rayo cayó muy cerca de aquí the lightning struck very near hereC1 «cortinas/falda» (colgar, pender) to hangcon un poco de almidón la tela cae mejor a little starch makes the fabric hang betterel pelo le caía suelto hasta la cintura her hair hung down to her waist2 «terreno» to drop, fallel terreno cae en pendiente hacia el río the land falls away o slopes down toward(s) the riverD1 (incurrir) caer EN algo:no caigas en el error de decírselo don't make the mistake of telling himno nos dejes caer en la tentación lead us not into temptationcayó en la tentación de leer la carta she succumbed to the temptation to read the letterla obra por momentos cae en lo ridículo at times the play lapses into the ridiculousesos chistes ya caen en lo chabacano those jokes can only be described as vulgarcaer muy bajo to stoop very lowvenderse así es caer muy bajo I wouldn't stoop so low as to sell myself like that¡qué bajo has caído! you've sunk pretty low!, how low can you get!, that's stooping pretty low!2(en un engaño, un timo): a todos nos hizo el mismo cuento y todos caímos he told us all the same story and we all fell for it¿cómo pudiste caer en semejante trampa? how could you be taken in by o fall for a trick like that?caer como chinos or angelitos ( fam): todos cayeron como chinos or angelitos they swallowed it hook, line and sinkerE ( fam)(entender, darse cuenta): ¡ah, ya caigo! oh, now I get it! ( colloq)F1(en un estado): caer en desuso «palabra» to fall into disuse;«costumbre» to die outcaer en el olvido to sink into oblivion2caer en un vicio to get into a bad habitcaer en el alcohol to take to drinkcaer en la droga to start taking drugsG1 «gobierno/ciudad/plaza» to fallla capital había caído en poder del enemigo the capital had fallen into enemy hands¡que no vaya a caer en manos del profesor! don't let the teacher get hold of it!, don't let it fall into the teacher's hands!2 (perder el cargo) to lose one's jobcayó por disentir con ellos he lost his job o ( colloq) came to grief because he disagreed with themvamos a continuar con la investigación, caiga quien caiga we are going to continue with the investigation, however many heads have to roll3 «soldado» (morir) to fall, die4 «fugitivo» (ser apresado) to be caughthan caído los cabecillas de la pandilla the gang leaders have been caught5caer enfermo to fall ill, be taken illcayó en cama he took to his bedyo también caí con gripe I went o came down with flu as wellHla tragedia que ha caído sobre nuestro pueblo the tragedy that has befallen our nation2al caer la tarde/la noche at sunset o dusk/nightfallantes de que caiga la noche before it gets dark o before nightfallI ( fam)(tocar en suerte): le cayó una pregunta muy difícil he got a really difficult question¡te va a caer una bofetada! you're going to get a smack!le cayeron tres años (de cárcel) he got three years (in jail)¿cuántas (asignaturas) te han caído este año? ( Esp); how many subjects have you failed this year?el gordo ha caído en Bilbao the jackpot has been won in BilbaoJ (+ compl)1(sentar): el pescado me cayó mal the fish didn't agree with mele cayó muy mal que no la invitaran she wasn't invited and she took it very badly, she was very upset at o about not being invitedla noticia me cayó como un balde or jarro de agua fría the news came as a real shock2(en cuestiones de gusto): tu primo me cae muy bien or muy simpático I really like your cousinKno podías haber caído en mejor momento you couldn't have turned up o come at a better timede vez en cuando cae or se deja caer por aquí she drops by o in now and thenno podemos caerles así, de improviso we can't just show o turn up on their doorstep without any warningestar al caer: los invitados están al caer the guests will be here any minute o moment (now)2 (abalanzarse) caer SOBRE algn to fall upon o on sbtres enmascarados cayeron sobre él three masked men pounced on him o fell on him o set upon himcayeron sobre el enemigo a medianoche they fell on o ( frml) descended on the enemy at midnightcaerle encima a algn ( fam); to pounce o leap on sbL1 (estar comprendido) caer DENTRO DE algo:ese barrio no cae dentro de nuestra jurisdicción that area doesn't come under o fall within our jurisdictionsu caso no cae dentro de mi competencia his case falls outside the scope of my powers ( frml)eso cae dentro de sus obligaciones that's part of her job, that's one of her dutiescae de lleno dentro de la corriente posmodernista it fits squarely within the postmodernist style2 «cumpleaños/festividad» to fallel 20 de febrero cae en (un) domingo February 20 falls on a Sunday o is a Sunday¿el 27 (en) qué día cae or en qué cae? what day's the 27th?¿eso por dónde cae? whereabouts is that?M «precios/temperatura» (bajar) to fall, dropel dólar ha caído en el mercado internacional the dollar has fallen on the international marketO■ caerseA1 (de una altura) to fall; (de la posición vertical) to fall, fall overbájate de ahí, te vas a caer come down from there, you'll falltropecé y casi me caigo I tripped and nearly fell (over)casi me caigo al agua I nearly fell in o into the waterme caí por las escaleras I fell down the stairsse cayó del caballo he fell off his horsese cayó de la cama she fell out of bedse cayó redondo ( fam); he collapsed in a heapestá que se cae de cansancio ( fam); she's dead on her feet ( colloq), she's ready to drop ( colloq)se cayó y se rompió it fell and smashed2 (+ me/te/le etc):oiga, se le ha caído un guante excuse me, you've dropped your glovese me cayó de las manos it slipped out of my handsten cuidado, no se te vaya a caer be careful, don't drop itpor poco se me cae el armario encima the wardrobe nearly fell on top of mese me están cayendo las medias my stockings are falling downestoy caída con ella I'm in her bad books ( colloq)¡me caigo y no me levanto! ( fam euf) (expresando sorpresa) well, I'll be darned o ( BrE) blowed! ( colloq), good heavens! ( colloq) (expresando irritación) I don't believe it!se cae de or por su propio peso or de maduro it goes without sayingB (desprenderse) «diente» to fall out; «hojas» to fall off; «botón» to come off, fall offse le cayó un diente one of her teeth fell outse le ha empezado a caer el pelo he's started to lose his hair o go baldla ropa se le caía a pedazos de vieja her clothes were so old they were falling to pieces o falling apartD* * *
caer ( conjugate caer) verbo intransitivo
1 ( de una altura) to fall;
( de posición vertical) to fall over;
cayó muerto allí mismo he dropped down dead on the spot;
cayó en el mar it came down in the sea;
caer parado (AmL) to land on one's feet;
dejar caer algo ‹objeto/indirecta› to drop sth.;
dejó caer la noticia que … she let drop the news that …
2a) [chaparrón/nevada]:
cayó una fuerte nevada it snowed heavily;
el rayo cayó cerca the lightning struck nearby
◊ al caer la tarde/noche at sunset o dusk/nightfall
3
4 (en error, trampa):
todos caímos (en la trampa) we all fell for it;
cayó en la tentación de mirar she succumbed to the temptation to look;
caer muy bajo to stoop very low
5 (fam) (entender, darse cuenta):◊ ¡ah, ya caigo! ( ya entiendo) oh, now I get it! (colloq);
( ya recuerdo) oh, now I remember;
no caí en que tú no tenías llave I didn't realize o (fam) I didn't click that you didn't have keys
6 ( en un estado):
caer enfermo to fall ill
7 [gobierno/ciudad] to fall;
[ soldado] ( morir) to fall, die
8 [precios/temperatura] to fall, drop
9a) ( sentar):
le cayó muy mal que no la invitaran she was very upset about not being invitedb) [ persona]:
me cae muy mal (fam) I can't stand him (colloq);
¿qué tal te cayó? what did you think of him?
[cumpleaños/festividad] to fall on;◊ ¿el 27 en qué (día) cae? what day's the 27th?
caerse verbo pronominal
( de posición vertical) to fall, to fall over;
caerse del caballo/de la cama to fall off one's horse/out of bed;
está que se cae de cansancio (fam) she's dead on her feet (colloq)b) caérsele algo a algn:◊ oiga, se le cayó un guante excuse me, you dropped your glove;
no se te vaya a caer don't drop it;
se me cayó de las manos it slipped out of my hands;
se me están cayendo las medias my stockings are falling down
[ hojas] to fall off;
[ botón] to come off, fall off;
caer verbo intransitivo
1 to fall
caer desde lo alto, to fall from the top
caer por la ventana, to fall out of the window
caer por las escaleras, to fall down the stairs
2 (captar) to understand, see: no caí, I didn't twig
US I didn't realize it
ya caigo, ¡qué tontería!, I get it ¡it's easy!
3 (estar situado) to be: eso cae por aquí cerca, it is somewhere near here
4 (tener lugar) to be: ¿cuándo cae este año la Semana Santa?, when is Easter this year?
5 (causar buena o mala impresión) le cae bien/mal, he likes/doesn't like her
parece que el muchacho le cayó en gracia, it seems that he likes the boy
6 (en una situación) caer enfermo, to fall ill
caer en desgracia, to fall out of favour
7 (ir a parar) cayó en las garras del enemigo, she fell into the clutches of the enemy
fuimos a caer en una pensión de mala muerte, we turned up in the guesthouse from hell
♦ Locuciones: caer (muy) bajo, to sink (very) low
dejar caer, (un objeto, una indirecta) to drop
dejarse caer por, to drop by
estar al caer, (a punto de llegar) he'll arrive any minute now
(a punto de ocurrir) it's on the way
al caer el día, in the evening
al caer la noche, at nightfall
' caer' also found in these entries:
Spanish:
abatimiento
- abatirse
- al
- anillo
- burra
- burro
- chinche
- combatir
- cuenta
- dejarse
- derrumbar
- derrumbarse
- descolgar
- desgracia
- desmayada
- desmayado
- despatarrarse
- desuso
- estar
- gorda
- gordo
- lazada
- pelo
- picada
- picado
- plomo
- pura
- puro
- red
- redonda
- redondo
- resbalar
- tirar
- tirarse
- Tiro
- trampa
- tumbar
- ubicarse
- verter
- balde
- bomba
- caiga
- cama
- cayera
- dejar
- enfermar
- ir
- largar
- muerto
- olvido
English:
bear down on
- clutch
- come down
- deaf
- die out
- disgrace
- disrepute
- down
- drop
- fall
- favor
- favour
- flat
- flop
- freeze
- intimate
- keel over
- land
- lapse
- oblivion
- plummet
- push over
- rub up
- shake down
- sharply
- sink
- slump
- snare
- steeply
- strike
- tailspin
- twig
- walk into
- wise
- beat
- blow
- cascade
- catch
- come
- crash
- die
- go
- hang
- keel
- knock
- nose
- plunge
- realize
- shower
- splash
* * *♦ vi1. [hacia abajo] to fall;cuando caen las hojas when the leaves fall;caer de un tejado/árbol to fall from a roof/tree;caer en un pozo to fall into a well;el avión cayó al mar the plane crashed into the sea;tropezó y cayó al suelo she tripped and fell (over o down);cayó en brazos de su madre she fell into her mother's arms;cayó por la ventana a la calle he fell out of the window into the street;cayó de bruces/de cabeza she fell flat on her face/headlong;cayó redondo he slumped to the ground, he collapsed in a heap;cayó rodando por la escalera she fell down the stairs;dejar caer algo [objeto] to drop sth;dejar caer que… [comentar] to let drop that…;dejó caer la noticia de su renuncia como si no tuviera importancia she casually mentioned the fact that she was resigning as if it were a matter of no importance;hacer caer algo to knock sth down, to make sth fall2. [lluvia, nieve] to fall;caerá nieve por encima de los 1.000 metros snow is expected in areas over 1,000 metres;cayeron cuatro gotas there were a few spots of rain;cayó una helada there was a frost;está cayendo un diluvio it's pouring down;Famestá cayendo una buena it's pouring down, Br it's chucking it down;cayó un rayo a pocos metros del edificio a bolt of lightning struck only a few metres from the building3. [sol] to go down, to set;al caer el sol at sunset;la noche cayó antes de que llegaran al refugio night fell before they reached the shelter4. [colgar] to fall, to hang down;el cabello le caía sobre los hombros her hair hung down to o fell over her shoulders5. [ciudad, gobierno] to fall;el aeropuerto cayó en poder de los insurgentes the airport fell to the rebels, the airport was taken by the rebels;el Imperio Romano cayó en el siglo V the Roman Empire fell in the 5th century;el escándalo hizo caer al Primer Ministro the scandal brought the Prime Minister down;han caído los líderes del comando terrorista the leaders of the terrorist unit have been captured6. [morir] [soldado] to fall, to be killed;caer como moscas to drop like flies7. [decrecer] [interés] to decrease, to subside;[precio] to fall, to go down;ha caído bastante el interés por estos temas interest in these subjects has fallen away o subsided quite a lot;ha caído el precio del café the price of coffee has gone down o fallen;los precios cayeron súbitamente prices fell suddenly;la libra ha caído frente al euro the pound has fallen o dropped against the euroRelno nos dejes caer en la tentación lead us not into temptation;tu actitud cae en lo patético your attitude is nothing less than pathetic;no debemos caer en la provocación we shouldn't allow ourselves to be provoked9. [darse cuenta]no dije nada porque no caí I didn't say anything because it didn't occur to me to do so;caer (en algo) [recordar] to be able to remember (sth);¡ahora caigo! [lo entiendo] I see it now!;[lo recuerdo] now I remember!;ahora caigo en lo que dices now I see what you are saying;Espno caigo I give up, I don't know;caer en la cuenta to realize, to understand;cuando cayó en la cuenta del error, intentó subsanarlo when she realized her mistake, she tried to correct it10. [picar] [en broma] to fall for it;me gastaron una broma, pero no caí they played a trick on me, but I didn't fall for it;caer en una trampa to fall into a trapnos cayó la mala suerte we had bad luck;me cayó el tema que mejor me sabía I got a question on the subject I knew best;le cayeron dos años (de cárcel) he got two years (in jail);la desgracia cayó sobre él he was overtaken by misfortune;¿cómo me ha podido caer a mí un trabajo así? how did I end up getting a job like this?;procura que el informe no caiga en sus manos try to avoid the report falling into her handscae en domingo it falls on a Sunday;¿en qué día cae Navidad este año? what day (of the week) is Christmas this year?¿por dónde cae la oficina de turismo? where's o whereabouts is the tourist information centre?;los baños caen a la izquierda the toilets are on the left;cae en el segundo capítulo it's in the second chapter;eso cae fuera de mis competencias that is o falls outside my remitcayó en cama he took to his bed;caer en desuso to fall into disuse;caer en el olvido to fall into oblivion;caer en la desesperación to fall into despair;caer en desgracia to fall into disgrace15. [sentar]caer bien/mal [comentario, noticia] to go down well/badly;su comentario no cayó nada bien her comment didn't go down well;caer bien/mal a alguien [comida, bebida] to agree/disagree with sb;Esp [ropa] to suit/not to suit sb; Esplos pantalones ajustados no te caen nada bien tight trousers don't suit you at all;caer como un jarro de agua fría to come as a real shockme cae mal I can't stand him;tu hermano me cae muy mal I can't stand your brother;me cayó mal I didn't like him at all;cae mal a todo el mundo he doesn't get on with anyone;Famtu jefe me cae gordo I can't stand your bosscayeron sobre la ciudad para saquearla they fell upon the city and pillaged itla mitad de la clase cayó en el primer examen half the class failed the first exam;¿cuántas te han caído? how many did you fail?el equipo ha caído mucho en el último mes the team has gone seriously off the boil over the last month21. Am [visitar] to drop in22. Compcaer (muy) bajo to sink (very) low;parece mentira que hayas caído tan bajo I can hardly believe that you would sink so low;¡qué bajo has caído! I never thought you'd sink so low!;caer por su propio peso to be self-evident;todos mis consejos cayeron en saco roto all my advice fell on deaf ears;dejarse caer por casa de alguien to drop by sb's house;estar al caer to be about to arrive;ya son las cinco, así que deben de estar al caer it's five o'clock, so they should be arriving any minute now;el anuncio debe de estar al caer the announcement should be made any minute now;se proseguirá con la investigación caiga quien caiga the investigation will proceed no matter who might be implicated o even if it means that heads will roll;RP Famcaer parado to fall on one's feet* * *I v/i1 fall;caer sobre fall on;dejar caer algo drop sth;caer enfermo fall ill;caer en lunes fall on a Monday;al caer la noche at sunset o nightfall;caiga quien caiga no matter whose head has to roll;caer muy bajo fig stoop very low;dejarse caer fam flop down2:me cae bien/mal fig I like/don’t like him:cae cerca it’s not far;¿por dónde cae este pueblo? whereabouts is this village?4:estar al caer be about to arrive;¡ahora caigo! fig now I get it!* * *caer {13} vi1) : to fall, to drop2) : to collapse3) : to hang (down)4)me caes bien: I like you5)caer mal or* * *caer vb2. (fecha) to be / to falleste año, mi cumpleaños cae en martes my birthday is on a Tuesday this year3. (entender) to get somethingcaer desmayado to faint / to collapseestar al caer to be almost here / to be about to arrive -
9 coger
v.1 to take.coger a alguien de la mano to take somebody by the handcoge esta bolsa un momento hold this bag a moment¿puedes coger el teléfono, por favor? could you pick the phone up o answer the phone, please?Ella cogió una rama She caught a branch.Ella cogió impulso para despegar She took impulse to lift off.2 to catch (atrapar) (ladrón, pez, pájaro).¿a que no me coges? bet you can't catch me!Ella cogió un ratón con su ratonera She caught a mouse with her mousetrap.Ella cogió una enfermedad contagiosa She caught a contagious disease.3 to catch up with (alcanzar) (persona, vehículo).4 to pick up (recoger) (objeto caído).se me ha caído el bolígrafo, ¿me lo puedes coger? I've dropped my pen, could you pick it up for me?5 to take (quedarse con) (propina, empleo, piso).llegaremos pronto para coger buen sitio we'll get there early to get a good seat6 to take on (contratar) (personal).7 to take.¿quién me ha cogido el lápiz? who's taken my pencil?te he cogido la calculadora un momento I've just borrowed your calculator for a moment8 to take, to catch.no me gusta coger el avión I don't like flying9 to catch, to get (contraer) (gripe, resfriado).coger una borrachera to get drunkcoger frío to get cold10 to start to feel (sentir) (manía, odio, afecto).coger cariño/miedo a to become fond/scared of11 to knock over, to run over.12 to catch.no cogió el chiste he didn't get the joke13 to get, to receive (sintonizar) (canal, emisora).14 to cover, to take up (abarcar) (espacio).15 to screw, to fuck. ( Latin American Spanish)16 to be.coge muy cerca de aquí it's not very far from here17 to catch on, to understand, to catch.Ella cogió la conversación She caught on the conversation.18 to have.Nos cogió un acceso de tos We had a coughing fit.* * *1 (asir) to seize, take hold of2 (apresar) to capture, catch3 (tomar) to take4 (contratar) to take on5 (tren etc) to catch6 (tomar prestado) to borrow7 (recolectar frutos etc) to pick; (del suelo) to gather8 (enfermedad, balón) to catch9 (acento, costumbres) to pick up10 (velocidad, fuerza) to gather11 (atropellar) to run over, knock down12 (emisora, canal) to pick up, get13 (notas) to take, take down14 (oír) to catch15 (entender) to understand, get16 ESPAÑOL AMERICANO tabú to fuck1 (plantas, colores) to take2 (ir) to turn, take, go1 (pillarse) to catch2 (agarrarse) to hold on\coger algo por los pelos figurado to just make somethingcoger del brazo a alguien to take somebody by the arm, grab somebody by the armcoger cariño a algo/alguien to become fond of something/somebody, take a liking to something/somebodycoger desprevenido,-a figurado to catch unawarescoger miedo a algo to become afraid of somethingcoger por sorpresa to catch by surprisecoger puntos (de media etc) to pick up stitchescoger una borrachera familiar to get drunkcoger una manía a alguien familiar to take a dislike to somebodycoger y... familiar to up and..., go and...cogerse un cabreo familiar to get very angryno hay por dónde cogerlo he hasn't got a leg to stand on* * *verb1) to take2) seize3) catch4) gather5) pick* * *Para las expresiones coger desprevenido, coger in fraganti, ver la otra entrada.1. VERBO TRANSITIVO1) (=con la mano)a) (=tomar) to take¿puedo coger este? — can I take this one?
•
coger a algn de la [mano] — to take sb by the handir cogidos de la mano — to walk along holding hands {o} hand in hand
b) (=levantar) to pick upcoge al niño, que está llorando — pick up the baby, he's crying
c) [con fuerza] to graspd) (=sostener) to hold2) (=escoger) to pickcoge el que más te guste — take {o} pick the one you like best
3) [+ flor, fruta] to pick4) (=quitar) [gen] to take; (=pedir prestado) to borrow¿quién ha cogido el periódico? — who's taken the newspaper?
¿te puedo coger el bolígrafo? — can I borrow your pen?
te he cogido la regla — I've borrowed your ruler, I've pinched your ruler *
5) (=apuntar) to take (down)6) esp Esp (=conseguir) to get¿nos coges dos entradas? — would you get us two tickets?
•
coger [hora] para el dentista/en la peluquería — to make an appointment to see {o} with the dentist/at the hairdresser's7) (=adquirir)a) [+ enfermedad] to catchel niño cogió sarampión — the child got {o} caught measles
•
coger [frío] — to get cold•
ha cogido una [insolación] — she's got sunstrokeb) [+ costumbre, hábito] to get into; [+ acento] to pick upc) [+ fuerzas] to gather; [+ velocidad] to gather, pick up8) (=atrapar)a) esp Esp [+ persona, pez, balón] to catch¡coge la pelota! — catch the ball!
¡por fin te he cogido! — caught you at last!
d) (Mil) to take prisoner, capturehan cogido a quince soldados — fifteen soldiers have been taken prisoner {o} have been captured
9) esp Esp (=sorprender) to catchcoger a algn en una mentira — to catch sb lying, catch sb in a lie
la guerra nos cogió en Francia — the war found {o} caught us in France
antes que nos coja la noche — before night overtakes us {o} comes down on us
10) (=empezar a sentir)•
coger [aversión] a algo — to take a strong dislike to sth•
coger [cariño] a algn — to grow {o} become fond of sb, become attached to sb•
coger [celos] de algn — to become jealous of sb11) (=tomarse) to take¿vas a coger fiesta mañana? — are you going to take tomorrow off?, are you going to take the day off tomorrow?
12) (=entender) [+ sentido, giro] to get¿no has cogido el chiste? — don't you get the joke?
13) esp Esp (=aceptar) [+ empleados, trabajo] to take on; [+ alumnos] to take in; [+ pacientes] [en hospital] to take in; [en consultorio] to take on14) (=alquilar) to take, rentcogimos un apartamento — we took {o} rented an apartment
15) (=viajar en) [+ tren, avión, autobús] to takevamos a coger el tren — let's take {o} get the train
16) (=ir por) to take17) (=recibir) [+ emisora, canal] to pick up, getcon esta radio cogemos Radio Praga — we can pick up {o} get Radio Prague on this set
18) (=retener) [+ polvo] to gather, collectesta moqueta coge mucho polvo — this carpet gathers {o} collects a lot of dust
los perros cogen pulgas — dogs get {o} catch fleas
19) (=aprender) to pick up20) (=incorporarse a)2. VERBO INTRANSITIVO1) (=estar) to be¿coge muy lejos de aquí? — is it very far from here?
2) (=ir)•
coger [por], cogió por esta calle — he went down this street3) Esp * (=caber) to fitaquí no coge — there's no room for it here, it doesn't fit (in) here
4) [planta] to take6)- cogió y se fue3.See:* * *1.verbo transitivo1) (esp Esp)a) ( tomar) to takecoge un folleto — pick up o take a leaflet
esto no hay or no tiene por donde cogerlo — (fam) I just don't know where to start with this
b) ( quitar) (+ me/te/le etc) to takec) <flores/fruta> to pick; < levantar> to pick upcoger a alguien en autostop — (Esp) to pick up a hitchhiker
no cogen el teléfono — (Esp) they're not answering the phone
2) (esp Esp) (alcanzar, atrapar)a) <ladrón/terrorista> to catchb) < pelota> to catchc) <pescado/liebre> to catchd) toro to gore3) (esp Esp)a) ( descubrir) to catchlo cogieron in fraganti/robando — he was caught red-handed/stealing
b) ( encontrar) to catch4)a) <tren/autobús/taxi> to catch, takeb) <calle/camino> to take5) (Esp fam)a) (sacar, obtener) <billete/entrada> to getb) ( traer)vete a coger el coche — go and get o bring the car
c) ( ocupar)coge la vez en la cola — take your turn in the line (AmE) o (BrE) queue
6) (Esp)a) ( aceptar) <dinero/trabajo/casa> to takeb) ( admitir) to takec) ( atender)7) (esp Esp) ( adquirir)a) < enfermedad> to catch; < insolación> to getcogí una borrachera — I got plastered (colloq)
b) <polvo/suciedad> to collect, gathercoger algo de color — ( broncearse) to get a bit of color
cogerla con alguien — to take it out on somebody
cogerla por hacer algo — (Ven fam) to take to doing something
8) (esp Esp) ( captar)a) <sentido/significado> to getb) < emisora> to pick up, get9) (Méx, RPl, Ven vulg) to screw (vulg), to fuck (vulg)2.coger vi1) (esp Esp) planta to take; tinte/permanente to take2)a) (esp Esp)cojo/cogió y... — (fam)
si empiezas con eso cojo y me voy — if you're going to start talking about that, I'm off o (AmE) I'm taking off (colloq)
b) (esp Esp) ( por un camino)coge por esta calle y... — take this street and...
c) (Esp fam) ( caber) to fit3) (Méx, RPl, Ven vulg) to screw (vulg), to fuck (vulg)3.cogerse v pron (esp Esp)a) (agarrarse, sujetarse) to hold onb) (recípr)* * *= pick up, seize, take, trap, brace, catch, grab, pick, entrap, hop on, pull from, pull off, reach out, grasp.Ex. Then these suggestion can be picked up by the editor, and communicated to the author.Ex. A vague sensation of apprehension seized the newly appointed personnel officer as she knocked on the director's door.Ex. If we take Cindi, Albert will almost surely grieve.Ex. If the borrower being processed has been set to be trapped, DOBIS/LIBIS displays the message: 'You have trapped a borrower'.Ex. The cheeks were braced from their tops to the ceiling, to prevent the press from twisting or shifting about in use.Ex. 'And of course,' said the director, brightening as his idea gave birth to another one in her mind, 'it will be interesting to know how efficient electronic systems are at catching thieves'.Ex. If we move fast, we can grab the space for the library.Ex. The network itself is assumed to be unreliable; any portion of the network could disappear at any moment ( pick your favorite catastrophe -- these days backhoes cutting cables are more of a threat than bombs).Ex. Librarians have been known to devote time to entrap and arrest individuals who use the library toilets for sexual purposes = Hay casos de bibliotecarios que han dedicado tiempo a atrapar y detener a individuos que utilizan los servicios de la biblioteca con fines sexuales.Ex. The article ' Hop on the Internet, it's time' provides a general discussion of the advantages to be gained by using the Internet.Ex. The data is pulled directly from all the bibliographic data bases on DIALOG that have a JN field.Ex. One of its main advantages is the potential to pull off descriptive entries onto disc to create annotated booklists.Ex. The three monkeys used in this study chose the left arm as the leading arm to reach out and pull back a spring-loaded drawer containing a food morsel.Ex. A mouse is commonly moved or lifted from its cage by grasping the base of the tail.----* coger a Alguien con las manos en la masa = catch + Nombre + red-handed, catch + Nombre + in the act.* coger a Alguien desprevenido = catch + Nombre + off-guard, catch + Nombre + napping, catch + Nombre + flat-footed.* coger a Alguien in fraganti = catch + Nombre + red-handed, catch + Nombre + in the act.* coger a Alguien por sorpresa = catch + Nombre + off-guard, catch + Nombre + napping, catch + Nombre + flat-footed.* coger cariño a = grow + fond of.* coger con chinchetas = thumbtack.* coger de la mano = hold + Posesivo + hand.* coger desprevenido = come as + a great surprise, catch + unprepared, take + Nombre + unawares.* coger el avión = jet off.* coger el toro por los cuernos = seize + the bull by the horns, take + the bull by the horns, grasp + the nettle, face + Posesivo + fears.* coger la mano = take + Posesivo + hand.* coger las tetas = breast grabbing.* cogerle el gusto a = acquire + a taste for, develop + a taste for.* cogerle el truco a Algo = get + the hang of.* coger miedo = scare + Reflexivo.* coger peso = put on + weight, gain + weight.* coger por sorpresa = come as + a great surprise, catch out, blindside, take + Nombre + unawares.* coger rápidamente = snatch up.* cogerse = snag.* cogerse de la mano = hold + hands.* cogerse la mano = join + hands.* coger una indirecta = take + a hint, get + a hint.* coger un enfriamiento = catch + a chill.* coger un resfriado de muerte = catch + Posesivo + death (of cold).* coger un taxi = take + a taxi.* extender la mano para coger algo = hand + reach for.* intentar coger = reach for.* no coger Algo = go (way) over + Posesivo + head.* no coger por sorpresa = come as + no surprise.* * *1.verbo transitivo1) (esp Esp)a) ( tomar) to takecoge un folleto — pick up o take a leaflet
esto no hay or no tiene por donde cogerlo — (fam) I just don't know where to start with this
b) ( quitar) (+ me/te/le etc) to takec) <flores/fruta> to pick; < levantar> to pick upcoger a alguien en autostop — (Esp) to pick up a hitchhiker
no cogen el teléfono — (Esp) they're not answering the phone
2) (esp Esp) (alcanzar, atrapar)a) <ladrón/terrorista> to catchb) < pelota> to catchc) <pescado/liebre> to catchd) toro to gore3) (esp Esp)a) ( descubrir) to catchlo cogieron in fraganti/robando — he was caught red-handed/stealing
b) ( encontrar) to catch4)a) <tren/autobús/taxi> to catch, takeb) <calle/camino> to take5) (Esp fam)a) (sacar, obtener) <billete/entrada> to getb) ( traer)vete a coger el coche — go and get o bring the car
c) ( ocupar)coge la vez en la cola — take your turn in the line (AmE) o (BrE) queue
6) (Esp)a) ( aceptar) <dinero/trabajo/casa> to takeb) ( admitir) to takec) ( atender)7) (esp Esp) ( adquirir)a) < enfermedad> to catch; < insolación> to getcogí una borrachera — I got plastered (colloq)
b) <polvo/suciedad> to collect, gathercoger algo de color — ( broncearse) to get a bit of color
cogerla con alguien — to take it out on somebody
cogerla por hacer algo — (Ven fam) to take to doing something
8) (esp Esp) ( captar)a) <sentido/significado> to getb) < emisora> to pick up, get9) (Méx, RPl, Ven vulg) to screw (vulg), to fuck (vulg)2.coger vi1) (esp Esp) planta to take; tinte/permanente to take2)a) (esp Esp)cojo/cogió y... — (fam)
si empiezas con eso cojo y me voy — if you're going to start talking about that, I'm off o (AmE) I'm taking off (colloq)
b) (esp Esp) ( por un camino)coge por esta calle y... — take this street and...
c) (Esp fam) ( caber) to fit3) (Méx, RPl, Ven vulg) to screw (vulg), to fuck (vulg)3.cogerse v pron (esp Esp)a) (agarrarse, sujetarse) to hold onb) (recípr)* * *= pick up, seize, take, trap, brace, catch, grab, pick, entrap, hop on, pull from, pull off, reach out, grasp.Ex: Then these suggestion can be picked up by the editor, and communicated to the author.
Ex: A vague sensation of apprehension seized the newly appointed personnel officer as she knocked on the director's door.Ex: If we take Cindi, Albert will almost surely grieve.Ex: If the borrower being processed has been set to be trapped, DOBIS/LIBIS displays the message: 'You have trapped a borrower'.Ex: The cheeks were braced from their tops to the ceiling, to prevent the press from twisting or shifting about in use.Ex: 'And of course,' said the director, brightening as his idea gave birth to another one in her mind, 'it will be interesting to know how efficient electronic systems are at catching thieves'.Ex: If we move fast, we can grab the space for the library.Ex: The network itself is assumed to be unreliable; any portion of the network could disappear at any moment ( pick your favorite catastrophe -- these days backhoes cutting cables are more of a threat than bombs).Ex: Librarians have been known to devote time to entrap and arrest individuals who use the library toilets for sexual purposes = Hay casos de bibliotecarios que han dedicado tiempo a atrapar y detener a individuos que utilizan los servicios de la biblioteca con fines sexuales.Ex: The article ' Hop on the Internet, it's time' provides a general discussion of the advantages to be gained by using the Internet.Ex: The data is pulled directly from all the bibliographic data bases on DIALOG that have a JN field.Ex: One of its main advantages is the potential to pull off descriptive entries onto disc to create annotated booklists.Ex: The three monkeys used in this study chose the left arm as the leading arm to reach out and pull back a spring-loaded drawer containing a food morsel.Ex: A mouse is commonly moved or lifted from its cage by grasping the base of the tail.* coger a Alguien con las manos en la masa = catch + Nombre + red-handed, catch + Nombre + in the act.* coger a Alguien desprevenido = catch + Nombre + off-guard, catch + Nombre + napping, catch + Nombre + flat-footed.* coger a Alguien in fraganti = catch + Nombre + red-handed, catch + Nombre + in the act.* coger a Alguien por sorpresa = catch + Nombre + off-guard, catch + Nombre + napping, catch + Nombre + flat-footed.* coger cariño a = grow + fond of.* coger con chinchetas = thumbtack.* coger de la mano = hold + Posesivo + hand.* coger desprevenido = come as + a great surprise, catch + unprepared, take + Nombre + unawares.* coger el avión = jet off.* coger el toro por los cuernos = seize + the bull by the horns, take + the bull by the horns, grasp + the nettle, face + Posesivo + fears.* coger la mano = take + Posesivo + hand.* coger las tetas = breast grabbing.* cogerle el gusto a = acquire + a taste for, develop + a taste for.* cogerle el truco a Algo = get + the hang of.* coger miedo = scare + Reflexivo.* coger peso = put on + weight, gain + weight.* coger por sorpresa = come as + a great surprise, catch out, blindside, take + Nombre + unawares.* coger rápidamente = snatch up.* cogerse = snag.* cogerse de la mano = hold + hands.* cogerse la mano = join + hands.* coger una indirecta = take + a hint, get + a hint.* coger un enfriamiento = catch + a chill.* coger un resfriado de muerte = catch + Posesivo + death (of cold).* coger un taxi = take + a taxi.* extender la mano para coger algo = hand + reach for.* intentar coger = reach for.* no coger Algo = go (way) over + Posesivo + head.* no coger por sorpresa = come as + no surprise.* * *coger [E6 ]vtA1 (tomar) to takecoge lo que quieras take what you likea la salida coge un folleto pick up o take a leaflet on the way outlo cogió del brazo she took him by the armno ha cogido una brocha en su vida she's never used o picked up a paintbrush in her lifeesto no hay or no tiene por donde cogerlo ( fam); I just don't know where to start with this, I can't make head or tail of this ( colloq)2 (quitar) (+ me/te/le etc) to takesiempre me está cogiendo los lápices she's always taking my pencils3 (recoger) to pick up; ‹flores/moras/uvas› to pickcoge esa revista del suelo pick that magazine up off the floor¿quién ha cogido el dinero que dejé aquí? who's taken the money I left here?cogió sus cosas y se largó she got her things together o picked up her things and leftcoger los puntos pick up the stitchescogió al niño en brazos she picked the child up in her armsno cogen el teléfono they're not answering the phoneB (alcanzar, atrapar)1 ( esp Esp) ‹ladrón/terrorista› to catchcomo te coja, ya verás you'll be sorry if I catch you2 ‹pelota› to catch3 ‹pescado› to catch; ‹liebres/faisanes› to catch, bag4 ( esp Esp) «toro» to gore; «coche» to knock … downC1 ( esp Esp) (descubrir) to catchlo cogieron in fraganti/robando he was caught red-handed/stealinglos cogieron con 100 gramos de cocaína they were caught with 100 grams of cocaine2 (encontrar) ( esp Esp) to catchno quiero que me coja la noche en la carretera I don't want to be driving when it gets darkla noticia nos cogió en París we were in Paris when we got the newsme cogió de buenas/malas she caught me in a good/bad moodnos cogió desprevenidos it took us by surprise, it caught us unawaresD1 ‹tren/autobús/taxi› to catch, takeno me apetece coger el coche I don't feel like taking the carhace años que no cojo un coche I haven't driven for years2 ‹calle/camino› to takecoge la primera a la derecha take the first rightEtengo que coger hora para ir al médico I have to make an appointment to see the doctor2(ocupar): ve pronto y coge sitio get there early and save a placecogió la delantera he took the lead1 ‹dinero/propina› to take2 ‹trabajo/casa› to takecogió una casa en las afueras she took a house in the outskirtsno puedo coger más clases I can't take on any more classes3( Esp) (admitir, atender): ya no cogen más niños en ese colegio they're not taking any more children at that school nowestuvimos haciendo autostop durante horas hasta que nos cogieron we were hitching for hours before someone picked us upno pudieron cogerme en la peluquería, they couldn't fit me in at the hairdresser'sentrevistó a cinco personas, pero no cogió a ninguno she interviewed five people, but she didn't give the job to any of them o she didn't take any of them on1 ‹enfermedad› to catch; ‹insolación› to getvas a coger frío you'll catch cold2 ‹borrachera/berrinche›cogí una borrachera I got plastered ( colloq)cogió un berrinche she had a temper tantrum3 ‹polvo/suciedad› to collect, gathercon dos días en la playa ya cojo algo de color it only takes me a couple of days on the beach to start to tan o to get a bit of colorlos tejidos sintéticos no cogen bien el tinte synthetic fabrics don't dye well4 ‹costumbre/vicio/acento› to pick up; ‹ritmo› to get intole cogí cariño I got quite fond of himsi le gritas te va a coger manía if you shout at him he'll take against youcogerla con algn to take it out on sbC (captar)1 ‹sentido/significado› to getno cogió el chiste/la indirecta he didn't get the joke/take the hint2 ‹emisora› to pick up, get3 ‹programa/frase› to catchcogí el programa por la mitad I only caught the second half of the program4 ‹apuntes/notas› to takele cogió las medidas para el vestido she measured her o took her measurements for the dress■ cogerviA1 «planta» to take2 «tinte/permanente» to takeel tinte no cogió the dye didn't takeB1coge/cogió y … ( fam): si empiezas con ese tema cojo y me voy if you're going to start talking about that, I'm off o ( AmE) I'm taking off ( colloq)de repente cogió y se fue suddenly he upped and went ( colloq)cogió y se puso a llorar she (suddenly) burst into tears2(por un camino): cogieron por el camino más corto they took the shortest routecoge por esta calle go down this street■ cogerse1 (agarrarse, sujetarse) to hold oncógete de la barandilla hold on to the railing2 ( recípr):iban cogidos de la mano they were walking along hand in hand* * *
coger ( conjugate coger) verbo transitivo
1 (esp Esp)
coge un folleto pick up o take a leaflet
no cogen el teléfono (Esp) they're not answering the phone
2 ( atrapar) (esp Esp)
3
4 (Esp fam)
coger sitio to save a place
5 (esp Esp) ( adquirir)
‹ insolación› to get;
‹costumbre/vicio› to pick up;
6 (esp Esp) ( captar)
7 (Méx, RPl, Ven vulg) to screw (vulg), to fuck (vulg)
verbo intransitivo
1 (esp Esp) [ planta] to take;
[tinte/permanente] to take
2 (Méx, RPl, Ven vulg) to screw (vulg), to fuck (vulg)
cogerse verbo pronominal (esp Esp)
b) ( recípr):
coger
I verbo transitivo
1 to take
(agarrar) to seize: me cogió del brazo, he seized me by the arm
(sostener) to hold: cógeme el bolso un momento, por favor, please hold my bag for a moment
2 (un medio de transporte) to take, catch
(una pelota, un resfriado, a alguien que huye, a alguien haciendo algo) to catch: ¡te cogí!, I caught you!
3 (recoger del suelo) to pick (up)
(una cosecha, flores, ropa tendida) to pick
4 (un hábito) to pick up
(velocidad, impulso) to gather
5 (entender el sentido de algo) to grasp: no lo cojo, I don't understand it
6 (atropellar) to run over, knock down
7 LAm vulgar to fuck
II verbo intransitivo familiar
1 (caber) to fit
2 (para indicar inicio de acción) cogió y se puso a cantar, he went and started singing
♦ Locuciones: ¡Dios me/te/le... coja confesado!, Lord help us!
no hay por donde cogerlo, awful, third-rate
' coger' also found in these entries:
Spanish:
A
- acostumbrada
- acostumbrado
- agarrar
- alcanzar
- anillo
- atajo
- baja
- banda
- calle
- camino
- debajo
- despechugada
- despechugado
- desprevenida
- desprevenido
- embalarse
- empuñar
- enfriarse
- horizontal
- ligar
- mona
- prestar
- separarse
- soler
- sorprender
- sujetar
- timón
- tomar
- toro
- turca
- volante
- carrerilla
- catarro
- frío
- mano
- perra
- sorpresa
- tren
- trompa
English:
act
- bend
- bypass
- catch
- catch out
- catch up
- cotton
- end
- entrap
- gather
- get
- go down with
- hold
- hook
- hop
- lasso
- luckily
- nail
- observe
- opt
- pants
- pick
- pluck
- reach
- red-handed
- stick
- take
- take to
- tape
- train
- trip up
- umbrella
- unawares
- answer
- fuck
- hint
- knack
- latch
- nab
- prisoner
- red
- surprise
- up
* * *coger Although the word coger is accepted in educated use throughout Latin America, in many places its principal meaning is the taboo sense indicated at 21. For this reason it tends to be avoided in other contexts, and is usually replaced by agarrar.♦ vt1. [tomar, agarrar] to take;coger a alguien de la mano to take sb by the hand;pasear cogidos de la mano to walk hand in hand;coger a alguien en brazos to take sb in one's arms;coge la tetera por el asa take o hold the teapot by the handle;coge esta bolsa un momento hold this bag a moment;¿puedes coger el teléfono, por favor? could you pick the phone up o answer the phone, please?;Faméste no ha cogido un libro en su vida he's never picked up a book in his life;Famno haber por dónde cogerlo: esta película no hay por dónde cogerla I couldn't make head or tail of this movie o Br film;tu hermano es muy raro, no hay por dónde cogerlo your brother's very strange, it's hard to know what to make of him;se sabe todas las respuestas, no hay por dónde cogerlo he knows all the answers, it's impossible to catch him out2. [quitar] to take;coger algo a alguien to take sth from sb;¿quién me ha cogido el lápiz? who's taken my pencil?;te he cogido la calculadora un momento I've just borrowed your calculator for a moment3. [recoger] [objeto caído] to pick up;[frutos, flores] to pick;se me ha caído el bolígrafo, ¿me lo puedes coger? I've dropped my pen, could you pick it up for me?;nos gusta mucho coger setas we really enjoy picking mushrooms o going mushrooming;cogimos a un autoestopista muy simpático we picked up a very friendly hitchhiker4. [atrapar] [ladrón, pez, pájaro, pelota] to catch;¿a que no me coges? bet you can't catch me!;Fam¡si te cojo, te la cargas! if I catch you, you'll be in for it!coger a alguien desprevenido to take sb by surprise;coger a alguien in fraganti to catch sb red-handed o in the act;la tormenta me cogió cerca de casa the storm broke when I was nearly home;el terremoto nos cogió en la capital the earthquake happened while we were in the capital;lo cogí de buen humor I caught him in a good mood6. [alcanzar] [persona, vehículo] to catch up with;aceleró para coger al corredor que llevaba delante she ran faster to try and catch up with the runner in front of her;cogió la delantera tras la segunda vuelta she went into o took the lead after the second lap7. [tren, autobús] to take, to catch;no me gusta coger el avión I don't like flying;prefiero coger el coche I'd rather drive8. [sacar, obtener] to get;he cogido hora con el dentista I've made an appointment with the dentist;¿has cogido las entradas? have you got the tickets?9. [quedarse con] [propina, empleo, apartamento] to take;ha cogido un trabajo de mecanógrafo he has taken a job as a typist;llegaremos pronto para coger buen sitio we'll get there early to get a good seat;están tan ocupados que ya no cogen más encargos they're so busy they've stopped taking on o accepting orders10. [contratar, admitir] [personal] to take on;hemos cogido a una secretaria nueva we've taken on a new secretary;el colegio ya no coge más alumnos para este curso the school has stopped taking pupils for this year11. [contraer] [gripe, resfriado] to catch, to get;coger frío to get cold;coger una insolación to get sunstroke;coger el sarampión to get o catch (the) measles;coger una borrachera to get drunk;coger un berrinche to throw a tantrum12. [absorber] to absorb, to soak up;este tipo de esponja coge mucha agua this type of sponge absorbs a lot of water;esta mesa coge mucho polvo al lado de la ventana this table gets very dusty o gathers a lot of dust next to the window13. [empezar a sentir] [odio, afecto] to start to feel;coger cariño/miedo a to become fond/scared of14. [adquirir] [costumbre, vicio, acento] to pick up;los hijos cogen los hábitos de los padres children pick up the habits of their parents;ha cogido la costumbre de cantar por las mañanas she has taken to singing in the mornings;Fam Famcogerla con alguien: la ha cogido con nosotros, y no deja de molestarnos she's got it in for us and never leaves us alone15. [sintonizar] [canal, emisora] to get, to receive16. [entender] to get;[oír] to catch;¿coges lo que te digo? do you get o understand what I'm saying to you?;no cogió la indirecta she didn't take the hint;no cogió el chiste he didn't get the joke;cogí su comentario a mitad I only half heard what she said, I only caught half of what she saidcoger velocidad to gather o gain speed18. [sujeto: vehículo] to knock over, to run over;[sujeto: toro] to gore;me cogió un coche, y ando con muletas I was run over o hit by a car, and I'm on crutches now;le cogió un toro he was gored by a bull19. [abarcar] [espacio] to cover, to take up;estas oficinas cogen tres plantas del edificio these offices take up o occupy three floors of the building20. [elegir] to choose;cogió un mal momento para anunciar el resultado she chose a bad moment to announce the resultcoger a alguien to screw o fuck sb♦ vi1. [situarse] to be;coge muy cerca de aquí it's not very far from here2. [dirigirse]coger a la derecha/la izquierda to turn right/left;coge por la calle de la iglesia take the church road3. [enraizar] to take;los rosales han cogido the roses have taken4. [contestar al teléfono] to answer;llevo un rato llamando, pero no cogen I've been calling for a while now, but there's no answer o they don't answerde pronto cogió y me insultó he turned round and insulted me;si seguimos así, cojo y me marcho if we carry on like this, I'm offcoger con alguien to screw o fuck sb* * *I v/t2 L.Am. vulgscrew vulg3 ladrón, enfermedad catch4 TRANSP catch, take;coger el tren/bus catch the train/bus5 ( entender) getII v/i2 L.Am. vulgscrew vulg4:coger por la primera a la derecha take the first right* * *coger {15} vt1) : to seize, to take hold of2) : to catch3) : to pick up4) : to gather, to pick5) : to gore* * *coger vb¿quién ha cogido mi libro? who's taken my book?quiero coger el tren de las 10.30 I want to catch the 10.30 train¿a que no me coges? I bet you can't catch me3. (entender) to get4. (fruta, flor) to pick5. (emisora, canal) to pick up6. (tomar prestado) to borrowte cojo el diccionario, ¿vale? I'm just borrowing your dictionary, OK?te llevo a tu casa, me coge de camino I'll take you home, it's on my way -
10 as
æz
1. conjunction1) (when; while: I met John as I was coming home; We'll be able to talk as we go.) cuando; mientras2) (because: As I am leaving tomorrow, I've bought you a present.) como3) (in the same way that: If you are not sure how to behave, do as I do.) como, igual que4) (used to introduce a statement of what the speaker knows or believes to be the case: As you know, I'll be leaving tomorrow.) como5) (though: Old as I am, I can still fight; Much as I want to, I cannot go.) aunque; por mucho que + verbo en subjuntivo6) (used to refer to something which has already been stated and apply it to another person: Tom is English, as are Dick and Harry.) al igual que
2. adverb(used in comparisons, eg the first as in the following example: The bread was as hard as a brick.) tan
3. preposition1) (used in comparisons, eg the second as in the following example: The bread was as hard as a brick.) como2) (like: He was dressed as a woman.) como3) (with certain verbs eg regard, treat, describe, accept: I am regarded by some people as a bit of a fool; He treats the children as adults.) como4) (in the position of: He is greatly respected both as a person and as a politician.) como, en tanto que•- as for- as if / as though
- as to
as1 adv tan / tantoas2 conj1. mientras / cuando2. como / ya queas she wasn't there, I left a message como no estaba, le dejé un mensaje3. comoLiam, as you know, is a singer Liam, como ya sabéis, es cantanteas3 prep como / de
as sustantivo masculino ace
as sustantivo masculino ace Locuciones: as en la manga, ace up one's sleeve 'as' also found in these entries: Spanish: abandonar - abismo - acabada - acabado - acreditar - actuar - además - adjetivar - alguna - alguno - amabilidad - amable - amarrar - ambas - ambicionar - ambos - amén - andanzas - antes - antojo - apadrinar - apellidarse - apenas - aquel - aquél - aquella - aquélla - arreglarse - arte - artífice - asesorar - así - asimismo - atar - aviar - bailar - balsa - bendita - bendito - bien - bloque - bondad - brevedad - broma - buenamente - burra - burro - cachondeo - cada - calcada English: above - acclaim - accomplished - accused - ace - acknowledge - act - action - address - advance - against - ago - aim - all - along - aloud - apprentice - arson - as - asap - assistant - bat - bell - black - bonus - both - by - by-product - capacity - cast - chalk - change - check off - cheer - class - clear - click - cluster - come on - compare - concern - construe - crop up - crow - dammit - date - dead - deaf - decision - decoyastr[æz, ʊnstressed əz]1 como■ as he painted, he whistled mientras pintaba, silbaba■ as I shut the door I realized I'd left the keys inside al cerrar la puerta me di cuenta de que había dejado las llaves dentro2 (because) ya que, como3 (although) aunque■ tall as he was, he still couldn't reach the shelf aunque era alto no podía alcanzar el estante4 (showing manner) como■ as I was saying,... como decía,...■ do as you are told! ¡haz lo que te dicen!■ as you all know,... como ya sabéis todos,...5 (and so too) como, igual que■ she's colour-blind, as is her mother es daltónica, igual que su madre\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLas against frente a, en comparación conas far as hastaas far as I know que yo sepaas far as I'm concerned por lo que a mí respectaas for en cuanto aas if como sias it is tal como están las cosasas it were por así decirloas long as mientrasas of desdeas often as not las más de las vecesas soon as tan pronto comoas though como sias well as además deas yet hasta ahora, de momentoas ['æz] adv1) : tan, tantothis one's not as difficult: éste no es tan difícil2) : comosome trees, as oak and pine: algunos árboles, como el roble y el pinoas conj1) like: como, igual que2) when, while: cuando, mientras, a la vez que3) because: porque4) though: aunque, por más questrange as it may appear: por extraño que parezca5)as is : tal como estáas prep1) : deI met her as a child: la conocí de pequeña2) like: comobehave as a man: compórtate como un hombreas pron: quein the same building as my brother: en el mismo edificio que mi hermanoasadv.• a medida que adv.• como adv.• cual adv.• cuan adv.• tan adv.• ya que adv.conj.• conforme conj.• que conj.• según conj.prep.• por prep.pron.• cual pron.• que pron.
I æz, weak form əz1)a) (when, while) cuandoas she was eating breakfast... — cuando or mientras tomaba el desayuno...
as you go toward the bank, it's the first house on the left — yendo hacia el banco, es la primera casa a mano izquierda
b) ( indicating progression) a medida queas (and when) we need them — a medida que or según los vamos necesitando
2) (because, since) comoas it was getting late, we decided to leave — como se hacía tarde, decidimos irnos
3) ( though)try as he might, he could not open it — por más que trató, no pudo abrirlo
much as I agree with you... — aun estando de acuerdo contigo como estoy...
4)a) (expressing comparison, contrast) igual que, comoin the 1980s, as in the 30s — en la década de los 80, al igual que en la de los 30
b) ( in generalizations) comoit's quite reasonable, as restaurants go — para como están los restaurantes, es bastante razonable
c) ( in accordance with) comothe situation, as we understand it, is... — la situación, tal como nosotros la entendemos, es...
5)a) ( in the way that) comodo as you wish — haz lo que quieras or lo que te parezca
she arrived the next day, as planned/expected — llegó al día siguiente como se había planeado/como se esperaba
use form A or B as appropriate — use el formulario A o B, según corresponda
b) ( defining)it would be the end of civilization as we know it — significaría el fin de la civilización tal y como la conocemos
I'm only interested in the changes as they affect me — sólo me interesan los cambios en la medida en que me afectan a mí
Sri Lanka, or Ceylon, as it used to be known — Sri Lanka, o Ceilán, como se llamaba antes
c) (in phrases)as it is: we can't publish it as it is no podemos publicarlo tal y como está, no podemos publicarlo así como está; we've got too much work as it is ya tenemos demasiado trabajo; as it were por así decirlo; as was: our new president, our secretary as was — el nuevo presidente, ex secretario de nuestra organización
as... as — tan... como
she ran as fast as she could — corrió tan rápido como pudo or lo más deprisa que pudo
7)as if/as though — como si (+ subj)
he acts as if o as though he didn't care — se comporta como si no le importara
he looks as if o as though he's had enough — tiene cara de estar harto
II
1) ( equally)I have lots of stamps, but he has just as many/twice as many — yo tengo muchos sellos, pero él tiene tantos como yo/el doble (que yo)
2)as... as: these animals grow to as much as 12ft long estos animales llegan a medir 12 pies de largo; as recently as 1976 aún en 1976; as many as 400 people hasta 400 personas; as long ago as 1960 — ya en 1960
III
1)a) (in the condition, role of)as a child she adored dancing — de pequeña or cuando era pequeña le encantaba bailar
as a teacher... — como maestro...
b) ( like) como2) (in phrases)as for — en cuanto a, respecto a
and as for you... — y en cuanto a ti..., y en lo que a ti respecta...
as of o (BrE) as from — desde, a partir de
[æz, ǝz] For set combinations in which as is not the first word, eg such... as, the same... as, dressed as, acknowledge as, look up the other word.as to — en cuanto a, respecto a
1. CONJUNCTIONYou can usually use cuando when the as clause simply tells you when an event happened: cuando Alternatively, use [al] + infinitive:he tripped as he was coming out of the bank — tropezó al salir or cuando salía del banco
Translate as using mientras for longer actions which are happening at the same time: (=while) mientrasas the car drew level with us, I realized Isabel was driving — al llegar el coche a nuestra altura or cuando el coche llegó a nuestra altura, me di cuenta de que lo conducía Isabel
In the context of two closely linked actions involving parallel development, translate [as] using [a medida que] or [conforme]. Alternatively, use [según va] {etc} + gerund:as we walked, we talked about the future — mientras caminábamos, hablábamos del futuro
as one gets older, life gets more and more difficult — a medida que se envejece or conforme se envejece or según va uno envejeciendo, la vida se hace cada vez más difícil
When as means "since" or "because", you can generally use como, provided you put it at the beginning of the sentence. Alternatively, use the more formal puesto que either at the beginning of the sentence or between the clauses or ya que especially between the clauses. como; more frm puesto que, ya queas he got older he got deafer — a medida que or conforme envejeció se fue volviendo más sordo, según fue envejeciendo se fue volviendo más sordo
as you're here, I'll tell you — como estás aquí or puesto que estás aquí, te lo diré
he didn't mention it as he didn't want to worry you — como no quería preocuparte, no lo mencionó, no lo mencionó puesto que no quería preocuparte
he couldn't come as he had an appointment — no pudo asistir porque or puesto que or ya que tenía un compromiso
patient as she is, she'll probably put up with it — con lo paciente que es, seguramente lo soportará
3) (describing way, manner) comoknowing him as I do, I'm sure he'll refuse — conociéndolo como lo conozco, estoy seguro de que no aceptará
the village, situated as it is near a motorway,... — el pueblo, situado como está cerca de una autopista,...
as I've said before... — como he dicho antes...
as I was saying... — como iba diciendo...
she is very gifted, as is her brother — tiene mucho talento, al igual que su hermano
•
you'll have it by noon as agreed — lo tendrá antes del mediodía, tal como acordamos•
it's not bad, as hotels go — no está mal, en comparación con otros hoteles•
as in all good detective stories — como en toda buena novela policíaca•
Arsenal are playing as never before! — ¡Arsenal está jugando mejor que nunca!•
as often happens — como suele ocurrir•
he performed brilliantly, as only he can — actuó de maravilla, como solo él sabe hacerlo•
as you were! — (Mil) ¡descansen!4) (=though) aunquetired as he was, he went to the party — aunque estaba cansado, asistió a la fiesta
interesting as the book is, I don't think it will sell very well — el libro es interesante, pero aún así no creo que se venda bien, aunque el libro es interesante, no creo que se venda bien
try as she would or might, she couldn't lift it — por más que se esforzó no pudo levantarlo
as if {or}3} as though como siunlikely as it may seem... — por imposible que parezca...
it was as if or as though he were still alive — era como si estuviera todavía vivo
he looked as if or as though he was ill — parecía como si estuviera enfermo
it isn't as if or as though he were poor — no es que sea pobre, que digamos
as if toas if she knew! — ¡como si ella lo supiera!
as in as it isthe little dog nodded his head, as if to agree — el perrito movió la cabeza, como asintiendo
as it is, it doesn't make much difference — en realidad, casi da lo mismo
as it wereas it is we can do nothing — en la práctica or tal y como están las cosas no podemos hacer nada
I'd understood the words, but I hadn't understood the question, as it were — había entendido las palabras, pero no había comprendido la pregunta, por así decirlo
I have become, as it were, two people — me he convertido como en dos personas
as washe was as it were tired and emotional — estaba de alguna forma cansado y con los nervios a flor de piel
that's the headmistress, the deputy as was — esa es la directora, que antes era la subdirectora
2. PREPOSITION1) (=while)2) (=in the capacity of) comoI don't think much of him as an actor — como actor, no me gusta mucho
such 3.Gibson as Hamlet — (Theat) Gibson en el papel de Hamlet
3. ADVERBas... as tan... comoshe hit him as hard as she could — lo golpeó lo más fuerte que pudo, lo golpeó tan fuerte como pudo
she doesn't walk as quickly or as fast as me — no camina tan rápido como yo
walk as quickly or as fast as you can — camina lo más rápido que puedas
is it as far as that? — ¿tan lejos está?
as little as as many... as tantos(-as)... comois it as big as all that? — ¿es de verdad tan grande?
as muchI've got a lot of tapes but I haven't got as many as him or as he has — tengo muchas cintas, pero no tantas como él
as much... as tanto(-a)... comoshe thought he was an idiot, and said as much — pensaba que era un idiota, y así lo expresó
you spend as much as me or as I do — tú gastas tanto como yo
as one half/twice/three times as... without as {or}3} so much asit can cost as much as $2,000 — puede llegar a costar 2.000 dólares
as forshe gave me back the book without as much as an apology — me devolvió el libro sin pedirme siquiera una disculpa
as for the children, they were exhausted — en cuanto a los niños, estaban rendidos, los niños, por su parte, estaban rendidos
as from as ofas for that... — en cuanto a esto...
as toas of yesterday/now — a partir de ayer/ahora
as to that I can't say — en lo que a eso se refiere, no lo sé
as yet hasta ahora, hasta el momento; regard 2., 4)as to her mother... — en cuanto a su madre...
* * *
I [æz], weak form [əz]1)a) (when, while) cuandoas she was eating breakfast... — cuando or mientras tomaba el desayuno...
as you go toward the bank, it's the first house on the left — yendo hacia el banco, es la primera casa a mano izquierda
b) ( indicating progression) a medida queas (and when) we need them — a medida que or según los vamos necesitando
2) (because, since) comoas it was getting late, we decided to leave — como se hacía tarde, decidimos irnos
3) ( though)try as he might, he could not open it — por más que trató, no pudo abrirlo
much as I agree with you... — aun estando de acuerdo contigo como estoy...
4)a) (expressing comparison, contrast) igual que, comoin the 1980s, as in the 30s — en la década de los 80, al igual que en la de los 30
b) ( in generalizations) comoit's quite reasonable, as restaurants go — para como están los restaurantes, es bastante razonable
c) ( in accordance with) comothe situation, as we understand it, is... — la situación, tal como nosotros la entendemos, es...
5)a) ( in the way that) comodo as you wish — haz lo que quieras or lo que te parezca
she arrived the next day, as planned/expected — llegó al día siguiente como se había planeado/como se esperaba
use form A or B as appropriate — use el formulario A o B, según corresponda
b) ( defining)it would be the end of civilization as we know it — significaría el fin de la civilización tal y como la conocemos
I'm only interested in the changes as they affect me — sólo me interesan los cambios en la medida en que me afectan a mí
Sri Lanka, or Ceylon, as it used to be known — Sri Lanka, o Ceilán, como se llamaba antes
c) (in phrases)as it is: we can't publish it as it is no podemos publicarlo tal y como está, no podemos publicarlo así como está; we've got too much work as it is ya tenemos demasiado trabajo; as it were por así decirlo; as was: our new president, our secretary as was — el nuevo presidente, ex secretario de nuestra organización
as... as — tan... como
she ran as fast as she could — corrió tan rápido como pudo or lo más deprisa que pudo
7)as if/as though — como si (+ subj)
he acts as if o as though he didn't care — se comporta como si no le importara
he looks as if o as though he's had enough — tiene cara de estar harto
II
1) ( equally)I have lots of stamps, but he has just as many/twice as many — yo tengo muchos sellos, pero él tiene tantos como yo/el doble (que yo)
2)as... as: these animals grow to as much as 12ft long estos animales llegan a medir 12 pies de largo; as recently as 1976 aún en 1976; as many as 400 people hasta 400 personas; as long ago as 1960 — ya en 1960
III
1)a) (in the condition, role of)as a child she adored dancing — de pequeña or cuando era pequeña le encantaba bailar
as a teacher... — como maestro...
b) ( like) como2) (in phrases)as for — en cuanto a, respecto a
and as for you... — y en cuanto a ti..., y en lo que a ti respecta...
as of o (BrE) as from — desde, a partir de
as to — en cuanto a, respecto a
-
11 camino
Del verbo caminar: ( conjugate caminar) \ \
camino es: \ \1ª persona singular (yo) presente indicativo
caminó es: \ \3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativoMultiple Entries: caminar camino
caminar ( conjugate caminar) verbo intransitivo 1 ( andar) to walk; podemos ir caminando we can walk, we can go on foot; camino hacia algo ‹hacia meta/fin› to move toward(s) sth 2 (AmL) [reloj/motor] to work;◊ el asunto va caminando (fam) things are moving (colloq)verbo transitivo ‹ distancia› to walk
camino sustantivo masculino 1 ( en general) road; ( de tierra) track; ( sendero) path; 2 me salieron al camino [ asaltantes] they blocked my path o way; [ amigos] they came out to meet me; el camino a la fama the road o path to fame; se abrió camino entre la espesura she made her way through the dense thickets; abrirse camino en la vida to get on in life; buen/mal camino: este niño va por mal camino this boy's heading for trouble; ibas por buen camino pero te equivocaste you were on the right track but you made a mistake; llevar a algn por mal camino to lead sb astrayb) (trayecto, viaje):se pusieron en camino they set off; todavía nos quedan dos horas de camino we still have two hours to goc) ( en locs)◊ camino de/a … on my/his/her way to …;ir camino de algo: una tradición que va camino de desaparecer a tradition which looks set to disappear; de camino on the way; pilla de camino it's on the way; me queda de camino I pass it on my way; de camino a la estación on the way to the station; en camino on the way; deben estar ya en camino they must be on their way already; por el camino on the way; a mitad de or a medio camino halfway through
caminar
I verbo intransitivo to walk
II verbo transitivo (recorrer a pie) to cover,walk: camino un par de kilómetros diarios, I walk two kilometres every day
camino sustantivo masculino
1 (estrecho, sin asfaltar) path, track (en general) road
2 (itinerario, ruta) route, way
3 (medio, modo) way Locuciones: coger o pillar de camino, to be on the way
estar en camino, to be on the way
ir camino de, to be going to figurado ir por buen/mal camino, to be on the right/wrong track
ponerse en camino, to set off
a medio camino, halfway: lo deja todo a medio camino, she drops everything she starts halfway through figurado una casa de turismo rural es un sitio a medio camino entre un hotel y una casa de labranza, a rural tourism house is something halfway between a hotel and a farmhouse
de camino a, on the way to ' camino' also found in these entries: Spanish: abrirse - acceso - ahorrar - andar - baja - bajo - bifurcación - borde - caminar - como - conducir - cruzarse - desbloquear - desviarse - dificultosa - dificultoso - división - empinada - empinado - enderezar - enfilar - enrevesada - enrevesado - enseñar - entorpecer - escultórica - escultórico - franca - franco - ir - guiar - horqueta - indicar - interponerse - intersectarse - intrincada - intrincado - lado - marcha - margen - media - mitad - mostrar - obstáculo - orientar - orilla - paso - pillar - por - promedio English: astray - blaze - bridle path - circuitous - claw - concrete - devious - dirt road - drive - driveway - en route - fight - footpath - guide - half-way - lane - midway - passable - path - pathway - pave - road - rocky - rough - set off - set out - show - signpost - sloping - stray - strike out - struggle on - thrust aside - towpath - track - up - uphill - wade through - way - wayside - weave - wind - winding - work - work up to - bound - by - continue - direct - do -
12 romper
v.1 to break.romper algo en pedazos to break/smash/tear something to piecesEso rompe huesos That breaks bones.Su voz rompe el silencio His voice breaks the silence.2 to break.3 to break (empezar) (día).al romper el alba o día at daybreakromper a hacer algo to suddenly start doing somethingromper a llorar to burst into tearsromper a reír to burst out laughing4 to break (olas).5 to wear out.6 to break (interrumpir) (monotonía, silencio, hábito).7 to break off.Su ira rompe nuestra amistad His anger breaks off our friendship.8 to tear, to tear up.Ellos rompieron los papeles They tore the papers.* * *(pp roto,-a)2 (rajar, reventar) to split3 (gastar) to wear out4 (relaciones) to break off6 figurado (cerca, límite) to break through, break down7 (empezar) to initiate, begin8 figurado (interrumpir) to break, interrupt9 (mar, aire) to cleave1 (acabar - con algo) to break; (- con alguien) to split up, US break up2 (olas, día) to break3 (flores) to bloom, blossom1 (gen) to break2 (papel, tela) to tear, rip3 (rajarse, reventarse) to split4 (desgastarse) to wear out5 (coche) to break down\de rompe y rasga familiar resolute, determinedromper con alguien to quarrel with somebody, fall out with somebodyromper el fuego MILITAR to open fireromper el hielo figurado to break the iceromper una lanza por alguien figurado to defend somebodyromperle la cara a alguien / romperle las narices a alguien familiar to smash somebody's face inromperse por la mitad to break in half, split in half* * *verb1) to break2) smash, shatter3) rip, tear•- romper a* * *(pp roto)1. VT1) (=partir, destrozar)a) [intencionadamente] [+ juguete, mueble, cuerda] to break; [+ rama] to break, break off; [+ vaso, jarrón, cristal] to break, smashla onda expansiva rompió los cristales — the shock wave broke o smashed the windows
b) (=rasgar) [+ tela, vestido, papel] to tear, rip¡cuidado, que vas a romper las cortinas! — careful, you'll tear o rip the curtains!
se disgustó tanto con la carta que la rompió en pedazos — he was so angry about the letter that he tore o ripped it up
c) [por el uso] [+ zapatos, ropa] to wear outd) [+ barrera] (lit) to break down, break through; (fig) to break downtratan de romper barreras en el campo de la informática — they are trying to break down barriers in the area of computing
e)romper aguas —
- romper la cara a algnno haber roto un plato —
se comporta como si no hubiera roto un plato en su vida — he behaves as if butter wouldn't melt in his mouth
esquema, moldede rompe y rasga —
2) (=terminar) [+ equilibrio, silencio, maleficio, contrato] to break; [+ relaciones, amistad] to break offla patronal ha roto el pacto con los sindicatos — employers have broken the agreement with the unions
romper el servicio a algn — (Tenis) to break sb's service
3) (Mil) [+ línea, cerco] to break, break through¡rompan filas! — fall out!
4) (Agr) [+ tierra] to break, break up2. VI1) [olas] to break2) (=salir) [diente] to come through; [capullo, flor] to come outromper entre algo — to break through sth, burst through sth
los manifestantes rompieron entre el cordón de seguridad — the demonstrators broke o burst through the security cordon
3) [alba, día] to breakal romper el alba — at crack of dawn, at daybreak
4) (=empezar)romper a hacer algo — to (suddenly) start doing sth, (suddenly) start to do sth
rompió a proferir insultos contra todo el mundo — he suddenly started hurling o to hurl insults at everyone
5) (=separarse) [pareja, novios] to split upromper con — [+ novio, amante] to split up with, break up with; [+ amigo, familia] to fall out with; [+ aliado] to break off relations with; [+ tradición, costumbre, pasado] to break with; [+ imagen, tópico, leyenda] to break away from
ha roto con su novio — she has broken o split up with her boyfriend
3.See:* * *1.verbo transitivo1)a) <loza/mueble> to break; < ventana> to break, smash; <lápiz/cuerda> to break, snapb) < puerta> ( tirándola abajo) to break down; ( para que quede abierta) to break openc) <hoja/póster> ( rasgar) to tear; ( en varios pedazos) to tear upd) < camisa> to tear, split2)a) <silencio/monotonía> to break; < tranquilidad> to disturbb) <promesa/pacto> to break; <relaciones/compromiso> to break off2.romper vi1)a) olas to breakal romper el día — at daybreak, at the crack of dawn
c) ( empezar)romper A + INF — to begin o start to + inf
rompió a llorar/reír — she burst into tears/burst out laughing
2) novios to break up, split upromper CON algn — con novio to split o break up with sb
romper CON algo — con el pasado to break with sth; con tradición to break away from sth
3.de rompe y rasga — < decidir> suddenly
romperse verbo pronominala) vaso/plato to break, smash, get broken o smashed; papel to tear, rip, get torn o ripped; televisor/ascensor (RPl) to break downb) pantalones/zapatos to wear outc) (refl) <brazo/pierna> to break* * *= break, break down, rupture, rip off, fracture, rip.Ex. The document arrangement adopted is often broken, in the sense that documents in libraries are rarely shelved in one single and self-evident sequence.Ex. It describes our experience in combatting mould which grew as a result of high humidity and temperatures when the air conditioning system broke down for several days after several days of rain.Ex. In conversing with her you hadn't got to tread lightly and warily, lest at any moment you might rupture the relationship, and tumble into eternal disgrace.Ex. Within the social sciences psychology journals are the most ripped off.Ex. He will miss a month after fracturing his hand in practice.Ex. He punched her in the head and forced her to another room where he pinned her to the floor and ripped her shirt trying to remove it.----* algo que rompe la armonía = a blot on the landscape.* al romper el día = at the crack of dawn.* día + romper = day + break.* que no se rompe en mil pedazos = shatterproof.* que rompe la armonía = eyesore.* romper a carcajadas = break out with + laugh.* romper Algo en pedazos = tear + Nombre + to bits.* romper a reír = bubble over in + laugh, burst out + laughing, explode into + laughter.* romper barreras = break down + boundaries, break down + borders.* romper completamente = break off.* romper completamente con = make + a clean break with.* romper con = break out of, break through, step away from, break away from.* romper con la tradición = make + break with tradition, break with + tradition.* romper con una amenaza = slay + dragon.* romper el equilibrio = tip + the scales.* romper el hielo = break + the ice.* romper el molde tradicional = break out of + the traditional mould.* romper el silencio = break + the hush, break + silence, crack + the silence.* romper filas = break + ranks.* romper la barrera del sonido = break + the sound barrier.* romper la huelga = cross + the picket line.* romper la monotonía = relieve + monotony.* romper las barreras = breach + boundaries, breach + barriers.* romper las cadenas de la esclavitud = cast off + Posesivo + chains.* romper las ilusiones = shatter + Posesivo + hopes.* romper los esquemas = think out(side) + (of) the box.* romper los lazos con = sever + Posesivo + links with, sever + Posesivo + ties with, break + ties with.* romperse = snap off.* romperse el cuello = break + Posesivo + neck.* romperse la cabeza = puzzle + Reflexivo, scratch + Posesivo + head, rack + Posesivo + brains.* romper tajantemente con = make + a clean break with.* romper un acuerdo = sever + arrangement.* romper una lanza en favor de = stick up for.* romper una promesa = go back on, break + Posesivo + promise.* romper una relación = break off + relationship, sever + connection.* romper un lazo = sever + connection.* * *1.verbo transitivo1)a) <loza/mueble> to break; < ventana> to break, smash; <lápiz/cuerda> to break, snapb) < puerta> ( tirándola abajo) to break down; ( para que quede abierta) to break openc) <hoja/póster> ( rasgar) to tear; ( en varios pedazos) to tear upd) < camisa> to tear, split2)a) <silencio/monotonía> to break; < tranquilidad> to disturbb) <promesa/pacto> to break; <relaciones/compromiso> to break off2.romper vi1)a) olas to breakal romper el día — at daybreak, at the crack of dawn
c) ( empezar)romper A + INF — to begin o start to + inf
rompió a llorar/reír — she burst into tears/burst out laughing
2) novios to break up, split upromper CON algn — con novio to split o break up with sb
romper CON algo — con el pasado to break with sth; con tradición to break away from sth
3.de rompe y rasga — < decidir> suddenly
romperse verbo pronominala) vaso/plato to break, smash, get broken o smashed; papel to tear, rip, get torn o ripped; televisor/ascensor (RPl) to break downb) pantalones/zapatos to wear outc) (refl) <brazo/pierna> to break* * *= break, break down, rupture, rip off, fracture, rip.Ex: The document arrangement adopted is often broken, in the sense that documents in libraries are rarely shelved in one single and self-evident sequence.
Ex: It describes our experience in combatting mould which grew as a result of high humidity and temperatures when the air conditioning system broke down for several days after several days of rain.Ex: In conversing with her you hadn't got to tread lightly and warily, lest at any moment you might rupture the relationship, and tumble into eternal disgrace.Ex: Within the social sciences psychology journals are the most ripped off.Ex: He will miss a month after fracturing his hand in practice.Ex: He punched her in the head and forced her to another room where he pinned her to the floor and ripped her shirt trying to remove it.* algo que rompe la armonía = a blot on the landscape.* al romper el día = at the crack of dawn.* día + romper = day + break.* que no se rompe en mil pedazos = shatterproof.* que rompe la armonía = eyesore.* romper a carcajadas = break out with + laugh.* romper Algo en pedazos = tear + Nombre + to bits.* romper a reír = bubble over in + laugh, burst out + laughing, explode into + laughter.* romper barreras = break down + boundaries, break down + borders.* romper completamente = break off.* romper completamente con = make + a clean break with.* romper con = break out of, break through, step away from, break away from.* romper con la tradición = make + break with tradition, break with + tradition.* romper con una amenaza = slay + dragon.* romper el equilibrio = tip + the scales.* romper el hielo = break + the ice.* romper el molde tradicional = break out of + the traditional mould.* romper el silencio = break + the hush, break + silence, crack + the silence.* romper filas = break + ranks.* romper la barrera del sonido = break + the sound barrier.* romper la huelga = cross + the picket line.* romper la monotonía = relieve + monotony.* romper las barreras = breach + boundaries, breach + barriers.* romper las cadenas de la esclavitud = cast off + Posesivo + chains.* romper las ilusiones = shatter + Posesivo + hopes.* romper los esquemas = think out(side) + (of) the box.* romper los lazos con = sever + Posesivo + links with, sever + Posesivo + ties with, break + ties with.* romperse = snap off.* romperse el cuello = break + Posesivo + neck.* romperse la cabeza = puzzle + Reflexivo, scratch + Posesivo + head, rack + Posesivo + brains.* romper tajantemente con = make + a clean break with.* romper un acuerdo = sever + arrangement.* romper una lanza en favor de = stick up for.* romper una promesa = go back on, break + Posesivo + promise.* romper una relación = break off + relationship, sever + connection.* romper un lazo = sever + connection.* * *vtA1 ‹taza› to break; ‹ventana› to break, smash; ‹lápiz/cuerda› to break, snap; ‹juguete/radio/silla› to break2 ‹puerta› (tirándola abajo) to break down; (para que quede abierta) to break open3 ‹hoja/póster› (rasgar) to tear; (en varios pedazos) to tear up4 ‹camisa› to tear, splitB1 ‹silencio/monotonía› to break; ‹tranquilidad› to disturb2 ‹promesa/pacto› to break; ‹relaciones/compromiso› to break offC1 ( fam) ‹servicio› (en tenis) to break2 ( esp AmL) ‹récord› to break■ romperviA1 «olas» to break2 ( liter); «alba/día» to break; «flores» to open, burst open, come outsalimos al romper el día we left at daybreak o at the crack of dawn3(empezar): cuando rompa el hervor when it reaches boiling point, when it comes to the boil o starts to boilromper A + INF to begin o start to + INFrompió a llorar/reír she burst into tears/burst out laughingromper EN algo:romper en llanto to burst into tearsromper en sollozos to break into sobs, start sobbingB «novios» to break up, split up romper CON algn ‹con un novio› to split o break up WITH sb; ‹con un amigo› to fall out WITH sb romper CON algo ‹con el pasado› to break WITH sth; ‹con una tradición› to break away FROM sth, break WITH sthhay que romper con esas viejas creencias we have to break away from those old beliefseste verso rompe con la estructura general del poema this verse departs from the general structure of the poemde rompe y rasga: me lo dijo así, de rompe y rasga he told me like that, straight out ( colloq)no se puede decidir así de rompe y rasga you can't just decide like that on the spur of the momentmujeres de rompe y rasga strong-minded women■ romperse1 «vaso/plato» to break, smash, get broken o smashed; «papel» to tear, rip, get torn o ripped; «televisor/lavadora/ascensor» ( RPl) to break down2 «pantalones/zapatos» to wear outse me rompieron los calcetines por el talón my socks have worn through o gone through at the heel3 ‹brazo/pierna/muñeca› to breakse rompió el tobillo he broke his ankle4no se rompieron mucho con el regalo they didn't go to much trouble o expense over the gift ( colloq)* * *
romper ( conjugate romper) verbo transitivo
1
‹ ventana› to break, smash;
‹lápiz/cuerda› to break, snap
( en varios pedazos) to tear up
2
‹ tranquilidad› to disturb
‹relaciones/compromiso› to break off
verbo intransitivo
1
c) ( empezar):◊ rompió a llorar/reír she burst into tears/burst out laughing
2 [ novios] to break up, split up;
romper CON algn ‹ con novio› to split o break up with sb;
romper CON algo ‹ con el pasado› to break with sth;
‹ con tradición› to break away from sth
romperse verbo pronominal
[ papel] to tear, rip, get torn o ripped;
[televisor/ascensor] (RPl) to break down
romper
I verbo transitivo
1 to break
(un cristal, una pieza de loza) to smash, shatter
(una tela, un papel) to tear (up): rompió el contrato en pedazos, he tore the contract into pieces
2 (relaciones, una negociación) to break off
3 (una norma) to fail to fulfil, break
(una promesa, un trato) to break
4 (el ritmo, sueño, silencio) to break
II verbo intransitivo
1 (empezar el día, etc) to break: al cabo de un rato rompió a hablar, after a while she started talking
rompió a llorar, he burst into tears
2 (poner un fin) to break [con, with]: he roto con el pasado, I've broken with the past
(relaciones de pareja) rompieron hace una semana, they broke up a week ago ➣ Ver nota en break
' romper' also found in these entries:
Spanish:
acabar
- cascar
- congénere
- crisma
- dejar
- desligarse
- desordenar
- destrozar
- frágil
- hielo
- lanza
- partir
- regañar
- reñir
- echar
- espuma
- mameluco
- pacto
- promesa
- quebrar
English:
bash in
- break
- break into
- break off
- break up
- break with
- bust
- bust up
- crack
- dash
- fall out
- finish with
- ice
- monotony
- oath
- pound
- prompt
- rank
- relieve
- rupture
- sever
- smash
- snap
- snap off
- tear
- tear up
- chip
- fall
- half
- rip
- rompers
- shatter
* * *♦ vt1. [partir, fragmentar] to break;[hacer añicos] to smash; [rasgar] to tear;romper algo en pedazos to break/smash/tear sth to pieces;Mil¡rompan filas! fall out!;Famromper la baraja to get annoyed;Famo jugamos todos, o se rompe la baraja either we all play, or nobody does2. [estropear] to break3. [desgastar] to wear out4. [interrumpir] [monotonía, silencio, hábito] to break;[hilo del discurso] to break off; [tradición] to put an end to, to stop5. [terminar] to break off6. [incumplir] to break;rompió su promesa de ayudarnos she broke her promise to help us7.romper el par [en golf] to break par8.romper el servicio de alguien [en tenis] to break sb's serveno (me) rompas la paciencia you're trying my patience;muy Fam muy Famdejá de romper las pelotas o [m5] las bolas o [m5] los huevos stop being such a pain in the Br arse o US ass♦ virompió con su novia he broke up o split up with his girlfriend;ha roto con su familia she has broken off contact with her family;romper con la tradición to break with tradition;rompió con el partido she broke with the party2. [empezar] [día] to break;[hostilidades] to break out;romper a hacer algo to suddenly start doing sth;romper a llorar to burst into tears;romper a reír to burst out laughing3. [olas] to breakun cantante que rompe a singer who's all the rage;de rompe y rasga: es una mujer de rompe y rasga she's a woman who knows what she wants o knows her own mind¡no rompas! give me a break!* * *<part roto>I v/t2 relación break offII v/i1 break;romper con alguien break up with s.o.2:romper a hacer algo start doing sth, start to do sth;romper a llorar burst into tears, start crying3:hombre de rompe y rasga strong-minded man* * *romper {70} vt1) : to break, to smash2) : to rip, to tear3) : to break off (relations), to break (a contract)4) : to break through, to break down5) gastar: to wear outromper vi1) : to breakal romper del día: at the break of day2)romper a : to begin to, to burst out withromper a llorar: to burst into tears3)romper con : to break off with* * *romper vb¿quién ha roto el cristal? who broke the window? -
13 xabarciar
Xabarciar, tratar, vender, cosas de poco valor, tratantes de escasa monta. —Cundu you yera un guaxín prexenciéi 'l tibeiru que cheldarun les Xabarceires de la miou aldina con la sou pótchina Facunda ya 'l Pascualón el Xitanu, lu que non cuntaba you yera qu'al currer el tempu tamén me diba ver encibiétchau per mor de la ñecexidá en tener que faer de xabarceiru, ya nagora mesmu comu tóu nisti dicionariu xirbe d’escola, nagua mexor qu’istes estories pa comprendier con mexor vidayu les ñaturales ya ximples costumes de la Nuexa Xantiquina Tierrina, que güéi nel díe tan sous ancestrus nes manes fedientes ya utreresques de prexones tan rapiegues ya llimiagues, que l'únicu que fan ye mistificar les nuexes costumes ya Chingua, menus mal que col tempu les xeneraciones d'astures venideiras xabran poñer les couxes nel sou xeitu, pos conista esperancia trabayu you xin escanxu ya m'allegre ya enxemáu de gociu, perque you séi, ya xuru per toes mious ceyencias con tou la fuercia del miou alma, qu'angún díe non mu xeru, tous lus entroyáus trabayus fechus per lus Amigus del Bable ya de lus del Conceyu Bable, que güéi amindi me pieschen toes les portes, per el baldrayante miéu que xin me dexen xueltu, dalgún d'echus nun me valdríe amindi nin p'arrátchar el cuchu de lus bracus. Axín que ya ta tóu faláu, ya tous lus que nun s'atopen nes arrañáes pradeires del enxútchu vidayu, comprendieran, que toes istes xentaques per minde nomáes nun son namái que pioyones ou paráxitus. TRADUCCIÓN.—Cuando yo era pequeño presencié el sonado escándalo que prepararon las tratantas de mi aldea, por la causa de la su pollina Facunda y de Pascualón el Gitano, lo que no pensaba yo por aquel entonces, era que al transcurrir los años, me iba a ver envuelto por causa de la necesidad o cualquier otra razón parecida, en trabajar como tratante verdulero, frutero, xabarceiru, pero ahora mismo, y como según mi parecer todo en este diccionario ha de servir de escuela, pues nada mejor que estas historias verdaderas, para comprender con mejor entendimiento y sencillez, las naturales y simples maneras, costumbres y diversas cosas de Nuestra Santina Tierrina, pues con grande pena hoy yo estoy viendo, como sus más respetables y queridos ancestros, son manejados ultrajantemente, por personas que faltas de dignidad, amor a la Tierrina y respeto hacia sus sagrados ancestros, están dándoselas de entendidos mistificando toda la "Cultura de Asturias”, pero yo se muy bien, que con el tiempo las generaciones de astures venideras sabrán poner todas las cosas en el lugar que sabiamente les corresponde, con esta hermosa esperanza trabajo yo hoy en día con alegría y cubierto de entusiasmado gozo, porque yo sé, y juro por todas mis creencias con toda la fuerza de mi alma, que algún día y no muy lejano, todos los estercolosos trabajos sobre la materia de la LLingua D'Asturies y sus Ancestros, que fueron basurescamente hechos por los Amigos del Bable y los del Conceyu Bable, que desde siempre, pretendo decir, que desde que nacieron porque mis humildes trabajos les hicieron con afán insano intentar crecer sin tener raíces para sostener su rancuaya creencia, no hicieron otra cosa que ponerme torgas en todas las puertas, por el cobardoso miedo que tenían, pues al dejarme suelto a mí, ninguno de ellos hoy existiría, y menos me serviría ni para limpiar la cubil de los cerdos. Así que ya está dicho todo sobre este asunto de estas asociaciones de la "Trelda", y yo creo que todas las gentes que no tengan las praderas del entendimiento secas y limpias de saberes, comprenderán perfectamente, que todas estas gentes por mi nombradas nada más que son parásitos. —Esta historia que ya de seguido les voy a relatar, terminó con mis huesos en la cárcel, por haberla yo contado en un pequeño libro tal como había sucedido. La verdad que you espatuxé ya galamiéi per tous lus llugares de la miou Tierrina con mu pouca xuerti, quiciavis fora que ñaciera pa ser un esgraciaín ou que les couxes teñíen que cheldaxe axindi, güéi nel díe que ya vou pa viétchu tou contentu de ver vivíu miou vida de la maneira que lu fexe, perque xin axindi nun fora, poucu ou nagua podría cuntar de les costumes ya llingua de miou mantina Tierrina. Xin lus Roxus viexon ganáu l'engarradiétcha, que tal couxa viexen fechu senún se xebraren en tantus partíus pollíticus que nun dexaben llugar pa l'esciplina, pos tóus queríen mangoniar, escutír, ya tou 'l mamplenáu de tibeirus xabarceirus que manexaben, metantu que lus fascioxus afilaben les nabayes p'achuquinar piscuezus, falules you, que xin lus Roxus viexen ganáu, xeguramente que you nun taríe nagora fayénduyes isti dicionariu, perque xeguramente miou pá me viexe adeprendíu dalguna carreira d'inxinieru, maestru, aboguéu, etc., etc., ya me xebrarie del ñatural vivir ganándume 'l pan nes mesmes fontes ancestrales de les nuexes costumes ya llingua, que ye dou s'abaya tou 'l ancestru ximple, ñatural ya fidalgu d'Asturies, Trubiétchu de la Patria España. —Toes les prexones xebráes d'istus ñaturales y xantiquinus llugares de la miou embruxadóura ya melgueira Tierrina, nun poden querecha na fondeirá de sous raigones, nin tampoucu puén faer el munchu trabayu qu'entavía se ñecexita pa poder cheldar en bom xeitu la Nuexa Palancia, ya toa l'ancestral cultura de la Tierrina. —Existi un reflán astur que díz, que lus nenus pa que queran ben a la sou má tenen que mamar nel sou entamu fasta qu’isti d’afechu s’escose. “TERESA, LA JUSTICIA Y LOS ELEGANTES TIMADORES DE NUESTRO TIEMPO" —No son los timadores de mi tiempo, tan desgraciados y tan cándidos como lo era Pascualón el gitano, pues estos indecentes y asquerosos gitanos de hoy día, no son de la raza “calé” (pobrecitas estas humildes y desventuradas gentes, cuanto desde niño las he querido admirado, y cuantos compañeros en la vida he tenido que eran gitanos, siendo todos ellos estupendos camaradas y soberbios muchachos). —Digo que los gitanos de hoy día, son la escoria que dejo la guerra entre la raza despreciable de algunos “payos”, y a uno de ellos, le voy a retratar en estas páginas lo mejor que pueda, sin quitar, ni poner nada, simplemente voy a contar cuanto ha sucedido. —Habíame yo caído trabajando como calderero en el montaje, y rótome el cumal (la columna), quedando de resultas de este llumbazu (caída) inútil para el trabajo que profesaba, y en una situación bastante desesperada, porque las pensiones que asignan a los mutilados trabajadores españoles, son las mayores canalladas y porquerías, que no le alcanzan al desventurado lisiado, ni para comer un plato de sopas cada día. Así pues, había rótome las costillas toda mi vida trabajando para aquella miseria que me condenaba, a vivir el resto de mi existencia falto de todo, todavía para más fastidiarla, escuchando todos los días a los dirigentes de trabajo, bien con sus comedidas y estudiadas frases, que díganlas ellos y entiéndalas María Santísima, dirigiéndose al país, por el medio de la televisión, radio y prensa, que nos iban a dar tanto y cuanto. En resumen, que lo único que nos dan es una caca, tan grande tan asquerosa como ellos son. —Estaba yo de pensión por aquel entonces en casa de la señora Teresa, que era viuda de un desgraciado minero, que el pobre tuvo la triste desgracia para su esposa e hijos, de morirse en la cama abrazado por una enfermedad, y no haberlo hecho en la mina aplastado en una oscura y tenebrosa rampla por un costero, ya que si así hubiera sucedido, le quedaría a su viuda una pensión que aunque también fuese en demasía miserable, no sería tanto como la que le daban por el seguro de enfermedad, que ésta sí que no les algamía (alcanzaba) ni a ella ni a sus tres pequeños hijos, que el mayor aun no llegaba a los nueve años, ni para comer sin fartucase (hartarse), ni una vez a la semana. —Dentro de privaciones y de miserias endiabladas vivía Teresa, estirando la moleculosa pensión que no se espurría (alargaba), por ser en demasía encoyía (encogida) ya de crianza, y pensando yo que a esta triste situación que a ella acompañaba, sin galga (freno) que me detuviese en desfrenada carrera me acercaba, decidimos dedicarnos al trato, para ver si de esta forma lográbamos despegarnos de las miserias que nos rodeaban. —Creo que no hace falta decir, que la Ciencia le hizo correr al progreso con tanta prisa, que desde aquella inolvidable y lejana época de las Xabarceiras, que recorrían las aldeas, romerías y mercados, vendiendo las frutas y demás productos, que transportaban a lomos de los humildes burros, hasta nuestro tiempo, el progreso con sus ingenios modernos, mitad emparentados en el agrado del Hacedor, y la otra parte con los mismos imaginares del propio demonio, hizo a las gentes moverse con apurante desatino, y por tal suceder hoy día, las personas que pretendan dedicarse a la industria de comerciar con las frutas u otras mercancías por las ferias y mercados, no pueden hacerlo sirviéndose de un jumento como medio de transporte, ya que si tal locura hicieran, no ganarían ni para darle un mal pienso a su pollino. —Por tal lleldar (acontecer) Teresa y yo, nos decidimos hacer camino en el oficio de Zabarceirus (tratantes), por eso nos centramos en el menester de comprar una pequeña furgoneta, de ésas que suelen ser a medio uso, y que nos la dieran a plazos, ya que yo no tenía una perrina (cinco céntimos), y ella tenía que pedir prestado el dinero de la entrada que había que pagar por el vehículo, a una conocida suya que sabedora de nuestras pretensiones, habíase decidido a prestárselo. —Así pues ya con esta determinación tomada, y ya completamente decididos a ganarnos la vida en este oficio, que la verdad era el único que me quedaba a mí, ya que a pesar de aún valer para un sinfín de profesiones livianas, no podía aspirar a ellas, porque para tal menester, se necesitaba una recomendación, o ser por lo contrario hijo o pariente de algún facistón de buena marca, faceta única y sin igual, que impera desde la guerra Civil para todos los efectos en mi Patria. Por esto, a poca curiosidad que cualquiera tenga para investigar en este denigrante panorama, se darán cuenta que en todos los ministerios de la nación, desde el que más manda, hasta el conserje que le franquea la puerta, son todos fascistas, divididos en falangistas, que hermoso y Humanitario partido es éste, si sus afiliados cumplieran los Credos que tan maravillosamente creo su Fundador, y la otra parte, está compuesta por exdivisionarios, exlegionarios, excombatientes, exlicenciados de las fuerzas armadas, etc. Y si quieren ustedes encontrar algún Rojo, búsquenlo en las profesiones más bajas y avasalladas del país. Esto que les cuento señores es la pura verdad, así que consideren la libertad que tendremos, cuando detrás de cada obrero, existe un patrón que le roba, y si el trabajador protesta, entonces aparece un látigo y una pistola que le hace por la vía de la fuerza, entrar en la senda de la esclavitud. —Digo yo, que para encontrar esa furgoneta que determinado teníamos de comprar, investigamos en las páginas de anuncios de los periódicos de provincia, por si alguna venía anunciada del tamaño y condiciones que nosotros necesitábamos. Y nuestra alegría fue grande cuando observamos en uno de los diarios que la Casa de Vulcano tenía una en venta, que la vendía dando como señal una pequeña entrada, y después el resto, que se podía pagar en cómodos plazos, también estaba revisada con esmero y garantía, según las manifestaciones hechas por el propio dueño, en la propaganda que de la furgoneta había anunciado, que aseguraba que el tal vehículo, se encontraba lo mismo que si fuese nuevo. —Así pues, en los últimos días del mes de Enero, del siguiente año del primer baile que los Humanos hicieran alrededor de la Luna, ensenderámonos la Teresa y yo camino de Oviedo, ilusionados y muy gozosos dentro del ánimo que nos movía, de comprar aquel vehículo, con el que pensábamos mejorar a fuerza de trabajar arduamente nuestra situación harto deficiente. Llegamos al fin en alegrosa compañía a la Casa de Vulcano, pudimos comprobar como en el amplio escaparate de su bien saneado negocio, estaba expuesta la furgoneta limpia y reluciente, con todas las apariencias a primera vista de ser una prenda de primera mano. Sin embargo, si fuésemos capaces de leer el destino, hubiésemos observado como los faros de la hermosa furgoneta, nos parecerían ojos vivos, que nos miraban guasonamente, como si de ante mano, ya se estuvieran mofando de nuestras nobles pero ilusas pretensiones, y a fe mía que nos consideraban una xunta (yunta) de fatones (bobos) que muy pronto iban a caer en las sutiles redes de el gitano de su dueño, que era el timador más despiadado, hábil y deshumanizado, de los muchos que protegidos por la ley, comían el escaso pan del pobre en la ciudad de Oviedo. —Tras mirar un buen rato nuestro xumentu de fierru (burro de hierro) pareciéndonos cuanto más lo reparábamos más hermoso y deseable, decidimos hacer entrada al establecimiento, ya con el firme propósito de hacer nuestra aquella furgoneta, que con la necesidad que nos embargaba nos había por completo sorbido el seso. —Nada más que pusimos los pies dentro de aquella industria del timo y el atropello, presentose ante nosotros sin mediar tiempo, igual que si esperándonos estuviera, un hombre de aspecto muy agradable, que llevaba plasmado en su rostro el maravilloso don de no saber hacerle mal a nadie, por lo que a mi primera impresión yo pude apreciarle, y mirándonos con sus ojillos vivarachos, que al mismo tiempo parecían del todo inocentes, brindándonos una amplia sonrisa, que se extendía de oreja a oreja, y estaba amurallada de una dentadura tan perfecta y amarfilada, que me hizo asegurar que aquel sujeto, no tenía suyo ni un sólo diente. Digo yo que a la par que así nos saludaba, se frotaba sus finas y blancas manos con verdadera insistencia, y así con esta presentación tan capitalista, tan engañadora y confianzuda, nos preguntó con su voz exquisita y halagadora, que en nada desmerecía a sus modales: —¿En qué puedo servir a tan distinguidos señores? —Teresa que era la que llevaba la voz cantante porque era la que tenía el paperío (el dinero), ahpoyándose en el vehículo que le interesaba, díjole sonriéndose dentro de una gozosa alegría que no pasó desapercibida ante la escrutante mirada de aquel granuja de timador de los tiempos modernos: —¡Verá usted, queríamos comprar esta furgonetina, si es verdad todo lo que de ella cuenta usted en el periódico! —¡Sí, verdad es todo cuanto he dicho en el anuncio, no tengan ustedes miedo ni temor alguno al engaño, porque esta mi casa se especializa en haber sido siempre muy formal y seria! —Yo que para nada me entrometí mientras que ellos hablaban, por no cortar a la Teresa que es mujer de larga parpayuéla (muy habladora), a la par que muy enfadadiza y voluble si se le corta la palabra, y como ella era la que relativamente iba a satisfacer la entrada y hacerse responsable de la compra, pues tan sólo me limité a observarles mientras que ellos hacían el trato, y después que terminaron de ponerse de acuerdo en todo, no haciéndome ningún aprecio a mí el vendedor, y creo que hasta me había considerado según mis propias apreciaciones, hombre tranquilo y de mermados arreos, pues como cuento, después de haber cerrado el trato, el Vulcano otra vez envuelto por aquella facilona sonrisa, que en él debía de ser una de sus armas más eficientes, preguntó a la par que se frotaba sus manos lleno de un dichoso contentamiento, que le llenaba de gozo, y no tanto por el dinero que en su trato había ganado, sino por la satisfacción que deduzco sentía, cuando timaba a las gentes con su hábil y exquisita maestría: —¿Bueno... y ahora... quién es el que va a revisar esta maravilla? —¡Quiero decir...! ¿quién va a conducirla? —Yo l’acaidonaréi (conduciré), le contesté a aquel individuo del que ya no me gustaba tanto ni su presencia ni nada que de él emanase, y seguido le pregunté ya siempre dentro de la desconfianza: —¡Y ahora dígame usted! ¿Es verdad que este vehículo se encuentra en buenas condiciones? —Tenga presente y compréndame usted, que esta señora lo precisa para tratar en frutas, y no le vaya a suceder, que si desea llegar con ella dónde se propone, tenga que comprar un burro para que remolque a los dos caballos de hierro, que hacen xuntura (yunta) en la furgoneta, y que por encontrarse quemados de tanto trotar, no les quede fuerza nada más que para hacer la carrera de prueba. —Pierda usted todo cuidado, y no haga con sus ingeniosas bromas menosprecio de mis honrados intereses, que no vivo yo a cuenta de engañar a mis queridos y siempre respetados clientes. Manifestó Vulcano poniéndose muy serio, pero sin apearse en ningún momento de su sonrisa, que por ser tan permanente se hondeaba en la sospecha de ser equivocadora y seguido apuntalóse en hacer su propia propaganda de la siguiente manera: —Mire, no olvide nunca, me dijo Vulcano poniéndome cariñosamente una mano encima de mi hombro, que la Casa de Vulcano, es tan honrada como la misma Audiencia, dónde se reparte la ley castigando y persiguiendo toda trampa e injusticia, por eso yo efectúo mi trabajo, bajo la respetuosa sombra de la justicia. —¿Acaso ha pensado usted que yo soy un gitano? —¡No querido amigo, si en esa desconfianza su imaginación trabaja, siento asegurarle que se encuentra usted muy equivocado, pues todos en esta ciudad me conocen, y saben que soy un honrado industrial respetado y querido, tanto por los rectos servidores de la ley, como por todos los demás que estamos obligados a no burlarnos del eficiente sistema de la justicia, que hace que todo ciudadano se sienta protegido, tanto su integridad física, como los intereses que honradamente le pertenezcan! —Y ya por última vez les aseguro que este vehículo se encuentra en perfecto funcionamiento, y hasta puedo permitirme el lujo de decirles, que pueden viajar con esta estupenda furgoneta, sin la más mínima preocupación, y sin el menor problema posible, no sólo al más apartado rincón de Asturıas, sino hasta la alejada Barcelona, sin que este motorín, deje de funcionar ni un momento, ni se empapice (ahogue) ni una sola vez. Aseguraba Vulcano, centrándose en una encendida adulación hacía su “jumento de hierro", que tal parecía que le estuviese jurando al General Franco, que era él, el más horado y disciplinado comerciante, de toda la nación española. —Yo que ya había comprendido que aquel tipejo era una asquerosa rata que no había veneno que la matase, le dije que estaba muy bien todo cuanto había dicho, y después le pregunté, que si podíamos ir a dar una vuelta con la furgoneta, para asegurarnos, que efectivamente era el vehículo la maravilla que con tanto ardor y fuerza él nos había pintado. —¡No, hoy no puede ser! Aseguró Vulcano, y seguidamente dijo, que antes era menester de asegurarla, y abonar la entrada en el Seguro de la Patria Hispana, entidad que con buen acierto, según él, pastoreaba su negocio. —¡Así qué ahora mismo, vamos a ir la señora y yo hasta dicha agencia, para poner en orden dicho asunto, y pasado mañana ya pueden ustedes circular con el vehículo por dónde les venga en gana! “CUNDU LA TAREXA SE MEXOU DE MIEU” “CUANDO LA TERESA SE MEÓ DE MIEDO” —El sábado por la mañana que era el día señalado para recoger nuestra furgoneta, llegamos la Teresa y yo hasta los reinos de Vulcano con el ánimo plagado de alegría y embargados por una ilusión gozosa, pues íbamos a ser dueños de un vehículo, que nos permitiría sin ningún genero de dudas, llegar hasta los mercados más apartados de la Tierrina, y mejorar en el oficio de xabarceirus nuestra situación harto oprimida, tantas cuentas habíamos ya barajado y todas ellas navegantes en alegrosas ganancias, que creído nos teníamos que íbamos a ganar el oro y el moro, que incautos éramos que no nos detuvimos ni por un sólo momento en el pensar, que el que hace las cuentas adelantadas sin tener dineros para cubrirlas, por fuerza que tiene que hacerlas un par de veces, siendo la última la más válida. —Digo yo que cuando llegamos al escaparate dónde se lucía nuestra furgoneta, ya estaba al lado de ella el Vulcano, y tal a mí me pareció, que cuidaba a ésta con tanto mimo, como si fuese industriada en la herrería del mitológico dios que lleva su nombre. —Y a la par que nos saludaba con la misma sonrisa y frotamiento de manos que en anterior ocasión nos había dedicado, con su bien timbrada voz nos dijo, ocultando una guasa que no se me paso desapercibida: —¡Ya les estaba esperando señores, pues yo se muy bien por la larga experiencia que poseo en estos menesteres, que iban a ser ustedes muy puntuales, como corresponde a todas las gentes que arden dentro de los agradables deseos de hincarle el diente, a lo que de antemano han saboreado como manjar sabroso! —¡Así que aquí tienen ustedes la documentación y todos los requisitos necesarios para poder circular con la furgoneta sin que nadie les moleste. Y ahora sólo me queda desearles buena suerte, tanto en los viajes que emprendan, como en los negocios que puedan hacer, que en estos está precisamente el valer de las gentes! —Hicimos muy satisfechos y animados acomodo la Teresa y yo dentro de los dos caballos de hierro, dejando al que resultaría ser un astuto gitano, frotándose sus manos, y sonriéndose tanto para afuera como para sus podridos y asquerosos adentros, festejándose dentro del timo que terminara de hacernos. —Empezó la furgoneta a rodar dirigida por mí que no cabía en mi gozo de contento, por las calles de Oviedo abajo, con ánimo de alcanzar la carretera general y ensenderarme en la ruta de Gijón o Avilés, dónde pensado tenía probar aquella máquina, vendida por el que resultaría se el mas fino gitano, que timaba sin conciencia a las pobres gentes, sin encontrar jamás a un juez, que hiciera con él el escarmiento que años atrás había hecho Juan Antonio el falangista con Pascualín el de los enredos. —Teresa que iba sentada a mi lado, recostada cómodamente en aquel asiento, que tenía más pringue que la solapa de un mendigo a la salida de un frío invierno, me dijo endiosada de alegría por sentirse dueña de aquel maravilloso ingenio: —¡Este Vulcano tiene cara y presencia de ser una buena persona, de ser un hombre bondadoso y bueno, a par que sabe lucirse con su cautivadora sonrisa, en el agradable lugar de la educosa simpatía, la verdad que a una le presta en grande tratar con señores tan serviciales y educados. Hay que ver la finura y delicadeza que este buen señor conmigo se gastó, me trato lo mismo que si fuese una gran señora, no me cave duda que todo en él se dibuja como un caballero respetable y encantador, tan bien parecido, tan elegante, tan guapo, tan... En aquellos momentos unos empapizamientos harto sospechosos en el motor de nuestros dos caballos hízole a la Teresa hacer un descanso en el continuar ensalzando los engañosos enseñares de su hábil timador, y en la sazón que su alborozada alegría íbasele marchitando por el ya continuo pedorreo que alumbraba sin interrupción el motor, preguntóme muy apuradamente, haciendo aposiento en el lar de la nerviosa y asustadiza preocupación: —¿Per quéi demontres s’afuega la miou forgonetina que tantu se queixa Xuliu? —(¿Porqué demonios se ahoga mi furgoneta que tanto ruge Julio?). —Yo que ya sin ninguna duda empezaba a olerme el fino timo, que el cobarde y sucio Vulcano hubiera ordeñado en nuestro enflaquecido bolsillo, contestele arrugando el ceño, poniendo un gesto rabioso y despreciativo, buscando en mi imaginación con prisa, la forma de centrar en ley, aquel moderno y educado gitano de los jumentos de hierro de nuestro tiempo: —Me parece Teresa, que dentro de breves momentos, vas a ver dentro de tu cerebro, a ese encantador, respetable y guapo Vulcano, que no hace ni un minuto no tenías tu boca para aponderarle, te aseguro que le vas a ver del mismo despreciable color del diablo, y esto es así, porque esta furgoneta comienza a quejarse de una de sus muchas mortales heridas, que será con seguridad la más pronunciada de cuantas tiene. —¿Qué es lo que pretendes decirme Xuliu? Preguntó de nuevo Teresa ya ausente de toda alegría, empezando a subir la primera escalera del miedo del desespero. —La verdad Teresa, es que viajamos ajinetados encima de un montón de chatarra, por esta razón he de ir con buena cuenta hasta que de hecho me dé por sabido, qu’acaidono (que dirijo) una maquina, que ha puesto en mis manos ese desalmado de timador de Vulcano, que está predestinada sin ningún género de dudas, hacer en cualquier momento descalabros con las vidas de la inocente gente, que a cada paso cruzamos. —Ya nos hallábamos en las afueras de Oviedo, y comenzábamos a bajar una pequeña cuesta que existe a la entrada de la Corredoria, cuando un bache de los muchos que alumbrábanse por aquel entonces en la carretera, hizo que la dolorida furgoneta se bandaleara ostensiblemente, y en tal baile, abriéronse con verdadero estruendo ambas puertas, despedazándose los cristales y estropeándose en mala manera parejas portezuelas, con tal atronador ruido, que la buena Teresa encogiéndose en el asqueroso asiento, cosida por un miedo que le hizo mearse, dijo temblándole su voz que era dominada por su espantoso miedo: —¡Frena, frena en el instante Xuliu, por todos los demonios del infierno xuntus (juntos), consigue de una vez que se detenga esta asesinadora chocolatera, que bien me parece que intenciones le sobran de hacer mudanza con nuestras vidas, fayéndunus esfuechiquéus na peyeya! (haciéndonos desolladuras en el pellejo). —Hice con toda la rapidez que pude, que se detuviera aquella furgoneta tan destartalada, y al pretender asegurarla mejor con las miras de apearnos para presenciar los primeros destrozos que se rellumbraben (relucían) en aquella infernal máquina, así el freno de mano y tiré de él para colocarle en su lugar de frenada, pero no respondió a su obligación, pues rompiéndose, quedeme con la manilla entre las manos, pensando ya con toda la razón del mundo, que aquella máquina era la causante de un timo que no tenía perdón, y también poseía hechura de ser un perfecto sabotaje. —Teresa que ya se había apeado de la furgoneta movida por la rapidez que injerta el miedo, hallábase en la cuneta de la carretera hilvanada por un ataque de nervios, con sus manos puestas encima de la cabeza, centrada en el más airado desespero, envuelta en un mar de lágrimas miraba para su vehículo desilusionada y atormentada, no dando crédito a lo que presenciaba, que era a todas luces la ruina más grande que en toda su existencia le había caído encima, pero cuando me vio con aquel fino hierro en forma de manilla en mi mano, me preguntó al tenor que buscaba en su boleo un pañuelo para enxugarse (enjuagarse) las lágrimas: —¿Qué diantres de fierru ye ísi Xuliu? —(¿Qué demonios de hierro es ése Julio?). —Yo que reparaba con verdadera lástima a la Teresa, al mismo tiempo que se me escapaba la risa, y el caso no era para menos, le respondí mirando para la manilla a la par que movía la cabeza para los lados con síntomas de verdadero desprecio y asco, hacia aquel gitano timador de Vulcano: —¡Poca cosa Teresa, sólo un defecto más de los muchos que tiene este jumento de hierro que te vendió tu encantador Vulcano! ¡Vaya una rata de cábila que está hecho tu simpático timador! ¡Y ahora deja ya de chorar (llorar), y no le reclames al Cielo un favor que no ha de enviarte, y búscame con rapidez un par de cuetus (piedras), para forrar las ruedas de esta endemoniada chocolatera, con la que el tú fino señor Vulcano, por mediación de mis inocentes manos, pretendía industriar un achuquinamientu (asesinato) entre las tranquilas gentes de la ciudad de Oviedo! —Teresa atenazada por una incontrolable rabia que le raguñaba (arañaba) sus doloridas entrañas, dijo a modo de juramento clavando sus brazos palabras en el firmamento: ¡No me nomes más isi rapiegu con focicu de llabascu, non me lu nomes más, si ye que apreciesme dalgu, ya permita el Faedor que tou lu puéi y'escosá couxa fae, que lu fienda una centecha pente les pates en dos Vulcanus! —(¡No me nombres más a ese zorro con hocico de marrano, no me lo nombres más, si es que me aprecias algo, y permita el Hacedor, que todo lo puede y muy poca cosa hace, que lo parta una centella por entre sus piernas en dos Vulcanos!). —¡Nunca pensé yo que pudiese vivir en este mundo un ladrón tan desalmado y tan grande, que hace su riqueza y bienestar engañando a pobres viudas tan desventuradas como yo, que no tengo más riqueza que el Cielo sobre la cabeza y la insegura tierra bajo mis pies, y para encima de no tener nada, todavía me acompaña la triste desgracia de tener que pagar a Pilar la del Comercio las quince mil pesetas que me prestó para dar la entrada de esta endiablada furgoneta. Poco he de pedir y menos Justicia ha de haber, si a este zorrastrón, si no me devuelve los mis cuartos, no le busco una buena corripa (celda) en la cárcel. Y no sólo por el cobarde ladronizo que me hizo, sino por el pretender arrancarme la vida, y dejar a los mious protetayus fiyinus (mis pobrecitos hijos), sin el menguado pan que puedo proporcionarles y el grande cariño que por ellos siento! —No te alumbres por más tiempo en el lar del sufrimiento Teresa, pues más bien debías de ofrecerle gracias al cielo, porque permitió que nadie saliese con heridas de este descalabro. Y ahora si haces caso de lo que yo te aconseje, va tener que abonarte este despreciable de timador gitano, el dinero que le has entregado, y que se haga cargo de la furgoneta, y sino que la arregle con la decencia que encierra el caso. —Esto le decía yo a la Teresa, a la vez que valiéndome del cinto que sostenía mis pantalones, y de un precioso lazo de terciopelo que la Teresa llevaba anudado a su largo cabello, ataba entrambas portezuelas para poder salir del paso, y cuando mañosamente lo logré, díjele a la Teresa que aún seguía tan desconsolada, y lucíase aún más rabiosa que cuando nos sobrevino el accidente: —¡Güenu Teresa, deixa ya de mexaretar tal corrompináu de chárimes que v’escosásete la fuercia pel furacu lus güeyus (bueno Teresa, déjate ya de mear tantas lágrimas, que se te va a escapar la fuerza por el agujero de tus ojos), y súbete a la furgoneta que nos vamos a ir hasta Noreña a visitar el garaje de un conocido mío, para que revise a conciencia este endemoniado ingenio, y nos diga de una vez, las hendiduras que tiene ocultas esta chocolatera que nos ha vendido el timador de Vulcano. —Teresa que en esto ya se había serenado un poco, aunque todavía alumbrara algunas rebeldes lágrimas, dijo dentro de su maurera de miéu (madurera de miedo): —¡No me ofendas, no lo hagas por el amor que le tengo a la santina de Covadonga, no me tientes por el mismo hacedor que debe de estar riéndose de mi allá en su Cielo, no me empujes para que haga lo que no deseo Xuliu. Pues no me sentare dentro de esa infernal máquina de asesinar gente, ni por todo el oro que tiene el Banco de España almacenado en forma de relucientes y apetitosas barras, y mira que es abundante lo que el otro día nos enseñaron por la Televisión sus manejadores. Vete tu sólo si deseas morir donde te plazca, ya que nada más que tu pobre vida tienes que perder, pero yo tengo tres hijos inocentes y pequeninus, que cuélgame con grande fuerza de las entretelas de mis sentidos, no quiero morirme y dejarlos desamparadinos, a merced de este endemoniado mundo, que cada día me parece que tiene menos verdad y menos justicia, que cada día me parece que el pobre dentro de él, si suprimimos las calamidades y las sufriencias, tiene muy poco que hacer. ¿Qué sería de los tres pedacinos de mi corazón, si se quedaran si su madre, en la triste edad que los probitinus aun no saben de dónde comen? (EL GARAXISTA) "EL GARAJISTA" —Por muchos razonamientos que sostuve con Teresa para convencerla con el fin de que me acompañase, no llegué a persuadirla ni en lo más mínimo, pues todas mis razones nada valían, para vencer el miedo que en aquellos desventurados momentos la dominaba, y no consiguiendo ni de una forma ni otra que subiese a la furgoneta, encaminome yo sólo hacía Noreña, al cansino paso de los viejos jumentos de los antiguos gitanos, conduciendo aquel destartalado ingenio, que era en verdad un innegable peligro público. —Llegué a la postre a mi destino, y contéle sin demora cuanto me había sucedido al garajista por mí conocido. Este esperó unos momentos para que se desfatigase el cansado ahogado motor, después volviéndole a poner en marcha, escuchole atentamente el trote quejumbroso que alumbraba, y seguido dio comienzo con seguro tiento a desmontarle algunas de sus piezas, y cuando le encontró las variadas enfermedades que tenía, dijo envuelto su rostro en una sonrisa que podía tener todos los significados: —Desde luego amigo mío, no sé como has sido capaz de llegar desde Oviedo hasta aquí con esta chocolatera, suerte has tenido de no partirte la sesera por el camino. ¡Tuvo que quedarle la conciencia “si es que la tiene” a ese gitano de Vulcano harto desajustada, porque hay que tener muy poco amor hacía el prójimo, y ser un timador sin la menor entraña, para vender un coche en las condiciones que se encuentra éste. Ahora que tratándose de Vulcano no me extraña en absoluto, ya que todo el mundo sabe en Oviedo la clase de elemento que está hecho! —Ten presente, y esto que te voy a contar ya lo he discutido muchas veces con otras personas, que algunas de las desgracias que suceden en las carreteras es por culpa de estos timadores gitanos de los jumentos de hierro, que venden coches usados, que son verdaderos cacharros que ni para el desguace sirven, y lo peor de todo, es que saben hacer de la ley un pandero, y enriquecerse a cuenta de las inocentes gentes, que no comprenden en el peligro que se divierten cuando compran un vehículo usado, pero todo esto ten por seguro que algún día ha de terminarse, cuando algún juez con buen ingenio, colóqueles un anillo que encarcele ya para siempre sus astutos timos, con una nueva ley para tal menester, que todavía nadie ha creado. —Bien dices amigo mío, pues todo este ladronizo y peligro público que tenemos todos de perder en cualquier momento la pelleja en la carretera, por la causa de estos desalmados gitanos de los jumentos de hierro, silenciárase d’afechu si la ley les castigara y persiguiera con más entusiasmo. —Recuerdo que cuando yo era pequeño la ley perseguía y castigaba a los gitanos que en aquella difícil época había sin tener la más mínima consideración con ellos. Y todo era, porque aquellos gitanucos de los tiempos d’endenantes (de antes), eran pobres de toda riqueza y ciegos de toda cultura, pues aquellos desarropadinos y desventurados gitanos, por muy listos que se alumbrasen, no podían hacer grandes cosas, y por eso vivían tirados por los caminos, despreciados por las gentes y perseguidos en todo instante por una ley que no les dejaba de su mano ni a sol ni a sombra, arrastrando cansina y resignadamente sus estómagos cosidos por el hambre, enseñando un color cadavérico en sus huesudos rostros, por el que uno imaginaba a la negra hambre a la que estaban condenados siempre, luciendo sus vestiduras con tantos y dispares remiendos, que uno no lograba adivinar, cual de ellos pertenecía a la prenda original. —No podían crecer aquellos auténticos gitanos que yo he conocido nada más que en asustadizas carreras y crecidas barrigadas de frío y hambre, y algunas veces solían entrar en calor, cuando les aplicaban una supliciada albarda de vergajazos, que las autoridades les regalaban encima de sus enflaquecidos cuerpos, todo porque a lo mejor un aldeano que muy fácil fuese el mismo ladrón, daba cuenta de ellos, a las autoridades al notar que les faltaba alguna gallina, que muy fácil pudiera habérsela merendado el raposo, o ser equivocados en el trato de un jumento de los naturales, no como estos endemoniados ingenios de fierru (hierro), siendo tan entendido en estas bestias el aldeano como el gitano, y aquí si que no valía engaño, porque cada cual iba a su propia conveniencia, porque cuando un aldeano le cambiaba un burro a un gitano, es que su pollino alguna tara tenía, por esto, no he conocido nunca a un gitano que cambiase su burro con el aldeano pelo a pelo, sino que siempre le pedía encima algo, ya que estas gentes agudas y listas sabían, que la única ganancia que conseguían por lo regular en sus tratos, eran los pocos o muchos dineros que pudieran arrancarle al aldeano encima del cambio. —Poco mal podían hacer aquellas pobres y desgraciadas gentes dignas de toda compasión y lástima, y mermado mal sembraban entre las comunidades que visitaban, porque en todo tiempo vivían cultivando la más denigrante de las miserias, que por ellas se deducía el escaso timo que industriaban, pero a pesar de todo, nadie los dejaba nunca fuera de una celosa vigilancia, de lo que se saca en consecuencia que la ley en aquella difícil época estaba mucho más adelantada que hoy en día, por donde uno comprende que en nuestro país, todo ha progresado grandemente menos la asiste de la Soberana Justicia, que para castigar al pobre siempre sí está en vanguardia, pero para favorecerle siempre se encuentra de veraneo en la retaguardia del capitalista. —Y sino la prueba está bien a la vista, ya que los temidos gitanos de nuestro tiempo, no son otra cosa nada más que astutos y deshumanizados payos, que ya no llevan marcado en su rostro el ceniciento color del que navega con el hambre, sino que se pasean bien hartos y cuidados, envanecidos por su boyante posición, tanto en lo social como en lo económico, ya que gran parte de ellos, precisamente los más principales, son poseedores de una buena carrera que al final les otorgó el título con el cual se avalan en el asqueroso oficio de la explotación y el timo, que faenan a diario entre las humildes y trabajadoras gentes, bien como dirigentes de empresa, engañosos servidores de la Justicia, etc., y también estos timadores gitanos de última categoría, cuyo único representante por mí conocido es el guripa de Vulcano que ya empieza a traerme de cabeza. Pero yo te aseguro Marcelino, que si la Teresa me hace caso de lo que yo tengo barajado en mi mente, no se ha de escapar este raposo de Vulcano haciendo risa y guasa despreciativa de los honrados intereses que les roba a las personas decentes, pues en este presente acaecer se topó con un cliente, que le va hacer coscas (cosquillas) en el lugar donde no ha de nacerle la risa. —Y ahora... dime Marcelino, tu que eres un hábil veterinario en la cura y compostura de estas caballerías de hierro. ¿Cuánto puede costar arreglar esta furgoneta para que quede decentemente? —Quedose el bueno del garajista mirando unos instantes en el más completo silencio hacía el cielo, haciendo con aproximación las cuentas en su cerebro, y después dijo muy serio clavando sus inteligentes ojos encima del jumento de hierro: —Te ha de costar alrededor de unas ocho mil pesetas, tal vez sea algo más, eso depende si al desmontarla aparecen otras averías que ahora no agüeyu (no veo). Pero no pienses ni en broma que el Vulcano va hacerse cargo de esta arregladura, pues yo se que él, sabrá lavarse sus manos no queriendo pagar ni un céntimo, y es inútil que le lleves a los tribunales, ya que él es un gitano listo, que tiene buenos abogados y harán de la ley su propio juego, y estoy por apostarte que es muy capaz de timar al mismo juez en la sesión del juicio, si tiene modo de venderle uno de sus endemoniados ingenios. —Por lo que observo Marcelino, tanto tú como yo mismo coincidimos en, que la ley en nuestra Patria está al servicio del dinero, que es tanto como decir, que el que no tiene un cuarto no debe de meterse en líos por muy honrados que le parezcan, porque no ha de sacar de ellos nada más que disgustos por bien parado que salga, en fin, ya veremos haber lo que resulta de todo esto, yo ahora me voy para Oviedo, y tu no arregles este cacharro hasta que la Teresa no sostenga una conversación con el raposo del Vulcano, pues a lo mejor, este habilidoso gitano no es tan mentecato como lo hemos pintado, y puede que se compongan las cosas sin necesidad de ningún otro teatro. El garajista sonriéndose ladinamente a la vez que de mí se despedía me dijo: —¡Si tales esperanzas hacen aposento en tu imaginación, no sé lo que en verdad has aprendido tú en el mundo, tanto como por él zapatillaste, pero bueno es que sigas creyendo en la bondad de las gentes aunque tan sólo sea por breves instantes! —¡No creo yo en nada ni en nadie Marcelino, a no ser en el plato de cocido cuando tengo hambre, pero hácete buena falta a ti saber, que existe un sistema que todo el mundo receta cuando le conviene. Así por ejemplo, sabemos que Vulcano es un timador inteligente y práctico en el asunto de saber defender sus enredos e intereses, por esto se dará cuenta en el instante, de la peligrosa timadura que industrió, por tal razón procurará que no se airee su sucio negocio, para que las futuras víctimas no huyan a causa del mal olor que emana de la ladroniza industria que maneja. Por esto, muy fácil creo yo que se avenga a razones! —¡Puede que tengas razón, amigo Julio, pero yo no entraré a creer tal cosa, hasta que no lo vea con mis propios ojos! “TERESA Y VULCANO” —El lunes bien de mañana se hizo en el camino de Oviedo la envilecida Teresa, portando en su cerebro los asesoramientos que yo le había prodigado, mucho me hubiese gustado a mí entendérmelas con aquel desalmado granuja, pero como yo no había tenido tratos con él, sólo podía hacer aconsejar a la Teresa en lo que mejor pudiese. Digo que iba ésta alumbrando en sus sentidos rabiosa inquina hacía el Vulcano, pero no era la Teresa tan aunque valiente y decidida engarradietchóusa como la Manola de mi aldea, pues si así fuese, hubiese logrado más provecho que usando la política, que al fin de cuentas ésta de poco sirve cuando con ella menester es por entrambas partes defender los intereses. Llegó al fin la Teresa a la casa del Vulcano, tan dolida y gafa en su desgracia que debatíase con apremiante desatino en el atajo de prepararle un sonado escándalo, si no conseguía lo que ella consideraba justo y honrado. El caso fue que nada más que sus enrojecidos ojos encarnispados por la ira que la desacompasaba retrataron al causante de su desgracia, díjole encasquillándosele la lengua por la rabia que la dominaba: —¡Vengo a darle las gracias estafador de los infiernos por la furgoneta que me ha vendido, que tal de endemoniada se encontraba, que por eso me brindó la mayor cosecha de miedo que he tenido en toda mi existencia. Porque me he visto por unos instantes ajinetada encima de una satánica máquina, que parecíame había sido fabricada por todos los diablos del infierno juntos con el firme propósito de servirle a usted, para que por su mediación me robase mis dineros y me quitase la vida. Hay que ver la poca vergüenza que usted tiene, y la nada consideración que siente hacía las personas, para venderme un vehículo portador de la muerte, y quedarse usted tan tranquilo, como si de malo no hubiera hecho nada. —Vulcano, sin deshacer de sus labios la hipócrita sonrisa que le caracterizaba, díjole tranquilizadora y prometedoramente a la Teresa: —¡Bueno señora, no se me enfade, y céntreseme en el respeto, ya que en este civilizado lugar se consigue conmigo la razón que según me parece es lo que usted anda buscando. Y ahora cuénteme con entera tranquilidad todo cuanto le ha sucedido, que yo por adelantado le prometo arreglarle su vehículo sin cobrarle ningún dinero! —Estas palabras bien dichas y a tiempo por el ingenioso Vulcano, entrelazadas con teatrales gestos de compasión y condolencia, que con postura de consumado actor plasmaba en su rostro y movimientos aquel timador de gitano, pues como cuento, con todo este ratonil teatro logró que los encendidos ánimos de Teresa, abandonaran el envilecido aposento dónde moraban, e hicieran andadura más alegrados por el camino de la contentura, que no era otro que el haber conseguido lo que en justicia le pertenecía. Así pues ya más aplacada la encendida voz de Teresa, en el lleldar que hacía asomo en su boca una alentadora sonrisa, le dijo en el comienzo de estar de nuevo tranquila: —Tiene que perdonarme por haberle ofendido con mis insultante palabras señor Vulcano, pues yo quiero que comprenda que si usted se hallara en mi lugar, muy fácil se desarrendara como yo en tamaño desatino. Y seguidamente le explicó al Vulcano que no podía remediar que la risa aflorara con verdadera alegría, el corto y accidentado viaje que habían hecho con la furgoneta. Y al concluir la Teresa de relatarle su odisea, respondiole el Vulcano con una amabilidad,que tal parecía que alumbrábase en ser cierta: —Créame señora si le digo, que no hay sitio en mi conciencia para poder hacerle el más pequeño daño a nadie, y con toda sinceridad le prometo, que este doloroso descalabro que quizás por un error mío usted ha sufrido, yo haré que con prontitud se mude al sitio que para ambos mejor convenga. Y ahora mismo ordenaré a mis mecánicos, que sin ninguna demora vayan a recoger su vehículo a Noreña, para que le revisen y arreglen en mi garaje, que sin lugar a dudas ha de quedar mejor compuesto, y acomodárseme en un precio más justo, que si lo arreglasen en otro lugar, ya que yo no me fiaría de ningún otro garajista, supuesto que son todos tan careros como chapuceros. —Y ya no más tristezas ni penas señora, pues ninguno de estos dos sentimientos nace feliz al entendimiento, así que destierre sin demora el mal que en su espíritu se enreda, ya que muy pronto será atajado para convertirle en beneficio de su propio remedio. Y sitúese ya desde este preciso momento dentro de la placida pradera de la tranquilidad, considerando ya por adelantado solucionado a su agrado y conformidad este asunto que la atañe, y dentro de tres días puede venir a recoger su furgoneta, en la inteligencia de hallarla como si otra vez fuese hecha de nuevo. —En el día señalado por Vulcano, volví yo acompañando a Teresa a recoger su vehículo, y al lado de él como en anteriores ocasiones se encontraba Vulcano con la misma sonrisa de siempre pintada en su hocico, y frotándose sus manos como al parecer era su costumbre, dijo amablemente: —Ya tiene su vehículo compuesto señora, y muy bien ajustado que por cierto se encuentra ahora, ya que le canta su motorín, con parecido sonar al que tuvo cuando era nuevo. —Muchas gracias señor Vulcano, contestole con rapidez y alegría Teresa, lleldándose en satisfactoria dicha que retornaría a la rabia a los breves momentos. —¡No señora, no me dé usted las gracias pues para esto estamos, que no es otro menester que servir al cliente y dejarle satisfecho! —Pero ahora... y créame que lo siento con toda mi alma, tengo que comunicarle una noticia que no ha de serle en nada agradable, pero comprenda usted que por encima de todo los negocios son los negocios, y si yo no los cuido, aunque eso sí con toda honradez, creo que algún día terminaría pidiendo. —¡Dígame señor Vulcano! ¿Qué clase de contrariedad es la que me tiene que comunicar ahora? —Pregontó Teresa ya en las empinadas vías de perder de nuevo su alegría y tranquilidad, y floreciéndole en el mismo lleldar una apesadumbrada tristeza que le decía, que todo su gozo iba a ser de afechu desfechu (del todo deshecho). —Pues... verá usted señora, los mecánicos me han dicho (dio comienzo Vulcano a su charla pretendiendo muciye "ordeñarle" importancia a la cuestión), que toda la culpa de haberse estropeado la furgoneta, sólo la tiene el chofer que la conducía, que según ellos está muy deficiente en el oficio de conducir estos vehículos. Así que dentro de toda la pena que a mí me acompaña, y no crea usted que es pequeña, tengo que comunicarle que si desea llevar su vehículo, tiene que abonarme la mitad de su compostura, y si no le retira en toda esta semana del garaje, me veré obligado a cobrarle como demasía, el espacio que ocupa la furgoneta en el taller, ya que están los aparcamientos hoy día al precio que uno quiera cobrar por ellos. —Teresa tras escuchar las asquerosas e hipócritas palabras que le había sonrientemente dirigido Vulcano, comenzóle a crecer en sus entrañas la cosecha de la gafez, a parejándose en fuerza y desespero a la que ya padeciera el día que había viajado por primera vez en aquella furgoneta de todos los diablos, y conducida por este envenenador desatino, no me dejó a mí contradecirle al Vulcano la acusación que me había hecho, ya que cogiendo ella la palabra airada y medio enloquecida, hablole de la siguiente manera: —Me parece a mí condenado timador gitano de todos los infiernos, que no tiene usted de hombre, ni palabra, ni presencia, ni tampoco nada. Todo en su persona esta asquerosamente podrido, y en conjunto toda su valía como hombre, tiene menos valor para la decente Humanidad, que un repugnante pioyu (piojo), entre las uñas de una eficiente despioyadora (despiojadora). —¿Sabe usted acaso condenado ladrón y despreciable llimiagu (baboso), que destreza tiene mi chofer en este oficio para tratarle con tanto menosprecio? —¡Síii... por lo que me han dicho los mecánicos, no tiene ni idea, de lo que es manejar un vehículo! —¡Pues sepa usted asqueroso madrazas, y apestoso gusano de timador, que mi chofer, que es este muchacho que usted ve aquí, que no quiere dirigirle la palabra por no ensuciar su lengua al contacto con su mierdosa presencia, aparte de ser un conductor que en nada puede envidiar al mimísimo Fangio, es también un excelente mecánico, con ingenio suficiente de hacer que ruede un coche si preciso fuere tan sólo con la invisible fuerza que tiene el aire, y si le apuran un poco, hasta que vuele como los aviones! —¡Bueno señora, haga el favor de no ofenderme, sino quiere que llame a la autoridad para que le enseñen los modales necesarios que se necesitan para tratar con la gente. Y tenga también bien presente que yo no he ofendido a este muchacho en nada, lo que yo he dicho es que no sabe conducir como es debido un vehículo. Y no crea que me extraña, porque hoy en día, le dan el permiso de conducir a cualquiera que tenga la agudeza de entregarle solapadamente dos o tres mil pesetas al jefe de tráfico! —Y ahora ya para terminar, si no quiere pagar la compostura que se le hizo a su furgoneta, no la lleva usted de aquí bajo ningún concepto, y si cree que tiene algún derecho para formular alguna reclamación, encamínese al Seguro de la Patria Hispana, y entiéndase con ellos de la manera que mejor le cuadre, ya que esa aseguradora a mí ya me ha abonado todo el valor de la furgoneta, y a usted por si se le ha olvidado le digo, que tiene que abonar las letras de banco que ha firmado en blanco a ellos no a mí, así es que yo me lavo las manos en este asunto lo mismo que hizo el romano Pilatos en el Juicio que condenó a Cristo. —Teresa acunada por una enloquecedora rabia que la hacía temblar sacudida por los nervios emanantes de la ira, la rabia, el desprecio y el odio que sentía hacía aquel miserable, le decía mientras que yo procuraba de aquel lugar alejarla sabiendo que nada lograría resolverse: —¡Lo que tiene que lavar usted sin hacer demora es su conciencia que la tiene más negra que la boca de un sanguinario lobo, y tiene un olor más repugnante y asqueroso, que el que producen las podridas inmundicias de un apestoso estercolero. No sé como tiene valor para lucirse entre las gentes, siendo portador de ese nefastoso olor que en todo momento de usted se desprende, por el que todo el mundo puede comprender, la clase de cobardoso timador que se esconde en su enclenque cuerpo! "TERESA Y LA ASEGURADORA" —Es para mí un triste desconsuelo decir, que todo o casi todo en mi Patria lo relacionado con el comercio y otras industrias similares, es una grotesca trampa mal urdida, pero muy bien protegida por las leyes del país, que ya desde antiguo saben que todo se mueve por la fuerza de la riqueza y el poder, y entrambas cosas no están en el poder del pobre, por lo tanto este desventurado ser, por mucha razón que le acompañe siempre llevara las de perder, ¡ y sino que me lo pregunten a mí! —Así pues, que dejando la Teresa al timador de Vulcano haciendo risas y guasas de su desgracia, se dirigió con la prisa del alma que lleva caminaba el diablo, y en aquellos sus momentos tan endemoniada caminaba como el mismo satán, por mor de la condoliente desgracia que le acompañaba, al lugar donde tiene aposentadas las oficinas la Patria Hispana, y subió las escaleras de dos y sin dar ni tan siquiera cuenta, se encontró ante la presencia del señor notario, al que le explico muy desconsoladoramente el timo que en ella había realizado Vulcano, al venderle aquella furgoneta, que tenía más heridas por todas sus piezas, que el heroico Millan Astray, que fue el Fundador de la Legión Española, dónde si el Vulcano tuviese la valentía y el coraje, que por ser un despreciable cobarde le faltaba, digo que si este despreciable timador como legionario ingresase en ella, no viviría allí mucho tiempo, pues entre el “saco terrero”, y los vergajazos que los vigilantes del Pelotón de Castigo, le brindan a las gentes de su condición y calaña, terminarían con tal carroña humana en poco tiempo. —¡Hay de él si lo cogiese por su cuenta y riesgo el famoso sargento Molina, que en cierta ocasión a un legionario, por tan sólo robarle una camisa a un compañero, diole palos encima de sus costillas hasta que se le hundieron sus pecadores huesos, y después que sanó de tal descomunal paliza, colocóle encima de sus aún doloridas espaldas un saco terrero de cincuenta quilos amarrado con recias correas!, con un letrero que más o menos así decía: —¡Yo soy un ladrón, despreciadme todos por tener el oficio más asqueroso de toda la Humanidad! —Y con dos letrerinos como éste, uno en la espalda y otro en el pecho, tenía que caminar Vulcano por todas las calles de Oviedo, para que supieran toda la cuadrilla de compañeros de su calaña, que hay a fatáus (muchos) que vivían como marqueses y se las dan de personas decentes, el vergonzoso fin que tendrían si no dejaban de robar. —El tal notario que como se verá tenía las mismas nefastosas zunas de engañar a las gentes que su consorte de oficio el timador Vulcano, sonriéndose de las graciosas y muy atinadas ocurrencias de Teresa le dijo: —Tenga bien presente señora que nosotros nada tenemos que ver en este asunto, pues toda la culpa de cuanto le ha acontecido, sólo la tiene el señor Vulcano, así que si usted considera que efectivamente fue engañada como manifiesta, reclámele o denúnciele a él, y deje de molestarnos a nosotros, ya que en vez de importunarnos con esta historia sin ninguna importancia para esta sería aseguradora, mejor sintiera usted hacia nosotros un sincero y respetuoso agradecimiento que sin conocerla de nada, le hemos prestado a usted los dineros para que comprase a Vulcano ese vehículo que usted comenta, que a no ser por nuestra desinteresada y magnánima colaboración, no hubiese podido hacerlo, a no ser que se la pagase con dinero en mano. —Cuando Teresa sintió de labios del notario estas palabras le miró entre temerosa y asombrada y preguntole pensando que o había entendido mal, o desde luego se estaba volviendo loca y ya no razonaba: —¡Oígame señor! —¿Me ha dicho usted acaso que me han prestado ustedes a mí dineros sin yo saberlo? —¡Sí señora, eso mismo le he dicho, y no tiene usted de que asombrarse, ya que es una cosa común y muy corriente, nosotros simplemente le hemos abonado al señor Vulcano el valor de su furgoneta, haciendo uso de unas prestaciones modernas que dan a todo negocio un buen resultado! —Diose cuenta la Teresa por primera vez, del teje maneje nada claro que entre manos se traían el hábil timador Vulcano y la no menos honrada Aseguradora, por esto, haciendo un gran esfuerzo para remansar su alterado espíritu, le dijo al notario viviendo el mayor asombro que en toda su existencia conociera: —La verdad quisiera decir pero no sé como explicarla, porque no puedo precisar, dónde termina la mentira y comienza la verdad, porque si ésta existe, la pobre anda bien desgraciada, ya que esto que me está sucediendo a mí, que es verdad siendo mentira, paréceme a mí, que está muy fuera de toda Justicia, pero dentro de la ley que ustedes bien estudian, para robar sin el menor temor a todo pobre desgraciado. —¿Qué pretende decirme usted señora? —Preguntó el notario empezando hacer acopios de enfado. —Que si no me sucediera a mí misma, lo que con ustedes me está pasando, no creería que a nadie pudiérale acaecer tan endemoniado enredo aunque el mismo Padre Santo me jurase con la mano puesta encima de la Biblia que todo este desalmado engaño, era tan cierto como la propia Pasión del Nazareno, que el Pobre murió, para que otros listos como ustedes, hiciesen de su muerte un buen saneado negocio. —Porque tanto ustedes como éstos, tienen una forma de prestar tanto el dinero como la gloria del Cielo, que uno no se entera que la ha recibido, hasta que no le roban lo mucho o poco que posea el crédulo. —Bien comprendo ahora que hállome ahogada dentro del teatro de la discordia, y estoy enflaquecida de riquezas y seca de poderes, que el primer tejedor de la ley, fue en el mismo instante encaldador de la trampa, y en esta despreciable xaceda (cama), barajan ustedes como consumados timadores el mal que trenzada me ata. Por esto desde ahora mismo, jamás se me borrará de mi imaginación, que tanto ustedes como el zorramplón de Vulcano, son lobos de la misma camada, con diferente color, dibujadores de bien parecidos santos, pero con la misma conciencia del despreciable diablo. —Pero señora, de nuevo le vuelvo a repetir, que nada tenemos nosotros de ganancias en los tejes manejes que industria el señor Vulcano, y ahora si me quiere escuchar unos momentos, yo le explicaré con toda la claridad como funciona el honrado negocio de la Patria Hispana, para que ya de una vez y por todas, se quede convencida, y no perjudique a esta Aseguradora con su pregonar que somos tan estafadores como el señor Vulcano. Dijo el notario con seriedad y conciliadoramente. —No hace falta que desgañite su lengua en más araneras explicaciones, ya que los enredos que entrambos y dos se traen, el más fatón (tontón) de mi aldea los vería tan claros como yo los veo, si tuviese la desgracia de pasar por ellos lo mismo que yo los estoy viviendo. —Por lo que se ve, ustedes prestan dineros a quienes no saben que los han recibido, para que los timadores como el asqueroso raposo de Vulcano, hagan sus desalmados negocios y en sus ganancias tienen ustedes como compensación un rentable provecho. —Para mí el caso está tan claro, como que existe Dios y una Justicia que ninguna ley sirve con decencia, y que ustedes no respetan y tratan a la baqueta, porque no son otra cosa nada más que timadores gitanos de los tiempos modernos, que han aprendido muy bien en la universidad las leyes para después sin ninguna traba poder con satisfacción gananciosa burlarlas, aprovechándose de las enormes lagunas que en todas las leyes adolecen, dónde ustedes se refugian para efectuar los atropellos que a todas luces articuladas por la ley son legales. —El asunto es, de que Vulcano me aseguró que toda la culpa la tenían ustedes, y ustedes lavan sus sucias manos con el hipócrita de Vulcano, afirmándome que él es el único culpable, y entre dimes y diretes entrambos y dos me quieren cobrar la peseta a siete reales. Pero yo no estoy dispuesta a dejarme robar de mano de entre juntos estafadores, y por esta razón ahora mismo los voy a denunciar, haber si la ley es capaz de desenredar tanta trapecería y engaño como barajan ustedes encima de esta pobre trabajadora, que poco puede medrar si tiene que abrirse camino entre una bien organizada banda de inteligentes timadores, que ni temen a Dios ni a la ley, ni menos respetan los intereses ajenos. “TERESA Y LA POLICÍA" —Dejó Teresa al notario con su palabra bailándole en los labios y abandonó la oficina de la Patria Hispaña con tanto desprecio hacía sus representantes, como el que sentía hacía el timador Vulcano, y con este profundo y airado malestar que la embargaba, privándola de su sosiego que ya del todo nada de él quedaba, y animada siempre por su espíritu combativo, hizo su entrada en el aposento de la Policía, creyendo firmemente la pobre, que los guardias podían arreglarle en el momento aquel desaguisado que enloquecida la traía. —Dos agentes de la ley enfrascados se hallaban en la comisaría faenando por sus deberes cuando la Teresa hizo aparición ante ellos, con su rostro por completo desarmado en el descosido sufrimiento que la debatía, uno de los policías que se percató en el instante del apurante desespero que a la desventurada Teresa consumía, le dijo a la vez que se levantaba de su asiento, para rogarle gentilmente que ella se sentara, menester que no quiso hacer la Teresa porque manifestole al amable policía, que los nervios no la dejaban estarse queda, ya que entrelazábanse con tal fuerza enfurecida y desatinada en su sentimiento, que la ensenderaban en la enloquecedora postura que a todas luces enseñaba. —¡Está bien señora! Le dijo sonriéndola tranquilizadoramente el policía a la par que le rogaba, que se calmara, que se serenara, y que les contase lo que le sucedía, afirmándole que si en sus manos se encontraba el remedio, podía de antemano considerarlo satisfactoriamente resuelto. —Relató la Teresa por segunda vez en aquella trágica mañana el nefastoso timo que entre el Vulcano y la Aseguradora le habían hecho, que tal ladronizo la traían centrada, en el espineroso sufrir y parejo desarreglo. —El agente que habíala escuchado sin hacerle la más leve interrupción a su diálogo, y ayudándola con sus gestos de protección y confianza para que mejor se despachase en sus acusadores decires, cuando la Teresa terminó de contarles su desgracia, y ya teniendo creído que la policía iba a componerles las torcidas cuentas que industriaran encima de su humilde persona aquellos desalmados timadores modernos, desmoronósele en sentida desilusión tan cándida aspiración, cuando le dijo el agente compadeciéndola: —Siento mucho señora el no poder ayudarla en esta clara injusticia que estos señores le han hecho, y yo creo que de todo este sucio negocio que le han hecho, no ha de sacar usted en su provecho nada. Mi consejo es, que debe de abonarle al señor Vulcano la mitad de la arregladura del vehículo que le reclama, y no olvide nunca, y esto se lo digo yo por la mucha experiencia que en tales asuntos tengo, que todos los ricos se dan la mano, al igual que hacen todos los ladrones, ya que ellos no ignoran, que si uno de ellos se hunde, corren el peligro de ahogarse los demás por eso se protegen mutuamente, y como ellos son los que pagan y los que mandan, pues al pobre no le queda más recurso, que cerrar el pico y aguantar sin la menor protesta todo cuanto le echen. —Ahora bien, si usted no está conforme con hacer esto que le he aconsejado, entonces vaya usted a visitar a un abogado para que formule la consiguiente denuncia al juzgado, pero tenga presente, que si el juez estima que no existe tal timo, entre el juzgado y su abogado le han de cobrar más de lo que vale el vehículo, y hasta inclusive la pueden encarcelar por levantar un falso testimonio a tan respetables señores. —Teresa al escuchar estas palabras no podía a ciencia cierta pensar, que si todo aquello que le estaba sucediendo no era nada más que una endemoniada pesadilla de la cual en cualquier momento iba a despertar pudiendo recuperar en el instante su sosiego y tranquilidad, pero no, era bien cierto que estaba despierta, y que todo cuanto le estaba sucediendo era la triste, canallesca y sucia verdad que al pobre le brinda la vida, ahora se daba cuenta de que todo el entramado de la ley, no más era una vergonzosa y engañativa mentira, por esto, airada, descompuesta, envilecida y rabiosamente desatinada les dijo a los policias: —¡Díganme ustedes señores policías que misión es la que tienen que cumplir en esta mi Patria tan falta de Justicia! —¿Acaso están ustedes nada más que para perseguir y encarcelar a los pobres y desgraciadinos mineros cuando se ponen en huelga, por reclamar lo que Humanamente y en Justicia les pertenece, que no es otra cosa nada más que el fruto de su peligroso trabajo y harto enfermo, y que por hacer tal cosa ustedes les detienen, los encarcelan y les mayan (majan) a vergajazos sus cuerpos hasta arrancarles dentro de atroces sufrimientos, como hicieron una vez con mi difunto marido que a fuerza de llevar centenares de latigazos le sacaban el pellejo a tiras. Para también encarcelar a sus mujeres y cortarles el pelo al cero, como también hicieron con una vecina mía, que su pobre marido que era un santo del cielo, de resultas de una soberana paliza que le propinó la policía, dejó para siempre este podrido mundo al mismo tiempo que a su mujer cargadina de hijos la dejaba también viuda. No siendo su delito otro que haber trabajado desde su niñez en la mina, el haber querido reclamar el sudor que el patrono le robaba. ¿Ustedes que misión es la que tienen? ¡Acaso detener a los borrachos que se entarrascan (embriagan), y no porque sean beodos de profesión, sino que siendo obreros cobrando un miserable sueldo, se ven aburridos porque en sus hogares falta de todo, y entonces buscan en la bebida el olvido, porque saben que no pueden luchar contra un régimen que los oprime, con la poderosa fuerza que detrás de cada trabajador hay un policía! —Quizás hubiese seguido la enloquecida Teresa hablando largo tiempo por este camino, si uno de los policías enérgicamente no se le impusiera a la vez que amenazadoramente le decía: —¡Haga el favor señora de no dar a luz tantas insultantes tonterías, porque me parece a mi, que usted va a terminar muy mal, y tengo la impresión de que se va a quedar aquí, para ser encarcelada juzgada por ofender a la autoridad. Así que no despegue más su boca lárguese pronto antes de que me arrepienta! —No siguió hablando Teresa, no pudo seguir diciéndoles tantas cosas como ella sabía, tantas nefastosas cosas que en las cuencas mineras asturianas la policía había hecho, pero ahora lo que verdaderamente a ciencia cierta ya sabía, era que si el honrado y desventurado trabajador quería vivir con tranquilidad, debía de hacerlo siempre de rodillas. "LA TERESA Y LOS ABOGADOS" —Xebrose (marchose) la Teresa de la comisaría, y corriendo como una desesperada por las calles de Oviedo llegó hasta el Sindicato con intenciones de consultar su caso con un abogado que conocía que tenía ganada fama de ser un buen defensor del trabajador, y no un “tragón" como existen muchos en estas instituciones en otras muchas, ya que este letrado es un hombre recto (y también falangista), tan agudo e inteligente como lo fuera el propio Muñón de Diego, y por tercera vez, y comenzándole ya a enronquecérsele la voz, le relató el escabroso asunto que la traía desatinada. —El ilustre abogado del Sindicado escuchola sopesando todas sus palabras, y antes de responderle a la conclusión que había de aquel teatro sacado, le arrancó con profundidad un par de fumadas a su cigarro, y a la vez que lo estrujaba con rabia en el cenicero, dijo haciendo un marcado gesto de desprecio hacía los promotores de aquel despreciable y cobardoso timo: —¡Esto que le han hecho a usted es un timo asqueroso y despreciable, pero no se preocupe usted más, y deje ya de desesperarse, ya que toda la razón está de su parte, y a esos miserables no ha de quedarles más remedio, que componerle en condiciones las averías que tiene su furgoneta, o por lo contrario, deshacer la venta y entregarle el dinero que usted le dio como entrada! —No se puede imaginar don Pedro el bien que me hacen sus consolativas palabras, ya que he sufrido toda la mañana lo indecible en mi caminar de Herodes para Pilatos, y mis sentidos ya se me estaban avecinando con la pérdida de la razón. Y ahora pagándole lo que fuera menester, yo le ruego por la santina de Covadonga, que me ataña este asunto en el juzgado, para poder meter en el honrado riego a estos endiablados timadores. —Bien quisiera yo hacer lo que me está pidiendo, pero yo sólo puedo actuar en los menesteres que sean de tipo laboral, pero no se apene usted, porque la voy a enviar a un colega amigo mío, que sabe hilar muy derecho en estos asuntos, ya verá como le arregla esta cuestión con prontitud y a su agrado. —Más esperanzada por el motivo de las alentadoras palabras que le había dicho el abogado del Sindicato, hizo Teresa entrada en aquella su aciaga mañana en la casa del letrado a donde iba dirigida, y parecíale que su emprendedor valiente ánimo se encontraba en derechura de sosegarse, y su apagada alegría en hechura de florecer de nuevo, pues ya pensaba que su avisperoso negocio navegaba en las tranquilas aguas que le conducirían a ser resuelto en su favor. —Por esto, tras las consiguientes palabras de presentación que sostuvo con aquel nuevo abogado que visitaba, éste le mandó que se sentase, por primera vez en aquella su ajetreada mañana, acomodose en el mullido sillón la Teresa, medio rendida sofocada por la continua tensión en que había estado sometida, y el grande cansancio que sentía por tantas vueltas como había dado. Así pues empezó Teresa por cuarta vez en tan corto espacio, a poner en el oído del letrado, todo cuanto le aconteciera con el rapiegu de Vulcano, los foínus (garduños) de la Aseguradora, los llimiagus (babosos) de los policías, así como lo que hablara con el estupendo abogado del Sindicato. —No despegó su lengua aquel letrado en todo el tiempo que la Teresa invirtió en narrarle su caso, pero se observaba que hacía trabajar a su imaginación en el silencio, con las miras de encontrar en aquel entuerto el nudo dónde se encontraba atado el delito, y de cuando en cuando sacudía su cabeza y se sonreía, lo mismo que si le hiciera cierta gracia aquel descantoyamientu (descalabro), y cuando a la postre la Teresa terminó su historia, él hablando con seguridad dijo: —Está visto señora que todo este endiablado teatro que le han preparado, tiene el indecente hocico de ser un canallesco y cobardoso timo, pero no se preocupe usted ya que lleva la entera razón, y aunque la ley tiene unas lagunas abismales, no considero yo de que le puedan robar lo que es únicamente suyo. —Mire... voy ha procurar arreglarle este caso sin que usted tenga necesidad de gastar dinero, ya que por lo que observo, usted es una pobre trabajadora, y en los bolsillos de los necesitados no suelo hacer yo cobranzas de mis salarios. Verá, ahora mismo le voy a telefonear al jefe de la policía que es conocido mío, para preguntarle si este asunto se puede enjuiciar por lo criminal y elevarlo directamente ante el señor juez. —Después de conferenciar unos instantes el desinteresado abogado con el jefe de la policía, dijo con marcada satisfacción por haber hallado la solución que buscaba: —¡Bueno señora hemos tenido suerte, ya que se puede hacer lo que yo había pensado, así que vaya ahora mismo al juzgado de lo Criminal, y explíquele al señor juez todo cuanto le ha sucedido, y ya verá usted como le arregla este asunto rápidamente! “TERESA ANTE EL SEÑOR JUEZ” —En pocos minutos ganó corriendo la plaza del Ayuntamiento la esperanzada Teresa, y ágil, decidida y entusiasmada, subió con rapidez las escaleras del juzgado de primera instancia, y allí dijo que venía a visitar al señor juez, y que precisaba hacerlo sin demora, porque ya era demasiado tarde y tenía temor de no poder resolver su cuestión aquella mañana. —Uno de los chupatintas que en aquel despacho aparentemente trabajaba, si es que en verdad sabía hacer algo de provecho, dijo dirigiéndose a un compañero con marcado aire de altanería a la par que miraba a la Teresa de soslayo, como si le tomara la medida a su valía social, y de hecho ya supiera que no tenía facha ni de posición adinerada, ni de poder de ninguna clase: —¡Algunas personas cuentan que hablar con el señor juez es lo mismo que dirigirse a un verdulero, que poca preparación y cuanta ignorancia tenemos en España que hasta los mismos aldeanos que están como el mismo ganado piensan, que todos somos iguales y que un magistrado es parecido al vecino de la puerta de casa! —Pero no todos en aquella dependencia pensaban como este payaso, y como tantas y tantos payasos que pueblan arrastrándose como asquerosos reptiles, la mayor parte de las oficinas de nuestra Patria, pues una joven secretaria que allí también trabajaba, preguntole a Teresa con natural educación y pareja simpatía, el por qué precisaba ver al señor juez con tanto apremio como el que tenía, para ella comunicárselo y señalarle la visita. Y de nuevo la pobre Teresa por quinta vez tuvo necesidad de contar cuanto le había acontecido, condoliendo con su historia el ánimo de la muchacha, la cual le dijo: —¡Yo no sé señora si este caso que usted me explicó pertenece a este juzgado, bueno no obstante espere aquí un poco, que se lo voy a comunicar al señor juez haber si la puede recibir! —No debía de tener mucho trabajo en aquel tiempo de la casi finalizada mañana el señor juez, porque al corto instante sonriéndose satisfecha la buena secretaria con haber conseguido la entrevista, regresando a lado de Teresa le dijo: —Ya puede pasar usted señora, pues el señor juez la espera, hizo acto de presencia en la sala donde el repartidor de ley aguardándola estaba, y nada más que el juez la vio ante su presencia, preguntó con seriedad ajusticiadora: —¡Dígame señora! —¿Qué clase de gravedad la ha guiado ante mi presencia? —Teresa ya casi afónica del todo, y sofocada hasta lindar en el mismo ahogo, le contestó con todo el respeto y educación que poseía: —¡Perdóneme señor juez por molestarle, pero el caso es que mi abogado, me aconsejó que viniese ante su justa presencia para hacerle sabedor de la desgracia que me acompaña, que barrunto por anticipado, que ha de borrarla Su Señoría de mi triste sentimiento de un sólo plumazo! —Y seguidamente le explicó por sexta vez aquella mañana el mal que la desarrendaba, que en tan corto tiempo le había producida más sufrimiento, que los dolores que la embargaran en el haber traído al mundo tres futuros soldados para el Ejército de la Patria. —El señor juez que al parejo que la escuchaba estaba en animada conversación con unos despreciables sujetos que le acompañaban, que tuvieron la poca vergüenza de dialogar con el juez cuando la Teresa a éste hablaba, como si fuese más importante lo que trataban, que la simpleza de la pobre Teresa, que hasta aquellos momentos todavía creía en la eficiencia de la ley, cosa que a los pocos minutos despreciaría con toda su alma. Así que Teresa concluyó su narrativa sin haber sido interrumpida como al parecer tampoco escuchada, el señor juez quitándose sus lentes dijo con marcados síntomas de enojo: —¡Bueno…! ¿A mí que me cuenta usted señora? —¿Qué es lo que pretende usted...? —¿Acaso que yo ordene que le devuelvan con rapidez sus intereses que cualquiera sabe si son razonados, y que su abogado le lleve los cuartos? —Si usted en verdad quiere resolver este su asunto, haga el favor de hacer con la denuncia el debido camino, y no ensenderarse en el del atajo, y cuando el pleito llegue a mis manos, yo lo juzgare ateniéndome a las leyes, y entonces se sabrá quién es el culpable, si el denunciado ó el denunciante! —Salió Teresa del aposento del juez perdiendo ya para siempre toda creencia el la ley, que si en verdad en España algo de ella existe, cuando uno termina de dar las vueltas y revueltas que para todo proceso se necesitan, el más joven se torna viejo, y éste pasa a mejor vida. Y lo que no sabe la ley española con tanto cuento barato como se traen sus compositores que el pobre necesita presto su justicia, de lo que se saca en consecuencia que la ley, es patrimonio eminentemente propio de las clases poderosas. —Pobre Teresa, que no había tenido la suerte de toparse con un juez como el Juan Antonio de mi aldea que supo repartir la justicia entre Pascualín el de los enredos y las gafuros xabarceiras, con un juez que por experiencia sabia lo que era el trabajo, la necesidad, la justicia y la injusticia, por eso ahora Teresa caminaba con paso cansino, ya sin ninguna prisa, iba desilusionada, afligida, herida en lo más profundo de su alma, entristecida y empobrecida, observando por vez primera a un mundo que ella jamás había pensado que existía. Y así con tanta desesperación desventurada dirigíase a la casa de su abogado para contarle las enflaquecidas ganancias que sacara del repartidor de la justicia. —Y su abogado no supo decirle nada más que esto: —¡Creame señora, pues le juro que yo hice todo cuanto estaba a mi alcance por ayudarla, pero ya veo por lo que usted me cuenta que no fuimos capaces de conseguir nada, ahora no le queda más recurso que hacer esto que le digo! —¡Vaya a la casa de ese despreciable timador de Vulcano, páguele la mitad de la compostura que él le reclama por arreglarle el vehículo, de esta manera se encontrará pronto con la tranquilidad que le está haciendo falta, por otra parte ahorrará usted dinero, pues si este asunto lo llevamos hasta el final, se va a gastar usted mucho más de lo que vale el xumentu de fierru, sin tener la garantía de ganar el xuiciu, a pesar de ser usted dueña y señora de toda la verdad! —Llegó tras mucho bregar en busca de la Justicia y la razón que en aquellos tiempos no habla para los menesterosos, cuento que llegó la desdichada Teresa ante la presencia del rapiegu de Vulcanu, y cuando le empezó a hablar, lo hacía la pobre con tan afónica ronquera, que por esto el fuín de su timador sonriéndose muy satisfecho, le pregunto con marcada y despreciativa guasa. —¿Qué ye lu que l'axucéi nagora xiñora, que trái tan afogáu 'l glachu gafu ya endiañáu que nun principiu tal paicióme que querie achuquiname? —Pues me parece que viene muy mermada de voz y enflaquecida de genio. Mucho ha tenido usted que tejer y destejer, hablar, gritar, y desesperarse, para que se le hallan secado entrambas fuentes de mala leche, ya que cuando salió de aquí esta mañana después de ponerme a mi como un verdadero pingayu, todavía se le apreciaba la suficiente fuerza para poner en verdadera revolución a todas las autoridades de Oviedo, que como es muy natural la han escuchado a usted por cuento. —Pero tenga paciencia señora, que en las derrotas que hoy coseche, si sabe aprender de ellas como hicimos los demás, sacará usted las victorias de mañana, y puede que desde ahora ya jamás ponga en duda, que quienes tienen el dinero son los que mandan, y aquellos que luchan con la fuerza de la dialéctica contra el dinero, no son en verdad locos sino simplemente tontos. —Nada le contestó Teresa a los razonamientos atinados de ‘l Rapiegón del Vulcanu, sino que mirándole con endemoniado desprecio, señalada rabia y marcado odio, sacó de su bolso los dineros y al cuidado que se los ponía entre sus fuinesques manes le dijo: —Aquí tiene el importe del arreglo de mi furgonetina, y quiera el Xantiquín del Faidor que le sirva para melecinas. —Con aquella furgoneta anduvimos xabarciandu por todos los mercados de Asturias, y al final tuvimos que dejar tal oficio porque casi no ganábamos para encantexus de la dichosa furgonetina.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > xabarciar
-
14 up
(to become covered (as if) with mist: The mirror misted over; The windscreen misted up.) cubrirse, empañarseup1 adv1. arriba2. levantado3.4. más alto / más caroup to / up until hastawhat are you three up to? vosotros tres, ¿qué estáis tramando?to feel up to something sentirse capaz de algo / sentirse con fuerzas para algodo you feel up to going to work? ¿te sientes con fuerzas para ir a trabajar?what's up? ¿qué pasa? / ¿qué ocurre?up2 prep1.2. porup and down de arriba para abajo / de un lado a otrouptr[ʌp]1 (upwards) hacia arriba, arriba2 (out of bed) levantado,-a3 (sun, moon)4 (roadworks) levantado,-a, en obras■ 'Road up' "Carretera en obras"5 (towards) hacia■ he came up and... se acercó y...6 (northwards) hacia el norte7 (totally finished) acabado,-a■ eat it up acábatelo, cómetelo todo8 (into pieces) a trozos, a porciones, a raciones2 (position) en lo alto de1 subir, aumentar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLit's not up to much familiar no vale gran cosait's up to you familiar es cosa tuyato be on the up and up familiar ir cada vez mejorto be up in arms estar en pie de guerra■ the people are up in arms about the new taxes la gente está en pie de guerra por los nuevos impuestosto be up to something (doing something) estar haciendo algo; (secretively) estar tramando algo 2 (equal to) estar a la altura de algo; (strong enough for) sentirse con fuerzas de hacer algo■ are you up to going to work? ¿te sientes con fuerzas de ir a trabajar?to up and go familiar coger e irseup to hastaup yours! taboo ¡métetelo por el culo!well up in something saber mucho de algowhat's up? familiar ¿qué pasa?ups and downs altibajos nombre masculino pluralincrease: aumentar, subirthey upped the prices: aumentaron los preciosup vito up and : agarrar y famshe up and left: agarró y se fueup adv1) above: arriba, en lo altoup in the mountains: arriba en las montañas2) upwards: hacia arribapush it up: empújalo hacia arribathe sun came up: el sol salióprices went up: los precios subieronto sit up: ponerse derechothey got up late: se levantaron tardeI stayed up all night: pasé toda la noche sin dormirto speak up: hablar más fuertethe climate up north: el clima del norteI'm going up to Canada: voy para Canadáthe book turned up: el libro aparecióshe brought the matter up: mencionó el asunto8) completely: completamenteeat it up: cómetelo todo9) : en pedazoshe tore it up: lo rompió en pedazosthe car pulled up to the curb: el carro paró al borde de la acerathe game was 10 up: empataron a 10up adjthe sun is up: ha salido el solprices are up: los precios han aumentadothe river is up: las aguas están altas3) : despierto, levantadoup all night: despierto toda la noche4) built: construidothe house is up: la casa está construida5) open: abiertothe windows are up: las ventanas están abiertasthe up staircase: la escalera para subir7) abreast: enterado, al día, al corrienteto be up on the news: estar al corriente de las noticias8) prepared: preparadowe were up for the test: estuvimos preparados para el examen9) finished: terminado, acabadotime is up: se ha terminado el tiempo permitidoto be up : pasarwhat's up?: ¿qué pasa?up prep1) (to, toward, or at a higher point of)he went up the stairs: subió la escalerato go up the river: ir río arriba3) along: a lo largo, porup the coast: a lo largo de la costajust up the way: un poco más adelanteup and down the city: por toda la ciudadupadj.• alto, -a adj.• elevado, -a adj.adv.• alto adv.• arriba adv.• hacia arriba adv.interj.• upa interj.n.• prosperidad s.f.• subida s.f.prep.• arriba de prep.
I ʌp1) adverb2)a) ( in upward direction)up a bit... left a bit — un poco más arriba... un poco a la izquierda
up United! — (BrE) arriba el United!
b) ( upstairs)3)a) ( of position) arribaup here/there — aquí/allí arriba
b) (upstairs, on upper floor)c) (raised, pointing upward)with the lid/blinds up — con la tapa levantada/las persianas levantadas or subidas
d) ( removed)I had the floorboards up — había quitado or levantado las tablas del suelo
4)a) ( upright)b) ( out of bed)she's up and about again — (colloq) está dando guerra otra vez (fam)
5)a) (of numbers, volume, intensity)prices are 5% up o up (by) 5% on last month — los precios han aumentado un 5% con respecto al mes pasado
from $25/the age of 11 up — a partir de 25 dólares/de los 11 años
b) (in league, table, hierarchy)6)a) ( in or toward north)b) ( at or to another place)to go up to town — (esp BrE) ir* a la ciudad (or a Londres etc)
7) (in position, erected)is the tent up? — ¿ya han armado la tienda or (AmL) la carpa?
the pictures/shelves are up — los cuadros/estantes están colocados or puestos
8) ( going on) (colloq)what's up with you? — ¿a ti qué te pasa?
what's up? — (what's the matter?) ¿qué pasa?; ( as greeting) (AmE) ¿qué hay? (colloq), ¿qué onda? (AmL arg), ¿qué hubo or quiubo? (Chi, Col, Méx, Ven fam)
9) ( finished)10) ( Sport)a) ( ahead in competition)to be one up on somebody — tener* una ventaja sobre algn
b) ( for each side) (AmE)11) ( under consideration)she will be up before the board/judge — comparecerá ante la junta/el juez
12) (in phrases)a) ( next to) contrab) ( confronted by)to be up against it — estar* contra las cuerdas
13) up and downa) ( vertically)to jump up and down — dar* saltos
b) ( back and forth) de arriba abajoc) ( of mood)14)up for — ( subject to)
the motion up for debate today — la moción que sale hoy a debate or se debate hoy
15)up on — ( knowledgeable) (pred)
how well up are you on what's been happening? — ¿cuánto sabes or qué tan enterado estás de lo que ha estado sucediendo?
16)up till o until — hasta
17) up to18) (as far as, as much as) hastaup to here/now/a certain point — hasta aquí/ahora/cierto punto
19)a) ( equal to)it isn't up to the usual standard — no es del alto nivel al que estamos acostumbrados; come up to b)
b) ( capable of)she's not up to the job — no tiene las condiciones necesarias para el trabajo, no puede con el trabajo (fam)
do you feel up to going out? — ¿te sientes con fuerzas/ánimos (como) para salir?
my spelling is not up to much — (BrE) mi ortografía deja bastante que desear
20) ( depending on)that's entirely up to you — eso, como tú quieras
it's not up to me to decide — no me corresponde a mí decidir, no soy yo quien tiene que decidir
21)to be up to something — (colloq)
I'm sure they're up to something — ( planning) estoy segura de que algo están tramando or algo se traen entre manos; ( doing) estoy segura de que algo (or alguna travesura etc) están haciendo
what have you been up to lately? — ¿en qué has andado últimamente?
II
1)a) ( in upward direction)to go up the stairs/hill — subir la escalera/colina
b) ( at higher level)2)a) ( along)to go/come up the river — ir*/venir* por el río
b) ( further along)it's just up the road — está un poco más allá or adelante
III
1) (before n) ( going upward)2) ( elated) (AmE colloq) (pred)I feel really up at the moment — me siento como en las nubes
IV
1.
- pp- transitive verb (colloq) \<\<price/costs\>\> aumentar, subir; <bid/offer> aumentar, superar
2.
up vito up and go — agarrar or (esp Esp) coger* e irse*
V
[ʌp] When up is the second element in a phrasal verb, eg come up, throw up, walk up, look up the verb. When it is part of a set combination, eg the way up, close up, look up the other word.to be on the up and up — (colloq) ( honest) (AmE) \<\<businessman/salesperson\>\> ser* de buena ley, ser* de fiar; ( succeeding) (BrE) \<\<business/company\>\> marchar or ir* cada vez mejor, estar* en alza
1. ADVERB1) (direction) hacia arriba, para arribahe looked up — (towards sky) miró hacia or para arriba
•
to stop halfway up — pararse a mitad de la subida•
to throw sth up in the air — lanzar algo al aire•
he walked/ran up to the house — caminó/corrió hasta la casa2) (position)•
up above (us) we could see a ledge — por encima (de nosotros) or sobre nuestras cabezas podíamos ver una cornisa•
my office is five floors up — mi oficina está en el quinto piso•
higher up — más arriba•
up in the mountains — montaña arriba•
the jug's up there, on the freezer — la jarra está ahí arriba, en el congeladorthe castle's up there, on top of the hill — el castillo está allí arriba, en la cima del monte
3) (in northern place, capital etc)•
how long have you lived up here? — ¿cuánto tiempo llevas viviendo aquí?•
he lives up in Scotland — vive en Escocia•
how long did you live up there? — ¿cuánto tiempo estuviste viviendo allí or allá?•
to go up to London/to university — ir a Londres/a la universidad4) (=standing) de piewhile you're up, can you get me a glass of water? — ya que estás de pie, ¿me puedes traer un vaso de agua?
the ladder was up against the wall — la escalera estaba apoyada en or contra la pared
5) (=out of bed)to be up — (=get up) levantarse; (=be active) estar levantado
what time will you be up — ¿a qué hora te levantarás?
is Peter up yet? — ¿está levantado Peter?
we were still up at midnight — a medianoche seguíamos sin acostarnos, a medianoche todavía estábamos levantados
•
she was up and about at 6 a.m. — lleva en pie desde las 6 de la mañanato be up and about again — [sick person] estar repuesto
•
to be up all night — no acostarse en toda la noche•
get up! — ¡levántate!6) (=raised)with his head up (high) — con la cabeza bien levantada or erguida
the blinds were up — las persianas estaban subidas or levantadas
look, the flag is up! — mira, la bandera está izada
7) (in price, value)•
the interest rate has risen sharply, up from 3% to 5% — los tipos de interés han subido bruscamente del 3% al 5%•
the temperature was up in the forties — la temperatura estaba por encima de los cuarenta•
prices are up on last year — los precios han subido desde el año pasado, del año pasado a este los precios han subido8) (in score)•
she's right up there with the jazz greats — está en la cumbre con los grandes del jazz10) (=built, installed)the new building isn't up yet — el nuevo edificio no está construido todavía, no han levantado el nuevo edificio todavía
we've got the pictures up at last — por fin hemos puesto or colgado los cuadros
11) (=finished) [contract etc] vencido, caducadowhen the period is up — cuando termine el plazo, cuando venza el plazo
time is up, put down your pens — se ha acabado el tiempo, dejen los bolígrafos sobre la mesa
time is up for the people living here, their homes are to be demolished — a la gente que vive aquí le toca marcharse, están derribando sus casas
12) (=and over)•
from £2 up — de 2 libras para arriba13) (=knowledgeable)•
he's well up in or on British politics — está muy al corriente or al día en lo referente a la política británicahow are you up on your military history? — ¿cómo andan tus conocimientos de historia militar?
14) * (=wrong)•
there's something up with him — algo le pasa•
what's up? — ¿qué pasa?what's up with him? — ¿que le pasa?
16) (Jur)to be up before the judge/board — [person] (tener que) comparecer ante el juez/el consejo; [case, matter] verse ante el juez/en el consejo
17) (=risen)•
the river is up — el río ha subido•
the sun is up — ha salido el sol•
the tide is up — la marea está alta18) (Brit) (=under repair)19) (US)(Culin) *two fried eggs, up — un par de huevos fritos boca arriba
20) (=mounted)up againstup (with) Celtic! — ¡arriba el Celtic!
up and running up for sthto be up against sb — tener que habérselas con algn, tener que enfrentarse a algn
most politicians up for reelection know this — (=seeking) la mayoría de los políticos que se presentan a la reelección lo saben
every two years, a third of the Senate comes up for election — cada dos años se renueva una tercera parte del Senado
to be up for sth * — (=ready, willing) tener ganas de algo
up to (=till, as far as) hastaare you up for it? — ¿estás dispuesto?
up to now — hasta ahora, hasta la fecha
up to £10 — hasta 10 libras nada más
we were up to our knees/waist in water — el agua nos llegaba por or hasta las rodillas/la cintura
what page are you up to? — ¿por qué página vas?
to be up to a task — (=capable of) estar a la altura de una tarea, estar en condiciones de realizar una tarea
to be {or}3} feel up to sththey weren't up to running a company — no estaban en condiciones de gestionar una empresa, no estaban a la altura necesaria para gestionar una empresa
including to be up to sth * (=doing)are you (feeling) up to going for a walk? — ¿te sientes con ganas de dar un paseo?
what are you up to? — ¿qué andas haciendo?
what are you up to with that knife? — ¿qué haces con ese cuchillo?
what does he think he's up to? — ¿qué diablos piensa hacer?
to be up to a standard/to much (=equal to)what have you been up to lately? — ¿qué has estado haciendo últimamente?
to be up to sb (=depend on)the book isn't up to much — (Brit) * el libro no vale mucho
I wouldn't do it but it's up to you — yo (que tú) no lo haría, pero allá tú or tú verás
I'd go, but it's up to you — por mí iría, pero depende de ti
if it were or was up to me — si dependiera de mí
2. PREPOSITION1) (=on top of) en lo alto de, arriba de (LAm)he was up a ladder pruning the apple trees — estaba subido a una escalera or en lo alto de una escalera podando los manzanos
to be up a tree — estar en lo alto de or (LAm) arriba de un árbol
2) (=along, towards the top)the heat disappears straight up the chimney — el calor se escapa chimenea arriba, el calor se escapa por lo alto de la chimenea
•
to travel up and down the country — viajar por todo el paíspeople up and down the country are saying... — la gente por todo el país dice...
•
they live further up the road — viven en esta calle pero más arribafurther up the page — en la misma página, más arriba
•
halfway up the stairs — a mitad de la escalera3)• up yours! *** — ¡vete a hacer puñetas! ***
3. NOUN1)the ups and downs that every politician is faced with — los altibajos a que se enfrenta todo político, las vicisitudes a que está sometido todo político
2)• it's on the up and up — (Brit) (=improving) va cada vez mejor; (US) (=above board) está en regla
4. ADJECTIVE1) (Rail) [train, line] ascendente2) (=elated)5. INTRANSITIVE VERB*1) (=jump up)2) emphatic•
she upped and left — (=stood up) se levantó y se marchó, se levantó y se largó *; (=went) fue y se marchó, fue y se largó *6.TRANSITIVE VERB (=raise) † [+ price, offer] subir, aumentar* * *
I [ʌp]1) adverb2)a) ( in upward direction)up a bit... left a bit — un poco más arriba... un poco a la izquierda
up United! — (BrE) arriba el United!
b) ( upstairs)3)a) ( of position) arribaup here/there — aquí/allí arriba
b) (upstairs, on upper floor)c) (raised, pointing upward)with the lid/blinds up — con la tapa levantada/las persianas levantadas or subidas
d) ( removed)I had the floorboards up — había quitado or levantado las tablas del suelo
4)a) ( upright)b) ( out of bed)she's up and about again — (colloq) está dando guerra otra vez (fam)
5)a) (of numbers, volume, intensity)prices are 5% up o up (by) 5% on last month — los precios han aumentado un 5% con respecto al mes pasado
from $25/the age of 11 up — a partir de 25 dólares/de los 11 años
b) (in league, table, hierarchy)6)a) ( in or toward north)b) ( at or to another place)to go up to town — (esp BrE) ir* a la ciudad (or a Londres etc)
7) (in position, erected)is the tent up? — ¿ya han armado la tienda or (AmL) la carpa?
the pictures/shelves are up — los cuadros/estantes están colocados or puestos
8) ( going on) (colloq)what's up with you? — ¿a ti qué te pasa?
what's up? — (what's the matter?) ¿qué pasa?; ( as greeting) (AmE) ¿qué hay? (colloq), ¿qué onda? (AmL arg), ¿qué hubo or quiubo? (Chi, Col, Méx, Ven fam)
9) ( finished)10) ( Sport)a) ( ahead in competition)to be one up on somebody — tener* una ventaja sobre algn
b) ( for each side) (AmE)11) ( under consideration)she will be up before the board/judge — comparecerá ante la junta/el juez
12) (in phrases)a) ( next to) contrab) ( confronted by)to be up against it — estar* contra las cuerdas
13) up and downa) ( vertically)to jump up and down — dar* saltos
b) ( back and forth) de arriba abajoc) ( of mood)14)up for — ( subject to)
the motion up for debate today — la moción que sale hoy a debate or se debate hoy
15)up on — ( knowledgeable) (pred)
how well up are you on what's been happening? — ¿cuánto sabes or qué tan enterado estás de lo que ha estado sucediendo?
16)up till o until — hasta
17) up to18) (as far as, as much as) hastaup to here/now/a certain point — hasta aquí/ahora/cierto punto
19)a) ( equal to)it isn't up to the usual standard — no es del alto nivel al que estamos acostumbrados; come up to b)
b) ( capable of)she's not up to the job — no tiene las condiciones necesarias para el trabajo, no puede con el trabajo (fam)
do you feel up to going out? — ¿te sientes con fuerzas/ánimos (como) para salir?
my spelling is not up to much — (BrE) mi ortografía deja bastante que desear
20) ( depending on)that's entirely up to you — eso, como tú quieras
it's not up to me to decide — no me corresponde a mí decidir, no soy yo quien tiene que decidir
21)to be up to something — (colloq)
I'm sure they're up to something — ( planning) estoy segura de que algo están tramando or algo se traen entre manos; ( doing) estoy segura de que algo (or alguna travesura etc) están haciendo
what have you been up to lately? — ¿en qué has andado últimamente?
II
1)a) ( in upward direction)to go up the stairs/hill — subir la escalera/colina
b) ( at higher level)2)a) ( along)to go/come up the river — ir*/venir* por el río
b) ( further along)it's just up the road — está un poco más allá or adelante
III
1) (before n) ( going upward)2) ( elated) (AmE colloq) (pred)I feel really up at the moment — me siento como en las nubes
IV
1.
- pp- transitive verb (colloq) \<\<price/costs\>\> aumentar, subir; <bid/offer> aumentar, superar
2.
up vito up and go — agarrar or (esp Esp) coger* e irse*
V
to be on the up and up — (colloq) ( honest) (AmE) \<\<businessman/salesperson\>\> ser* de buena ley, ser* de fiar; ( succeeding) (BrE) \<\<business/company\>\> marchar or ir* cada vez mejor, estar* en alza
-
15 comer
v.1 to eat (ingerir alimentos).no come carne casi nunca she hardly ever eats meat¡a comer, chicos! lunch is/dinner's/etc ready, children!dar de comer to feed2 to take, to capture.me comió un alfil he took one of my bishops3 to eat up.les come la envidia they're eaten up with envyeso me come mucho tiempo that takes up a lot of my time* * *1 to eat2 (tomar) to have3 (color) to fade4 (corroer) to corrode6 (en ajedrez) to take, capture1 eating1 to eat3 (color) to fade4 (el mar, la tierra) to swallow\comer como un pajarito familiar not to eat enough to feed a sparrowcomer como una lima / comer como un regimiento / comer por cuatro familiar to eat like a horsecome con los ojos his (her, your, etc) eyes are bigger than his (her, your, etc) bellycomerse a alguien a besos figurado to smother somebody with kissescomerse a alguien con los ojos figurado to look at somebody lovinglycomerse algo con los ojos familiar to devour something with one's eyescomerse las uñas to bite one's nails¿con qué se come eso? familiar what the heck is that?dar de comer to feedechar de comer (a los animales) to feed (the animals)me come la envidia figurado I'm green with envyno tener qué comer not to have enough to live onser de buen comer to be a good eatersin comerlo ni beberlo familiar without having had anything to do with it* * *verb* * *1. VT1) [+ comida] to eat¿quieres comer algo? — would you like something to eat?
sin comerlo ni beberlo —
sin comerlo ni beberlo, me vi envuelto en un caso de contrabando de drogas — without really knowing how, I found myself involved in a drug smuggling case
coco I, 2), tarro 2)ha recibido una herencia sin comerlo ni beberlo — he's come into an inheritance without having done anything to deserve it
2) (=almorzar) to have for lunch, eat for lunch3) (=hacer desaparecer)•
comer terreno, la derecha les está comiendo terreno — the right is gaining ground on them4) (=destruir, consumir)le come la envidia por dentro — she is eaten up o consumed with envy
5) (=escocer)6) (Ajedrez) to take2. VI1) (=ingerir alimento) to eat¿qué hay para comer? — what have we got to eat?, what is there to eat?
¡come y calla! — shut up and eat your food! *
•
comer de algo — (=tomar comida) to eat sth; (=vivir) to live off sthcomer con los ojos —
siempre comes con o por los ojos — your eyes are bigger than your stomach
2) (=tomar la comida principal) esp Esp [a mediodía] to have lunch; LAm [por la noche] to have dinner3)• dar de comer — to feed
4) And***comer a algn — to screw sb ***
3.See:* * *I 1.verbo intransitivo1)a) ( tomar alimentos) to eateste niño no me come nada — (fam) this child won't eat anything (colloq)
comer como un sabañón or (Esp) una lima or (Méx) un pelón de hospicio — (fam) to eat like a horse
b)darle de comer al gato/al niño — to feed the cat/the kid
come y calla! — shut up and do as you're told
2)a) ( tomar una comida) to eatsalir a comer (fuera) — to go out for a meal, to eat out
¿qué hay de comer? — ( a mediodía) what's for lunch?; ( por la noche) what's for dinner o supper?
b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch, have dinner (BrE colloq)c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner2.comemos a las nueve — we have o eat dinner at nine
comer vt1) <fruta/verdura/carne> to eatno puedo comer chocolate — I can't have o eat chocolate
¿puedo comer otro? — can I have another one?
mira el suéter, me lo comió la polilla — look at my sweater, the moths have been at it
como un cáncer que le come las entrañas — (liter) like a cancer gnawing away at his insides
sin comerlo ni beberlo — (Esp)
me llevé el castigo sin comerlo ni beberlo — I got punished even though I didn't have anything to do with it
¿(y) eso con qué se come? — (Esp fam) what on earth's that? (colloq)
2) (fam) ( hacer desaparecer) comerse 33) (en ajedrez, damas) to take3.comerse v pron1) ( al escribir) <acento/palabra> to leave off; <línea/párrafo> to miss out; ( al hablar) < letra> to leave off; < palabra> to swallow2)a) (enf) < comida> to eatestá para comérsela — (fam) she's really tasty (colloq)
se lo come la envidia — he's eaten up o consumed with envy
comerse a alguien vivo — (fam) to skin somebody alive (colloq)
b) (fam) ( ser muy superior) to surpass, overshadow3) (enf) (fam) ( hacer desaparecer)a) acido/óxido to eat away (at); polilla/ratón to eat away (at)b) inflación/alquiler <sueldo/ahorros> to eat away atel colegio de los niños se come casi todo el sueldo — almost all my salary goes on the children's school fees
4) (Col fam) ( poseer sexualmente) to have (colloq)IImasculino eatinguna persona de buen comer — someone who enjoys his/her food
* * *= eat, graze (on), dine, munch, nosh.Ex. Even the fearsome shark knows enough not to drive away the pilot fish while it eats, nor does it make a meal of the pilot fish when food is scarce.Ex. Whereas, before, the land was dense with stately white pines, now apple, plum, pear, peach, and cherry orchards stood in regimented rows and cattle grazed peacefully.Ex. They drove from the airport to the restaurant where he was to dine with the president of the 'Friends of the Library' group.Ex. People engage in a wide range of activities in libraries, from lively dialog while munching sandwiches and sipping soda, to flirting and caressing, to the more traditional activities of reading and information searching.Ex. Several hundred fans noshed on gourmet sandwiches, pizza, pasta and fancy chips and dips.----* comer a dos carrillos = stuff + Posesivo + face.* comer Algo para matar el gusanillo = eat + Comida + to keep + Nombre + going.* comer carroña = scavenging.* comer como una lima = eat like + a horse.* comer como un animal = eat like + an animal.* comer como una vaca = eat like + a horse.* comer como un pajarito = eat like + a bird.* comer como un sabañón = eat like + a horse.* comer con apetito = eat with + appetite.* comer en casa = eat in.* comer fuera = eat out.* comerse = make + a meal of, prey on/upon, chew up.* comerse Algo vivo = eat + Nombre + alive.* comerse con los ojos = ogle.* comerse el tarro = dwell on/upon.* comerse las uñas = bite + Posesivo + fingers, bite + Posesivo + fingernails.* comerse los restos de = scavenge.* comerse los restos dejados por otro = scavenge.* comérselo todo = eat + Posesivo + way through.* como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.* dar de comer = feed.* descanso para comer = meal break.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.* ganas de comer = appetite.* hora de comer = mealtime [meal time].* juntarse el hambre con las ganas de comer = made for each other, be two of a kind, be a right pair.* lugar para comer = eating facility.* morder la mano del que + dar de comer = bite + the hand that feeds + Pronombre.* naranja de comer = eating orange.* no tener ganas de comer = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.* salir a comer = eat out.* ser muy delicado para comer = be a picky eater.* ser muy melindroso para comer = be a picky eater.* ser muy tiquismiquis para comer = be a picky eater.* sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.* sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.* somos lo que comemos = we are what we eat.* tú te lo guisas, tú te lo comes = you've made your bed, now you must lie in it!.* * *I 1.verbo intransitivo1)a) ( tomar alimentos) to eateste niño no me come nada — (fam) this child won't eat anything (colloq)
comer como un sabañón or (Esp) una lima or (Méx) un pelón de hospicio — (fam) to eat like a horse
b)darle de comer al gato/al niño — to feed the cat/the kid
come y calla! — shut up and do as you're told
2)a) ( tomar una comida) to eatsalir a comer (fuera) — to go out for a meal, to eat out
¿qué hay de comer? — ( a mediodía) what's for lunch?; ( por la noche) what's for dinner o supper?
b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch, have dinner (BrE colloq)c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner2.comemos a las nueve — we have o eat dinner at nine
comer vt1) <fruta/verdura/carne> to eatno puedo comer chocolate — I can't have o eat chocolate
¿puedo comer otro? — can I have another one?
mira el suéter, me lo comió la polilla — look at my sweater, the moths have been at it
como un cáncer que le come las entrañas — (liter) like a cancer gnawing away at his insides
sin comerlo ni beberlo — (Esp)
me llevé el castigo sin comerlo ni beberlo — I got punished even though I didn't have anything to do with it
¿(y) eso con qué se come? — (Esp fam) what on earth's that? (colloq)
2) (fam) ( hacer desaparecer) comerse 33) (en ajedrez, damas) to take3.comerse v pron1) ( al escribir) <acento/palabra> to leave off; <línea/párrafo> to miss out; ( al hablar) < letra> to leave off; < palabra> to swallow2)a) (enf) < comida> to eatestá para comérsela — (fam) she's really tasty (colloq)
se lo come la envidia — he's eaten up o consumed with envy
comerse a alguien vivo — (fam) to skin somebody alive (colloq)
b) (fam) ( ser muy superior) to surpass, overshadow3) (enf) (fam) ( hacer desaparecer)a) acido/óxido to eat away (at); polilla/ratón to eat away (at)b) inflación/alquiler <sueldo/ahorros> to eat away atel colegio de los niños se come casi todo el sueldo — almost all my salary goes on the children's school fees
4) (Col fam) ( poseer sexualmente) to have (colloq)IImasculino eatinguna persona de buen comer — someone who enjoys his/her food
* * *= eat, graze (on), dine, munch, nosh.Ex: Even the fearsome shark knows enough not to drive away the pilot fish while it eats, nor does it make a meal of the pilot fish when food is scarce.
Ex: Whereas, before, the land was dense with stately white pines, now apple, plum, pear, peach, and cherry orchards stood in regimented rows and cattle grazed peacefully.Ex: They drove from the airport to the restaurant where he was to dine with the president of the 'Friends of the Library' group.Ex: People engage in a wide range of activities in libraries, from lively dialog while munching sandwiches and sipping soda, to flirting and caressing, to the more traditional activities of reading and information searching.Ex: Several hundred fans noshed on gourmet sandwiches, pizza, pasta and fancy chips and dips.* comer a dos carrillos = stuff + Posesivo + face.* comer Algo para matar el gusanillo = eat + Comida + to keep + Nombre + going.* comer carroña = scavenging.* comer como una lima = eat like + a horse.* comer como un animal = eat like + an animal.* comer como una vaca = eat like + a horse.* comer como un pajarito = eat like + a bird.* comer como un sabañón = eat like + a horse.* comer con apetito = eat with + appetite.* comer en casa = eat in.* comer fuera = eat out.* comerse = make + a meal of, prey on/upon, chew up.* comerse Algo vivo = eat + Nombre + alive.* comerse con los ojos = ogle.* comerse el tarro = dwell on/upon.* comerse las uñas = bite + Posesivo + fingers, bite + Posesivo + fingernails.* comerse los restos de = scavenge.* comerse los restos dejados por otro = scavenge.* comérselo todo = eat + Posesivo + way through.* como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.* dar de comer = feed.* descanso para comer = meal break.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.* ganas de comer = appetite.* hora de comer = mealtime [meal time].* juntarse el hambre con las ganas de comer = made for each other, be two of a kind, be a right pair.* lugar para comer = eating facility.* morder la mano del que + dar de comer = bite + the hand that feeds + Pronombre.* naranja de comer = eating orange.* no tener ganas de comer = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.* salir a comer = eat out.* ser muy delicado para comer = be a picky eater.* ser muy melindroso para comer = be a picky eater.* ser muy tiquismiquis para comer = be a picky eater.* sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.* sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.* somos lo que comemos = we are what we eat.* tú te lo guisas, tú te lo comes = you've made your bed, now you must lie in it!.* * *viA1 (tomar alimentos) to eatno tengo ganas de comer I'm not hungry o I don't feel like eating anythingno hay nada para comer there's nothing to eatlas palomas comían de su mano the pigeons were eating out of o from her handel sueldo apenas si les alcanza para comer he hardly earns enough to feed themcomer como un pajarito ( fam); to eat like a bird2dar de comer to feedtodavía hay que darle de comer (en la boca) we still have to spoonfeed himdarle de comer al gato to feed the cattengo que darles de comer a los niños I have to get the kids something to eat, I have to feed the kidsnos dieron de comer muy bien they fed us very wellni siquiera nos dieron de comer they didn't even give us anything to eatdarle a algn de comer aparte ( fam); to treat sb with kid glovesB1(tomar una comida): todavía no hemos comido we haven't eaten yet, we haven't had lunch ( o dinner etc) yethace mucho tiempo que no salimos a comer (fuera) we haven't been out for a meal o eaten out for ages¿dónde comieron anoche? where did you go for dinner o have dinner last night?no queremos comer en el hotel we don't want to have our meals in the hotel o to eat at the hotel¡niños, a comer! lunchtime ( o dinnertime etc), children!¿qué hay de comer? (a mediodía) what's for lunch?; (por la noche) what's for dinner o supper?aquí se come muy bien the food here is very gooddonde comen dos, comen tres there's always room for one more at the tablenos invitaron a comer they asked us to lunchcomemos a las nueve we have o eat dinner at ninenos invitaron a comer they asked o invited us to dinner■ comervtA ‹fruta/verdura/carne› to eatcomo mucha fruta I eat a lot of fruitno puedo comer chocolate I can't have o eat chocolatecome un poco de queso have a little cheesetienes que comer todo lo que te sirvan you must eat (up) everything they give you¿puedo comer otro? can I have another one?no tienen qué comer they don't have anything to eatnadie te va a comer ( fam); nobody's going to bite your head off, nobody's going to eat youmira el suéter, me lo comió la polilla look at my sweater, the moths have been at it o it's really moth-eatencomo un cáncer que le come las entrañas ( liter); like a cancer gnawing away at his insidessin comerlo ni beberlo or sin comerla ni beberla: me llevé el castigo sin comerlo ni beberlo I got punished even though I didn't have anything to do with it o any part in it¿(y) eso con qué se come? ( fam); what on earth's that? ( colloq), what's that when it's at home? ( BrE colloq)B ( fam)(hacer desaparecer): ese peinado le come mucho la cara that hairstyle hides half her faceestos zapatos me comen los calcetines my socks keep slipping down with these shoesestos gastos nos han empezado a comer los ahorros these expenses have started eating into our savingsel alquiler me come la mitad del sueldo the rent swallows up half my salary, half my salary goes on the rentsi seguimos así nos va a comer la mugre if we go on like this we'll be swallowed up by dirtC (en ajedrez, damas) to take■ comerseA ‹acento/palabra›te has comido todos los acentos you've left off o forgotten o ( BrE) missed off all the accentsme comí dos líneas I missed out o skipped two linesse comen la `s' final they don't pronounce the final `s', they leave off o drop the final `s'se come la mitad de las palabras he swallows o he doesn't pronounce half his wordsB1 ( enf) ‹comida› to eatcómetelo todo eat it all upse lo comió de un bocado he gulped it down in one gono te comas las uñas don't bite your nails¿se te ha comido la lengua el gato? ( fam); have you lost your tongue?, has the cat got your tongue? ( colloq)se lo come la envidia he's eaten up o consumed with envysi se entera mi madre me come viva if my mother finds out she'll skin me alive o have my guts for garters o make mincemeat of me ( colloq)2 (estrellarse contra) ‹árbol/poste› to smash o crash into3 (ser muy superior) to surpass, overshadownadando y corriendo, él se come a su hermano ( fam); he can beat his brother hollow at swimming and running ( colloq), he knocks spots off his brother when it comes to swimming and running ( colloq)C ( fam)(hacer desaparecer): el sol se ha ido comiendo los colores de la alfombra the sun has faded the colors in the carpetel mar se ha comido casi toda la arena the sea has washed away nearly all the sandel ácido se come el metal the acid eats into o eats away the metalel colegio de los niños se me come casi todo el sueldo almost all my salary goes on the children's school fees, the children's school fees eat up almost all of my salaryeatinguna persona de buen comer someone who enjoys his/her foodel arte del buen comer the art of good eatingel comer es como el rascar, todo es cuestión de empezar once you start eating, you don't want to stop* * *
comer ( conjugate comer) verbo intransitivo
este niño no me come nada (fam) this child won't eat anything (colloq);
dar(le) de comer a algn (en la boca) to spoonfeed sb;
darle de comer al gato/al niño to feed the cat/the kid;
salir a comer (fuera) to go out for a meal, to eat out;
¿qué hay de comer? ( a mediodía) what's for lunch?;
( por la noche) what's for dinner o supper?
verbo transitivo
◊ ¿puedo comer otro? can I have another one?;
no tienen qué comer they don't have anything to eat
comerse verbo pronominal
1
‹línea/párrafo› to miss out
‹ palabra› to swallow
2 ( enf) ‹ comida› to eat;
comerse las uñas to bite one's nails
3 (fam) ( hacer desaparecer)
[polilla/ratón] to eat away (at)
comer
I verbo transitivo
1 to eat
2 (en el parchís, etc) to take
3 (estrechar) ese corte de pelo te come la cara, that haircut makes your face look thinner
ese mueble te come mucho salón, that piece of furniture makes your living room look smaller
II verbo intransitivo to eat: hay que darle de comer al perro, we have to feed the dog
♦ Locuciones: familiar comer como una lima, to eat like a horse
familiar comer el coco/tarro a alguien, to brainwash somebody
sin comerlo ni beberlo, le pusieron una sanción, although he has nothing to do with it, he was disciplined
' comer' also found in these entries:
Spanish:
acostumbrar
- aire
- algo
- alimentar
- carrillo
- cosa
- dar
- deshora
- después
- empezar
- emplazar
- enana
- enano
- estomacal
- exacerbar
- exigua
- exiguo
- gana
- hambre
- hasta
- hincharse
- jambar
- le
- leguminosa
- menda
- mierda
- picar
- reserva
- rollo
- sabañón
- saciedad
- saque
- sopor
- tarde
- tarro
- terminar
- tragar
- troglodita
- tutiplén
- a
- acabar
- ansia
- apretujado
- austero
- barato
- barbaridad
- bueno
- carta
- chocolate
- de
English:
any
- avoid
- before
- bolt
- brisk
- buffet
- company
- conscious
- craving
- crunch
- cut out
- digestion
- directive
- eat
- eat out
- entertain
- fancy
- feed
- feeding
- finish
- for
- forage
- free rein
- full
- go
- go out
- good
- grab
- grain
- guzzle
- have
- hour
- invite
- just
- leftovers
- linger
- lunch
- lunchtime
- mealtime
- mop
- nosh
- out
- overwhelming
- pick at
- plate
- plough through
- process
- put away
- spoon-feed
- spot
* * *♦ vt1. [alimentos] to eat;no come carne casi nunca she hardly ever eats meat;¿quieres comer algo? would you like something to eat?;no tengas miedo, nadie te va a comer don't be afraid, nobody's going to eat you;ni come ni deja comer he's a dog in the manger;Famsin comerlo ni beberlo: sin comerlo ni beberlo, le hicieron jefe he became boss through no merit of his own;sin comerlo ni beberlo, nos encontramos en la bancarrota through no fault of our own, we went bankrupt2. Esp, Méx [al mediodía] to have for lunch;esp Andes [a la noche] to have for dinner;hoy hemos comido pescado we had fish today3. [en juegos de mesa] to take, to capture;me comió un alfil he took one of my bishops4. [consumir] to eat up;tus gastos nos comen casi todo mi sueldo your expenses eat up almost all of my salary;esta estufa come mucha leña this stove uses o gets through a lot of wood;los come la envidia they're eaten up with envy;eso me come mucho tiempo that takes up a lot of my time;me están comiendo los mosquitos the mosquitoes are eating me alive♦ vi1. [ingerir alimentos] to eat;ahora no tengo ganas de comer I don't feel like eating o I'm not hungry right now;comer fuera, salir a comer to eat out;yo llevaré la bebida, tú compra las cosas de comer I'll get the drink, you buy the food;comer a la carta to eat à la carte;¡a comer, chicos! lunch is/dinner's/ etc ready, children!;¡come y calla! shut up and eat your dinner!;dar de comer al perro to feed the dog;no sé qué darles de comer a mis hijos esta noche I don't know what to give the children to eat this evening;en ese restaurante dan de comer muy bien the food is very good in that restaurant;Famser de buen comer to have a healthy appetite;Figtener qué comer to have enough to live on;Famcomer a dos carrillos to stuff one's face;comer y callar beggars can't be choosers;Famdar o [m5]echar de comer aparte a alguien: a mi profesor hay que darle o [m5] echarle de comer aparte you have to be careful how you deal with my teacher, because you never know how he's going to react;donde comen dos comen tres there's always room for one more at the table2. Esp, Méx [al mediodía] to have lunch;¿qué hay de comer? what's for lunch?;en casa comemos a las tres we have lunch at three o'clock at home;hemos quedado para comer we've arranged to meet for lunch;comer fuera, salir a comer to go out for lunch* * *dar de comer a alguien feed s.o.;no tienen qué comer they haven’t a thing to eat;sin comerlo ni beberlo fam all of a sudden* * *comer vt1) : to eat2) : to consume, to eat up, to eat intocomer vi1) : to eat2) cenar: to have a meal3)dar de comer : to feed* * *comer vb¿comes pescado? do you eat fish?2. (al mediodía) to have lunch -
16 como
adv.1 as.lo he hecho como es debido I did it as o the way it should be doneme encanta como bailas I love the way you dancelo hagamos como lo hagamos habrá problemas whichever way we do it there'll be problems2 as.como te decía ayer… as I was telling you yesterday…3 as.trabaja como bombero he works as a firemandieron el dinero como anticipo they gave the money as an advance4 about (aproximadamente).me quedan como mil pesos I've got about a thousand pesos leftestamos como a mitad de camino we're about half-way theretiene un sabor como a naranja it tastes a bit like an orange5 like, as, such as, qua.6 how, in which way.7 some.Pesa como cien libras It weighs some hundred pounds.conj.1 as, since (ya que).como no llegabas, nos fuimos as o since you didn't arrive, we left2 if (si). (peninsular Spanish)como no me hagas caso, lo pasarás mal if you don't listen to me, there will be trouble3 that (que).después de tantas veces como te lo he explicado after all the times (that) I've explained it to youprep.1 like, as, just like, such as.Te di esto en condición de préstamo I gave this to you as a loan.2 as to.3 how to.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: comer.* * *► adverbio1 (modo) how2 (comparación) as, like3 (en calidad de) as4 (según) as5 familiar (aproximadamente) about1 (así que) as2 (si) if■ como lo vuelvas a hacer... if you do it again...3 (porque) as, since\como no sea que unlesscomo sea whatever happens, no matter whatcomo si lo viera familiar I can imagine perfectly wellcomo si nada / como si tal cosa as if nothing had happenedhacer como quien to pretend to +infhacer como si to pretend to +inftanto como eso no familiar not as much as that* * *1. conj.1) as2) like3) if4) since, given that2. prep.as, like* * *1. ADV1) [indicando semejanza] likejuega como yo — he plays like me o like I do
tuvo resultados como no se habían conocido antes — it had results such as had never been known before
2) [introduciendo ejemplo] such ashay peces, como truchas y salmones — there are fish, such as trout and salmon
tiene ventajas, como son la resistencia y durabilidad — it has advantages, such as o like strength and durability
3) [indicando modo]a) + indichazlo como te dijo ella — do it like * o the way she told you
toca como canta — she plays like * o the same way as she sings
no es como me lo imaginaba — it isn't as o like * I imagined it
•
tal como, tal como lo había planeado — just as o the way I had planned itb) + subjunhazlo como quieras — do it however you want o like
hazlo como puedas — do your best, do the best you can
está decidido a salvar como sea la vida del niño — he's determined to do whatever it takes to save the child's life
4) (=en calidad de) as5) (=más o menos) about, aroundhabía como cincuenta — there were about o around fifty
vino como a las dos — he came at about o around two
sentía como tristeza — she felt a sort o kind of sadness
6) [con valor causal]2. CONJ1) + indic (=ya que) as, sincecomo no tenía dinero — as o since I had no money
2) + indic (=según) as•
tal (y) como están las cosas — the way things are, as things standtal como están los precios de las motos... — with motorbike prices as they are at the moment...
3) + indic (=cuando) as soon as4) + indic(=que)verás como les ganamos — we'll beat them, you'll see
•
de tanto como, tienen las manos doloridas de tanto como aplaudieron — they clapped so much their hands hurtde tanto como odio a los dos, no sé a quien odio más — I hate them both so much, I don't know which I hate the most
5) + subjun (=si) ifcomo vengas tarde, no comes — if you're late you'll get nothing to eat
como sea cierto, ¡estamos perdidos! — if it's true, we're done for!
¡como lo pierdas! — you'd better not lose it!, don't you lose it!
•
como no, como no lo haga en seguida... — if he doesn't do it at once..., unless he does it at once...no salimos, como no sea para ir al cine — we only go out if it's to go to the cinema, we don't go out unless it's to go to the cinema
6)¡como que yo soy tonto y me creo esas mentiras! — as if I was stupid enough to believe lies like that!
¡como que te van a pagar! — don't tell me they're going to pay you!
7)• como si — as if, as though
siguió leyendo, como si no hubiera oído nada — he kept on reading, as if o as though he hadn't heard
sentí como si fuera a caerme — I felt as if o as though I was about to fall
como si no hubiera pasado nada — as if o as though nothing had happened
se comporta como si me odiara — he behaves as if o as though he hated me
como si fuera a llover — as if o as though it was going to rain
8)• como para, ¡es como para denunciarlos! — it's enough to make you want to report them to the police!
9) CAm, Méxasí 1., 5), pronto 1., 4), querer 2., 1)a como dé o diera lugar — at any cost
* * *I1)a) ( en calidad de) asel director tendrá como funciones... — the director's duties will be...
b) ( con el nombre de) asse la conoce como `flor de luz' — it's known as `flor de luz'
c) ( por ejemplo) likeen algunos lugares como Londres — in some places such as o like London
2) (en comparaciones, contrastes) likefue ella, como que me llamo Beatriz — it was her, as sure as my name's Beatriz
bailó como nunca — she danced as o like she'd never danced before
como para + inf: es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry; fue como para pegarle — I could have hit him
3) (en locs)así como — (frml) as well as
IIcomo él solo/ella sola: es egoísta como él solo he's so o he's incredibly selfish!; como mucho/poco at (the) most/at least; como nadie: cocina como nadie nobody cooks like her; como que...: conduce muy bien - como que es piloto de carreras he drives very well - well, he is a racing driver, after all; y no me lo dijiste - como que no lo sabía! and you didn't tell me about it - that's because I didn't know about it!; como ser (CS) such as, for example; como si (+ subj) as if, as though; ella está grave y él como si nada or como si tal cosa — she's seriously ill and he doesn't seem at all o in the least worried
1) ( de la manera que) as(tal y) como están las cosas — as things stand; (+ subj)
hazlo como quieras/como puedas — do it any way you like/as best as you can
no voy - como quieras — I'm not going - please yourself o as you like
la buganvilla, o como quiera que se llame — bougainvillea or whatever it's called
2) ( puesto que) as, sincecomo era temprano, nos fuimos a dar una vuelta — since o as it was early, we went for a walk
3) (si) (+ subj) ifcomo te pille... — if I catch you...
4) ( en oraciones concesivas)cansado como estaba, me ayudó — tired though o tired as he was, he helped me
5) ( que)IIIvas a ver como llega tarde — he'll be late, you'll see
1) ( expresando aproximación) about2) ( uso expletivo) kind of (colloq)me da como vergüenza... — I find it kind of embarrassing...
* * *= as, by way of, for the purpose of + Nombre, how, in the guise of, just as, like, qua, much as, as a kind of, as serving as, along the lines of, in + Posesivo + capacity as, such as, kind of like.Ex. This scheme aims for a more helpful order than the major schemes, by following the groupings of subjects as they are taught in schools.Ex. An annotation is a note added to the title and/or other bibliographic information concerning a document, by way of comment or explanation.Ex. Taking the second situation for the purpose of illustration, there are four options for choice of title.Ex. Inevitably any abridgement poses the dilemma how to abridge, that is, what to leave out and what to include.Ex. Further, these indexers are probably so familiar with their subject area that, they whether in the guise of indexer or searcher, will profit little from any additional guides to relationships.Ex. Just as Ivan finds that by taking pleasure in an extra piece of food he makes survival possible and beats Stalin and his jailors at heir own game.Ex. Thus, the computer-held term record files are most suitable for applications like Selective Dissemination of Information (SDI) systems.Ex. Such a concept came as a great surprise to many information educators who rather dismissively regarded the information qua information field of activity as being too limited.Ex. More studies are needed to identify the full temporal effects of the personal computer, much as they did for television.Ex. In a way, it is acting as a kind of bridge between the two, permitting traffic both ways where once there was a divide.Ex. 45 libraries have been unofficially recognised by librarians as serving as model children's libraries.Ex. The author considers the possibility of a shift from libraries to personal information service along the lines of the shift that has occured from public to private transport.Ex. Strange that so helpful and charming a person in his capacity as a librarian could behave so monstrously; but behave thus he did.Ex. Indicative abstracts abound in phrases such as 'is discussed' or 'has been surveyed', but do not record the outcome of the discussion or survey.Ex. It's kind of like trumping in public -- You simply do not do it!.----* ¡cómo se nota que no está el jefe! = while the cat's away, the mice will play.* aducir como evidencia = adduce as + evidence.* algo así como = something like.* añádase cómo = expand like.* así como = as, as well as.* así como así = just like that.* así como... de igual modo... = just as... so....* así es como = this is how.* así es como es = that's how it is.* caer como moscas = drop like + flies.* como aclaración = in parenthesis.* como algo natural = as a matter of course.* como algo normal = as a matter of course.* como algo opuesto a = as against.* como algo residual = residually.* como alternativa = as an alternative.* como anillo al dedo = just the ticket, the right twigs for an eagle's nest, perfect fit, perfect match, that's the ticket!.* como antes = as before.* como apoyo a = in support of.* como barcos que se cruzan (en la noche) = like passing ships (in the night).* como barcos que se cruzan (en la oscuridad) = like passing ships (in the night).* como base para = as a basis for.* como cabe esperar = unsurprisingly, as one might expect, as expected.* como cabía esperar = as expected.* como cabría esperar = as might be expected, as one might expect.* como cabría suponer = as might be expected.* como consecuencia = on this basis, on that basis, in doing so, in consequence, in accordance.* como consecuencia (de) = as a result (of), in the wake of, as a consequence (of).* cómo conseguir = obtainability.* como con todo en la vida = as with everything in life.* como contrapartida = in return.* como cooperativa = collegially.* como corresponde = fittingly.* como corresponde a = as befits.* como cuando + Indicativo = as in + Gerundio.* como de costumbre = as usual, as always, according to normal practice.* cómo demonios = how on earth.* como dice el dicho = as the saying goes, so the saying goes.* como dice el refrán = as the saying goes, so the saying goes.* como diferente a = as distinct from.* cómo disponer de (algo) = disposition.* como dos gotas de agua = as alike as two peas in a pod, like two peas in a pod.* como ejemplo = as an example, by way of illustration.* como el cuero = leathery.* como el desierto = desert-like.* como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.* como el fuego = like wildfire.* como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.* como en casa = like home (away) from home.* como en casa no se está en ningún sitio = there's no place like home.* como en el caso de = as with, just as for, as in the case of.* como era de esperar = as expected.* como es debido = fittingly.* como es de esperar = predictably, not surprisingly, as expected.* como es el caso de = as it is with, as with.* como es habitual = as always.* como es natural = not unnaturally.* como es normal = as always.* como esto = like this.* como fecha final = at the very latest.* como forma de vida = as a way of life.* como grogui = drowsily, groggily.* como grupo = collectively.* como guía = for guidance.* como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like chalk and cheese, like apples and oranges.* como la pólvora = like wildfire.* como las ardillas = squirrel-like.* como las empresas = business-like.* como loca = like a madwoman.* como loco = like hell, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman.* como medida de seguridad = as a backup.* como medida provisional = as an interim measure.* como medida temporal = as an interim measure.* como medida transitoria = as an interim measure.* como mejor + poder = as best + Pronombre + can.* como mínimo = at least, conservatively, at a minimum.* como mínimo hasta que = minimally until.* como mucho = at best, at most, if at all, at the most, at the very latest.* como muestra de agradecimiento = as a token of thanks.* como muestra de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.* como muestra de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.* como muy tarde = at the latest.* como norma = as a rule, as a matter of policy.* como norma general = as a rule of thumb, as a general rule, as a general rule of thumb, as a rough guide.* cómo nos las ingeniamos para... = how in the world....* como nota al margen = on a sidenote.* como nuevo = in mint condition, in tip-top condition, in tip-top form.* como ocurre en estos casos = as is the way with these things.* como + ocurrir + en el caso de = as + be + the case for.* como opuesto a = as distinct from, as opposed to.* como otra posibilidad = as an alternative.* ¡como para creérselo! = Posesivo + famous last words.* como parásito = parasitically.* como persona que = as one who.* como pez fuera del agua = like a fish out of water.* como polo opuesto = by polar contrast.* como por arte de magia = magically, into thin air.* como por ejemplo = such as, to the effect of.* como por encanto = magically.* como poseído = as one possessed.* como preámbulo de = as a preamble to.* como primera elección = as a first preference.* como prueba de = as a token of, as a sign of.* como prueba de agradecimiento = as a token of thanks.* como prueba de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.* como prueba de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.* como pruebas = in evidence, in evidence.* como quiera que + Verbo = however + Verbo.* como quieras llamarlo = whatever you call it.* como reconocimiento a = in recognition of.* como respuesta a = in reply to, in response to.* como resultado = in consequence, on this basis, on that basis, in doing so.* como resultado (de) = as a consequence (of).* como salido de fábrica = in mint condition.* como segunda alternativa = as a backup.* como se indicó en = as was pointed out in.* como señal de agradecimiento = as a token of thanks.* como señal de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.* como señal de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.* cómo + ser = what + be like.* como si = as though.* como si dijéramos = as it were.* como siempre = as always.* como si fuese = as it were.* como siga así = at this rate.* como sigue = as follows.* como símbolo de = as a token of, as a sign of.* como si nada = be right as rain, unfazed.* como si no hubiera mañana = like there's no tomorrow.* como si + Pronombre + fuese la vida en ello = like there's no tomorrow.* como si se acabara el mundo = like there's no tomorrow.* como si se fuese a acabar el mundo = like there's no tomorrow.* como si se + Pronombre + hubiera tragado la tierra = into thin air.* como si (se tratase de) = as if.* como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.* como sustituto de = in place of.* como tal = as such, in this capacity, qua.* como término medio = on average.* como todo un caballero = sportingly.* como último recurso = as a last resort, in the last resort.* como una aguja en un pajar = like a needle in a haystack.* como una balsa de aceite = like a millpond, calm like a millpond.* como una cabra = stark raving mad, raving mad.* como una cebolla = onion-like.* como una condenada = like a madwoman.* como una descosida = like a madwoman.* como una forma de = as a means of.* como una metralladora = quick-fire.* como un basilisco = like a bear with a sore head.* como un bobo = stupidly.* como un bólido = like the clappers.* como un campo de batalla = like a war zone.* como un cencerro = barking mad, raving mad, stark raving mad.* como un condenado = like the clappers, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman, as one possessed.* como un descosido = like a lunatic, like a madman, as one possessed.* como un detective = detectivelike, sleuthlike.* como un elefante en una cacharrería = like an elephant in a china shop.* como un energúmeno = like a bear with a sore head.* como un estúpido = stupidly.* como un experto = expertly.* como un glaciar = glacially.* como unidad global = as a whole.* como un idiota = stupidly.* como un loca = like a madwoman.* como un loco = like crazy, like mad, like a lunatic, madly, like a madman.* como un método para = as a means of.* como un modo de = as a way of.* como un necio = stupidly.* como un observador que pasa desapercibido = fly-on-the-wall, fly-on-the-wall.* cómo uno se identifica a sí mismo = self-identification.* como un platillo = saucer-like.* como un poseído = as one possessed.* como un rayo = in a flash.* como un reguero de pólvora = like wildfire.* como un relámpago = like greased lightning, like the clappers.* como un reloj = as regular as clockwork, like clockwork.* como un televisor = television-type.* como un todo = as a whole.* como un tonto = stupidly, foolishly.* como un torpe = foolishly.* como un zombi = zombielike.* como vivir en un escaparate = like being in a (gold)fish bowl.* como + Voz Pasiva = as + Participio Pasado.* como y cuando = as and when.* como y cuando sea + Adjetivo = as + Adjetivo.* comportarse como se espera = be a sport.* con el mismo + Nombre + como el que... = as + Adverbio + as....* conocerse como = be known as.* dar como resultado = result (in).* de cómo = as to how.* durante tanto tiempo como sea posible = for as long as possible.* el modo como = the way in which.* el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.* frase como encabezamiento = phrase heading.* llegar a ser conocido como = become + known as.* mantenerse como válido = hold up.* nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.* no + haber + nada como = there + be + nothing like.* ofrecerse como voluntario = volunteer.* para colmo = on top of everything else.* plan de cómo disponer de Algo = disposition instruction.* proponer como principio = posit.* sea como sea = be that as it may, at all costs, at any cost.* seleccionar como relevante = hit.* ser como hablar con la pared = be like talking to a brick wall.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser un momento tan bueno como cualquier otro = be as good a time as any.* tal como = such as, such + Nombre + as, just as.* tal y como aparece = as it/they stand(s).* tal y como es/son = as it/they stand(s).* tal y como + ser = in + Posesivo + true colours.* tan + Adjetivo + como = as + Adjetivo + as, every bit as + Adjetivo + as.* tan + Adjetivo + como de costumbre = as + Adjetivo + as ever.* tan + Adjetivo + como siempre = as + Adjetivo + as ever.* tan pronto como = as soon as, just as soon as, no sooner... than.* tan pronto como sea posible = as soon as possible (asap).* tanto como = as many... as..., as much as + Adjetivo, both... and..., no less than, equally, if not, so much as.* tanto como siempre = as much as ever.* tener como equivalente = have + counterpart.* tener como motivo central = plan around + Nombre.* tener como objetivo = have + as + Posesivo + objective.* tomar como ejemplo = take.* un poco como = kind of like.* * *I1)a) ( en calidad de) asel director tendrá como funciones... — the director's duties will be...
b) ( con el nombre de) asse la conoce como `flor de luz' — it's known as `flor de luz'
c) ( por ejemplo) likeen algunos lugares como Londres — in some places such as o like London
2) (en comparaciones, contrastes) likefue ella, como que me llamo Beatriz — it was her, as sure as my name's Beatriz
bailó como nunca — she danced as o like she'd never danced before
como para + inf: es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry; fue como para pegarle — I could have hit him
3) (en locs)así como — (frml) as well as
IIcomo él solo/ella sola: es egoísta como él solo he's so o he's incredibly selfish!; como mucho/poco at (the) most/at least; como nadie: cocina como nadie nobody cooks like her; como que...: conduce muy bien - como que es piloto de carreras he drives very well - well, he is a racing driver, after all; y no me lo dijiste - como que no lo sabía! and you didn't tell me about it - that's because I didn't know about it!; como ser (CS) such as, for example; como si (+ subj) as if, as though; ella está grave y él como si nada or como si tal cosa — she's seriously ill and he doesn't seem at all o in the least worried
1) ( de la manera que) as(tal y) como están las cosas — as things stand; (+ subj)
hazlo como quieras/como puedas — do it any way you like/as best as you can
no voy - como quieras — I'm not going - please yourself o as you like
la buganvilla, o como quiera que se llame — bougainvillea or whatever it's called
2) ( puesto que) as, sincecomo era temprano, nos fuimos a dar una vuelta — since o as it was early, we went for a walk
3) (si) (+ subj) ifcomo te pille... — if I catch you...
4) ( en oraciones concesivas)cansado como estaba, me ayudó — tired though o tired as he was, he helped me
5) ( que)IIIvas a ver como llega tarde — he'll be late, you'll see
1) ( expresando aproximación) about2) ( uso expletivo) kind of (colloq)me da como vergüenza... — I find it kind of embarrassing...
* * *= as, by way of, for the purpose of + Nombre, how, in the guise of, just as, like, qua, much as, as a kind of, as serving as, along the lines of, in + Posesivo + capacity as, such as, kind of like.Ex: This scheme aims for a more helpful order than the major schemes, by following the groupings of subjects as they are taught in schools.
Ex: An annotation is a note added to the title and/or other bibliographic information concerning a document, by way of comment or explanation.Ex: Taking the second situation for the purpose of illustration, there are four options for choice of title.Ex: Inevitably any abridgement poses the dilemma how to abridge, that is, what to leave out and what to include.Ex: Further, these indexers are probably so familiar with their subject area that, they whether in the guise of indexer or searcher, will profit little from any additional guides to relationships.Ex: Just as Ivan finds that by taking pleasure in an extra piece of food he makes survival possible and beats Stalin and his jailors at heir own game.Ex: Thus, the computer-held term record files are most suitable for applications like Selective Dissemination of Information (SDI) systems.Ex: Such a concept came as a great surprise to many information educators who rather dismissively regarded the information qua information field of activity as being too limited.Ex: More studies are needed to identify the full temporal effects of the personal computer, much as they did for television.Ex: In a way, it is acting as a kind of bridge between the two, permitting traffic both ways where once there was a divide.Ex: 45 libraries have been unofficially recognised by librarians as serving as model children's libraries.Ex: The author considers the possibility of a shift from libraries to personal information service along the lines of the shift that has occured from public to private transport.Ex: Strange that so helpful and charming a person in his capacity as a librarian could behave so monstrously; but behave thus he did.Ex: Indicative abstracts abound in phrases such as 'is discussed' or 'has been surveyed', but do not record the outcome of the discussion or survey.Ex: It's kind of like trumping in public -- You simply do not do it!.* ¡cómo se nota que no está el jefe! = while the cat's away, the mice will play.* aducir como evidencia = adduce as + evidence.* algo así como = something like.* añádase cómo = expand like.* así como = as, as well as.* así como así = just like that.* así como... de igual modo... = just as... so....* así es como = this is how.* así es como es = that's how it is.* caer como moscas = drop like + flies.* como aclaración = in parenthesis.* como algo natural = as a matter of course.* como algo normal = as a matter of course.* como algo opuesto a = as against.* como algo residual = residually.* como alternativa = as an alternative.* como anillo al dedo = just the ticket, the right twigs for an eagle's nest, perfect fit, perfect match, that's the ticket!.* como antes = as before.* como apoyo a = in support of.* como barcos que se cruzan (en la noche) = like passing ships (in the night).* como barcos que se cruzan (en la oscuridad) = like passing ships (in the night).* como base para = as a basis for.* como cabe esperar = unsurprisingly, as one might expect, as expected.* como cabía esperar = as expected.* como cabría esperar = as might be expected, as one might expect.* como cabría suponer = as might be expected.* como consecuencia = on this basis, on that basis, in doing so, in consequence, in accordance.* como consecuencia (de) = as a result (of), in the wake of, as a consequence (of).* cómo conseguir = obtainability.* como con todo en la vida = as with everything in life.* como contrapartida = in return.* como cooperativa = collegially.* como corresponde = fittingly.* como corresponde a = as befits.* como cuando + Indicativo = as in + Gerundio.* como de costumbre = as usual, as always, according to normal practice.* cómo demonios = how on earth.* como dice el dicho = as the saying goes, so the saying goes.* como dice el refrán = as the saying goes, so the saying goes.* como diferente a = as distinct from.* cómo disponer de (algo) = disposition.* como dos gotas de agua = as alike as two peas in a pod, like two peas in a pod.* como ejemplo = as an example, by way of illustration.* como el cuero = leathery.* como el desierto = desert-like.* como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.* como el fuego = like wildfire.* como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.* como en casa = like home (away) from home.* como en casa no se está en ningún sitio = there's no place like home.* como en el caso de = as with, just as for, as in the case of.* como era de esperar = as expected.* como es debido = fittingly.* como es de esperar = predictably, not surprisingly, as expected.* como es el caso de = as it is with, as with.* como es habitual = as always.* como es natural = not unnaturally.* como es normal = as always.* como esto = like this.* como fecha final = at the very latest.* como forma de vida = as a way of life.* como grogui = drowsily, groggily.* como grupo = collectively.* como guía = for guidance.* como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like chalk and cheese, like apples and oranges.* como la pólvora = like wildfire.* como las ardillas = squirrel-like.* como las empresas = business-like.* como loca = like a madwoman.* como loco = like hell, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman.* como medida de seguridad = as a backup.* como medida provisional = as an interim measure.* como medida temporal = as an interim measure.* como medida transitoria = as an interim measure.* como mejor + poder = as best + Pronombre + can.* como mínimo = at least, conservatively, at a minimum.* como mínimo hasta que = minimally until.* como mucho = at best, at most, if at all, at the most, at the very latest.* como muestra de agradecimiento = as a token of thanks.* como muestra de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.* como muestra de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.* como muy tarde = at the latest.* como norma = as a rule, as a matter of policy.* como norma general = as a rule of thumb, as a general rule, as a general rule of thumb, as a rough guide.* cómo nos las ingeniamos para... = how in the world....* como nota al margen = on a sidenote.* como nuevo = in mint condition, in tip-top condition, in tip-top form.* como ocurre en estos casos = as is the way with these things.* como + ocurrir + en el caso de = as + be + the case for.* como opuesto a = as distinct from, as opposed to.* como otra posibilidad = as an alternative.* ¡como para creérselo! = Posesivo + famous last words.* como parásito = parasitically.* como persona que = as one who.* como pez fuera del agua = like a fish out of water.* como polo opuesto = by polar contrast.* como por arte de magia = magically, into thin air.* como por ejemplo = such as, to the effect of.* como por encanto = magically.* como poseído = as one possessed.* como preámbulo de = as a preamble to.* como primera elección = as a first preference.* como prueba de = as a token of, as a sign of.* como prueba de agradecimiento = as a token of thanks.* como prueba de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.* como prueba de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.* como pruebas = in evidence, in evidence.* como quiera que + Verbo = however + Verbo.* como quieras llamarlo = whatever you call it.* como reconocimiento a = in recognition of.* como respuesta a = in reply to, in response to.* como resultado = in consequence, on this basis, on that basis, in doing so.* como resultado (de) = as a consequence (of).* como salido de fábrica = in mint condition.* como segunda alternativa = as a backup.* como se indicó en = as was pointed out in.* como señal de agradecimiento = as a token of thanks.* como señal de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.* como señal de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.* cómo + ser = what + be like.* como si = as though.* como si dijéramos = as it were.* como siempre = as always.* como si fuese = as it were.* como siga así = at this rate.* como sigue = as follows.* como símbolo de = as a token of, as a sign of.* como si nada = be right as rain, unfazed.* como si no hubiera mañana = like there's no tomorrow.* como si + Pronombre + fuese la vida en ello = like there's no tomorrow.* como si se acabara el mundo = like there's no tomorrow.* como si se fuese a acabar el mundo = like there's no tomorrow.* como si se + Pronombre + hubiera tragado la tierra = into thin air.* como si (se tratase de) = as if.* como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.* como sustituto de = in place of.* como tal = as such, in this capacity, qua.* como término medio = on average.* como todo un caballero = sportingly.* como último recurso = as a last resort, in the last resort.* como una aguja en un pajar = like a needle in a haystack.* como una balsa de aceite = like a millpond, calm like a millpond.* como una cabra = stark raving mad, raving mad.* como una cebolla = onion-like.* como una condenada = like a madwoman.* como una descosida = like a madwoman.* como una forma de = as a means of.* como una metralladora = quick-fire.* como un basilisco = like a bear with a sore head.* como un bobo = stupidly.* como un bólido = like the clappers.* como un campo de batalla = like a war zone.* como un cencerro = barking mad, raving mad, stark raving mad.* como un condenado = like the clappers, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman, as one possessed.* como un descosido = like a lunatic, like a madman, as one possessed.* como un detective = detectivelike, sleuthlike.* como un elefante en una cacharrería = like an elephant in a china shop.* como un energúmeno = like a bear with a sore head.* como un estúpido = stupidly.* como un experto = expertly.* como un glaciar = glacially.* como unidad global = as a whole.* como un idiota = stupidly.* como un loca = like a madwoman.* como un loco = like crazy, like mad, like a lunatic, madly, like a madman.* como un método para = as a means of.* como un modo de = as a way of.* como un necio = stupidly.* como un observador que pasa desapercibido = fly-on-the-wall, fly-on-the-wall.* cómo uno se identifica a sí mismo = self-identification.* como un platillo = saucer-like.* como un poseído = as one possessed.* como un rayo = in a flash.* como un reguero de pólvora = like wildfire.* como un relámpago = like greased lightning, like the clappers.* como un reloj = as regular as clockwork, like clockwork.* como un televisor = television-type.* como un todo = as a whole.* como un tonto = stupidly, foolishly.* como un torpe = foolishly.* como un zombi = zombielike.* como vivir en un escaparate = like being in a (gold)fish bowl.* como + Voz Pasiva = as + Participio Pasado.* como y cuando = as and when.* como y cuando sea + Adjetivo = as + Adjetivo.* comportarse como se espera = be a sport.* con el mismo + Nombre + como el que... = as + Adverbio + as....* conocerse como = be known as.* dar como resultado = result (in).* de cómo = as to how.* durante tanto tiempo como sea posible = for as long as possible.* el modo como = the way in which.* el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.* frase como encabezamiento = phrase heading.* llegar a ser conocido como = become + known as.* mantenerse como válido = hold up.* nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.* no + haber + nada como = there + be + nothing like.* ofrecerse como voluntario = volunteer.* para colmo = on top of everything else.* plan de cómo disponer de Algo = disposition instruction.* proponer como principio = posit.* sea como sea = be that as it may, at all costs, at any cost.* seleccionar como relevante = hit.* ser como hablar con la pared = be like talking to a brick wall.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser un momento tan bueno como cualquier otro = be as good a time as any.* tal como = such as, such + Nombre + as, just as.* tal y como aparece = as it/they stand(s).* tal y como es/son = as it/they stand(s).* tal y como + ser = in + Posesivo + true colours.* tan + Adjetivo + como = as + Adjetivo + as, every bit as + Adjetivo + as.* tan + Adjetivo + como de costumbre = as + Adjetivo + as ever.* tan + Adjetivo + como siempre = as + Adjetivo + as ever.* tan pronto como = as soon as, just as soon as, no sooner... than.* tan pronto como sea posible = as soon as possible (asap).* tanto como = as many... as..., as much as + Adjetivo, both... and..., no less than, equally, if not, so much as.* tanto como siempre = as much as ever.* tener como equivalente = have + counterpart.* tener como motivo central = plan around + Nombre.* tener como objetivo = have + as + Posesivo + objective.* tomar como ejemplo = take.* un poco como = kind of like.* * *como1A1 (en calidad de) asusando el paraguas como bastón using his umbrella as a walking stickquiero hablarte como amigo y no como abogado I want to speak to you as a friend and not as a lawyerel director tendrá como funciones … the director's duties will be …está considerado como lo mejor he's considered (to be) the bestlo presentó como su ex-marido she introduced him as her ex-husband2 (con el nombre de) asla flor conocida allí como `Santa Rita' the flower known there as `Santa Rita'3 (por ejemplo) likeen algunas capitales como Londres in some capital cities such as London o like Londonnecesitamos a alguien como tú we need someone like youtengo ganas de comer algo dulce — ¿como qué? I fancy something sweet — like what?B (en comparaciones, contrastes) likequiero un vestido como el tuyo I want a dress like yourspienso como tú I agree with youfue ella, como que me llamo Beatriz it was her, as sure as my name's Beatrizse portó como un caballero he behaved like a gentlemanla quiero como a una hija I love her like a daughter o as if she were my own daughterbailó como nunca she danced as o like she'd never danced beforeme trata como a un imbécil he treats me like an idiot o as if I were an idiotse llama algo así como Genaro o Gerardo he's called something like Genaro or Gerardo¡no hay nada como un buen coñac! there's nothing like a good brandy!era verde, un verde como el de la alfombra de la oficina it was green, the color of the office carpetcomo PARA + INF:es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry, it makes you want to cryC ( en locs):por esto, así como por muchas otras razones because of this, and for many other reasons as well o as well as for many other reasonssus abundantes recursos naturales, así como su importancia estratégica its abundant natural resources, together with o as well as its strategic importancecomo él solo/ella sola: es egoísta como él solo he's so o he's incredibly selfish!como mucho at (the) most, at the outsidecomo poco at leastcomo nadie: hace la paella como nadie she makes wonderful paella, nobody makes paella like hercomo que …: conduce muy bien — como que es piloto de carreras he drives very well — well, he is a racing driver, after allle voy a decir cuatro cosas — sí, sí, como que te vas a atrever … I'm going to give him a piece of my mind — oh, yes? I'll believe that when I see ity no me lo dijiste — ¡como que no sabía nada! and you didn't tell me about it — that's because I didn't know anything about it myself!como ser (CS); such as, for example, likecomo si (+ subj) as if, as thoughactuó como si no le importara she acted as if o as though she didn't careella está grave y él como si nada or como si tal cosa she's seriously ill and he doesn't seem at all worried o he behaves as if it's nothing (to worry about)él como si nada or como si tal cosa, ni se inmutó he just stood there without batting an eyelidcomo2A (de la manera que) asno me gustó el modo or la manera como lo dijo I didn't like the way she said itllegó temprano, tal como había prometido he arrived early, just as he had promisedganó Raúl, como era de esperar Raúl won, as was to be expectedasí en la tierra como en el cielo on Earth as it is in Heavencomo dice el refrán as the saying goes(tal y) como están las cosas as things stand, the way things are(+ subj): hazlo como quieras do it any way you like o how you likeno voy — como quieras I'm not going — please yourself o as you likeme dijo que me las arreglara como pudiera he told me to sort things as best I couldla buganvilla, o como quiera que se llame bougainvillea or whatever it's calledcomo quiera que sea, ellos se llevaron la copa anyway, the point is they won the cupB (puesto que) as, sincecomo todavía era temprano, nos fuimos a dar una vuelta since o as it was still early, we went for a walk, it was still early so we went for a walkC (+ subj) (si) ifcomo te vuelva a encontrar por aquí if I catch you around here againD(en oraciones concesivas): cansado como estaba, se ofreció a ayudarme tired though o tired as he was, he offered to help mejoven como es, tiene más sentido común que tú he may be young but he has more common sense than youE(que): vimos como se los llevaban en una furgoneta we saw them being taken away in a van, we saw how they were taken away in a vanvas a ver como llega tarde he'll be late, you'll seecomo3A (expresando aproximación) aboutcomo a la mitad del camino about half way thereestá como a cincuenta kilómetros it's about fifty kilometers awayvino como a las seis she came at around o about sixtiene un sabor como a almendras it has a kind of almondy taste, it tastes something like o a bit like almondsun ruido como de un motor a noise like that of an engineB (uso expletivo) kind of ( colloq)es que me da como vergüenza … I find it kind of embarrassing …* * *
Del verbo comer: ( conjugate comer)
como es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
Multiple Entries:
algo como
comer
como
cómo
comer ( conjugate comer) verbo intransitivo
este niño no me come nada (fam) this child won't eat anything (colloq);
dar(le) de cómo a algn (en la boca) to spoonfeed sb;
darle de cómo al gato/al niño to feed the cat/the kid;
salir a cómo (fuera) to go out for a meal, to eat out;
¿qué hay de cómo? ( a mediodía) what's for lunch?;
( por la noche) what's for dinner o supper?
verbo transitivo
◊ ¿puedo cómo otro? can I have another one?;
no tienen qué cómo they don't have anything to eat
comerse verbo pronominal
1
‹línea/párrafo› to miss out
‹ palabra› to swallow
2 ( enf) ‹ comida› to eat;
cómose las uñas to bite one's nails
3 (fam) ( hacer desaparecer)
[polilla/ratón] to eat away (at)
como preposición
◊ se la conoce cómo `flor de luz' it's known as `flor de luz'
¡no hay nada cómo un buen coñac! there's nothing like a good brandy!;
es cómo para echarse a llorar it's enough to make you want to cryd) ( en locs)◊ así como (frml) as well as;
como mucho/poco at (the) most/at least;
como ser (CS) such as, for example;
como si (+ subj) as if, as though
■ conjunción
cómo era de esperar as was to be expected;
no me gustó cómo lo dijo I didn't like the way she said it;
(tal y) cómo están las cosas as things stand;
hazlo cómo quieras/cómo mejor puedas do it any way you like/as best as you can;
no voy — cómo quieras I'm not going — please yourself
◊ cómo era temprano, fui a dar una vuelta as it was early, I went for a walkc) (si) (+ subj) if;◊ cómo te pille … if I catch you …
■ adverbio ( expresando aproximación) about;
un sabor cómo a almendras a kind of almondy taste
cómo adverbio
◊ ¿cómo estás? how are you?;
¿cómo es tu novia? what's your girlfriend like?;
¿cómo es de grande? how big is it?;
¿cómo te llamas? what's your name?
◊ ¿cómo no me lo dijiste antes? why didn't you tell me before?
◊ ¿cómo dijo? sorry, what did you say?d) ( en exclamaciones):◊ ¡cómo llueve! it's really raining!;
¡cómo comes! the amount you eat!;
¡cómo! ¿no te lo han dicho? what! haven't they told you?e) ( en locs)◊ ¿a cómo …?: ¿a cómo están los tomates? (fam) how much are the tomatoes?;
¿a cómo estamos hoy? (AmL) what's the date today?;
¡cómo no! of course!;
¿cómo que …?: ¿cómo que no fuiste tú? what do you mean it wasn't you?;
aquí no está — ¿cómo que no? it isn't here — what do you mean it isn't there?
comer
I verbo transitivo
1 to eat
2 (en el parchís, etc) to take
3 (estrechar) ese corte de pelo te come la cara, that haircut makes your face look thinner
ese mueble te come mucho salón, that piece of furniture makes your living room look smaller
II verbo intransitivo to eat: hay que darle de comer al perro, we have to feed the dog
♦ Locuciones: familiar comer como una lima, to eat like a horse
familiar comer el coco/tarro a alguien, to brainwash somebody
sin comerlo ni beberlo, le pusieron una sanción, although he has nothing to do with it, he was disciplined
como
I adverbio
1 (manera) how: hazlo como quieras, do it however you like
me gusta como habla, I like the way he speaks
2 (semejanza, equivalencia) as: es como tú, he's just like you
terco como una mula, as stubborn as a mule
3 (conformidad) as: como estaba diciendo..., as I was saying...
como indica el prospecto, as the instructions say
4 (aproximadamente) about
como a la mitad de camino, more or less halfway
como unos treinta, about thirty
II conj
1 como [+ subj], (si) if: como no comas, no vas al cine, if you don't eat, you won't go to the cinema
2 (porque) as, since
como llamó tan tarde, ya no me encontró, as he phoned so late, he didn't find me in
3 como si, as if
como si nada o tal cosa, as if nothing had happened
familiar como si lo viera, I can just imagine it
III prep (en calidad de) as: lo aconsejé como amigo, I advised him as a friend
visitó el museo como experto, she visited the museum as an expert
¿As, like o how?
As se usa para hablar de la función, uso, papel o trabajo de una persona o cosa (trabajó como camarera durante las vacaciones, she worked as a waitress during the holidays) o para comparar dos acciones o situaciones y expresar su similitud. En este caso es necesario disponer de un verbo: Entró de botones, como lo había hecho su padre veinte años antes. He entered as an office-boy, as his father had twenty years before.
Cuando como va seguido de un sustantivo o pronombre también puedes usar like para comparar dos acciones o situaciones: Es como su padre. He's just like his father. Sin embargo, si va seguido de una preposición, hay que usar as: En marzo, como en abril, llovió. In March, as in April, it rained.
Nunca debes usar how en comparaciones, porque sólo expresa la manera de hacer las cosas: ¿Cómo lo hiciste?, How did you do it?
cómo adverbio
1 (interrogativo) how: ¿cómo es de alto?, how high is it?
¿cómo estás?, how are you?
¿cómo se hace?, how is it made?
2 (cuánto) ¿a cómo están los plátanos?, how much are the bananas?
3 (por qué) ¿cómo es que no nos avisaste?, why didn't you warn us?
familiar ¿cómo es eso?, how come?
4 (cuando no se ha oído bien) ¿cómo?, what?
5 (exclamativo) how
¡cómo ha cambiado!, how she's changed!
♦ Locuciones: cómo no, of course
' cómo' also found in these entries:
Spanish:
aburrirse
- acabada
- acabado
- acondicionar
- acreditar
- actuar
- adiós
- alma
- alquilar
- alta
- alto
- amable
- andar
- apear
- apenas
- aprendizaje
- arreglarse
- arte
- así
- atizar
- atonía
- baja
- bajo
- bala
- balsa
- bañera
- bastante
- beber
- bestia
- borrega
- borrego
- botija
- buenamente
- cabra
- cada
- caracterización
- casa
- cencerro
- cerrarse
- cesar
- chinche
- cielo
- coco
- coletilla
- colorada
- colorado
- comer
- como
- como quiera
- comoquiera
English:
ablaze
- above
- abroad
- acclaim
- accordingly
- act
- address
- alternatively
- always
- arouse
- as
- ashen
- attractive
- awaken
- away
- back
- barrage
- bash out
- be
- beaver away
- best
- bicker
- big
- black
- blind
- bolt
- bombshell
- bone
- border
- bored
- both
- break
- breed
- brownout
- by-product
- cake
- calculate
- care
- chalk
- champagne
- change
- charm
- cheer
- churn out
- class
- climax
- clown around
- coin
- colour
- come about
* * *Como nmel lago Como Lake Como* * *I adv1 as;como amigo as a friend2 ( aproximadamente):había como cincuenta there were about fifty;hace como una hora about an hour ago3:así como as well asII conj1 if;como si as if;como si fuera tonto as if he were o was an idiot;como no bebas vas a enfermar if you don’t drink you’ll get sick2 expresando causa as, since;como no llegó, me fui solo as o since she didn’t arrive, I went by myself3:me gusta como habla I like the way he talks;como quiera any way you want* * *cómo adv: how¿cómo estás?: how are you?¿a cómo están las manzanas?: how much are the apples?¿cómo?: excuse me?, what was that?¿se puede? ¡cómo no!: may I? please do!como adv1) : around, aboutcuesta como 500 pesos: it costs around 500 pesos2) : kind of, liketengo como mareos: I'm kind of dizzycomo conj1) : how, ashazlo como dijiste que lo harías: do it the way you said you would2) : since, given thatcomo estaba lloviendo, no salí: since it was raining, I didn't go out3) : ifcomo lo vuelva a hacer lo arrestarán: if he does that again he'll be arrested4)como quiera : in any waycomo prep1) : like, asligero como una pluma: light as a feather2)así como : as well as* * *como1 adv1. (manera) how2. (comparaciones) as / like3. (según) as4. (ejemplo) likealgunas aves, como el pingüino, no vuelan some birds, like penguins, can't fly5. (aproximadamente) about6. (en calidad de) ascomo sea at all costs / no matter whatcomo si as if / as thoughcomo2 conj1. (causa) ascomo hacía sol, nos fuimos a la playa as it was sunny, we went to the beach2. (condición) ifcomo llegues tarde, te quedarás sin pastel if you're late, you won't get any cake -
17 llevar
v.1 to take.llevar algo/a alguien a to take something/somebody tome llevó en coche he drove me thereEl bus llevó a María The bus got Mary there.2 to carry.llevaban en hombros al entrenador they were carrying the coach on their shouldersEl bus lleva mercadería para vender The bus carries goods for selling.Esa frase lleva mala intención That phrase carries bad intention.3 to wear.llevo gafas I wear glassesno llevo dinero I haven't got any money on me4 to have.llevar el pelo largo to have long hairllevas las manos sucias your hands are dirty5 to handle, to deal with.lleva la contabilidad she keeps the books6 to keep.llevar el paso to keep in step7 to deal or cope with.llevar algo bien/mal to deal o cope with something well/badly¿cómo lo llevas? (informal) how are you getting on?8 to be wearing, to have, to wear.LLeva un buen traje He is wearing a nice suit.9 to lead, to live.Lleva un vida muy triste He leads a very sad life.10 to convey.Su gesto lleva amor His gesture conveys love.11 to take up.Ella llevó ciencias el año pasado She took up Science last year.12 to have been.Llevo viviendo mucho tiempo aquí I have been living a long time here.* * *1 (gen) to take■ te llevo en coche I'll take you in the car, I'll give you a lift2 (tener) to have; (tener encima) to have, carry■ ¿qué llevas ahí? what's that you've got there?■ ¿cuánto dinero llevas? how much money have you got on you?3 (prenda) to wear, have on4 (aguantar) to cope with■ ¿cómo lleva lo de quedarse sin trabajo? how's he coping with losing his job?5 (dirigir) to be in charge of■ ¿quién lleva el tema de los pedidos? who's in charge of orders?6 (conducir - coche) to drive; (moto) - to ride7 (pasar tiempo) to be8 (libros, cuentas) to keep9 (años) to be older10 (vida) to lead11 (tiempo, esfuerzo) to take12 (compás, paso, ritmo) to keep■ contigo no bailo, no sabes llevar el paso I'm not dancing with you, you can't keep in step■ ¿cuánto te llevaron por la reparación? how much did they charge you for the repairs?1 llevar a (conducir) to take, lead■ y esto, ¿adónde nos lleva? and where will this lead us?■ esto me lleva a pensar que... this leads me to think that...■ ¿qué lo llevó a actuar así? what made him act like that?3 llevar + participio to have2 (recibir) to get3 (estar de moda) to be fashionable5 MATEMÁTICAS to carry over\dejarse llevar por... to be influenced by..., get carried away with...llevar a la práctica to put into practicellevar adelante to carry outllevar la cuenta de to keep track ofllevar las de + inf to be likely to + infllevarse a matar to be at daggers drawn* * *verb1) to carry2) take, take away3) wear4) endure, bear•- llevarse* * *Para las expresiones llevar adelante, llevar la contraria, llevar las de perder, llevar a la práctica, llevar a término, llevar ventaja, ver la otra entrada.1. VERBO TRANSITIVO1) (=transportar) [con los brazos] to carry; [indicando el punto de destino] to take; [en vehículo] to transport"comida para llevar" — "food to take away", "take-away food"
¿es para llevar? — is it to take away?
2) (=llevar puesto) to wear¿hay que llevar corbata a la reunión? — do we have to wear a tie to the meeting?
llevaba puesto un sombrero muy raro — she had a very odd hat on, she was wearing a very odd hat
3) (=llevar encima)¡la que llevaba encima aquella noche! — * he was really smashed that night! *
4) (=tener)a) [+ barba, pelo] to haveb) [+ adorno, ingrediente] to havelleva un rótulo que dice... — it has a label (on it) which says...
¿qué lleva el pollo que está tan bueno? — what's in this chicken that makes it taste so good?
c) [+ armas, nombre, título] to have, bear frmel libro lleva el título de... — the book has the title of..., the book is entitled...
5) [+ persona]a) (=acompañar, conducir) to take¿adónde me llevan? — where are you taking me?
a ver ¿cuándo me llevas a cenar? — when are you going to take me out for a meal?
b) [en coche] to driveSofía nos llevó a casa — Sofía gave us a lift home, Sofía drove us home
yo voy en esa dirección, ¿quieres que te lleve? — I'm going that way, do you want a lift?
6) (=conducir)a) [+ vehículo] to driveb) [+ persona, entidad]llevó a su empresa a la bancarrota — he caused his company to go bankrupt, he bankrupted his company
•
[dejarse] llevar — to get carried awayno te dejes llevar por las apariencias — don't be taken in {o} deceived by appearances
si te dejas llevar por él, acabarás mal — if you fall in with him, you'll be in trouble
7) (=dirigir) [+ negocio, tienda] to run•
llevar la [casa] — to run the household•
¿quién lleva la [cuenta]? — who is keeping count?llevar las cuentas {o} los libros — (Com) to keep the books
compás 1)•
llevar una [materia] — Méx to study a subject8) (=aportar) to bring9) (=adelantar en)10) (=inducir)llevar a algn a creer que... — to lead sb to think that..., make sb think that...
esto me lleva a pensar que... — this leads me to think that...
11) (=tolerar)¿cómo lleva lo de su hijo? — how's she coping with what happened to her son?
tiene mucho genio y hay que saber llevarlo — he's very bad-tempered and you have to know how to deal with him
12) [indicando tiempo]a) (=haber estado) to be¿cuánto tiempo llevas aquí? — how long have you been here?
b) (=tardar) to take13) (=cobrar) to chargeno quería llevarme nada — he didn't want to charge me, he didn't want to take any money
14) (=ir por)¿qué dirección llevaba? — what direction was he going in?, which way was he going?
•
lleva [camino] de ser como su padre — it looks like he's going to turn out just like his father15) [+ vida] to leadllevar una vida tranquila — to live {o} lead a quiet life
16) + participio17) (=producir) (Com, Econ) to bear; (Agr) to bear, producelos bonos llevan un 8% de interés — the bonds pay {o} bear interest at 8%
no lleva fruto este año — it has no fruit this year, it hasn't produced any fruit this year
2.VERBO INTRANSITIVO [carretera] to go, leadesta carretera lleva a La Paz — this road goes {o} leads to La Paz
3.See:* * *1.verbo transitivo1)a) ( de un lugar a otro) to take¿qué llevas en el bolso? — what have you got in your bag?
comida para llevar — take out (AmE) o (BrE) takeaway meals
b) ( transportar) to carryc) < persona> to taked) ( tener consigo) to have2)a) (guiar, conducir) to takenos llevaron por un sendero — they led o took us along a path
la llevaba de la mano — I/he was holding her hand
b) (impulsar, inducir) to leadesto me lleva a pensar que... — this leads me to believe that...
¿qué la llevó a hacerlo? — what made her do it?
3) <ropa/perfume/reloj> to wear4) ( tener) to haveuna canción que lleva por título `Rencor' — a song entitled `Rencor'
5) ( tener a su cargo) <negocio/tienda> to run; < caso> to handle6)no sé bailar - no importa, yo te llevo — I can't dance - it doesn't matter, I'll lead
7) < vida> to leadllevar una vida tranquila/muy ajetreada — to lead a quiet/very hectic life; (+ compl)
¿cómo lleva lo del divorcio? - lo lleva muy mal — how is she coping with the divorce? - she's taking it very badly
8) (seguir, mantener)llevar el ritmo or el compás — to keep time
¿llevas la cuenta de lo que te debo? — are you keeping track of what I owe you?
¿qué dirección llevaban? — which direction were they going in?
9)a) ( requerir) to takelleva tiempo hacerlo bien — it takes time to do it well; (+ me/te/le etc)
b) (tener como ingrediente, componente)¿qué lleva esta sopa? — what's in this soup?
el tren sólo lleva dos vagones — the train has only two cars (AmE) o (BrE) carriages
10) (aventajar, exceder en) (+ me/te/le etc)11) (Esp) ( cobrar) to charge2.llevar v aux3.llevar las de ganar/de perder — to be likely to win/lose
llevar via) camino/carretera to go, leadb) ( al bailar) to lead4.llevarse v pron1)a) ( a otro lugar) to take¿quién se llevó mi paraguas? — who took my umbrella?
b) <premio/dinero> to winc) (quedarse con, comprar) to take¿cuántos se quiere llevar? — how many would you like?
d) (Mat) to carry9 y 9 son 18, me llevo una — 9 plus 9 is 18, carry one
e) (Arg) < asignatura> to carry over2) ( dirigir)3) <susto/regañina> to get4)5) ( hablando de modas)* * *= bear, bring, carry, lead, lug off, steer, engage, escort, lead + Pronombre + down the road to, take along, tote.Ex. Examples of homographs are: bear (to carry, or an animal) and score (music, football or to cut).Ex. Subject experts may bring a more informed and critical eye to document analysis.Ex. Cable TV systems have now been introduced in the United States that have the technical ability to carry two-way signals.Ex. A book index is an alphabetically arranged list of words or terms leading the reader to the numbers of pages on which specific topics are considered, or on which specific names appear.Ex. The whole affair, assembled and compressed, could be lugged off in a moving van.Ex. They decided that they had to set up information and referral services to steer people to the correct agency.Ex. And literature is part of that essential human behavior; it engages us in pre-enactments and re-enactments.Ex. Their work included escorting clients to other agencies.Ex. The catalog's deterioration is leading us down the road to lesser quality library service.Ex. When you're crunched for time, take along snacks that pack a wallop, nutritionally speaking.Ex. These bags are the best way to tote around your books, groceries, beach stuff, or even your puppy.----* agua + llevar = wash away.* Algo que lleva mucho tiempo de hacer = time-consuming [time consuming].* comida para llevar = takeaway meal, take-out meal, take-out.* correr como alma que lleva el diablo = run for + Posesivo + life.* cuando el río suena, agua lleva = there's no smoke without fire, where there's smoke there's fire.* dejarse llevar = become + carried away by, drift along, drift, coast along, go with + the flow, let + go, go along with + the flow.* dejarse llevar fácilmente = be easily led.* dejarse llevar (por) = fall + victim to, give + way (to).* dejarse llevar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.* dejarse llevar por el pánico = panic.* dejarse llevar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.* el camino que lleva a = a/the doorway to.* el llevar = carrying.* el sendero que lleva a = a/the doorway to.* encargado de llevar a cabo = implementor [implementer].* encargado de llevar el marcador = scorer.* flor para llevar en el ojal = boutonniere.* la edad se lleva en el alma = you are as old as you feel.* la senda que lleva a = a/the doorway to.* llevando sobrepelliz = surpliced.* llevar a = lead on to, lead up to, result (in), take + Nombre + back to, usher into.* llevar a Algo a una nueva dimensión = take + Nombre + into a new dimension.* llevar a Alguien a juicio = bring + lawsuit against + Alguien, take + legal action, take + legal proceedings.* llevar a Alguien al límite = push + Alguien + over the edge, drive + Alguien + over the edge.* llevar a buen término = bring to + a close.* llevar a cabo = accomplish, carry out, conduct, execute, go about, implement, proceed, effect, realise [realize, -USA], transact, carry through, press forward (with).* llevar a cabo actividades = conduct + business.* llevar a cabo una acción = effect + execution.* llevar a cabo una actividad = conduct + activity.* llevar a cabo una actuación común = make + a concerted effort.* llevar a cabo una iniciativa = take + initiative.* llevar a cabo una misión = accomplish + mission.* llevar a cabo una orden = execute + command.* llevar a cabo una redada = swoop.* llevar a cabo una serie de pasos anteriormente realizados = execute + steps.* llevar a cabo un atraco = pull off + heist.* llevar a cabo un proyecto = carry out + project, undertake + project, develop + project.* llevar a cabo un robo = execute + theft, pull off + heist.* llevar a casa = bring + home.* llevar a conclusiones erróneas = mislead.* llevar a confusión = lead to + confusion.* llevar a cotas más altas = raise to + greater heights, take + Nombre + to greater heights.* llevar adelante = go ahead with, carry on, carry out.* llevar a engaño = be misleading, be deceiving.* llevar a + Estado Emocional = send into + Estado Emocional.* llevar a hablar de una cuestión = bring up + issue.* llevar a hombros = carry + Nombre + shoulder-high.* llevar a juicio = prosecute, sue, file + suit against, bring + a suit against, litigate, bring + criminal charges against, file + lawsuit against, take + Nombre + to court, bring + Nombre + to justice, put on + trial, try.* llevar a la bancarrota = bankrupt.* llevar a la conclusión = lead to + the conclusion.* llevar a la ficción = fictionalise [fictionalize, -USA].* llevar a la práctica = practise [practice, -USA], put into + practice, put into + practical effect, carry out, put into + effect.* llevar a la práctica una decisión = implement + decision.* llevar a la quiebra = bankrupt.* llevar Algo/Alguien a = usher + Nombre + into.* llevar Algo a sus últimas consecuencias = take + Nombre + to its ultimate conclusion.* llevar Algo demasiado lejos = push + Nombre + too far.* llevar Algo hasta el final = carry + Nombre + to the end.* llevar al hospital con toda urgencia = rush + Nombre + to hospital.* llevar al hospital de bulla y corriendo = rush + Nombre + to hospital.* llevar al hospital urgentemente = rush + Nombre + to hospital.* llevar al juzgado = take + Nombre + to court.* llevar al límite = stretch.* llevar a los tribunales = take + Nombre + to court.* llevar al poder = bring + Nombre + to power.* llevar aquí + Expresión Temporal = have been around + Expresión Temporal.* llevar a remolque = take in + tow.* llevar a tomar una decisión = lead (up) to + decision.* llevar aún más lejos = take + one stage further, progress + one stage further, carry + one stage further, develop + one stage further, take + a step further, extend + one step further, carry + one step further, take + one step further.* llevar camino de enfrentamiento con = be on a collision course with.* llevar consigo = carry around.* llevar el compás = beat + time.* llevar el mando = rule + the roost.* llevar el peso = undertake + burden.* llevar el sello de = bear + the imprint of, bear + the mark(s) of, bear + the stamp of, bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar el sello distintivo de = bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar en autobús = bus.* llevar en camión = truck.* llevar en volandas = carry + Nombre + shoulder-high.* llevar + Expresión Temporal = take + Expresión Temporal.* llevar la antorcha = carry + the torch.* llevar la batuta = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost, set + the agenda.* llevar la contraria = antagonise [antagonize, -USA].* llevar la cuenta = tally.* llevar la cuenta de = keep + track of.* llevar la delantera = ahead of the game.* llevar la impronta de = bear + the imprint of, bear + the mark(s) of, bear + the stamp of, bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar la marca de = bear + the mark(s) of, bear + the stamp of, bear + the imprint of, bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar la marca distintiva de = bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar la montaña a Mahoma = bring + the mountain to Mohammed.* llevar la responsabilidad de Algo = carry + the burden.* llevar la voz cantante = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost, set + the agenda.* llevarle la corriente a Alguien = play along with.* llevarlo bien = take it in + Posesivo + stride.* llevar + Nombre + aún más lejos = take + Nombre + a/one step further/farther.* llevar por el aire = waft.* llevar por el camino de = lead + Pronombre + down the road to.* llevar por el mal camino = lead + astray.* llevar por mal camino = mislead.* llevar (puesto) = wear.* llevar puesto el cinturón de seguridad = wear + a seat belt.* llevar razón = be right, be in the right.* llevar ropa puesta = wear + clothing.* llevar rumbo de colisión con = be on a collision course with.* llevarse = take, take away, cream off, haul away, cart, make off with, take + Nombre + away, be in, get away with.* llevarse a las mil maravillas con + Nombre = get on with + Nombre + swimmingly.* llevarse a las mis maravillas = get along/on + like a house on fire.* llevarse bien = get along, on good terms, hit it off.* llevarse bien con Alguien = get on with + Pronombre Personal.* llevarse el gato al agua = steal + the show, steal + the limelight, the nod + go to.* llevarse el mérito = take + the credit (for).* llevarse la fama = take + the credit (for).* llevarse la palma = sweep + the board, steal + the limelight, steal + the show, take + the biscuit, take + the cake, come out on + top.* llevárselo el viento = blow away.* llevarse los problemas a casa = bring + problems home.* llevarse una desilusión = be gutted, feel + gutted.* llevarse una (gran) sorpresa = be in for a (big) surprise.* llevarse un chasco = be gutted, feel + gutted, be disappointed.* llevarse un palo = be gutted, feel + gutted.* llevar sobre la espalda = carry on + Posesivo + shoulders.* llevar sobre los hombros = carry on + Posesivo + shoulders.* llevar tiempo = take + time, take + a while, take + long, absorb + time.* llevar tiempo y esfuerzo = take + time and effort.* llevar todas las de perder = odds + be stacked against, not have a leg to stand on.* llevar una cruz = suffer from + curse.* llevar una eternidad = take + ages (and ages).* llevar una vida + Ajetivo = lead + an + Adjetivo + existence.* llevar una vida arriesgada = live + dangerously, live + dangerously close to the edge.* llevar una vida de perros = lead + a dog's life.* llevar una vida miserable = live + wretched existence.* llevar un diario de trabajo = keep + diary.* llevar un minuto = take + minute.* llevar un negocio = conduct + a business.* no llevar a ninguna parte = achieve + nothing.* no llevar a ningún fin = beat + a dead horse, fart + in the wind.* no llevar a ningún fin, ser un pérdida de tiempo = flog + a dead horse.* no llevar a ningún sitio = go + nowhere.* pasar llevando = take through.* que se lleva gestando hace tiempo = long-simmering.* viajar llevando un mochila = backpacking.* * *1.verbo transitivo1)a) ( de un lugar a otro) to take¿qué llevas en el bolso? — what have you got in your bag?
comida para llevar — take out (AmE) o (BrE) takeaway meals
b) ( transportar) to carryc) < persona> to taked) ( tener consigo) to have2)a) (guiar, conducir) to takenos llevaron por un sendero — they led o took us along a path
la llevaba de la mano — I/he was holding her hand
b) (impulsar, inducir) to leadesto me lleva a pensar que... — this leads me to believe that...
¿qué la llevó a hacerlo? — what made her do it?
3) <ropa/perfume/reloj> to wear4) ( tener) to haveuna canción que lleva por título `Rencor' — a song entitled `Rencor'
5) ( tener a su cargo) <negocio/tienda> to run; < caso> to handle6)no sé bailar - no importa, yo te llevo — I can't dance - it doesn't matter, I'll lead
7) < vida> to leadllevar una vida tranquila/muy ajetreada — to lead a quiet/very hectic life; (+ compl)
¿cómo lleva lo del divorcio? - lo lleva muy mal — how is she coping with the divorce? - she's taking it very badly
8) (seguir, mantener)llevar el ritmo or el compás — to keep time
¿llevas la cuenta de lo que te debo? — are you keeping track of what I owe you?
¿qué dirección llevaban? — which direction were they going in?
9)a) ( requerir) to takelleva tiempo hacerlo bien — it takes time to do it well; (+ me/te/le etc)
b) (tener como ingrediente, componente)¿qué lleva esta sopa? — what's in this soup?
el tren sólo lleva dos vagones — the train has only two cars (AmE) o (BrE) carriages
10) (aventajar, exceder en) (+ me/te/le etc)11) (Esp) ( cobrar) to charge2.llevar v aux3.llevar las de ganar/de perder — to be likely to win/lose
llevar via) camino/carretera to go, leadb) ( al bailar) to lead4.llevarse v pron1)a) ( a otro lugar) to take¿quién se llevó mi paraguas? — who took my umbrella?
b) <premio/dinero> to winc) (quedarse con, comprar) to take¿cuántos se quiere llevar? — how many would you like?
d) (Mat) to carry9 y 9 son 18, me llevo una — 9 plus 9 is 18, carry one
e) (Arg) < asignatura> to carry over2) ( dirigir)3) <susto/regañina> to get4)5) ( hablando de modas)* * *llevar (puesto)(v.) = wearEx: The camera hound of the future wears on his forehead a lump a little larger than a walnut.
= bear, bring, carry, lead, lug off, steer, engage, escort, lead + Pronombre + down the road to, take along, tote.Ex: Examples of homographs are: bear (to carry, or an animal) and score (music, football or to cut).
Ex: Subject experts may bring a more informed and critical eye to document analysis.Ex: Cable TV systems have now been introduced in the United States that have the technical ability to carry two-way signals.Ex: A book index is an alphabetically arranged list of words or terms leading the reader to the numbers of pages on which specific topics are considered, or on which specific names appear.Ex: The whole affair, assembled and compressed, could be lugged off in a moving van.Ex: They decided that they had to set up information and referral services to steer people to the correct agency.Ex: And literature is part of that essential human behavior; it engages us in pre-enactments and re-enactments.Ex: Their work included escorting clients to other agencies.Ex: The catalog's deterioration is leading us down the road to lesser quality library service.Ex: When you're crunched for time, take along snacks that pack a wallop, nutritionally speaking.Ex: These bags are the best way to tote around your books, groceries, beach stuff, or even your puppy.* agua + llevar = wash away.* Algo que lleva mucho tiempo de hacer = time-consuming [time consuming].* comida para llevar = takeaway meal, take-out meal, take-out.* correr como alma que lleva el diablo = run for + Posesivo + life.* cuando el río suena, agua lleva = there's no smoke without fire, where there's smoke there's fire.* dejarse llevar = become + carried away by, drift along, drift, coast along, go with + the flow, let + go, go along with + the flow.* dejarse llevar fácilmente = be easily led.* dejarse llevar (por) = fall + victim to, give + way (to).* dejarse llevar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.* dejarse llevar por el pánico = panic.* dejarse llevar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.* el camino que lleva a = a/the doorway to.* el llevar = carrying.* el sendero que lleva a = a/the doorway to.* encargado de llevar a cabo = implementor [implementer].* encargado de llevar el marcador = scorer.* flor para llevar en el ojal = boutonniere.* la edad se lleva en el alma = you are as old as you feel.* la senda que lleva a = a/the doorway to.* llevando sobrepelliz = surpliced.* llevar a = lead on to, lead up to, result (in), take + Nombre + back to, usher into.* llevar a Algo a una nueva dimensión = take + Nombre + into a new dimension.* llevar a Alguien a juicio = bring + lawsuit against + Alguien, take + legal action, take + legal proceedings.* llevar a Alguien al límite = push + Alguien + over the edge, drive + Alguien + over the edge.* llevar a buen término = bring to + a close.* llevar a cabo = accomplish, carry out, conduct, execute, go about, implement, proceed, effect, realise [realize, -USA], transact, carry through, press forward (with).* llevar a cabo actividades = conduct + business.* llevar a cabo una acción = effect + execution.* llevar a cabo una actividad = conduct + activity.* llevar a cabo una actuación común = make + a concerted effort.* llevar a cabo una iniciativa = take + initiative.* llevar a cabo una misión = accomplish + mission.* llevar a cabo una orden = execute + command.* llevar a cabo una redada = swoop.* llevar a cabo una serie de pasos anteriormente realizados = execute + steps.* llevar a cabo un atraco = pull off + heist.* llevar a cabo un proyecto = carry out + project, undertake + project, develop + project.* llevar a cabo un robo = execute + theft, pull off + heist.* llevar a casa = bring + home.* llevar a conclusiones erróneas = mislead.* llevar a confusión = lead to + confusion.* llevar a cotas más altas = raise to + greater heights, take + Nombre + to greater heights.* llevar adelante = go ahead with, carry on, carry out.* llevar a engaño = be misleading, be deceiving.* llevar a + Estado Emocional = send into + Estado Emocional.* llevar a hablar de una cuestión = bring up + issue.* llevar a hombros = carry + Nombre + shoulder-high.* llevar a juicio = prosecute, sue, file + suit against, bring + a suit against, litigate, bring + criminal charges against, file + lawsuit against, take + Nombre + to court, bring + Nombre + to justice, put on + trial, try.* llevar a la bancarrota = bankrupt.* llevar a la conclusión = lead to + the conclusion.* llevar a la ficción = fictionalise [fictionalize, -USA].* llevar a la práctica = practise [practice, -USA], put into + practice, put into + practical effect, carry out, put into + effect.* llevar a la práctica una decisión = implement + decision.* llevar a la quiebra = bankrupt.* llevar Algo/Alguien a = usher + Nombre + into.* llevar Algo a sus últimas consecuencias = take + Nombre + to its ultimate conclusion.* llevar Algo demasiado lejos = push + Nombre + too far.* llevar Algo hasta el final = carry + Nombre + to the end.* llevar al hospital con toda urgencia = rush + Nombre + to hospital.* llevar al hospital de bulla y corriendo = rush + Nombre + to hospital.* llevar al hospital urgentemente = rush + Nombre + to hospital.* llevar al juzgado = take + Nombre + to court.* llevar al límite = stretch.* llevar a los tribunales = take + Nombre + to court.* llevar al poder = bring + Nombre + to power.* llevar aquí + Expresión Temporal = have been around + Expresión Temporal.* llevar a remolque = take in + tow.* llevar a tomar una decisión = lead (up) to + decision.* llevar aún más lejos = take + one stage further, progress + one stage further, carry + one stage further, develop + one stage further, take + a step further, extend + one step further, carry + one step further, take + one step further.* llevar camino de enfrentamiento con = be on a collision course with.* llevar consigo = carry around.* llevar el compás = beat + time.* llevar el mando = rule + the roost.* llevar el peso = undertake + burden.* llevar el sello de = bear + the imprint of, bear + the mark(s) of, bear + the stamp of, bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar el sello distintivo de = bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar en autobús = bus.* llevar en camión = truck.* llevar en volandas = carry + Nombre + shoulder-high.* llevar + Expresión Temporal = take + Expresión Temporal.* llevar la antorcha = carry + the torch.* llevar la batuta = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost, set + the agenda.* llevar la contraria = antagonise [antagonize, -USA].* llevar la cuenta = tally.* llevar la cuenta de = keep + track of.* llevar la delantera = ahead of the game.* llevar la impronta de = bear + the imprint of, bear + the mark(s) of, bear + the stamp of, bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar la marca de = bear + the mark(s) of, bear + the stamp of, bear + the imprint of, bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar la marca distintiva de = bear + the hallmarks of, have + the hallmarks of.* llevar la montaña a Mahoma = bring + the mountain to Mohammed.* llevar la responsabilidad de Algo = carry + the burden.* llevar la voz cantante = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost, set + the agenda.* llevarle la corriente a Alguien = play along with.* llevarlo bien = take it in + Posesivo + stride.* llevar + Nombre + aún más lejos = take + Nombre + a/one step further/farther.* llevar por el aire = waft.* llevar por el camino de = lead + Pronombre + down the road to.* llevar por el mal camino = lead + astray.* llevar por mal camino = mislead.* llevar (puesto) = wear.* llevar puesto el cinturón de seguridad = wear + a seat belt.* llevar razón = be right, be in the right.* llevar ropa puesta = wear + clothing.* llevar rumbo de colisión con = be on a collision course with.* llevarse = take, take away, cream off, haul away, cart, make off with, take + Nombre + away, be in, get away with.* llevarse a las mil maravillas con + Nombre = get on with + Nombre + swimmingly.* llevarse a las mis maravillas = get along/on + like a house on fire.* llevarse bien = get along, on good terms, hit it off.* llevarse bien con Alguien = get on with + Pronombre Personal.* llevarse el gato al agua = steal + the show, steal + the limelight, the nod + go to.* llevarse el mérito = take + the credit (for).* llevarse la fama = take + the credit (for).* llevarse la palma = sweep + the board, steal + the limelight, steal + the show, take + the biscuit, take + the cake, come out on + top.* llevárselo el viento = blow away.* llevarse los problemas a casa = bring + problems home.* llevarse una desilusión = be gutted, feel + gutted.* llevarse una (gran) sorpresa = be in for a (big) surprise.* llevarse un chasco = be gutted, feel + gutted, be disappointed.* llevarse un palo = be gutted, feel + gutted.* llevar sobre la espalda = carry on + Posesivo + shoulders.* llevar sobre los hombros = carry on + Posesivo + shoulders.* llevar tiempo = take + time, take + a while, take + long, absorb + time.* llevar tiempo y esfuerzo = take + time and effort.* llevar todas las de perder = odds + be stacked against, not have a leg to stand on.* llevar una cruz = suffer from + curse.* llevar una eternidad = take + ages (and ages).* llevar una vida + Ajetivo = lead + an + Adjetivo + existence.* llevar una vida arriesgada = live + dangerously, live + dangerously close to the edge.* llevar una vida de perros = lead + a dog's life.* llevar una vida miserable = live + wretched existence.* llevar un diario de trabajo = keep + diary.* llevar un minuto = take + minute.* llevar un negocio = conduct + a business.* no llevar a ninguna parte = achieve + nothing.* no llevar a ningún fin = beat + a dead horse, fart + in the wind.* no llevar a ningún fin, ser un pérdida de tiempo = flog + a dead horse.* no llevar a ningún sitio = go + nowhere.* pasar llevando = take through.* que se lleva gestando hace tiempo = long-simmering.* viajar llevando un mochila = backpacking.* * *llevar [A1 ]vtA1 (de un lugar a otro) to taketengo que llevar los zapatos a arreglar I must take my shoes to be mendedle llevé unas flores I took her some flowerste lo llevaré cuando vaya el sábado I'll bring it when I come on Saturdayeste programa pretende llevar un mensaje de paz y amor a sus hogares this program aims to bring a message of peace and love into your homesel camión llevaba una carga de abono the truck was carrying a load of fertilizerdeja que te ayude a llevar las bolsas let me help you carry your bags¿qué llevas en el bolso que pesa tanto? what have you got in your bag that weighs so much?2 ‹persona› to takeiba para ese lado y me llevó hasta la estación she was going that way so she gave me a lift to o took me to o dropped me at the stationvoy a llevar a los niños al colegio I'm going to take the children to schoolnos llevó a cenar fuera he took us out to dinnerla llevaba de la mano I was holding her hand, I had her by the hand3(tener consigo): los atracadores llevaban metralletas the robbers carried submachine gunsno llevo dinero encima or conmigo I don't have any money on me4 (CS) (comprar) to take¿la señora ha decidido? — sí, llevo éste have you decided, madam? — yes, I'll take o I'll have this one¿cuántos va a llevar? how many would you like?B1(guiar, conducir): nos llevaron por un sendero hacia la cueva they led o took us along a path toward(s) the caveeste camino te lleva al río this path leads o takes you to the riveresta discusión no nos llevará a ninguna parte arguing like this won't get us anywhere2 (impulsar, inducir) to leadsu afición por el juego lo llevó a cometer el desfalco his passion for gambling led him to embezzle the moneyesto me lleva a pensar que miente this leads me to believe that she is lying¿qué puede llevar a una madre a hacer una cosa así? what could induce a mother to do such a thing?C1 ‹vestido/sombrero› to wearpuede llevarse suelto o con cinturón it can be worn loose or with a beltllevaba uniforme he was wearing his uniform, he was in uniformno llevo reloj I'm not wearing a watch, I haven't got a watch on2(hablando de modas): vuelven a llevarse las faldas cortas short skirts are back in fashionya no se lleva eso de las fiestas de compromiso people don't have engagement parties any moreD(tener): llevas la corbata torcida your tie's crookedhace años que lleva barba he's had a beard for yearsllevaba el pelo corto she wore o had her hair short, she had short haircada entrada lleva un número each ticket bears a number o has a number on itel colegio lleva el nombre de su fundador the school carries o bears the name of its founderuna canción que lleva por título `Rencor' a song entitled `Rencor'A(tener a su cargo): lleva la contabilidad de la empresa she does the company's accountssu padre lleva la tienda/el bar his father runs the shop/the barel abogado que lleva el caso the lawyer o ( AmE) attorney who is handling the casemi compañero lleva lo de los créditos my colleague deals with loanstrabaja a tiempo completo y además lleva la casa she works full time and does all the housework as wellB1 (conducir) ‹vehículo› to drive; ‹moto› to ride¿quién llevaba el coche? who was driving the car?2 ‹pareja›(al bailar): no sé bailar — no importa, yo te llevo I can't dance — it doesn't matter, I'll leadC1 ‹vida› to lead(+ compl): lleva una vida normal/muy ajetreada he leads o has a normal life/very hectic lifellevan su relación en secreto they're keeping their relationship secret¿cómo llevas lo del divorcio? how are you coping with the divorce?está en segundo año y lo lleva muy bien he's in the second year and he's doing very welllleva muy mal lo de que te vayas al extranjero she's taking this business of you going abroad very badlyllevaste muy bien la entrevista you handled the interview very well2 ( Ven) ‹golpe/susto› to getllevamos un susto grande cuando … we got a terrible fright when …va a llevar un disgusto grande cuando se entere he's going to be very upset when he finds outD(seguir, mantener): llevar el ritmo or el compás to keep timebaila mal, no sabe llevar el compás he's a bad dancer, he can't keep in time to the music¿estás llevando la cuenta de lo que te debo? are you keeping track of what I owe you?¿qué rumbo llevan? what course are they on?¿qué dirección llevaban? which direction were they going in o were they headed in?A1 (requerir, insumir) to takelleva mucho tiempo hacerlo bien it takes a long time to do it well(+ me/te/le etc): le llevó horas aprendérselo de memoria it took her hours to learn it by heartme va a llevar horas it's going to take me hours2(tener como ingrediente, componente): ¿qué lleva esta sopa? what's in this soup?esta masa lleva mantequilla en lugar de aceite this pastry is made with butter instead of oillleva unas gotas de jugo de limón it has a few drops of lemon juice in iteste modelo lleva tres metros de tela you need three meters of material for this dressla blusa lleva un cuello de encaje the blouse has a lace collarel tren lleva dos vagones de primera the train has o ( frml) conveys two first-class carriagesB (aventajar, exceder en) (+ me/te/le etc):me lleva dos años he's two years older than memi hijo te lleva unos centímetros my son is a few centimeters taller than you, my son is taller than you by a few centimetersnos llevan tres días de ventaja they have a three-day lead over usno me llevó nada por arreglármelo he didn't charge me (anything) for fixing it■lleva media hora esperando she's been waiting for half an hour¿llevas mucho rato aquí? have you been here long?lleva tres días sin probar bocado he hasn't eaten a thing for three daysel tren lleva una hora de retraso the train's an hour late¿te desperté? — no, llevo horas levantada did I wake you? — no, I've been up for hourslleva cinco años en la empresa she's been with the company for five yearshasta ahora llevan ganados todos los partidos they've won every game so farya llevaba hecha la mitad de la manga I'd already done half the sleevellevar las de ganar/perder to be bound to win/losecon el apoyo del jefe, llevas todas las de ganar if the boss is behind you, you're bound to succeed■ llevarvi1 «camino/carretera» to go, leadlleva directamente al pueblo it goes o leads straight to the village¿adónde lleva este camino? where does this road go o lead?2 (al bailar) to lead■ llevarseA1 (a otro lugar) to takela policía se llevó al sospechoso the police took the suspect away¿quién se ha llevado mi paraguas? who's taken my umbrella?nos lo llevamos a la playa we took him off to the beachno te lleves el diccionario, lo necesito don't take the dictionary (away), I need itllévate a los chicos de aquí get the children out of herelos ladrones se llevaron las joyas the thieves went off with o took the jewelsel agua se llevó cuanto encontró a su paso the water swept away everything in its path2 ‹dinero/premio› to winla película que se llevó todos los premios the movie that carried off o won o took all the prizes3 (quedarse con, comprar) to takeno sé cuál llevarme I don't know which one to have o take¿cuántos se quiere llevar? how many would you like?4 ( Mat) to carry9 y 9 son 18, me llevo una 9 plus 9 is 18, carry one5 ( Arg) ‹asignatura› to carry overB(dirigir): no te lleves el cuchillo a la boca don't put your knife in your mouthse llevó la mano al bolsillo he put his hand to his pocketC ‹susto/regañina› to get¡qué susto me llevé! what a fright I got!me llevé una gran decepción I was terribly disappointed, it was a terrible disappointmentse llevó su merecido he got what he deservedquiero que se lleve un buen recuerdo I want him to leave here with pleasant memoriesDllevarse bien con algn to get along with sb, to get on (well) with sb ( BrE)nos llevamos mal we don't get along o onse llevan a matar they really hate each otherse llevan como perro y gato they fight like cat and dog* * *
llevar ( conjugate llevar) verbo transitivo
1
te lo llevaré cuando vaya I'll bring it when I come;
¿qué llevas en la bolsa? what have you got in your bag?;
comida para llevar take out (AmE) o (BrE) takeaway meals
me llevó (en su coche) hasta la estación she gave me a lift to the station;
lo llevaba en brazos/de la mano she was carrying him in her arms/holding her hand
2
◊ la llevaba de la mano I/he was holding her hand;
esto no nos llevará a ninguna parte this won't get us anywhere
◊ esto me lleva a pensar que … this leads me to believe that …
3
1 ( tener a su cargo) ‹negocio/tienda› to run;
‹ caso› to handle;
‹ contabilidad› to do
2 (esp Esp) ( conducir) ‹ vehículo› to drive;
‹ moto› to ride
3 ‹ vida› to lead;
¿cómo llevas el informe? how are you getting on with the report?
4 (seguir, mantener): llevar el ritmo or el compás to keep time;◊ ¿llevas la cuenta de lo que te debo? are you keeping track of what I owe you?;
¿qué dirección llevaban? which direction were they going in?
1
nos llevan un día de ventaja they have a one-day lead over us
2 (Esp) ( cobrar) to charge
llevar v aux:
lleva tres días sin comer he hasn't eaten for three days;
el tren lleva una hora de retraso the train's an hour late;
llevo revisada la mitad I've already checked half of it
verbo intransitivo [camino/carretera] to go, lead
llevarse verbo pronominal
1
¿quién se llevó mi paraguas? who took my umbrella?;
el agua se llevó las casas the water swept away the houses
d) (Mat) to carry;◊ 9 y 9 son 18, me llevo una 9 plus 9 is 18, carry one
2 ‹susto/regañina› to get;
se llevó un buen recuerdo he left here with pleasant memories
3
4 ( hablando de modas) to be in fashion;
llevar verbo transitivo
1 to take: llévame a casa, take me home
(en dirección al oyente) te lo llevaré al trabajo, I'll bring it to your work
2 (vestir) to wear: lleva el pelo suelto, she wears her hair down
3 (transportar) to carry: no llevo dinero encima, I don't carry any money on me
4 (tolerar, sufrir) lleva muy mal la separación, she is taking the separation very badly
5 (una diferencia de edad) le lleva dos años a su hermana, he is two years older than his sister
6 (cobrar) me llevó dos mil pesetas por el arreglo, she charged me two thousand pesetas for the repairs
7 (necesitar) eso no lleva mucho trabajo, that doesn't need much work
8 (tiempo) llevo dos horas esperando, I've been waiting for two hours
esto llevará un buen rato, this will take a long time
9 (un negocio, empresa) to be in charge of
(a una persona) to handle: te lleva por donde quiere, she does what she likes with you
♦ Locuciones: llevar adelante, to carry sthg through
llevar las de ganar/perder, to be on a winning/losing streak
La traducción más común es to take: ¿Adónde llevas eso?, Where are you taking that? Llévalo a la cocina. Take it to the kitchen. Sin embargo, tratándose de llevar algo hacia el oyente o el hablante, debes emplear el verbo to bring: Te lo llevaré mañana. I'll bring it to you tomorrow. Te llevaré un regalo. I'll bring you a present.
' llevar' also found in these entries:
Spanish:
acercar
- agitada
- agitado
- aire
- altar
- andar
- aparejada
- aparejado
- bajar
- batuta
- caballo
- cabo
- calzar
- calle
- cantante
- cargar
- cartera
- ciega
- ciego
- conducir
- costar
- dejarse
- delantera
- efectuar
- ejecutar
- escrita
- escrito
- garaje
- inducir
- juicio
- magistratura
- mal
- maquillarse
- operar
- pantalla
- pantalón
- perder
- preferir
- realizar
- sed
- sofoco
- subir
- traer
- transportar
- usar
- vestir
- voz
- anca
- andas
- arrastrar
English:
absorb
- accomplish
- account
- achieve
- ahead
- amulet
- astray
- authenticity
- band
- bankrupt
- bear
- blow
- boil
- bring
- carry
- carry about
- carry around
- carry away
- carry off
- carry on
- carry out
- coal
- conduct
- drag off
- drive
- effect
- fly
- follow through
- footpath
- forceful
- forever
- go through with
- hand-luggage
- handle
- haul up
- have
- have on
- have up
- hold
- hump
- implement
- inclination
- justice
- keep
- lead
- lead out
- lead to
- lead up to
- live
- lug
* * *♦ vt1. [de un lugar a otro] to take;le llevé unos bombones al hospital I took her some chocolates at the hospital, I brought some chocolates for her to the hospital with me;llevaré a los niños al zoo I'll take the children to the zoo;nosotros llevamos la mercancía del almacén a las tiendas we bring o transport the goods from the warehouse to the shops;me llevó en coche he drove me there;¿vas al colegio? ¡sube, que te llevo! are you going to school? get in, I'll give you a Br lift o US ride;¿para tomar aquí o para llevar? is it to eat in or Br to take away o US to go?;2. [acarrear] to carry;llevaba un saco a sus espaldas she was carrying a sack on her back;llevaban en hombros al entrenador they were carrying the coach on their shoulders;¿llevas rueda de recambio? have you got a spare wheel?;llevar adelante algo [planes, proyecto] to go ahead with sth;llevar consigo [implicar] to lead to, to bring about;está prohibido llevar armas carrying arms is prohibited3. [encima] [ropa, objeto personal] to wear;llevo gafas I wear glasses;¿llevas reloj? [en este momento] have you got a watch on?, are you wearing a watch?;[habitualmente] do you wear a watch?;llevaba una falda azul she was wearing a blue skirt;no lleva nada puesto she hasn't got anything o any clothes on;no llevo dinero I haven't got any money on me;nunca llevo mucho dinero encima I never carry a lot of money on me o around;4. [tener] to have;llevar bigote to have a moustache;lleva el pelo largo he has long hair;me gusta llevar el pelo recogido I like to wear my hair up;llevas las manos sucias your hands are dirty;los productos ecológicos llevan una etiqueta verde environmentally friendly products carry a green label¿qué lleva el daiquiri? what do you make a daiquiri with?6. [guiar, acompañar] to take;los llevé por otro camino I took them another way;lo llevaron a la comisaría he was taken to the police station;un guía nos llevó hasta la cima a guide led us to the top;Méxlléveme con el gerente I want to see the manager7. [dirigir] to be in charge of;[casa, negocio] to look after, to run;lleva la contabilidad she keeps the books8. [manejar, ocuparse de] [problema, persona] to handle;[asunto, caso, expediente] to deal with; [automóvil] to drive; [bicicleta, moto] to ride;este asunto lo lleva el departamento de contabilidad this matter is being handled by the accounts department;ella llevó las negociaciones personalmente she handled the negotiations herself;el inspector que lleva el caso the inspector in charge of the case;lleva muy bien sus estudios he's doing very well in his studies;sabe cómo llevar a la gente she's good with people9. [mantener] to keep;el hotel lleva un registro de todos sus clientes the hotel keeps a record of all its guests;llevo la cuenta de todos tus fallos I've been keeping count of all your mistakes;llevar el paso to keep in step;llevan una vida muy tranquila they lead a very quiet life10. [soportar] to deal o cope with;llevar algo bien/mal to deal o cope with sth well/badly;llevo bien lo de ir en tren todos los días, pero lo de madrugar… I can quite happily cope with catching the train every day, but as for getting up early…;Fam¿cómo lo llevas con el nuevo jefe? how are you getting on with your new boss?lleva camino de ser famoso/rico he's on the road to fame/riches;llevar las de ganar/perder: el equipo local lleva las de ganar/perder the local team are favourites to win/lose;en un juicio, llevamos las de ganar if the matter goes to court, we can expect to win;no te enfrentes con él, que llevas las de perder don't mess with him, you can't hope to winaquella inversión le llevaría a la ruina that investment was to bring about his ruin;¿adónde nos lleva la ingeniería genética? where is all this genetic engineering going to end?;llevar a alguien a hacer algo to lead o cause sb to do sth;esto me lleva a creer que miente this makes me think she's lying;¿qué pudo llevarle a cometer semejante crimen? what could have led o caused him to commit such a crime?me lleva dos centímetros/dos años he's two centimetres taller/two years older than me15. [costar] [tiempo, esfuerzo] to take;me llevó un día hacer este guiso it took me a day to make this dish16. [pasarse] [tiempo]lleva tres semanas sin venir she hasn't come for three weeks now, it's three weeks since she was last here;llevaba siglos sin ir al cine I hadn't been to the cinema for ages, it was ages since I'd been to the cinema;¿cuánto tiempo llevas aquí? how long have you been here?;llevo todo el día llamándote I've been trying to get through to you on the phone all day;llevar mucho tiempo haciendo algo to have been doing sth for a long time¿qué te llevaron por la revisión del coche? how much o what did they charge you for servicing the car?llevaré la roja I'll take o have the red one;¿lo envuelvo o lo lleva puesto? shall I wrap it up for you or do you want to keep it on?♦ vi[conducir]llevar a to lead to;esta carretera lleva al norte this road leads north♦ v aux(antes de participio)llevo leída media novela I'm halfway through the novel;llevo dicho esto mismo docenas de veces I've said the same thing time and again;llevaba anotados todos los gastos she had noted down all the expenses* * *I v/t1 take;llevar a alguien en coche drive s.o., take s.o. in the car;llevar dinero encima carry money3 ritmo keep up4:llevar las de perder be likely to lose;me lleva dos años he’s two years older than me;llevo ocho días aquí I’ve been here a week;llevo una hora esperando I’ve been waiting for an hour;¿te llevó dos horas hacer eso? it took you two hours to do that?II v/i lead (a to)* * *llevar vt1) : to take away, to carryme gusta, me lo llevo: I like it, I'll take it2) : to wear3) : to take, to leadllevamos a Pedro al cine: we took Pedro to the movies4)llevar a cabo : to carry out5)llevar adelante : to carry on, to keep goingllevar vi: to leadun problema lleva al otro: one problem leads to anotherllevar v aux: to havellevo mucho tiempo buscándolo: I've been looking for it for a long timelleva leído medio libro: he's halfway through the book* * *llevar vb¿quieres que te lleve la compra? shall I carry your shopping?4. (tener) to have¿qué llevas en la mano? what have you got in your hand?6. (tiempo) to have beenllevarle a alguien... años to be... years older than somebody -
18 ARRALLAR ou ARRÁTCHAR
Arrátchar es limpiar el estiércol de los establos. Ejemplo: —Tenu qu' arrátchar la corte, pos ya finquen les vaques col chumbu nel treme del payar. (Tengo que limpiar la cuadra, porque ya tocan las vacas con el lomo en el piso del pajar). En casi todas las cuadras de aldea, y en todas las de las brañas de los prados, morteiras y puertos, el pajar está situado mismamente encima de la cuadra. Una corte sen payar, ye lu mesmu que una teixá sen llar. (Una cuadra sin pajar, es lo mismo que una casa sin lar). Una vez sucedió este caso en una aldea donde yo estuve trabajando y por ser curioso y creo que hasta simpático, se lo voy a contar a ustedes tal como ha sucedido. —Subían los vaqueirus todas las tardes como siempre solían hacerlo, en el tiempo de la xeronda (otoño) que fue cuando aconteció esta historia, digo que xubíen faer la braña a la cotchá d'Aciera. (Hacer el ordeño y todas las faenas que conciernen al ganado a la Collada de la aldea de Aciera). En esta aldea vivía una mozacona (mozona) solterona, roxa comu las panoyas, con bones ñalgues ya prefechu entamu, abondu dada nel faer favores a lus homes s'ístus chávanie la gavita nus sous trabayus, que yeren tous lus que se llelden na llabrancia, ya per istas gavitas que le faian echa añuedaba 'l cibiétchu conechus fatáus d'endeveces. (Rubia como las panojas, con buenas nalgas y soberanas tetas, muy dada en el hacer favores a los hombres, si éstos le ayudaban en sus trabajos, que eran todos los que se hacen en la labranza, y por estas ayudas que le hacían, ella efectuaba el amor con ellos cuantas veces fuera necesario. Aquella tarde de mucha borrina (niebla) subia Agapita camino de la Collá por el esborióuxu caleyón (resbaladizo camino) acompañada de Lluis el Meruéganu (pequeña fresa silvestre), que hablaban de la siguiente manera: —Güéi tenu abondu trabayu que faer na corte, pos disde que comencipióu la braña ista xeronda na Cochá, nun fexe namái que meter goxáes de fuéa debaxu les vaques sen arrátchar el cuchu d'anguna vez, axina ye, que tenu qu'entrar agabuxá na corte, perque fiéndexeme la mochera nus tremes del payar. ¡Nun t'apreucupes mútcher, pos se medexas añuedar el cibiétchu namái qu' acheguemus al cabanu, arrátchute you 'l cuchu nun rellámpagu! (Hoy tengo mucho trabajo que hacer en la cuadra, decía Agapita, pues desde que ha comenzado la braña este otoño en la Collada, no hice nada más que meter cestas de hoja debajo de las patas de las vacas, sin limpiar el estiércol ni una sola vez, así es que tengo que entrar agachada en la cuadra, por que ya tropieza mi cabeza en el piso del pajar). (¡No te preocupes mujer, le respondió Luis, pues si me dejas hacer el amor contigo nada más que lleguemos a la cabaña, yo limpio todo el estiércol de la cuadra rápidamente!). La Gapitona llancóu lus sous güérchus nuna miradiétcha melgueira d'enría de Chuis, ya díxole con fala moxetona: —Tenu d'estingarrame nel payar d'embaxu lus tous atabarius peru cundu m’arrátches les vaques, perque veute güéi'nfondigoná arganéu, ya se comencipiamus añuedar el cibiétchu endenantes diarrátchar la corte, atapecerá 'l díe ya entavía taremus engarapelláus ún d'enría 'l oitre. (La Agapita puso sus ojos con una dulce mirada encima del deseoso Luis y le dijo con mimosa voz: —Tengo de acostarme en el pajar debajo de tu bragueta, pero después que me limpies el estiércol de las vacas, porque te veo hoy muy deseoso, y si comenzamos hacer el amor antes de que me limpies la cuadra, oscurecerá el día y todavía estaremos abrazados uno encima del otro). Llegaron al fin a la cabaña de la Agapita, se quitó Luis con rapidez la chaqueta, se arremangó su camisa por encima de los codos, asió con decisión la pala de dientes, y dio comienzo su faena con la imaginación puesta en el placer que recibiría una vez que terminase el arduo trabajo que con tanto ahínco había comenzado. Pronto el sudor envolvió el vigoroso cuerpo de Luis que desaforadamente trabajaba sin tomarse el menor descanso, pero el abono que había dentro de la cuadra era tanto, que le costó casi dos horas de enconado esfuerzo en poder del todo sacarlo, y cuando al final tras la contentosa sonrisa de Agapita que en todo momento mirándole ladinamente le estuvo observando, el escuaxaringáu (deshecho) Luis terminó su faena, se encontraba tan sumamente cansado, que a la par que se limpiaba el abundante río de sudor que manaba de su frente, le dijo a la Agapita a la sazón que se sentaba en el pesebre al lado de ella: ¡Ahí mióu nena, tou esgoncionáu d'afechu, tenu 'l cumal tan endolloríu comu se m'apurrieren d'enría d'él un mamplenáu de galgazus, paime a mín, que nun arrátchaste ‘l cuchu d'ista corte, disde 'l díe que la fexu 'l defuntu tou pá! ¡Home Chuisín tantu non, qu’el anu paxáu arrátchoula Xuan el Chocaretu, ya según el miou paicer, nun quedóu tan escuaxaringotáu comu tou lu tás n’agora. Claru que nun tenía tantu ganáu comu niste anu! ¡Fae 'l favore Gapitina, nun hay namái qu'allancar lus güeyus nisi cucheráu que tá empericotáu metanes na corralá, pa ún dase cuenta que saquéi d'ista enllordiá corte, más d'una ucena de rincheirus querrus de cuchu. Asina ye que quedéi escosáu de llixas p'añuedar el cibiétchu, ya xúrute miou nena, que más que me lu diés la muyer más guapa del mundiu, ya se punxés ainda dellantre de mín clica p'arria toa éstingarraona fayendu espera paque you m'arreblagara d'enría d'echa, xúrete que nagua güéi le faeria! —Conistu queru falate, que vamus dexar pa mañan el añuedar el cibiétchu you ya tigu, perque n'agora nun se me xube la minga, pos tou escosáu de braven, que xebróuxeme del miou curpu, 'l arrátchate la tou entrochicá corte. ¡Atindeme bien Chuisin, el anu paxáu comu te dixe, arrátchome la corte 'l Chocaretu, que ye abundu más viétchu que lu yes tóu, ya cobróu pel mesmu preciu qu'axustéi coutigu, asina ye... que senún se te xube la minga you te la xubiréi se tóu quiés, perque se güéi nun añueés el cibiétchu coumigu, mañán nun te dexaréi faélu, a nun ser… que me llabres la tierrina del Alloral pa semala de pan, pos niste cortinal se nun se xemen lluéu les ergues, nun allumbren bona cebeira, per isu isti anu se l' Faidor me desa, tenu xemar abundu cedu, ya senún yes tóu 'l que s'acuétcha 'l rabeiru 'l llabiegu, farálu oitre home que tena lus coyones bétchaus, ya nun comu lus qu'al miou paicer pinguente a ti, que según collumbru tan más enxugáus que lus del miou pótchin, que namái ñacer esventronóilus el capaor paque nun ventiare trés les burres! (¡Ay mi niña, mi moza, mi amante, estoy molido por entero, tengo el espinazo tan sumamente dolorido, que tal parece que me hubiesen dado una paliza de estacazos, me parece a mi, que no has limpiado el estiércol de esta cuadra, desde el día que la ha hecho el difunto de tu padre!). ¡Hombre Luisín tanto tiempo no hace, que el año pasado me la limpió Juan el Cencerro, y según mi parecer no ha quedado tan desarticulado como tu lo estás ahora. Claro que no tenia tanto ganado como tengo este año! ¡Haz el favor Agapitina, no hace falta nada más que poner los ojos encima de esa pila de abono que está en medio de la corralada, para uno darse cuenta, de que he sacado de esta sucia cuadra, más de una docena de carros de el país llenos de estiércol. Así es, que he quedado falto de fuerzas para hacerte el amor, y te juro querida, que aunque el amor me diese la mujer más hermosa del mundo, y se pusiera ahí delante de mi, con las sayas levantadas y acostada, rogándome y haciendo espera para que yo me ajinetase encima de ella, júrote de nuevo, que hoy nada podría yo hacerle. Con esto te quiero decir, que vamos a dejar para mañana el hacernos el amor, porque ahora no se me alza la minga, porque me encuentro falto de fuerzas y bravura, que todas ellas se han marchado de mi cuerpo, por la culpa de limpiar el estiércol de tu sucia cuadra! ¡Escúchame bien Luisin, el año pasado como ya te he dicho, me ha limpiado la cuadra Juan el Cencerro, que es un hombre mucho más viejo que lo eres tu, y ha cobrado por el mismo precio que he ajustado contigo. Así que... si no se te levanta la minga, yo te la subiré si tu quieres, porque si hoy no haces el amor conmigo, mañana no te dejaré hacerlo, a no ser... que me ares la tierra del Laurel para sembrarla de trigo, pues en esta vega, sino se siembra temprano la simiente, no me dará buena cosecha. Pero este año si el Hacedor quiere tengo de sembrarla con bastante tiempo. Y si no eres tu el que se coja al mango del arado, seguro que lo ha de hacer otro hombre, que tenga los cojones más llenos, y no como los que a mi parecer te cuelgan a ti, que según parece, están más secos que los de mi pollino, que nada más nacer se los cortó el capador, para que no ventosase detrás de las burras!). Quedóse Luis durante unos momentos enmudecido mirando para la Agapita, sin encontrar palabras para revatirle el descomunal insulto que le había lanzado, pero tras este tiempo corto de mudez, volvióle de nuevo la palabra agolpada por la rabia, que su boca tatexante (tartamudeante), con encaloramiento enloquecido pronunciaba, a la par que se levantaba del asiento que ocupaba en el pesebre, y poseído de un arduo e instantáneo vigor, encorajinadamente le dijo: ¡Lu que vou llabrate n’agora mesmu ye ‘l tou alma, sou bruxona paraximesqueira de lus enfernus, el díe que tou má te pariú, la probetaya xeguru quei quedú l'entrana 'n fondigoná esbaniétchada, perque chevar endubiétcha una choba comu tou tantus mexes dientru del ventrón rucandoi 'l fégadu ya xorbietandoi la xangre, cuntu you, qu'ameruxaríala con más dollor, que si pariera un par d'ucenes de fíus, ya tous ñacieren con lu detrás pallantre! ¡Peru xúrate pe la má que me fexu, que de mín nun te vas reyir, perque n'agora mesmu vou llantate 'l cuchu oitra vez dientru la corte, pa que vaigues catar al Chocaretu ya te l'arrátche denuéu la corte, ya t'allante la mínga per tal trabayu, sou xabarceirona de lus magosteirus enfernus! (Lo que te voy arar ahora mismo a ti es tu alma, bruja y mala mujer de los infiernos, el día que tu madre te ha parido, Ia pobrecita seguro que le ha quedado su entraña en hondonada bien desbencijada, porque llevar enredada una loba como tu tantos meses dentro de su vientre, mordiéndole los hígados y bebiéndole la sangre, pienso yo, que se cubriría de más dolor, que si hubiese parido media docena de hijos, y todos naciesen con lo detrás para delante. Pero te juro por la madre que me ha parido, que de mí no te vas a reír porque ahora mismo voy a volver a meterte el estiércol dentro de la cuadra, para que luego vayas en busca del Cencerro y te limpie de nuevo la cuadra, y por hacer tal trabajo te haga el amor, maldita tratanta de los ardientes infiernos). Y sin mediar más palabras, armado Luis de nuevo con una fuerza y ardor superior al que empleara cuando comenzó a limpiar la cuadra, dispúsose a introducir todo el estiércol que habla sacado otra vez dentro de la cuadra, y fue entonces cuando la Agapita posesionada de una envenenadora rabia se puso delante de él, y arremangando las sayas hasta por encima del ombligo, enseñándole sus piernas y todo cuanto el Hacedor de mujer le había dado, escupiéndole a la cara le dijo: —Tóu nun yes home, nin yes prexona, nin yes nagua, perque you to' ufreciéndute tóu lu qu'axustante coumigu, axina ye, qu'aquinde te lu dóu, paque cobres per echu 'l trabayu que me fixiste, cuétchelu fasta que te fartes, ya deixame 'l cuchu nel chugar que tá, se quiés que tenamus la festa na paz. (Tu no eres hombre, ni persona, ni nada, porque yo te estoy ofreciendo todo cuanto has ajustado conmigo, así es, que aquí te lo doy, para que cobres por ello el trabajo que me has hecho, recoge cuanto quieras hasta que te hartes, y deja el estiércol en el lugar que está, si quieres que tengamos la fiesta en paz). Luis miró a la Agapita con asco, con desprecio, dentro de la endemoniada ira que no admitía más razón, que la que el propio ser de antemano ya se había industriado, por esto, asiendo con la pala una gran palada de estiércol, la lanzó con todas sus fuerzas entre las blancas y desnudas piernas de la Agapita, que le hizo perder el equilibrio y caerse cuan larga era en mitad de la cuadra, y aunque se incorporó con la rapidez de una felina fiera, no fue lo suficientemente ágil, para librarse de otras dos paletadas que desaforadamente le lanzaba el enardecido Luis, dentro del afán desmedido de concluir con prontitud lo que se había propuesto. Entafarnada (llena) de estiércol la Agapita, y acolmenadu su cerebro con tan macabras intenciones que de contentura le hacían sonreir al diablo, asió con celeridad un rátchun (rastrillo de madera) y dio tan grande mazazo encima de la cabeza del furuxu (furioso) Luis, que éste no pudo ver nada más que una procesión de estrellas que adormecían atropelladamente su cerebro. Al caerse en grotesca postura el desventurado Luis y manar de su cabeza un escandaloso reguero de sangre, detuviéronse los encendidos y asesinos ánimos de la Agapita, y en su lugar, alumbrose la humana condolencia, conducida por una pena que hasta el miedo la arrastraba, y navegante ya en el tenebroso suplicio de saberse dueña del delito que había cometido, sus ojos dieron comienzo a un caudaloso río de lágrimas, y de su garganta entrecortadas por los suspiros, brotaron estas lamentosas y condolientes palabras: ¡Ay má d’el miou alma, que fó lu que fixe, qu’achuquinéi ‘sti home. ¿Quéi cuntu a les xentes cundu tóes xunies sen faeme deximes queran confundime? (¡Ay madre del alma, que fue lo que hice, he matado a este hombre! ¿Qué les digo yo ahora a las gentes cuando todas unidas sin darme disculpas pretendan confundirme?). Y así por el estilo, con otros rosarios de afligidas penas y sonados suspiros, se condolía la Agapita, sin saber por el camino que había de ensenderarse, para que le proporcionara un alivio a sus desesperantes tristezas. Pero Luis no estaba muerto, ni tan siquiera gravemente herido, pues simplemente se había desmayado, y al tornar de nuevo la razón a sus sentidos, lo hacía quejándose lastimosamente, y fueron sus lamentos como calmantes milagrosos que llenaban de alegría a la desconsolada Agapita, que corriendo hacia él con loca contentura, se arrodilló a su lado para ayudarle, y plagados los dos de estiércol, lágrimas y sangre, la Agapita besaba una y otra vez la ensangrentada y estercolosa cara de Luis, a la par que le juraba que seria su amante cuantas veces él lo deseara, sin que jamás tuviese necesidad para conseguir sus amorosos favores, ni d'arrátchai les vaques, xegaretái la yerbe, llabrái lus erus, nin fatáus d'oitres couxes que le faíen lus homes, per el fogueiru melgueru qu'allumbraba la sou roxiquina clica.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > ARRALLAR ou ARRÁTCHAR
-
19 medio
Del verbo mediar: ( conjugate mediar) \ \
medio es: \ \1ª persona singular (yo) presente indicativo
medió es: \ \3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativoMultiple Entries: mediar medio
mediar ( conjugate mediar) verbo intransitivo medio EN algo ‹en conflicto/negociaciones› to mediate in sth, to act as mediator in sthb) ( interceder) medio POR algn to intercede for sb;medio ANTE algn to intercede o intervene with sb
medio 1
◊ - dia adjetivo1 ( delante del n) ( la mitad de): media manzana half an apple; pagar medio pasaje to pay half fare o half price; media hora half an hour, a half hour (AmE); dos horas y media two and a half hours; a las cinco y media at half past five; a media mañana/tarde in the middle of the morning/afternoon; a medio camino halfway; media pensión ( en hoteles) half board; (se) dio medio vuelta y se fue she turned on her heel and left; un jugador de medio campo a midfield player; medio tiempo (AmL) half-time; mi media naranja (fam & hum) my better half (colloq & hum) 2 (mediano, promedio) average; a medio y largo plazo in the medium and long term
medio 2 adverbio half; todo lo deja a medio terminar he leaves everything half finished ■ sustantivo masculino 1 (Mat) ( mitad) half 2 ( centro) middle;◊ en (el) medio de la habitación in the middle o center of the room;quitarse de en or del medio to get out of the way 3 los medios de comunicación the media; medio de transporte means of transportb)◊ medios sustantivo masculino plural ( recursos económicos) tb medios económicos means (pl), resources (pl)4 ( en locs)◊ en medio de: en medio de tanta gente (in) among so many people;en medio de la confusión in o amid all the confusion; por medio (CS, Per): día/semana por medio every other day/week; dos casas por medio every two houses; por medio de (de proceso/técnica) by means of; por medio de tu primo from o through your cousin 5a) (círculo, ámbito):◊ en medios literarios/políticos in literary/political circles;no está en su medio he's out of his elementb) (Biol) environment;medio ambiente environment; que no da daña el medio ambiente eco-friendly, environmentally friendly
mediar verbo intransitivo
1 (arbitrar, intervenir) to mediate: España mediará en el conflicto, Spain will mediate in the conflict
2 (interceder) to intercede: mediará por ti, she'll intercede on your behalf
3 (interponerse) media la circunstancia de que..., you must take into account that...
4 (periodo de tiempo) to pass: mediaron un par de días, two days passed
medio,-a
I adjetivo
1 (mitad) half: sólo queda medio melón, there is only half a melon left
una hora y media, an hour and a half
2 (no extremo) middle
a media tarde, in the middle of the afternoon
clase media, middle class
punto medio, middle ground
3 (prototípico) average: la calidad media es baja, the average quality is poor
la mujer media, the average woman
II adverbio half: el trabajo está medio hecho, the work is half done
III sustantivo masculino
1 (mitad) half
2 (centro) middle
en medio de la batalla, in the midst of the battle
en medio de los árboles, among the trees (entre dos) in between the trees
un barco en medio del desierto, a ship in the middle of the desert
sal de ahí en medio, get out of the way
3 (instrumento, vía) means: el fin no justifica los medios, the aim doesn't justify the means
4 (entorno) enviroment
un medio hostil, a hostile enviroment ' medio' also found in these entries: Spanish: achuchar - adivinarse - ambiente - calle - camino - coger - conducto - coralina - coralino - cuerpo - Ecuador - elemento - en - entorno - habitar - lado - locomoción - media - ocupante - odisea - oriente - perder - por - radical - recurso - sacar - tener - término - tierra - través - a - alzado - arma - atontado - caja - canal - derruido - destruir - día - efectivo - gusto - hombre - hostil - instrumento - ir - loco - Medio Oriente - mejor - menos - meter English: about - air - and - average - backdrop - between - bread - call away - canter - centre - cobble together - discern - East - end - environment - environmentalist - envoy - freight - half - half-dead - half-dressed - half-empty - half-full - half-open - half-serious - half-way - mean - means - medium - medium-term - mid - middle - Middle East - middleweight - midst - moderate - on - over - part - resource - Roman arch - rough up - sandwich course - scrum-half - semiliterate - shelf - slush - slushy - stimulate - television -
20 cargar
v.1 to load (llenar) (vehículo, arma, cámara).cargar algo de to load something withcargar algo en un barco/en un camión to load something onto a ship/onto a lorrycargar algo demasiado to overload somethingcargar las tintas (figurative) to exaggerate, to lay it on thickPedro cargaba los camiones en la noche Peter loaded up the trucks at night2 to give (responsabilidad, tarea).siempre le cargan de trabajo they always give him far too much work to do3 to charge ( electricity and electronics).Missy cargó la batería Missy charged the battery.Pedro cargó la cuenta Peter charged the account.4 to bug (informal) (molestar). (peninsular Spanish)me carga su pedantería his pretentiousness really gets on my nerves5 to carry, to bear, to take the weight of, to bear in arms.Bernardo cargó a María Bernardo carried Mary.6 to fill, to load.Missy cargó su bolso con recuerdos Missy filled her bag with souvenirs.7 to make heavier by overloading, to overload.La aerolínea cargó el avión The airline overloaded the plane.8 to mount.Cargar el revólver Mount the gun.* * *1 (poner peso) to load2 (arma, máquina de fotos) to load3 ELECTRICIDAD to charge4 (pluma etc) to fill5 (precio) to charge; (en cuenta) to debit■ nos cargaron un 7% de IVA we were charged 7% VAT6 figurado (poner muchas cosas) to fill (de, with), cram (de, with)7 figurado (trabajo) to burden with, lumber with; (responsabilidad) to burden (de, with); (culpa) to put on, lay on9 DERECHO to charge10 INFORMÁTICA to load11 MILITAR to charge1 (gen) to load2 (batería) to charge3 (toro, elefante, etc) to charge4 (atacar) to charge (contra/sobre, -)1 (llenarse) to load oneself (de, with)2 (el cielo) to get cloudy, become overcast3 ELECTRICIDAD to become charged5 familiar (destrozar) to smash, ruin\cargar algo en la cuenta de alguien COMERCIO to debit somebody's account with somethingcargar con alguien figurado to take charge of somebodycargar con la culpa to take the blamecargar con la responsabilidad to take the responsibilitycargar con las consecuencias to suffer the consequencescargar las culpas a alguien to put the blame on somebodycargar las tintas familiar to exaggeratecargarse de algo figurado to weigh oneself down with something, saddle oneself with something, burden oneself with somethingcargarse de paciencia to summon up one's patiencecargárselas familiar to get into trouble■ te las vas a cargar you'll get into trouble, you're in for it* * *verb1) to load2) carry3) charge* * *1. VT1) [+ peso] (=echar) to load; (=llevar) to carry2) (=llenar)a) [+ vehículo, pistola, lavadora, cámara] to loadb) (=llenar de combustible) [+ mechero, pluma] to fill; [+ batería, pilas] to charge; [+ horno] to stokec) [en exceso]has cargado la sopa de sal — you've overdone the salt o put too much salt in the soup
tratamos de no cargar a los alumnos con demasiadas horas de clase — we try not to overburden the students with too many teaching hours
d) [+ imaginación, mente] to fille) (Inform) to load3) (=cobrar)a) [en cuenta] to chargeb) [+ contribución] to charge for; [+ impuesto] to levy4) (=hacer recaer)cargar las culpas (de algo) a algn — to blame sb (for sth), put the blame (for sth) on sb
buscan a alguien a quien cargar la culpa — they are looking for somebody to blame o to put the blame on
cargar la culpabilidad en o sobre algn — to hold sb responsible, put the blame on sb
5) (=agobiar)cargar a algn de algo: el ser campeones nos carga de responsabilidad — being champions places a lot of responsibility on our shoulders
6) (=acusar) to charge, accusecargar algo a algn, cargar a algn con algo — to charge sb with sth, accuse sb of sth
cargar a algn de poco escrupuloso — to accuse sb of being unscrupulous, charge sb with being unscrupulous
7) (=soportar) [+ culpa] to take; [+ responsabilidad] to accept; [+ carga] to shoulder8) * (=fastidiar)esto me carga — this gets on my nerves *, this bugs me *
9) * (=suspender) to fail10) (Mil) (=atacar) to charge, attack11) (Náut) [+ vela] to take in12) [+ dados] to load13) LAm (=llevar)¿cargas dinero? — have you got any money on you?
2. VI1) (=echar carga) (Aut) to load up; (Náut) to take on cargo2)cargar con —
a) [+ objeto] (=levantar) to pick up; (=llevar) to carryb) [+ culpa, responsabilidad] to take; [+ consecuencias] to suffer3) (=atacar)cargar sobre algn — (=presionar) to urge sb, press sb; (=molestar) to pester sb
4) (=apoyarse)cargar en o sobre algo — [persona] to lean on o against sth; [muro, bóveda] to rest on sth, be supported by sth
5) (Ling) [acento] to fall (en, sobre on)6) (Meteo) to turn, veer (a to) ( hacia towards)3.See:* * *1.verbo transitivo1)a) <barco/avión/camión> to loadb) <pistola/escopeta> to load; <pluma/encendedor> to fill; < cámara> to load, put a film inc) (Elec) to charge2)a) < mercancías> to loadb) < combustible> to fueltengo que cargar nafta — (RPl) I have to fill up with gasoline (AmE) o (BrE) petrol
c) (Inf) to load3)a) ( de obligaciones)b) < culpa> (+ me/te/le etc)me cargaron la culpa — they put o laid the blame on me
4) ( llevar)a) <paquetes/bolsas> to carry; < niño> (AmL) to carryb) (AmL exc RPl) < armas> to carryc) (Ven fam) ( llevar puesto) to wear; ( tener consigo)5) ( a una cuenta) to chargeme lo cargaron en cuenta or lo cargaron a mi cuenta — they charged it to my account
6)a) (Esp fam) profesor to fail, flunk (AmE colloq)b) (Méx fam) ( matar) to kill2.cargar vi1)a) ( con un bulto)b) ( con responsabilidad)cargar con algo: tiene que cargar con todo el peso de la casa she has to shoulder all the responsibility for the household; acabó cargando con la culpa — he ended up taking the blame
2) tropas/policía3) batería to charge4) (fam) (+ me/te/le etc) ( fastidiar)5)a) pilas/flash to charge; partícula to become chargedb) (de peso, obligaciones)cargarse de algo: no te cargues de equipaje don't take too much luggage; cargarse de responsabilidades to take on a lot of responsibilities; se cargó de deudas he saddled himself with debts; ya se ha cargado de hijos — she's had too many children
6)a) (fam) ( matar) to killcargársela(s) — (fam)
te la vas a cargar — you'll be in trouble (colloq)
* * *= encumber, upload, load, burden, debit, charge.Ex. If the copy price is entered, the system will encumber the appropriate binding fund.Ex. Once the data has been edited, the user can go online again to upload this amended file to the host computer.Ex. This article describes the functionality of CARL software for this purpose, loads a brief rundown of data bases, and gives the criteria for selecting data bases.Ex. Libraries that aren't burdened by millions of volumes do not need subject heading lists prepared for million-volume libraries.Ex. An acquisitions file is intended to indicate the status of each title on order, together with information on its ordering (supplier, date etc., for whom it was ordered, and the heading or budget to which the cost is to be debited).Ex. Each donkey drawn cart is provided with a solar unit installed on the roof; a battery charged by this solar energy supplies the electric power.----* acabar cargando con Algo = wind up with + Nombre.* cargar con = saddle with.* cargar con ello = live with it.* cargar con la responsabilidad = shoulder + the burden, shoulder + the responsibility.* cargar con las consecuencias = bear + the consequences, live with + the consequences.* cargar de electricidad = charge with + electricity.* cargar el mochuelo = pass + the bucket.* cargar el muerto = pass + the bucket.* cargar información = load + information.* que se carga por la boca = muzzle-loading.* tener que cargar con = be stuck with, saddle with, get + stuck with.* tener que cargar con el peso de = be burdened with.* tener que cargar con el peso de la tradición = be burdened with + tradition.* volver a cargar = reload.* * *1.verbo transitivo1)a) <barco/avión/camión> to loadb) <pistola/escopeta> to load; <pluma/encendedor> to fill; < cámara> to load, put a film inc) (Elec) to charge2)a) < mercancías> to loadb) < combustible> to fueltengo que cargar nafta — (RPl) I have to fill up with gasoline (AmE) o (BrE) petrol
c) (Inf) to load3)a) ( de obligaciones)b) < culpa> (+ me/te/le etc)me cargaron la culpa — they put o laid the blame on me
4) ( llevar)a) <paquetes/bolsas> to carry; < niño> (AmL) to carryb) (AmL exc RPl) < armas> to carryc) (Ven fam) ( llevar puesto) to wear; ( tener consigo)5) ( a una cuenta) to chargeme lo cargaron en cuenta or lo cargaron a mi cuenta — they charged it to my account
6)a) (Esp fam) profesor to fail, flunk (AmE colloq)b) (Méx fam) ( matar) to kill2.cargar vi1)a) ( con un bulto)b) ( con responsabilidad)cargar con algo: tiene que cargar con todo el peso de la casa she has to shoulder all the responsibility for the household; acabó cargando con la culpa — he ended up taking the blame
2) tropas/policía3) batería to charge4) (fam) (+ me/te/le etc) ( fastidiar)5)a) pilas/flash to charge; partícula to become chargedb) (de peso, obligaciones)cargarse de algo: no te cargues de equipaje don't take too much luggage; cargarse de responsabilidades to take on a lot of responsibilities; se cargó de deudas he saddled himself with debts; ya se ha cargado de hijos — she's had too many children
6)a) (fam) ( matar) to killcargársela(s) — (fam)
te la vas a cargar — you'll be in trouble (colloq)
* * *= encumber, upload, load, burden, debit, charge.Ex: If the copy price is entered, the system will encumber the appropriate binding fund.
Ex: Once the data has been edited, the user can go online again to upload this amended file to the host computer.Ex: This article describes the functionality of CARL software for this purpose, loads a brief rundown of data bases, and gives the criteria for selecting data bases.Ex: Libraries that aren't burdened by millions of volumes do not need subject heading lists prepared for million-volume libraries.Ex: An acquisitions file is intended to indicate the status of each title on order, together with information on its ordering (supplier, date etc., for whom it was ordered, and the heading or budget to which the cost is to be debited).Ex: Each donkey drawn cart is provided with a solar unit installed on the roof; a battery charged by this solar energy supplies the electric power.* acabar cargando con Algo = wind up with + Nombre.* cargar con = saddle with.* cargar con ello = live with it.* cargar con la responsabilidad = shoulder + the burden, shoulder + the responsibility.* cargar con las consecuencias = bear + the consequences, live with + the consequences.* cargar de electricidad = charge with + electricity.* cargar el mochuelo = pass + the bucket.* cargar el muerto = pass + the bucket.* cargar información = load + information.* que se carga por la boca = muzzle-loading.* tener que cargar con = be stuck with, saddle with, get + stuck with.* tener que cargar con el peso de = be burdened with.* tener que cargar con el peso de la tradición = be burdened with + tradition.* volver a cargar = reload.* * *cargar [A3 ]vtA1 ‹barco/avión/camión› to loadcargaron el camión con 20 toneladas de fruta they loaded the truck with 20 tons of fruit, they loaded 20 tons of fruit onto the truck2 ‹pistola/escopeta› to load; ‹pluma/encendedor› to fill; ‹cámara› to load, put a film incargó la lavadora he loaded the washing machine, he put the washing in the machinecargué la estufa de leña I put some wood in the stove, I filled the stove with woodno cargues tanto ese baúl don't put so much into that trunk, don't fill that trunk so full3 ‹batería/pila› to charge; ‹condensador/partícula› to chargeB1 ‹mercancías› to loadcargaron los muebles en el camión they loaded the furniture into/onto the truck2 ‹combustible› to fuelel avión hizo escala en Roma para cargar combustible the plane stopped in Rome to refuelC1 (de obligaciones) cargar a algn DE algo to burden sb WITH sthlo cargaron de responsabilidades they gave him a lot of responsibility o burdened him with responsibility2 ‹culpa› (+ me/te/le etc):quieren cargarme la culpa de lo que pasó they're trying to put o lay the blame on me o they're trying to blame me for what happened3D (llevar)1 ‹paquetes/bolsas› to carry; ‹niño› ( AmL) to carryte cargo en mi mente ( liter); you're in my thoughts2¿cargas carro? do you have the car with you?3 ( Chi) ‹armas› to carrycargaba una camisa azul he was wearing a blue shirtsiempre carga una sonrisa de felicidad she always wears o has a happy smilecarga una fama de ladrón he has a reputation as a thiefE (a una cuenta) to chargeme lo cargaron en cuenta or lo cargaron a mi cuenta they charged it to my accountFlo cargan porque está tan gordo they tease him o ( colloq) poke fun at him because he's so fatsabía que me estaban cargando I knew they were pulling my leg ( colloq), I knew they were putting ( AmE) o ( BrE) having me on ( colloq)G «toro» to mount, cover■ cargarviA1 (con un bulto) cargar CON algo to carry sth2 (con una responsabilidad) cargar CON algo:tiene que cargar con todo el peso de la casa she has to shoulder all the responsibility for the householdvaya a donde vaya tiene que cargar con los niños wherever she goes she has to take the children with heracabó cargando con la culpa he ended up taking the blame3 ( Arquit) cargar SOBRE algo to rest ON sthla cúpula carga sobre estas cuatro columnas the dome rests on o is supported by these four columns4 ( Indum):cargar a la derecha/izquierda to dress to the right/leftB1 «tropas/policía» to charge cargar CONTRA algn to charge ON o AT sbla policía cargó contra los manifestantes the police charged on o at the demonstrators2 «toro» to chargeC «batería» to chargeD ( fam) (+ me/te/le etc)(fastidiar): me cargan los fanfarrones como él I can't stand show-offs like him, show-offs like him really annoy me o ( colloq) get on my nervesme carga levantarme temprano I hate o can't stand getting up early■ cargarseA1 «pilas/flash» to charge; «partícula» to become charged2 (de peso, obligaciones) cargarse DE algo:no te cargues de equipaje don't take too much luggage, don't weigh yourself down with luggagese había cargado de responsabilidades he had taken on a lot of responsibilitiesse cargó de deudas he saddled himself with debts, he got deep into debta los pocos años ya se había cargado de hijos within a few years she already had several childrenBse han cargado el pueblo they've ruined the villagecargársela(s) ( fam): si no me dices dónde está te las vas a cargar if you don't tell me where it is you'll be for it o you'll get what for o you'll be in trouble ( colloq)1 (inclinarse, propender) cargarse A algo:se cargan a la flojera they tend to be lazy2 (favorecer) cargarse PARA algn to favor* sb* * *
cargar ( conjugate cargar) verbo transitivo
1
no cargues tanto el coche don't put so much in the car
‹pluma/encendedor› to fill;
‹ cámara› to load, put a film inc) (Elec) to charge
2
◊ tengo que cargar nafta (RPl) I have to fill up with gasoline (AmE) o (BrE) petrolc) (Inf) to load
3 ( de obligaciones) cargar a algn de algo to burden sb with sth;◊ me cargaron la culpa they put o laid the blame on me
4
‹ niño› (AmL) to carry
( tener consigo):
5 ( a una cuenta) to charge
6 (Méx fam) ( matar) to kill
verbo intransitivo
1 cargar con algo ‹ con bulto› to carry sth;◊ tiene que cargar con todo el peso de la casa she has to shoulder all the responsibility for the household
2 cargar contra algn [tropas/policía] to charge on o at sb
3 [ batería] to charge
4 (fam) ( fastidiar):
cargarse verbo pronominal
1
[ partícula] to become chargedb) cargarse de algo ‹de bolsas/equipaje› to load oneself down with sth;
‹ de responsabilidades› to take on a lot of sth;
‹ de deudas› to saddle oneself with sth
2
‹ jarrón› to smash
cargar
I verbo transitivo
1 to load: cargó al niño en brazos, she took the boy in her arms
2 (un mechero, una pluma) to fill
3 (poner carga eléctrica) to charge
4 (atribuir algo negativo) cargar a alguien con las culpas, to put the blame on sb
le cargan la responsabilidad a su padre, they put the blame on his father
5 Com to charge: cárguelo a mi cuenta, charge it to my account
6 familiar Educ to fail
II verbo intransitivo
1 (soportar, hacerse cargo) to lumber [con, with]: carga con la casa y con la suegra, she has to do all the housework as well as having to take care of her mother-in-law
figurado cargar con las consecuencias, to suffer the consequences
2 (llevar un peso) to carry: siempre carga con lo más pesado, he always takes the heaviest
3 (arremeter, atacar) to charge [contra, against]
' cargar' also found in these entries:
Spanish:
gravar
- pila
- tinta
- muerto
English:
burden
- charge
- debit
- download
- hump
- land
- load
- load up
- lumber
- shoulder
- weigh down
- bear
- boot
- carry
- cart
- encumber
- pin
- rap
- recharge
- top
- up
* * *♦ vt1. [vehículo] to load;cargar algo de to load sth with;cargar algo en un barco/en un camión to load sth onto a ship/onto a truck o Br lorry;cargaron la furgoneta con cajas they loaded the van up with boxes;cargar algo demasiado to overload sth2. [arma, cámara] to load;[pluma, mechero] to refill; RP [tanque] to fill (up);ha cargado el guiso de sal he's put too much salt in the stew, he's overdone the salt in the stew;cargar las tintas to exaggerate, to lay it on thick3. [peso encima] to throw over one's shoulder;cargué la caja a hombros I carried the box on my shoulder4. Elec to chargeme carga su pedantería his pretentiousness really gets on my nerves;me carga tener que aguantarlo it bugs the hell out of me that I have to put up with him6. [adeudar] [importe, factura, deuda] to charge (a to);cargar un impuesto a algo/alguien to tax sth/sb;cargar algo a alguien en su cuenta to charge sth to sb's account;no me han cargado todavía el recibo de la luz the payment for the electricity bill still hasn't gone through;cargar de más to overcharge;cargar de menos to undercharge7. [responsabilidad, tarea] to give;siempre lo cargan de trabajo they always give him far too much work to do;le cargaron la culpa a ella they laid o put the blame on her8. [producir pesadez] [sujeto: olor] to make stuffy;[sujeto: comida] to bloat;el humo ha cargado la habitación the atmosphere in the room is thick with smoke9. Informát to load12. RP Fam [bromear][llevar puesto] to wear, to have on;José se casó – ¡me estás cargando! José got married – you're having me on o you're kidding!cargar una pistola to carry a gun;cargar anteojos to wear specs;cargar un niño [en brazos] to carry a child;[de la mano] to lead a child by the hand;no cargo carro hoy I haven't got my wheels today;aún cargo aquella imagen conmigo I can still picture the scene;carga siempre una cara triste he always has a sad face on him;carga una gran pena he's sick at heart;carga dolor de espalda she has a bad back;cargamos fama de deshonestos we have a name for being dishonest15. Chile, Perú [atacar] to attack♦ vi1.[coste, responsabilidad] to bear; [consecuencias] to accept; [culpa] to get;cargar con [paquete, bulto] to carry;cargué con todos los paquetes I carried all the packages;hoy me toca a mí cargar con los niños it's my turn to look after the children today2.cargar contra [atacar] to charge;la policía cargó contra los alborotadores the police charged (at) the rioters;Depcargar contra alguien to brush sb aside, to push sb [with one's body]3.Arquit to lean o rest on;cargar sobre [acento] to fall on;cargar sobre alguien [recaer] to fall on sb;el pelotón cargó sobre la posición enemiga the platoon charged the enemy position;la bóveda carga sobre cuatro pilares the vault is supported by four pillars4. [toro] to charge5. [tormenta] to turn, to veer6. Elec to charge;esta batería ya no carga this battery won't charge any more8. RP Fam [intentar seducir]se pasó la noche cargando he spent the night Br trying to get off with someone o US hitting on people* * *I v/t3 COM charge (en to);cargar algo en cuenta a alguien charge sth to s.o.’s account4 L.Am. ( traer) carry5:esto me carga L.Am. I can’t stand thisII v/i2 ( fastidiar) be annoying3:cargar con algo carry sth;cargar con la culpa fig shoulder the blame;tuvo que cargar con toda la familia durante las vacaciones I had the whole family to contend with during the vacation4:cargar contra alguien MIL, DEP charge (at) s.o.* * *cargar {52} vt1) : to carry2) : to load, to fill3) : to chargecargar vi1) : to load2) : to rest (in architecture)3)cargar sobre : to fall upon* * *cargar vb1. (vehículo, mercancías, arma, etc) to load¿sabes cargar la cámara? do you know how to load the film?2. (pluma) to fill3. (pila) to chargecargar con (llevar) to carry [pt. & pp. carried] (responsabilidad) to take on [pt. took; pp. taken] / to shoulder
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Anexo:Programas emitidos por Nickelodeon — A continuación son las siguientes series originales de Nickelodeon. Contenido 1 Programación actual 1.1 Series Animadas Originales 1.2 Series Live Action Originales 2 … Wikipedia Español
Ordenamiento por mezcla — El algoritmo de ordenamiento por mezcla (merge sort en inglés) es un algoritmo de ordenamiento externo estable basado en la técnica divide y vencerás. Es de complejidad O(n log n). Contenido 1 Descripción 2 Implementaciones 2.1 Perl … Wikipedia Español
Casos de pederastia por miembros de la Iglesia católica — Saltar a navegación, búsqueda A finales de la década de 1990 comenzaron a salir a la luz denuncias contra sacerdotes y religiosos católicos, principalmente en Estados Unidos y Australia, acusados de abusos sexuales a menores, cometidos durante la … Wikipedia Español
Tratado por el que se establece una Constitución para Europa — Salón donde se firmó el tratado. El llamado Tratado por el que se establece una Constitución para Europa, más conocido como Constitución Europea o Tratado Constitucional, cuyo proyecto había sido aprobado el 18 de junio de 2003, lo firmaron en… … Wikipedia Español
Teatro por horas — El teatro por horas o teatro por secciones[1] fue un sistema de organización teatral aparecido en Madrid[2] hacia 1868 y que perduró hasta la década de 1910, siendo su época de mayor esplendor la década de 1890. Consistía en la puesta en escena… … Wikipedia Español
El mundo por de dentro — es el cuarto de los Sueños de Francisco de Quevedo. Fue escrito en 1612, aunque vio la luz hasta 1627 en la edición de Sueños y discursos publicada en Barcelona. Su versión expurgada se publicó en 1631 dentro de los llamados Juguetes de la niñez … Wikipedia Español
Fernando Torres — Para otros usos de este término, véase Fernando Torres (desambiguación). Fernando Torres Nombre Fernando José Torres Sanz … Wikipedia Español
Historia del arte — Para la historiografía de la historia del arte, véase Estudio de la historia del arte. La creación … Wikipedia Español
Anexo:Monstruos de Power Rangers — Los monstruos es un término que se usa para los secuaces de los villanos de Power Rangers. Los villanos usan a monstruos para destruir a los Power Rangers. Los monstruos son creados por ellos o encontrados. Por una algún método se vuelven… … Wikipedia Español
Anexo:Episodios de Happy Tree Friends — Este artículo o sección sobre televisión necesita ser wikificado con un formato acorde a las convenciones de estilo. Por favor, edítalo para que las cumpla. Mientras tanto, no elimines este aviso puesto el 20 de mayo de 2007. También puedes… … Wikipedia Español
Monkey D. Luffy — Este artículo está titulado de acuerdo a la onomástica japonesa, en que el apellido precede al nombre. Monkey D. Luffy モンキー・D・ルフィ (Monkī D Rufi) Sexo Masculino Fecha de nacimiento 5 de mayo[1 … Wikipedia Español